(روزنامه اطلاعات ـ 1394/09/03 ـ شماره 26312 ـ صفحه 12)
روسيه شريک اجتنابناپذير غرب براي حل بحران سوريه
رئيسجمهوري سابق فرانسه در سفر به مسکو با تاکيد بر لزوم حفظ روابط ديپلماتيک کشورش با روسيه، اعلام کرد، بدون روسيه غرب نميتواند با چالشها و بحرانهاي بزرگ جهان مقابله کند و اين کشور شريک اجتنابناپذير براي حل مناقشه سوريه است.«نيکلا سارکوزي» طي سخناني در مؤسسه روابط بينالملل مسکو در خصوص سفر دو روزه خود به مسکو و انتقادها در فرانسه از بابت اين سفر اعلام کرد،روسيه در جهان اجتنابناپذير است. بدون روسيه ما نميتوانيم با چالشهاي بزرگ و بحرانهاي عظيمي که با آنها مواجهيم، مقابله کنيم. من همواره به روسيه، تاريخ و مردم آن علاقمند بوده و هستم.وي با اشاره به اهميت حفظ روابط ديپلماتيک با روسيه افزود،فرانسه و روسيه به همکاري با يکديگر نياز دارند و بايد به يکديگر نزديک شده و با هم گفتگو کنند.
در جهاني که متعلق به ماست نبايد به هيچ قيمتي وقوع جنگ سردي جديد را بپذيريم.سارکوزي در ادامه تصريح کرد،روسيه شريکي اجتنابناپذير براي پايان دادن به مناقشه سوريه و حل اين مناقشه است. کسانيکه نقش اساسي مسکو در صحنه بينالمللي را ناديده ميگيرند، مرتکب اشتباه بزرگي ميشوند. نبايد روسيه را از صحنه سياسي بينالملل کنار گذاشت چرا که کنار گذاشتن روسيه اقدامي بيمعنا است و جهان به روسيه نياز دارد.وي با اشاره به عمليات نظامي روسيه در سوريه عليه گروه تروريستي داعش افزود، حتي اگر فرانسه به طور کامل با موضع روسيه در اين زمينه همعقيده نباشد، بايد گفت که اقدام پوتين بيشتر مثبت بوده تا منفي.رئيسجمهوري فرانسه همچنين با اشاره به تحريمهاي اعمال شده از سوي اتحاديه اروپا عليه روسيه به بهانه بحران اوکراين، خواستار لغو اين تحريمها شد.
در اين حال،نماينده پارلمان سوريه با تاکيد بر اينکه مخالفان خارجنشين در راه حل سياسي سوريه جايگاهي ندارند، گفت: هيچ احدي نميتواند حق قانوني بشار اسد براي نامزد شدن در انتخابات رياست جمهوري آينده سوريه را سلب کند.«ماريا سعاده»، نماينده پارلمان سوريه درباره تشديد حملات ارتش سوريه با همکاري مستشاري ايران و مداخله نظامي روسيه اظهار داشت: سرعت گرفتن دومينوي فروپاشي تروريسم در سوريه اين کشور را به طور قابل توجهي به سمت ثبات پيش ميبرد.وي افزود، پرونده سوريه در برهه کنوني در برابر صرفا دو گزينه است، نخست اينکه توافق بين المللي در حمايت از عمليات نظامي حاصل شود و به موازات آن مذاکرات بين المللي براي تسريع روند رسيدن به راه حل سياسي در سوريه جريان داشته باشد.نماينده سوري افزود،گزينه دوم اين است که برخي طرفهاي منطقهاي به ايجاد تنش در داخل سوريه ادامه داده و روند رسيدن به راه حل سياسي را متوقف کنند.سعاده اخبار رسانههاي وابسته به شيخنشينهاي خليج فارس درباره پيشنهاد روسيه براي نامزد نشدن بشار اسد در انتخابات رياست جمهوري آتي اين کشور را شايعاتي بيپايه و اساس و غير منطقي خواند و گفت: دولت روسيه در برخورد با متحدان خود بر اساس منطق آمريکايي عمل نميکند، کما اينکه نظام دمشق هيچ طرحي را که نقض حاکميت سوريه محسوب شود، نميپذيرد حتي اگر اين طرح از سوي متحدان آن ارائه شده باشد.
