* در شرايط كنوني دولت آقاي روحاني با چه نقاط ضعفي روبهرو است؟ به نظر شما مشكلات دولت در چه زمينههايی مشهودتر به نظر ميرسد؟
** همه دولتها در ايران با نقاط قوت و ضعف همراه بودهاند و دولت آقاي روحاني نيز از اين قاعده مستثنا نيست. با اين وجود ما بايد وضعيت دولت را با توجه به چارچوبهاي اجتماعي و سياسي كه در آن قرار گرفته مورد تحليل و بررسي قرار دهيم. در مرحله اول بايد اين مساله را مورد بررسي قرار بدهيم كه چه ميزان از وعدههاي انتخاباتي آقاي روحاني محقق شده است. همچنين بايد به اين نكته توجه كنيم كه به چه ميزان تحقق مطالبات به ناكارآمدي دولت بازميگردد و چه ميزان به ساير نهادهاي قدرت مربوط ميشود. نكته مهم ديگر در اين زمينه اينكه برخي كه به دنبال فاصله انداختن بين دولت و حاميانشان و همچنين ايجاد تشتت در بين جبهه اصلاحات هستند با بزرگ كردن انتقادات اصلاحطلبان به هياهو ميپردازند. همين عامل سبب شده كه بيان ديدگاهها درباره دولت آقاي روحاني به جلسات خصوصي با رئيس دولت يا معاون اول ايشان منتقل شود و اصلاحطلبان در يك فضاي خصوصي به اظهارنظر درباره عملكرد دولت بپردازند.
با تمام اين اوصاف دولت آقاي روحاني در طول مدتي كه سكان مديريت كشور را به دست گرفته موفق شده به بسياري از بحرانها در زمينههاي مختلف خاتمه بدهد. در هشت سال گذشته و در دوران رياستجمهوري احمدينژاد با مشکلاتی روبهرو شدیم. اين در حالي است كه سياستهاي آقاي روحاني در دوسال گذشته فضاي تنش را به فضاي اعتدال و گفتمان باز سياسي و نوعي آشتي ملي تبديل كرده است. با اين وجود دولت آقاي روحاني بايد در دو سال باقي مانده از عمر دولت توجه بيشتري به مشكلات پنهان قشرهاي آسيبپذير جامعه داشته باشد و براي آنها راهحل پيدا كند. در شرايط كنوني دغدغه اصلي مردم مشكل گراني، تورم و بيكاري است و نسبت به اين مشكلات از مسئولان گلايه دارند. دولت تدبير و اميد به همان شكل كه در عرصه سياست خارجي وقت و انرژي صرف كرد بايد به همان اندازه نيز وقت و انرژي خود را معطوف به مشكلات معيشتي مردم وتوزيع عادلانه ثروت در كشور كند. متاسفانه برخی از منابع مالي در دولت گذشته وضعيت نامعلومي پيدا كرده كه آقاي روحاني بايد هرچه سريعتر وضعيت اين پولهاي سرگردان را مشخص كند.
* شما هم با آقاي روحاني يا جهانگيري جلسه خصوصي داشتهايد؟
** بله، بنده پس از سفر به استانهاي مختلف با آقاي جهانگيري جلسه خصوصي داشتم و مشكلات مردم مناطق مختلف را به ايشان منتقل كردم. همچنين به تازگي با آيتا... يزدي رئيس مجلس خبرگان جلسه خصوصي داشتم و برخي مشكلات كشور را با ايشان در ميان گذاشتم. به نظر من دولت بايد توجه بيشتري به دغدغههاي طبقات فرودست جامعه داشته باشد. حل مشكلات معيشتي مردم و بهويژه طبقات فرودست جامعه كمتر از حل بحران هستهاي نيست و به همين دليل دولت بايد در اين زمينه تلاش و جديت بيشتري از خود نشان بدهد. دولت بايد اين نكته را در نظر داشته باشد كه به همان شكل كه حل پرونده هستهاي، ما را از ورود به يك بحران دور کرده است، حل مشكلات معيشتي مردم و بهويژه طبقات فرودست نيز ميتواند بسياري از آسيبهاي اجتماعي و فرهنگي را رفع کند. دولت نبايد تنها با عينك سياسي به مشكلات مردم نگاه كند، چرا كه بسياري از مشكلات مردم جنبه اقتصادي و اجتماعي دارد و به مسائل سياسي مربوط نميشود.
