مسأله این نیست که وزیر اقتصاددان دولت یازدهم، معنا و مفهوم FDI را نمی‌داند. مسأله این است که کسانی از این بی‌اطلاعی و کم‌سوادی که قطعا محدود به این مورد نیست، سوءاستفاده کرده و کلاغ را جای قناری به کشور می‌فروشند.
جناب آقای عباس آخوندی وزیر محترم راه و شهرسازی که همواره از سوی رسانه های دولتی به عنوان یکی از تئوری پردازان اقتصادی دولت یازدهم مطرح می شود، در اظهاراتی پرده از نحوه فریب خوردن دولت در ماجرای خرید ایرباس ها برداشته اند. ایشان می گویند: «آنچه ما توافق کرده ایم یک سرمایه گذاری خارجی واقعی (FDI) است. جز 15 درصدی که ما باید به تدریج از قرارداد خرید هواپیماها پرداخت کنیم، مابقی مبلغ توسط طرف قرارداد تامین یا تنظیم خواهد شد. ایرباس 15 درصد را از منابع داخلی خودش تامین می کند که این در تاریخ صنعت هوانوردی بسیار نادر است و 85 درصد مابقی را نیز فروشندگان از محل تامین کنندگان مالی اروپایی فاینانس می‌کنند. این مدل درباره ATR نیز صادق است».
این اظهارات نشان می دهد شادمانی دولت و رسانه های آن در ماجرای خرید ایرباس ها در عین اظهار ناراحتی و نگرانی کارشناسان از فاجعه رخ داده، ناشی از این بوده است که دلال ها و واسطه ها، از بی اطلاعی و کم سوادی آقای آخوندی سوء استفاده کرده و این حجم عظیم بدهی ایجاد شده را به نام سرمایه گذاری مستقیم خارجی(FDI) به کشور تحمیل کرده اند.
سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) عبارتست از سرمایه گذاری یک شرکت یا نهاد خارجی در کشوری غیر از کشور مادر خود با هدف تجارت یا تولید. اگر ایرباس واقعا در ایران سرمایه گذاری مستقیم انجام داده بود، یک دستاورد عظیم برای کشور بود که در آن صورت، ایرباس یک یا چند کارخانه قطعه سازی خود را در ایران دایر می کرد و با شراکت طرف ایرانی، اقدام به تولید هواپیما می نمود. در نتیجه این سرمایه گذاری خارجی، هم ایجاد اشتغال می شد و هم در صورت انعقاد قراردادهای هوشمندانه، در یک بازه زمانی معقول، فناوری تولید هواپیما به کشور انتقال می یافت. اما اتفاقی که در ماجرای خرید ایرباس ها افتاده به هیچ وجه نسبتی با FDI ندارد. شرکت ایرباس 118 فروند هواپیمای خود را به ایران فروخته است اما پولش را یکجا نگرفته، بلکه قرار است این هواپیماها در داخل ایران پرواز کنند، به ریال درآمد کسب نمایند و نهایتا دولت از محل درآمدهای نفتی، این ریال را تبدیل به یورو کرده و تقدیم ایرباس کند. از آنجائیکه شرکت دولتی هما طرف قرارداد ایرباس شده، این بدهی مستقیما متوجه دولت است. البته دوستان فاش نساخته اند و محرمانه داشته اند که سودی که کشور باید بابت گشایش این خط اعتباری و این اجاره به شرط تملیک بپردازد، چقدر است؛ و آیا هما به عنوان یک شرکت زیان ده، قادر به پرداخت این بدهی سنگین خواهد شد یا سرانجام این پول از جیب مردم خواهد رفت.
هم اکنون که آقای آخوندی فاجعه اقتصادی رخ داده را به تصور اینکه ایرباس سرمایه گذاری مستقیم در ایران انجام داده، «اتفاقی بی نظیر در تاریخ ایران» می خوانند، مسئله این نیست که وزیر اقتصاددان دولت یازدهم، معنی و مفهوم FDI را نمی داند. مسئله این است که کسانی از این بی اطلاعی و کم سوادی که قطعا محدود به این مورد نیست، سوء استفاده کرده و کلاغ را جای قناری به کشور می فروشند. تصور آقای آخوندی این است که ایرباس در ایران سرمایه گذاری کرده و نباید ایشان را مواخده و از شادمانی وی تعجب کرد. اگر اینگونه می بود، واقعا جای شادمانی داشت.
به هر صورت، پیشنهاد می کنیم جناب آقای آخوندی حداقل این دو کتاب را مطالعه فرمایند تا لااقل، از تکرار فجایع مشابه در وزارتخانه ایشان جلوگیری شود.
اقتصاد سیاسی جهانی؛ نوشته رابرت گیلپین-چاپ موسسه تدبیر اقتصاد
کارتل های چندملیتی و توسعه نیافتگی؛ نوشته همایون الهی-چاپ قومس
منبع: فارس