روزنامه فرامنطقهاي الشرق الاوسط به نقل از منابعي در اپوزيسيون سوريه گزارش داده است که روسيه پيشنهاد داده اسد کتبا متعهد شود که در انتخابات رياست جمهوري آينده نامزد نشود اما در عين حال دوره رياست جمهوري کنوني خود را به پايان برساند.سعاده افزود، بشار اسد يک شهروند سوري است و بر اساس قانون اساسي سوريه هيچ شخصي را نميتوان از هيچ کدام از حقوق خود به عنوان يک شهروند، محروم کرد و سوريه قبل از هر چيز يک کشور مبتني بر قانون و نهادهاي قانوني است.نماينده پارلمان سوريه گفت: برگزاري انتخابات پارلماني يا رياست جمهوري در اصل مردود است چون بشار اسد بارها به سوريها و همه جهان تاکيد کرده که هر طرح يا راه حل سياسي تا زماني که در چارچوب حفظ حاکميت سوريه باشد قابل بررسي است و از سوي ملت سوريه مقبول واقع ميشود.سعاده تاکيد کرد، ملت سوريه که طي چهار سال و نيم در برابر جنگ تحميلي عليه کشورشان مقاومت کردهاند و البته مقاومت اين ملت در دورانهاي تاريخ ثبت شده، هرگز حاضر نخواهد شد که طرحي از خارج از اين کشور بر آن تحميل شود.
وي ادامه داد: آنهايي که خواهان ايفاي نقش مخالفان سوريه در ايجاد راه حل سياسي بحران سوريه هستند، نخست بايد بين مخالفان تمايز قائل شوند، مخالفان مليگرا در داخل سوريه با ملت سوريه در حفظ حقوق اساسي اين ملت اختلاف نظر ندارند و هرگز با قدرتهاي بيگانه عليه نظام سوريه توطئه نميکنند و مساله حضور مخالفان در پارلمان را صندوقهاي راي تعيين ميکند.نماينده پارلمان سوريه تاکيد کرد، مخالفان خارج نشين بر ارتباط با رژيمهاي گرداننده تروريسم در سوريه اصرار دارند و هيچگاه منافع ملت سوريه را مد نظر نگرفتهاند .
سعاده گفت: ملت سوريه موضع مخالفان خارجنشين را فراموش نميکند، زماني که آمريکا در تابستان 2013 تهديد به حمله به سوريه کرده بود، بنابراين آنهايي که از حمله دشمن خارجي عليه کشورشان استقبال ميکنند، هيچ گاه مليگرا و وفادار به کشورشان نيستند.نماينده پارلمان سوريه تصريح کرد، اصطلاح مخالفان ميانهرو مسلح براي تروريستها در سوريه مغاير با قوانين و عرف بين المللي است، يک معارض نميتواند مسلح باشد و تروريسم هم ميانهرو يا غيرميانه رو ندارد، بنابراين همه بايد بفهمند که ملت سوريه هيچ طرحي را که نقض حاکميت سوريه و تماميت ارضي اين کشور باشد، نميپذيرد.
از طرفي،آزادسازي بخشهاي وسيعي از مناطق اشغالي ، قدرت چانه زني دولت سوريه و همپيمانان منطقه اي آن را نيز در مذاکرات سياسي جاري تقويت ميکند اما رسانههاي غربي و عربي به آرامي از کنار اين تحولات گذشته و با اتخاذ سکوت خبري بر اين پيروزيها سرپوش گذاشتند .درحاليکه رسانه هاي غربي و عربي و يا ديگر رسانه هاي ترکي و صهيونيستي که بر ضد دولت قانوني سوريه فعاليت مي کنند هرگونه تحرک مخالفان مسلح و تکفيري ها را عليه اين کشور انعکاس و برجسته ميکنند اما درست برعکس در قبال پيروزي هاي ارتش سوريه سکوت اختيار مي کنند و با پرداختن به موضوعات انحرافي آن را در محاق قرار مي دهند. نمونه اي از اين رويکرد رسانههاي غربي در قبال آزادسازي پايگاه هوايي کويرس و بازگشايي جاده استراتژيک حلب -دمشق قابل مشاهده است.
از سکوت تا نگرش منفي به نقش ارتش سوريه
بررسي رويکرد رسانه هاي وابسته به دولت هاي مخالف دولت سوريه نشان مي دهد که اغلب آنها از حربه سکوت در قبال پيروزي بزرگ ارتش و نيروهاي مردمي سوريه در آزادسازي پايگاه هوايي کويرس استفاده کردند و اين خبر را بايکوت کردند و اين در حالي است که اين تحول نه تنها از ارزش خبري بالايي برخوردار است بلکه به لحاظ نظامي نيز نقطه عطفي در روند تحولات نظامي سوريه بخصوص در حومه حلب محسوب مي شود.