* يعني شما معتقديد دولت تدبير و اميد نيز مانند دولت قبل بايد رسيدگي به مشكلات طبقات فرودست جامعه را در اولويت اول خود قرار بدهد؟
** دولت گذشته بيشتر در اين زمينه شعار ميداد و در عمل اتفاق جدی روی نداد. سياستهاي دولت گذشته در نهايت به ضرر طبقات فرودست جامعه تمام شد و مشكلات اين طبقات را تشديد كرد. به همين دليل در اين زمينه نميتوان به شعارهاي پوپوليستي اعتنا كرد و بايد سياستهاي جديد و مبتني برعقلانيت تدوين كرد. در شرايط كنوني اهميت رسيدگي به مشكلات معيشتي مردم بايد در اولويت اول دولت آقاي روحاني قرار بگيرد.
* شما تاكنون چند جلسه خصوصي با آقاي روحاني داشتهايد؟
** بنده تاكنون جلسه دونفره با آقاي روحاني نداشتهام. من چندين بار به همراه دبيران تشكلها و جريانهاي سياسي با آقاي روحاني به صورت پنج يا شش نفره جلسه داشتيم. مشي آقاي روحاني در ملاقاتهاي سياسي به شكلي است كه ديگران تصور نكنند ايشان نسبت به يك جريان عنايت و توجه بيشتري دارند. به همين دليل تلاش ميكنند در ملاقاتهاي سياسي از همه جريانها حضور داشته باشند.
* سخنان شما درباره چرايي و شيوه حمايت اصلاحطلبان از آقاي روحاني در طول کارزار انتخاباتي سال92 با حواشي زيادي همراه بود. منظور شما از اينكه عنوان كرده بوديد: « ما شهر به شهر گشتيم و راي به حساب شما حواله كرديم، مگر مرض داشتيم كه هزينه داديم» چه بود؟ برخي اين سخنان را اعتراض اصلاحطلبان به عملكرد آقاي روحاني تلقي كرده بودند. آيا شما چنين منظوري داشتيد؟
** خير، بنده چنين منظوري نداشتم. متاسفانه برخي از رسانهها با غرضورزي سياسي و براي برهم زدن فضاي سياسي كه پس از 24خرداد92 در كشور شكل گرفته، تلاش كردند با تحريف سخنان بنده اصلاحطلبان را در مقابل دولت قرار دهند. بنده بلافاصله و با مشاهده شيوه انتشار اين خبر به اين رسانهها نامه نوشتم و خواستار تصحيح اين مطلب شدم. حتي در مصاحبههاي بعدي نيز عنوان كردم كه سخنان بنده تحريف شده است. بنده اين حق را نيز براي خود قائل بودم كه با متخلفان در اين زمينه برخورد قانوني كنم اما روش و مشي اعتدالي به من اجازه نميدهد كه عليه رسانه و مطبوعات كه يكي از اركان مهم جامعه مدني است اقدام كنم و در نتيجه از پيگيري قانوني اين مساله خودداري كردم.
در اين قسمت از سخنان، بنده از واژه «كساني كه» استفاده كردم كه برخي رسانهها خودسرانه آقاي روحاني را به جاي اين كلمات قرار داده بودند. من در حال تحليل وضعيت انقلاب مشروطه و كودتاي 28مرداد تا زمان رسيدن به انقلاب اسلامي بودم. مقصود سخنان من اين بود كه دليل موفق نشدن انقلاب مشروطه و كودتاي 28مرداد بياعتنایی، تنبلي و عزلتگزيني نخبگان، احزاب و فقدان تحزب بوده است. من از اين مساله به تنبلي و دوريگزيني سياسي نام بردم. متاسفانه برخی رسانههاي اصولگرا اين مساله را به آقاي روحاني نسبت دادند. اين در حالي است كه آقاي روحاني اصلا در انقلاب مشروطه به دنيا نيامده بودند. ايشان همچنين در نهضت ملي شدن صنعت نفت سني حدود 5سال داشتهاند.
