عضویت رسمی «بیشکک» در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، دیدار «الماس‌بیک آتامبایف» رئیس جمهور قرقیزستان با رهبر انقلاب اسلامی و انصراف بیشکک از توافقنامه همکاری با آمریکا اهم اتفاقات سال 2015 در قرقیزستان بود.
پایگاه بصیرت: سال 2015 برای قرقیزستان فراز و نشیب‌های زیادی را در بر داشت، عضویت رسمی «بیشکک» در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، دیدار «الماس‌بیک آتامبایف» رئیس جمهور قرقیزستان با رهبر انقلاب اسلامی، حمله به اسلام‌شناس معروف «قادر ملک‌اف» و سفر نخست وزیران هند و ژاپن به بیشکک از مهم‌ترین این رویدادها بوده است.
سفر «بان‌کی‌مون» به قرقیزستان
در تابستان سال 2015 «بان‌کی‌مون» دبیرکل سازمان ملل در چارچوب سفر دوره‌ای خود به کشورهای آسیای مرکزی به قرقیزستان سفر و با مقامات این کشور دیدار کرد.
علاوه براین، وی در قرقیزستان در کنفرانس موسوم به «توسعه نظام پارلمانی» شرکت کرد ضمن آنکه یکی از مهم‌ترین اقدامات دبیرکل سازمان ملل در این کشور یعنی بازدید از شهر «اوش» که در سال 2010 درگیری‌های بین اقوام ساکنان آن شهر اتفاق افتاده بود، شکل گرفت.
سفر دوره‌ای «الماس‌بیک آتامبایف» به کشورهای اتحادیه اروپا
در اواخر ماه مارس سال 2015 «الماس‌بیک آتامبایف» رئیس جمهور قرقیزستان سفری دوره‌ای به کشورهای اتحادیه اروپا از جمله سوئیس، فرانسه، آلمان، اتریش و بلژیک با هدف افزایش همکاری‌های همه‌جانبه و جذب سرمایه انجام داد.
وی در قالب سفر دوره‌ای خود با مقامات دولتی این کشورها از جمله «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان دیدار کرد و در مورد وضعیت اوکراین و سوریه گفت‌وگو کرد به طوریکه مرکل این مقام بلندپایه قرقیزستان را پل ارتباطی بین تمدن‌های شرقی و غربی خواند.
هفتادمین سالگرد پیروزی در جنگ جهانی دوم
در ماه می سال 2015 مراسم گرامیداشت هفتادمین سالگرد پیروزی مردم کشورهای شوروی سابق در جنگ جهانی دوم و رژه در میادین مرکزی کشورهای مختلف و رژه بزرگ در «مسکو» با حضور سربازان تمام کشورهای شرکت‌کننده در آن جنگ و رؤسای جمهور این کشورها برگزار شد.
قرقیزستان برای به دست آوردن این پیروزی تعداد زیادی از شهروندان خود را از دست داده بود و تمام زنان، افراد پیر و حتی کودکان این کشور در آن زمان با آماده کردن غذا و لباس سربازان جهت رسیدن به پیروزی سهم خود را ادا می‌کردند.
تعطیلی تمام قمارخانه‌ها
در اوایل ماه آوریل «الماس‌بیک آتامبایف» رئیس جهور قرقیزستان سند ممنوعیت فعالیت شرکت و مؤسسات شرطبندی را با هدف حذف تأثیرات منفی بر وضعیت اخلاقی و روانی شهروندان این کشور امضا کرد.
این سند در 25 فوریه سال 2015 توسط پارلمان قرقیزستان تصویب شده بود که طبق اطلاعات مؤسسات دولتی، در سال 2014 تعداد 107 شرکت شرطبندی در خاک این کشور رسما فعالیت می‌کردند.
با چنین اقدامی دولت قرقیزستان مالیات ماهیانه به مبلغ 500 هزار «صوم» (واحد پول قرقیزستان) را از دست می‌دهد اما به نظر مقامات دولت این کشور، سلامتی روانی و اخلاقی شهروندان خود دارای ارزش بیشتری می‌باشد.