بر همين اساس پايگاه اينترنتي پانوراماي الشرق الاوسط در مطلبي با بيان اينکه مرحله پيش از آزادسازي کويرس قطعا با مرحله بعد از آن تفاوت دارد نوشت ،مقايسه بين آزادسازي پايگاه هوايي کويرس و عمليات مشابهي که حدود دو سال پيش موجب شکستن محاصره زندان مرکزي حلب شد (ماه مه 2014) نشان مي دهد اين دو موفقيت، اثرات مشابهي خواهند داشت و تغييري جدي در نقشه نظامي مناطق حومه حلب ايجاد مي کنند. همان گونه که شکستن محاصره زندان حلب آغازگر مرحله جديدي بود، به نظر مي رسد شکستن محاصره پايگاه هوايي کويرس نيز نقطه آغاز مرحله جديدي در جنگ در اطراف حلب محسوب مي شود. خطري که حدود 1000 نظامي سوري مستقر در فرودگاه و دانشکده هوايي کويرس را به مدت حدود سه سال تهديد مي کرد اکنون برطرف شده است.
همچنين فرودگاه کويرس به زودي به يکي از فعال ترين پايگاه هاي هوايي در مرحله بعد تبديل خواهد شد که علاوه بر کاربري آن به عنوان فرودگاه، مي توان از آن به عنوان نقطه تجمع نيروها و سکويي براي گسترش عمليات نظامي به سمت شمال و شرق حلب استفاده کرد. فعال سازي فرودگاه کويرس براي استفاده هوايي از آن بستگي به عواملي مانند ميزان آمادگي فني و تامين مناسب امنيت اطراف آن دارد ولي استفاده از آن به عنوان پايگاه در عمليات نظامي زميني با چنين مشکلاتي مواجه نيست.در مواردي هم که رسانه هاي غربي و عربي به انعکاس خبر آزادسازي پايگاه هوايي کويرس پرداختند سعي کردند نقش ارتش سوريه را در اين زمينه کم رنگ نشان دهند و با تمرکز بر نقش روسيه يا ايران و حزب الله به بهرهبرداريهاي سياسي خود ادامه دهند .
در اين راستا روزنامه ديلي تلگراف در مقاله اي نوشت :" حملات سوريه با حمايت ايران و روسيه به محاصره دو ساله يک پايگاه هوايي سوري توسط (گروه تکفيري صهيونيستي) داعش پايان داد. نيروهاي سوري و ايراني با حمايت شبه نظاميان عراقي و همچنين حملات هوايي روسيه، ماه گذشته تهاجمي بزرگ را براي رسيدن به پايگاه هوايي کويرس آغاز کردند. مسکو در پايان ماه سپتامبر مداخله نظامي در جنگ سوريه را آغاز کرد و صدها حمله هوايي عليه گروههاي شورشي که در حال مبارزه با بشار اسد رئيس جمهور سوريه هستند، انجام داد و از تهاجم رژيم در بسياري از جبههها در سراسر اين کشور حمايت کرد.شبکه تلويزيوني الجزيره نيز در گزارشي با ادعاي اينکه در جريان آزادسازي پايگاه کويرس 8 تن از نيروهاي حزب الله کشته شدهاند، کوشيد نقش حزبالله را در اين زمينه برجسته کند.
در اين ميان بررسي رويکرد خبرگزاري رويترز چند نکته قابل توجه و تامل را نشان مي دهد، نخست اينکه اين خبرگزاري در ابتدا کوشيد در صحت خبر آزادسازي ترديد ايجاد کند و به همين منظور در گزارشي نوشت :تلويزيون دولتي سوريه با رد گزارش ها درباره پيشروي نيروهاي دولتي به سوي تاسيسات تحت محاصره داعش، اعلام کرد ارتش هنوز به اين پايگاه هوايي در شمال اين کشور نرسيده است.