بنابراين مخاطب من در اين سخنان تحت هيچ شرايطي نميتواند آقاي روحاني باشد. نكته ديگر اينكه آقاي روحاني هيچگاه در زمينه سياسي در انزوا و عزلت نبوده و همواره در صحنه فعاليتهاي سياسي حضور پررنگ داشته است. ايشان قبل از انقلاب نيز از جمله روحانيون مبارز عليه رژيم پهلوي بودند و ايشان بودند كه براي نخستين بار در مسجد ارگ از واژه «امام» درباره حضرت آيتا... خميني استفاده كردند. سخنان من در دو قسمت عنوان شد. ابتدا نقد بنده به تنبلي سياسي و سپس نتيجه تحرك سياسي را تشريح كردم. بنده در حال جمعبندي سخنان خود بودم. من عنوان كردم كه ما در انتخابات سال92شهر به شهر رفتيم و با تحرك سياسي فضاي سياسي كشور را از حالت تك بعدي و افراطگرايي خارج كرديم. متاسفانه برخي رسانهها همه اين سخنان را به آقاي روحاني نسبت دادند و به افكار عمومي چنين القا كردند كه اصلاحطلبان از عملكرد آقاي روحاني رضايت ندارند. اين در حالي است كه اصلاحطلبان از عملكرد دولت راضي هستند و استراتژي خود را حمايت از دولت در آينده قرار دادهاند. متاسفانه به نظر ميرسد يك اتاق فكر تلاش ميكند بين دولت و پشتوانه اجتماعياش شكاف ايجاد كند و به هيچ عنوان نيز قواعد فعاليت سياسي را رعايت نميكنند.
* اين اتاق فرمان از سوی چه كساني تشكيل شده است؟
** به نظر ميرسد برخي خبرگزاريها به صورت تعمدي درصدد القاي ناكارآمدي دولت و همچنين اختلاف با اصلاحطلبان هستند. نكته مهم اينكه اينگونه خبرگزاريها با نفوذي كه در برخي نهادهاي قدرت دارند بدون هيچ دغدغهاي به فعاليتهاي تفرقهانگيز خود مشغول هستند. براي اين رسانهها، نتيجه شكايت بنده يا امثال بنده هيچ اهميتي ندارد. هدف اصلي اين رسانهها جلوگيري از تكرار اتحاد شكل گرفته در بين جريانهاي تحولخواه در انتخابات رياستجمهوري92 براي انتخابات مجلس است. بنابراين رقباي سياسي ما وحدت اصلاحطلبان را هدف قرار گرفتهاند و با هجمههاي گسترده تلاش ميكنند اين وحدت را بشكنند. برای مثال بنده با آقاي سيدهادي خامنهاي در سفر به استانهاي غربي كشور همراه بودم. ايشان در تمامي سخنرانيها در كنار من بودند اما به دليل كسالت، در اسلامآباد و گيلانغرب سخنراني نكردند. اين در حالي بود كه رسانههاي مغرض بلافاصله عنوان كردند اجازه سخنراني به آقاي سيدهادي خامنهاي داده نشده است. بنده كه در كنار ايشان بودم به خوبي از جزئيات اين مساله باخبر بودم كه آقاي سيدهادي خامنهاي تنها به دليل كسالت موفق به سخنراني نشدند و هيچ مساله ديگري در اين زمينه مطرح نبود.