ورود به اتحادیه اقتصادی اوراسیا
در ماه می سال 2015 «الماس‌بیک آتامبایف» رئیس جمهور قرقیزستان با امضای پیمانی، ورود این کشور به اتحادیه اقتصادی اوراسیا را اعلام کرد و خواستار به دست آوردن عضویت در این سازمان شد.
پس از اعلام رسمی، این سند توسط پارلمان‌های کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا به تصویب رسید.
«تمیر ساریف» نخست وزیر قرقیزستان در این مورد اظهار داشت: ورود قرقیزستان به اتحادیه اقتصادی اوراسیا به شهروندان کشور امکان انتقال آزاد کالا، سرمایه، خدمات و نیروهای انسانی در تمام فضای این سازمان را خواهد داد.
افتتاح خطوط انتقال برق «داتقا- کمین»
در فصل پائیز سال 2015 مراسم راه‌اندازی خطوط انتقال برق «داتقا- کمین» از جنوب به شمال قرقیزستان برگزار شد.
«الماس‌بیک آتامبایف» رئیس جمهور قرقیزستان در این مراسم تصریح کرد: در سال‌های گذشته ما مجبور به خرید برق از کشورهای همسایه بودیم اما اکنون با راه‌اندازی این ایستگاه‌های فرعی به استقلال در تأمین برق رسیدیم.
این در حالی است که ساخت خطوط انتقال برق «داتقا- کمین» با توانایی انتقال 500 کیلووات در سال 2012 شروع به کار کرده بود که در حال حاضر «داتقا» ایستگاه فرعی در جنوب و «کمین» ایستگاه فرعی در شمال این کشور را با طول 405 کیلومتر و هزینه 390 میلیون دلار متصل کرده است.
بازدید نخست وزیر هند از قرقیزستان
در تابستان سال 2015 «ناندرا مادی» نخست وزیر هند در قالب سفری رسمی به بیشکک وارد شد و در این سفر توسط دولت‌های هند و قرقیزستان توافق‌نامه‌های در زمینه‌های مختلف از جمله فرهنگ، هنر، نظامی، فعالیت جوانان، رسانه‌ها، ورزش و سند همکاری بین کمیسیون‌های مرکزی انتخاباتی 2 کشور امضا شد.
مادی در این سفر در نشست‌های زیادی حضور یافت و در مراسم افتتاح مجسمه «ماحاتما گاندی» اندیشمند و قهرمان مردم هند نیز شرکت کرد.
روابط قرقیزستان و هند در چند سال اخیر در حال تقویت است و در پایتخت این کشور آسیای مرکزی تعداد زیادی از جوانان هندی در حال تحصیل می‌باشند.
علاوه براین، هند علاقمندی خود را برای همکاری با اتحادیه اقتصادی اوراسیا نیز اعلام کرد و به احتمال زیاد هند قصد وارد شدن به فضای آزاد تجاری اوراسیا در قالب توسعه مناسبات با قرقیزستان به عنوان یکی از اعضای این اتحادیه را دارد.
انصراف بیشکک از توافقنامه همکاری با آمریکا
«تمیر ساریف» نخست وزیر قرقیزستان در تاریخ 21 ژولای سال 2015 توافقنامه همکاری با آمریکا را (که در تاریخ 19 می سال 1993 در واشنگتن تصویب شده بود) لغو کرد.
دلیل چنین اقدامی از طرف مقامات قرقیزستانی اهدا شدن نشان حقوق بشری وزارت خارجه آمریکا به «عظیم‌جان عسکراف» یک فرد محکوم شده در قرقیزستان بود و این مسئله تاکنون هم در میان دولت‌های واشنگتن و بیشکک وجود دارد.
توسعه خطوط ترانزیتی منطقه‌ای از اولویت‌های قرقیزستان است
در قرقیزستان جاده‌ها هم به منظور بهره‌برداری داخلی و هم به منظور استفاده ترانزیتی به شکل فعالی در حال ساخت می‌باشند به طوریکه در تاریخ 22 ژولای سال 2015 مراسم افتتاحیه جاده «کوواقی- بالیکچی- بیشکک» با حضور «الماس‌بیک آتامبایف» رئیس جمهور این کشور برگزار شد.