دوم اينکه رويترز نيز به منظور بهره برداري هاي سياسي کوشيد نقش ايران و حزب الله را در آزادسازي پايگاه کويرس پررنگ و در مقابل نقش ارتش و نيروهاي مردمي را کمرنگ نشان دهد و در اين راستا به نقل از ديدبان حقوق بشر سوريه نوشت : نيروهايي که در جمع نيروهاي دولتي سوريه ميجنگند و بيشتر شبه نظاميان ايراني و لبناني هستند، تلاش ميکنند، امنيت را در اطراف پايگاه کويرس برقرار کنند.و بلاخره سوم اينکه رويترز بعد ازکسب اطمينان از آزادسازي پايگاه هوايي کويرس به خبرسازي در خصوص طرح سياسي روسيه مبني بر تعيين جدول زماني 18 ماهه براي تدوين قانون اساسي جديد سوريه و سپس برگزاري انتخابات رياست جمهوري اين کشور پرداخت بدون آنکه از صحت اين خبر اطمينان حاصل کند.با وجود اينکه اين ادعا از سوي روسيه رد شد اما رويترز در مدت زمان کوتاه چندين خبر و گزارش را پي در پي با عناوين زير مخابره کرد.
پنهان كاري درباره پيروزيهاي ارتش سوريه
در واقع رويکردي که رسانه هاي غربي و عربي در قبال آزادسازي پايگاه هوايي کويرس اتخاذ کردند مسبوق به سابقه بوده و آنها همين رويکرد را در قبال موفقيت هاي ارتش سوريه در آزادسازي جاده خناصر-اثريا( به عنوان تنها شريان حياتي شهر حلب در اتصال شمال سوريه به ديگر استان ها از جمله دمشق) يا پيروزي هاي آن در جبهه جنوبي نيز اتخاذ کرده بودند.
در اين راستا شبکه العالم در ادامه سلسه گزارش هاي خود از پيشروي هاي ميداني ارتش سوريه گفت : ارتش سوريه حدود 250 کيلومتر مربع از مناطق حومه جنوبي حلب و بيش از 50 منطقه و تپه راهبردي را آزاد کرد که در نتيجه آن بزرگترين پايگاه ها و مناطق استقرار عناصر جبهه النصره در تيررس ارتش سوريه قرار گرفت. مرکز هماهنگي گروه هاي مسلح از هلاکت حدود 90 نفر از عناصر اين گروه ها از جمله 25 نفر از سرکردهها و مسئولان نظامي جبهه النصره خبر داد.
خبرگزاري روسي اسپوتنيک نيز در گزارشي از ادامه پيشروي هاي ارتش سوريه در جنوب حلب خبر داد و گفت:نيروهاي ارتش سوريه گروههاي افراط گراي مسلح را در جنوب حلب، مرکز اقتصادي سوريه، تعقيب مي کنند و منطقه کليدي الحيدر را که پايگاه اصلي جبهه افراط گراي مسلح النصره ، شاخه شبکه تروريستي القاعده در سوريه محسوب مي شود، به محاصره خود درآورده اند.
از ديگر سو شبکه الميادين در گزارشي از گسترش دامنه حملات هوايي روسيه از جبهه شمالي به جبهه جنوبي سوريه خبر داد و در تشريح اهميت آن گفت: حملات جنگنده هاي روسيه به دو منطقه راهبردي الحاره و عنتر و دو روستاي کفرناسج و عقربه در حومه شهر درعا بار ديگر جبهه جنوبي سوريه را فعال کرد. اين حملات نشان داد که همه نقاط سوريه در تيررس حملات هوايي روسيه قرار دارد. گروه هاي مسلح پيش از اين فکر مي کردند مناطق جنوبي سوريه به دليل نزديکي به منطقه جولان اشغالي نمي تواند با حملات جنگندههاي روسيه روبرو شود. گروه هاي مسلح نتوانستند در عمليات موسوم به توفان جنوب به موفقيت برسند و آرامش نسبي در اين منطقه به صورت دائمي نخواهد بود.
در اين ميان خبرگزاري رويترز در گزارش هاي خود نه تنها به هيچ يک از اين پيروزي ها و موفقيت هاي ارتش سوريه اشاره نکرد بلکه در گزارشي مدعي شد ، نيروهاي ارتش سوريه و متحدانشان با پشتيباني حملات هوايي روسيه کندتر از آنچه انتظار مي رفت پيش مي روند و علت آن افزايش حمايت سعودي ها از شورشيان است. در همين حال شورشيان به ضد حمله خود ادامه دادند.
اين خبرگزاري در گزارشي ديگر که به نظر مي رسد هدف از آن ايجاد نوعي ترس و نگراني در ميان نيروهاي ارتش سوريه بود به نوعي کوشيد تجهيز داعش به سلاح شيميايي و امکان استفاده از آن عليه ارتش سوريه را مطرح کند.
