عصبانیت ترکیه به خاطر باخت در قمار بر سر داعش است

سرنگونی جنگنده‌ روسی به خاطر شکست ترکیه در جنگ سوریه و حمایت از داعش است. ترکیه راه ترانزیت برای ورود تروریست‌ها به خاک سوریه بود. داعش همچنین طرف معامله ترکیه در قاچاق سوخت است.

این تحلیل‌ها بخشی از تحلیل‌های گسترده در محافل سیاسی و رسانه‌ای غرب پس از سرنگونی سوخوی روسیه از سوی ترکیه است. وسلی کلارک، فرمانده پیشین نیروهای نظامی ناتو در اروپا، گفت تردیدی نیست که گروه تروریستی داعش به ترکیه نفت می‌فروشد. وی در گفت‌وگو با شبکه خبری سی‌ان‌ان تصریح کرد: مسلما ترکیه با گروه تروریستی داعش در قاچاق نفت همدست است. فراموش نکنیم که داعش یک گروه تروریستی است که اعضای آن را افراط‌گرایان تشکیل می‌دهند و به همین علت است که این گروه به شیعیان حمله می‌کنند و منافع ترکیه و عربستان سعودی را تضمین می‌کنند.

از سوی دیگر روزنامه انگلیسی ایندیپندنت خاطرنشان کرد: علت اصلی سرنگونی جنگنده‌ روسی از سوی ترکیه این است که آنکارا سال‌ها وقت خود را صرف حمایت از گروه‌های تروریست کرده اما هیچ نتیجه‌ای از آن نگرفته است. ترکیه در حال ناامید شدن است. در دوره ریاست‌جمهوری رجب طیب اردوغان و حزب وی، حزب عدالت و توسعه، سیاست‌های ترکیه در خصوص جنگ سوریه در چهار سال گذشته سیاست‌هایی غلط و پرهزینه بوده است. وقتی این جنگ در سال ۲۰۱۱ شروع شد، آنکارا به اشتباه توان رژیم بشار اسد را دست‌کم گرفت و از گروه‌های تندرویی حمایت کرد که برای سرنگونی او می‌کوشیدند. ترکیه در این روند همچنین کردها را به حاشیه راند و قدرت‌های منطقه‌ای مانند ایران را از خود دور کرد. با گذشت چهار سال به نظر می‌رسد که اسد همچنان قدرت را در دست دارد و رژیم وی بخش محوری در هرگونه طرح گذار خواهد بود که قدرت‌های خارجی هفته گذشته درباره آن به مذاکره نشسته بودند. ایران بازیگری کلیدی است که غرب دیگر نمی‌‌تواند آن را نادیده بگیرد. ائتلاف طرفدار اسد نه فقط اکنون از پشتیبانی قاطع روسیه برخوردار است، بلکه جامعه بین‌المللی نیز دیگر تمرکز خود را بر سرنگونی این رژیم معطوف نکرده و در عوض به فکر شکست دادن گروه‌هایی مانند داعش است.

ایندیپندنت افزود: این جا به جایی اولویت‌ها یک شکست بزرگ برای اردوغان است. سال‌ها پشتیبانی و سرمایه‌گذاری در گروه‌های بنیادگرا مانند جبهه النصره (از گروه‌های وابسته به القاعده در سوریه) و احرار الشام در حال به هدر رفتن است. آنکارا نقش مهمی در فراهم کردن زمینه رشد داعش و ستیزه‌جویان دیگر در سوریه و منطقه داشته است. ترکیه اجازه داده است گروه‌های مذکور از خاک این کشور به سوریه بروند و از ترکیه به عنوان نقطه ترانزیت برای قاچاق کردن اسلحه و پول به داخل سوریه استفاده کنند. ترکیه هیچ علاقه‌ای به حل و فصل مسالمت‌آمیز جنگ سوریه ندارد.

از سوی دیگر روزنامه گاردین معتقد است: سخن پوتین درباره ارتباط و همدستی سران داعش با ترکیه درست است. از ابتدای جنگ سوریه، ترکیه بیش از هر کشور دیگری در منطقه که مقابل بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه صف‌آرایی کرده‌اند، در سوریه مداخله مستقیم داشته است. مرزهای ترکیه شاهراه اصلی همه جنگجوهایی بوده است که در این مدت وارد خاک سوریه شده‌اند. حتی از پایگاه‌های نظامی ترکیه برای آموزش و توزیع سلاح میان جنگجوهای شورشی سوریه استفاده شده است. شهرها و روستاهای مرزی ترکیه هم میزبان حدود یک میلیون آواره سوری هستند. فرودگاه‌های بین‌المللی ترکیه پرازدحام شده‌اند. اگر نگوییم اکثرا، بیشتر ۱۵ تا ۲۰ هزار جنگجوی خارجی در مسیر سوریه ابتدا وارد فرودگاه‌های استانبول یا آنکارا شده‌اند و یا با شناورهای دریایی در شهرهای ساحلی ترکیه در دریای مدیترانه پیاده شده‌اند.