پس از اتمام همه پروژه‌های مربوط به ساخت این جاده‌ها، آنان با همدیگر متصل خواهند شد که نه تنها پل ارتباطی بین استان‌های قرقیزستان بلکه مسیرهایی برای دسترسی به تاجیکستان در جنوب و قزاقستان و روسیه در شمال خواهند بود.
عضویت کامل در اتحادیه اقتصادی اوراسیا
در تاریخ 12 اگوست سال 2015 قرقیزستان رسما عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا شد و در مرز قرقیزستان و قزاقستان با حضور رؤسا و مقامات دولتی 2 کشور مراسم افتتاح مرز گمرکی برگزار شد.
قرقیزستان با ورود به این اتحادیه به فضای تجاری آزاد همراه با روسیه، قزاقستان، ارمنستان و بلاروس دسترسی یافته که به نظر کمیسیون اتحادیه اقتصادی اوراسیا این فرآیند نتیجه اقدامات بسیار دشوار جهت همگرایی بوده است.
این مسئله در حالی بود که 23 دسامبر سال 2014 در نشست شورای عالی اتحادیه اقتصادی اوراسیا درخواست پیوستن قرقیزستان به فضای تجاری آزاد به تصویب رسیده بود، در تاریخ 8 ماه می سال 2015 رؤسای کشورهای عضو این اتحادیه پیمان شرایط عضویت قرقیزستان در این سازمان را امضا کردند و در 12 اگوست این کشور آسیای مرکزی به طور رسمی در فهرست اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا ثبت شد.
سفر «الماس‌بیک آتامبایف» به ایران
در پنجم ماه سپتامبر سال 2015 «الماس‌بیک آتامبایف» رئیس جمهور قرقیزستان برای انجام بازدید رسمی به ایران سفر کرد و در تهران با حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای رهبر ایران، «حسن روحانی» رئیس جمهور، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس مجلس شورای اسلامی دیدار و گفت‌وگو کرد.
در قالب این سفر آتامبایف و روحانی چندین سند همکاری در زمینه‌های مختلف از جمله افزایش همکاری‌های اتاق‌های بازرگانی 2 کشور، توسعه همکاری‌های اقتصادی قرقیزستان و ایران و غیره را به امضا رساندند.
روحانی در دیدار اظهار داشت: قرقیزستان و ایران دارای سابقه تاریخی مشترک هستند و هیچ مانعی برای توسعه همکاری‌های همه‌جانبه 2 کشور وجود ندارد.
برگزاری الکترونیکی انتخابات پارلمانی
در فصل پائیز در قرقیزستان انتخابات پارلمانی برای اولین بار با استفاده از تجهیزات الکترونیکی از جمله صندوق‌های هوشمند، دستگاه‌های شمارش آراء و اطلاعات بیومتریکی برگزار شد.
در این انتخابات 14 حزب شرکت کردند که 6 حزب بیش از 6 درصد آراء را به دست آوردند و وارد پارلمان در دوره جدید شدند.
علاوه براین، در انتخابات بیش از 300 ناظر خارجی و تعداد زیادی از نمایندگان رسانه‌های داخلی و خارجی حضور داشتند که به نظر آنها انتخابات پارلمانی قرقیزستان به طور شفاف برگزار شد.
فرار زندانیان تروریست از زندان بیشکک
در تاریخ 12 اکتبر از زندان تحقیقاتی شماره 50،قرقیزستان 9 زندانی فرار کردند که 7 نفر از آنها عضو گروه تروریستی «جیش‌المهدی» بودند.
این گروه به انجام برخی قتل‌ها و اجرای اقدامات تروریستی در شهر بیشکک متهم بودند که اعضای آن در چارچوب عملیات ویژه در اطراف پایتخت دستگیر شده بودند.
همچنین ثابت شده بود که افراط‌‌گرایان در زندان فعالیت‌های ایدئولوژیکی را پیش می‌بردند که در نتیجه آن، عده‌ای از مجرمین به جرگه آنها پیوستند.
پس از فرار،5 نفر از فراریان بازداشت شده و از 4 نفر باقیمانده 3 نفر توسط نیروهای ویژه کشته شدند.