* شما و اصلاحطلبان از عملكرد دولت راضي هستيد؟
** بنده با مديريت كشور و سختيهاي آن به خوبي آشنا هستم و سالهاست كه در عرصه سياسي كشور حضور دارم. من در دوره اول و دوم مجلس شوراي اسلامي به عنوان يكي از جوانترين نمايندگان مجلس حضور داشتم و به خوبي به اين مساله آگاهي دارم كه حرف زدن و سخن گفتن بسيار راحت و آسان است اما در عمل حل كردن مشكلات بسيار سخت و طاقتفرساست. دولت آقاي روحاني در حالي روي كار آمد كه تحريمهاي اقتصادي بسياري از منابع مالي ايران را بلوكه كرده بود و عملكرد برخي نمایندگان در اجراي سياستهاي دولت بسياري از انرژي دولتمردان را مستهلك كرده بود. ضمن اينكه آقاي روحاني بايد بسياري از مشکلاتی که دولت گذشته در زمينههاي مختلف ایجاد کرده بود را نيز ساماندهي ميكرد. به همين دليل اصلاحطلبان توقعات خود را با توجه به شرايطي كه آقاي روحاني در آن قرار داشت تنظيم و تدوين كرده و از بيان توقعات بزرگ و بيجا خودداري كردند. اصلاحطلبان اگر قصد داشتند مساله مهمي را به دولت متذكر شوند در جلسات خصوصي اين كار را ميكردند كه سبب هياهو و جنجال نشود.
با اين وجود بنده معتقدم دولت بايد پس از توافق هستهاي شيب تغييرات و اصلاحات را بالا ببرد و با سرعت بيشتري به دغدغههاي اصلي مردم و از جمله وضعيت معيشتي آنها بپردازد. البته از اين نكته نيز نبايد غافل شد كه تا زماني كه يك مجلس معتدل و كارآمد براي همراهي قانوني با دولت تشكيل نشود، نميتوان به بهبود اوضاع دلخوش بود. مجلس آينده اگر در اندازههاي مجلس پنجم نيز شكل بگيرد كه با رئيس دولت اصلاحات همراهي ميكرد قابل قبول خواهد بود. آقاي روحاني بايد مشاوران بيشتري را در كنار خود قرار بدهد و در زمينههاي مختلف با تشكيل كارگروههاي حرفهاي به حل مشكلات مردم بپردازد. بنده در ابتداي روي كار آمدن آقاي روحاني يك مدل مشورتي خدمت ايشان ارائه كردم كه در آن نخبگان هر استان هر يك يا دوماه به صورت حضوري با رئيسجمهور ديدار كنند و مشكلات استانها و مناطق مختلف كشور را با رئيسجمهور در ميان بگذارند.
اصلاحطلبان انتظارات خود را براي تمام عمر دولت پيشبيني كردهاند و گمان ميكنند آقاي روحاني با توجه به عملكرد دولت تدبير و اميد در دو سال گذشته، در انتخابات آينده نيز پيروز خواهند بود و بسياري از آرمانها و وعدههايي كه به مردم داده شده محقق خواهد شد. بسياري از وعدههاي ايشان نيازمند زماني هشت ساله است و نميتوان توقع داشت در مدت دوسال رنگ واقعيت به خود بگيرد.
* برخي معتقدند بعضی مديران آقاي روحاني با سياستهاي دولت هماهنگ نيستند و از استيضاح هراس دارند. شما با اين عده هم نظر هستيد؟
** به نظر من در شرايط كنوني آقاي روحاني سياست مدارا را در پيش گرفته و اين سياست را بيشتر به مصلحت كشور ميداند. حتي بنده باخبر شدم كه آقاي روحاني به وزراي خود توصيه كرده عملكرد خود را به شكلي ساماندهي كنيد كه لازم نباشد هر روز به مجلس پاسخگو باشيد و در صحن يا كميسيونهاي مربوطه حاضر شويد. با اين وجود مساله مهم اين است كه هر كدام از وزرا به چه ميزان از خود علاقه و توانمندي نشان ميدهند و در مقابله با جريان مخالف دولت چه نوع تلاشي از خود نشان ميدهند. در اين زمينه ميتوان عنوان كرد كه همه وزرا سهم يكساني ندارند و برخي از وزرا كمتر در ميدان عمل حاضر ميشوند و نوعي كوتاهي صورت ميگيرد.