سفر نخست وزیر ژاپن به قرقیزستان
در تاریخ 26 اکتبر سال 2015 «سینزو آبه» نخست وزیر ژاپن در قالب سفر دوره‌ای به مغولستان و کشورهای آسیای مرکزی از جمله قرقیزستان سفر کرد.
وی در «بیشکک» با رؤسای حکومت این کشور ملاقات کرد و 9 سند همکاری در زمینه‌های مختلف از جمله یادداشت‌تفاهم بین دولت‌های 2 کشور در زمینه بهسازی جاده‌ها در قرقیزستان به امضا رسید.
در این سفر دوره‌ای نخست وزیر ژاپن به همراه 50 نفر از روسای شرکت‌های برتر تجاری حضور داشت که هدف از حضور این افراد نفوذ این کشور در اقتصاد قرقیزستان و منطقه می‌باشد.
ژاپن نگران افزایش نفوذ چین در آسیای مرکزی می‌باشد و سعی در گسترش روابط همه‌جانبه با کشورهای این منطقه دارد.
بازدید «جان کری» از قرقیزستان
در پائیز سال 2015 «جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا در قالب سفری دوره‌ای به آسیای مرکزی از قرقیزستان نیز دیدن کرد.
وی در «بیشکک» با آتامبایف رئیس جمهور و «تمیر ساریف» نخست وزیر قرقیزستان دیدار کرد و در مورد وضعیت فعلی روابط 2 کشور رایزنی داشت.
این مسئله در حالی بود که ساریف نخست وزیر قرقیزستان چندی قبل توافقنامه همکاری با آمریکا را لغو کرده بود.
در این مورد کارشناسان معتقدند که سفر دوره‌ای جان کری جنبه سیاسی داشت چرا که در قالب آن قرار بود فرمت برگزاری نشست جدیدی موسوم به «سی 5+1» راه‌اندازی شود یعنی 5 کشور آسیای مرکزی به اضافه آمریکا (که توسط مقامات واشنگتن پس از مجمع عمومی سازمان ملل متحده در شهر نیویورک صورت گرفته) طراحی شده بود.
رشد سریع ارزش دلار نسبت به صوم
در فصل پایانی سال 2015 اتفاق نامطلوبی برای اقتصاد قرقیزستان رخ داد به طوریکه ارزش دلار نسبت به صوم (واحد مالی قرقیزستان) بسیار رشد کرد.
با وجود این پدیده، از تاریخ 11 نوامبر 2014 تا مدت مشابه در سال 2015 نرخ دلار نسبت به صوم حدود 23 درصد رشد کرد و این در حالی است که باز پس دادن بدهی‌های قرقیزستان براساس دلار بوده و به این دلیل وضعیت اقتصاد این کشور دشوارتر شد.
از سوی دیگر، رشد نرخ دلار به افزایش ابتکارات جهت حذف دلار از اقتصاد نه تنها در قرقیزستان بلکه در تمام معاملات کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی منجر شد به طوریکه از ابتدای سال آینده قرقیزستان و روسیه معاملات انرژی را بر پایه «روبل» (واحد مالی روسیه) انجام خواهند داد ضمن آنکه نرخ فعلی دلار به انگیزه‌ای برای توسعه تولیدات داخلی و صادرات آنها تبدیل شده است.
زلزله در جنوب قرقیزستان
در ماه نوامبر سال 2015 در جنوب قرقیزستان در 45 کیلومتری شهر «اوش» زلزله‌ای با قدرت 5.9 ریشتر به وقع پیوست.
در این حادثه بیش از 90 خانه خراب شده و تعدادی از ساکنان آن منطقه زخمی شدند.
پس از چند روز تمیر ساریف نخست وزیر قرقیزستان از آن منطقه بازدید و با صاحبان خانه‌های خراب شده دیدار کرد و وعده حل مشکلات از جمله ساخت خانه‌های جدید و جستجوی کمک‌های مالی جهت تعمیر آنها را داد.
قرقیزستان 6 میلیونی
در جنوب قرقیزستان در خانواده نیروهای مسلح این کشور دختری با نام «راحت بلیکاوا» به دنیا آمد که عنوان نفر ششمین میلیون نفر قرقیزستان را به خود اختصاص داد.
این نوزاد از طرف دولت مورد تشویق گرفت از جمله توسط رئیس جمهور قرقیزستان یک واحد آپارتمان و مبلغ یک میلیون صوم به وی اختصاص داده شد.
این مسئله در حالی است که در سالیان اخیر روند افزایش جمعیت قرقیزستان سیر صعودی داشته است.
حمله به اسلام‌شناس معروف «قادر ملک‌اف»
در هشتم دسامبر سال 2015 «قادر ملک‌اف» کارشناس مشهور علوم الهیات قرقیزستان و مدیر مؤسسه تحلیلی «دین، حقوق و سیاست» که مواضع ضد داعشی خود را آشکارا اعلام می‌کرد، توسط 2 فرد ناشناخته مورد حمله قرار گرفت.
در ابتدا مقامات رسمی در مورد عدم دلائل وابستگی این حادثه به داعش سخن می‌گفتند اما خود ملک‌اف پس از عمل جراحی درباره هشدارها از طرف افراد ناشناخته و ادعای متوقف کردن فعالیت این کارشناس خبر داد.
چندی پیش این 2 نفر با کمک پلیس ترکیه در جنوب این کشور دستگیر شدند اما تاکنون به قرقیزستان منتقل نشده‌اند.
سفر رئیس جمهور قرقیزستان به فرانسه
در اواخر ماه نوامبر «الماس‌بیک آتامبایف» رئیس جمهور قرقیزستان برای شرکت در کنفرانس سازمان ملل متحد درباره تغییرات آب‌وهوایی به فرانسه سفر کرد.
در این زمینه آتامبایف در مدت سفر خود به فرانسه ضمن حضور در کنفرانس مذکور که نمایندگانی از 195 کشور در آن شرکت کردند، در مورد از بین رفتن یخچال‌های طبیعی در این کشور در نتیجه گرم شدن کره زمین، هشدار داد.
«ایتیش» وارد فهرست یونسکو شد
«ایتیش» یک هنر متعلق به مردمان قزاق و قرقیز است که چند نفر با نوازیدن ابراز موسیقی ملی خود از جمله «قاموز» (قرقیزستان) و «دامرا» (قزاقستان) به مسابقه شاعری می‌پردازند که شعرهای‌شان را به طور زنده می‌سرایند.
در تاریخ سوم دسامبر سال 2015 با درخواست وزارت فرهنگ قزاقستان و قرقستان این هنر در لیست میراث‌های جهانی یونسکو ثبت گردید.
رشد جایگاه فوتبال قرقیزستان
سال گذشته برای فوتبال قرقیزستان بسیار پرثمر بود به طوریکه جایگاه تیم ملی این کشور در رتبه‌بندی تیم‌های فوتبال جهان نسبتا بالا رفت و به نوعی ظرفیت‌های خود را نشان داد.
در حال حاضر قرقیزستان در رتبه‌بندی تیم‌های فوتبال در جایگاه 108 قرار دارد و این رشد به دلیل بازی‌هایی بود که در سال گذشته برگزار شده است.
سفر «آتامبایف» به کشورهای عربی
«الماس‌بیک آتامبایف» رئیس جمهور قرقیزستان در سفری رسمی به کشور کویت در مراسم افتتاح سفارت قرقیزستان در این کشور شرکت کرد.
آتامبایف در این سفر ضمن بازدید از ساختمان سفارت قرقیزستان در کویت، با «شیخ صباح خالد الاحمد الصباح» وزیر خارجه این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد.
رئیس جمهور قرقیزستان پس از این ملاقات عازم قطر شد و در آنجا با مقامات «دوحه» دیدار و رایزنی کرد.
تحلیلگران سفر آتامبایف به کشورهای عربی را در راستای سیاست چندجانبه‌گرایی بیشکک و برای جذب سرمایه‌گذاری این کشورها در بخش‌های اقتصادی قرقیزستان ارزیابی می‌کنند.
منبع: فارس