نكته ديگر اينكه ما بايد از دولت آقاي روحاني در حد ظرفيت دولت و شرايط جامعه و كشور توقع داشته باشيم. دولت آقاي روحاني دولت اصلاحات نيست، بلكه دولتي است كه پس از يك بحران هشت ساله روي كار آمده است. برخي از آقاي روحاني انتظار دارند عملكردي شبيه به رئيس دولت اصلاحات از خود نشان بدهد. اين عده از اين نكته غافل شدهاند كه در زمان دولت اصلاحات مجلس پنجم و ششم با دولت همراهي ميكرد و از سوي ديگر بسياري از مخالفتها سازماندهي شده نبود. نكته ديگر اينكه آقاي روحاني در شرايطي رئيسجمهور شدند كه فضاي سياسي براي حضور رئيس دولت اصلاحات مهيا نبود و آيتا... هاشمي نيز رد صلاحيت شدند.
* برخي چهرههاي اصلاحطلب عنوان كردهاند اصلاحطلبان براي تصاحب200 كرسي مجلس برنامهريزي كردهاند. شما به عنوان رئيس ستاد انتخاباتي اصلاحطلبان اين مطلب را تاييد ميكنيد؟
** خير، چنين مسالهاي تاكنون در بين اصلاحطلبان مطرح نبوده و اصلاحطلبان هيچگاه خود را مقيد و محدود به اعداد و ارقام نکردهاند. ما تلاش خواهيم كرد با برنامهريزي دقيق و كارشناسي افراد باصلاحيت و دلسوز را وارد عرصه انتخابات كنيم و علاقهمند هستيم مجلس آينده از افراد متعهد و باكفايت تشكيل شود تا مشكلات مردم هرچه زودتر برطرف شود. در شرايط كنوني ما در تمامي حوزهها در حال فعاليت هستيم و براي حضور جدي در انتخابات برنامه داريم. ضمن اينكه از هماكنون نميتوانيم فضاي انتخاباتي و آرايش سياسي رقبا را ارزيابي كنيم و بايد شرايط رقبا و ميزان توانايي آنها را نيز در نظر گرفت. همچنين ممكن است عملكرد نهاهاي نظارتي و از جمله شوراي نگهبان در ليست جريانهاي سياسي و از جمله اصلاحطلبان تغييراتي به وجود بياورد كه بايد استراتژي مناسب را براي اين وضعيت نيز در نظر گرفت.
* موضع اصلاحطلبان نسبت به ورود آقاي ناطق نوري به عرصه انتخابات و همچنين نزديكي احتمالي به طيف علي لاريجاني چيست؟
** ما به هيچ عنوان تمايل نداريم بين جريان اصلاحطلب و اصولگرا تعارض به وجود بيايد. اين مساله بهويژه درباره طيف معتدل جريان اصولگرا صادق است. فاصله نيروهاي معتدل هر دو جناح از هم ديگر در نهايت به ضرر مردم و كشور تمام خواهد شد. به همين دليل ما تلاش ميكنيم نيروهاي معتدل جامعه بيشتر به سمت يكديگر تمايل پيدا كنند و تعارضها كاهش يابد. در شرايط كنوني نيز مدل خاصي از ائتلاف طراحي نشده كه بتوان به افكار عمومي انتقال داد. سياست كلي ما تكرار اتفاقي است كه در انتخابات رياستجمهوري سال92رخ داد. اولويت اول ما در انتخابات مجلس حمايت از نيروهاي اصلاحطلب خواهد بود. با اين وجود در هر شهر و منطقهاي كه احساس كنيم نيروهاي اصلاحطلب توانايي ورود به مجلس را ندارند تلاش خواهيم كرد از نيروهاي معتدل اصولگرا حمايت كنيم. در چنين شرايطي عقل سياسي حكم ميكند كه مانع از حضور نيروهاي تندرو به مجلس آينده شويم و به همين دليل احتمال ائتلاف با جريان معتدل و طيف منتسب به علي لاريجاني وجود خواهد داشت. تندروها در مرحله اول تلاش ميكنند بين جريان اصلاحطلب تفرقه بيندازند و به شكلهاي مختلف مانع از وحدت و اجماع اصلاحطلبان شوند. با اين وجود اگر احساس كنند كه در اين راه موفقيتي به دست نخواهند آورد تلاش ميكنند مانع از ائتلاف احتمالي بين اصلاحطلبان و طيف آقاي لاريجاني يا آقاي ناطق نوري شوند.
* آيا تاكنون با نيروهاي معتدل اصولگرا جلسه داشتهايد؟
** بله! ما با آقاي ناطق نوري جلسات متعددي درباره همانديشي و نحوه حضور در انتخابات مجلس داشتهايم. البته آقاي ناطق نوري از پذيرفتن اين مساله كه اين نشستها براي همانديشي سياسي است خودداري ميكنند و نام آن را جلسات «طلبگي» گذاشتهاند.
* آيا با ايشان درباره رياست مجلس آينده رايزني هم ميكنيد؟
** ما هم با آقاي ناطق نوري و هم با مراجع قم درباره انتخابات مجلس رايزني ميكنيم اما اين رايزنيها براي رياست مجلس نيست. اغلب اين جلسات براي نزديك كردن ديدگاهها صورت ميگيرد.
* آيا احتمال حضور آقاي ناطق نوري در انتخابات مجلس قوي است؟
** ايشان تاكنون به صورت قطعي تصميمي در اين زمينه نگرفتهاند. البته همهچيز به اتفاقات سياسي در ماههاي آينده بستگي دارد و ممكن است فضاي سياسي ايران دوباره مانند سال92يك دگرگوني جديد را تجربه كند. در اين زمينه بايد متذكر شوم كه حتي آقاي عارف هم براي حضور در انتخابات آينده تصميم قطعي اتخاذ نكردهاند و همهچيز را به تحولات آتي كشور موكول كردهاند.
* آيا درباره انتخابات مجلس با مراجع قم هم ديدار داشتهايد؟
** بله، در ماههاي گذشته ما براي تحليل و بررسي شرايط جامعه و همچنين راهكارهاي ورود به انتخابات مجلس با آيات عظام موسوي اردبيلي، جوادي آملي، مومن، يزدي، مقتدايي، علوي گرگاني، شاهرودي، صانعي و نوري همداني ديدار و گفتوگو داشتهايم. مساله مهم در اين زمينه كم كردن فاصله بين اصلاحطلبان و مراجع و نهادهاي ديني بوده است. متاسفانه در سالهاي گذشته برخي افراد مغرض و كينهجو به شكلهاي مختلف تلاش كردند بين مراجع و نهادهاي مذهبي و اصلاحطلبان فاصله ايجاد كنند و چنين القا كنند كه اصلاحطلبان رويكرد متفاوتي نسبت به دين دارند. ما در اين جلسات تلاش كرديم با استدلالهاي منطقي اين فاصله را كاهش بدهيم و ماهيت اصيل و دينمدار جريان اصلاحطلبي را براي مراجع و نهادهاي مذهبي تشريح كنيم.
* آيا در فضاي انتخابات روي حمايت مراجع حساب ميكنيد؟
** بله، ما روي حمايت مراجع حساب ميكنيم. ما توقع نداريم مراجع از ليستهاي اصلاحطلب حمايت كنند اما علاقهمند هستيم كه مراجع در جهت به وجود آمدن فضاي برابر و سالم سياسي براي انتخابات تلاش كنند.
* گمانهزنيهاي زيادي درباره سرليستي دكتر عارف وجود دارد. آيا اصلاحطلبان با سرليستي ايشان وارد انتخابات مجلس خواهند شد؟
** آقاي عارف تاكنون به صراحت و به صورت رسمي حضور خود را در انتخابات مجلس اعلام نكردهاند.
* شما از ايشان نخواستيد كه موضع صريح خود را در اين زمينه روشن كنند؟
** ما جلسات زيادي در اين زمينه برگزار كرديم. در اين جلسات ما تاكيد زيادي روي اين مساله داشتيم كه در تهران و تمام شهرستانها با يك ليست واحد وارد انتخابات مجلس شويم.
http://armandaily.ir/?News_Id=127122
ش.د9402514