در اين راستا رويترز در گزارشي از لاهه نوشت : سازمان منع استفاده از سلاح هاي شيميايي در گزارشي از بکارگيري گاز خردل در درگيري هاي اوت گذشته در سوريه خبر داد. منابع ديپلماتيکي اعلام کردند اين درگيري ها ميان گروه تروريستي داعش و يک گروه شورشي ديگر در ماه اوت در شمال حلب روي داده است.
بي بي سي نيز با اين رويکرد به انعکاس اين گزارش پرداخت و گفت : يک مسئول سازمان منع گسترش تسليحات شيميائي تائيد کرد ، گروههاي مسلح در سوريه از گاز خردل استفاده کرده اند. براساس گزارش اين سازمان در درگيري هاي ماه اوت گذشته از اين گاز استفاده شده است. منابع ديپلماتيک گفته اند که در درگيري اعضاي گروه دولت اسلامي با يک گروه مسلح ديگر از اين گاز استفاده شده است.
در پايان بايد گفت:درحاليکه تحولات ميداني اخير در جبهه هاي شمالي و جنوبي سوريه از اهميت نظامي و سياسي زيادي برخوردار است و علاوه بر آزادسازي بخش هاي وسيعي از مناطق اشغالي ، قدرت چانه زني دولت سوريه و همپيمانان منطقه اي آن را نيز در مذاکرات سياسي جاري تقويت ميکند اما رسانه هاي غربي و عربي به آرامي از کنار اين تحولات گذشته و با اتخاذ سکوت خبري براين پيروزيها و پيشرويها سرپوش گذاشته اند و اين نشان مي دهد که اين رسانهها نميخواهند دولت سوريه و حاميان منطقه اي و بين المللي آن در اين مذاکرات و بخصوص دور دوم مذاکرات وين دست برتر داشته باشند و از قدرت چانه زني بالايي برخوردار شوند. در اين ميان هر چند رسانه هاي وابسته به محور مقاومت و رسانههاي روسي کوشيده اند اين سکوت را تا حدودي بشکنند و افکار عمومي را با واقعيت هاي صحنه تحولات سوريه آشنا کنند اما با توجه به حجم و گستره تخريبي رسانه هاي غربي و عربي هنوز جاي کار زيادي براي رسانه هاي محور مقاومت و حاميان دولت سوريه در اين زمينه باقي است.
سوريه همچنان اميدوار
در اين حال،در ميان هياهوي بازار حميديه دمشق، "اسحاق کرامين" ابريق (ايبريک) فروش شربتش را کناري ميگذارد تا قدري درباره ميهن زخمخوردهاش سخن بگويد. اسحاق که پيراهن و پيشبند راه راه قرمز رنگي به تن دارد، ميگويد که اکنون اميد دارد نوري جديد بتابد و تمام اين خرابيها را بپوشاند. او روزهايي را به ياد ميآورد که گردشگران در ميان جمعيت موج ميزدند و ميخواستند با او که لباسي به سبک دوران عثماني به تن دارد، عکس يادگاري بيندازند. روزنامه آمريکايي لسآنجلس تايمز در گزارشي از خوشبيني مردم دمشق به آينده خود مينويسد: در بخش قديمي دمشق، در کوچه پس کوچههاي منطقه "باب توما"، جومان ادلبي ميگويد که افزايش حس اعتماد به نفس را در ميان ساکنان پايتخت سوريه ميبيند. او که يک دانشجوي عينک به چشم است، ميگويد: هر روز اين حس بيشتر و بيشتر در من ايجاد ميشود که مردم گمان ميکنند که اوضاع وخيم را پشت سر گذاشتهايم.مشتريهاي سوق حميديه در سمت مغازههايي ازدحام ميکنند که همه چيز از شير مرغ گرفته تا جان آدميزاد دارند؛ از لباس زنانه و زيور آلات دستساز مسي گرفته تا بستني به سبک عربي.از خارج، اما اخبار سوريه جنگزده عاري از اميد است و حلقهاي ملالانگيز از اعدام، بمباران، پناهندگان گلآلود در حال حرکت و ابتکارات ديپلماتيکي ديده ميشود که ظاهرا راه به جايي نميبرند.
با اين حال حتي در شرايطي که جنگ در آستانه ورود به پنجمين سال خود است، ساکنان دمشق در مصاحبههاي خود حس خوشبيني خاصي دارند. افزايش قيمتها و قطع برق هنجار شده و شورشيان هنوز در حومه شهر، به اين سو و آن سو ميروند و عدم اطمينان به آينده به واقعيت زندگي تبديل شده است.با اين حال به نظر ميرسد که خلق و خوها حتي در مقايسه با سفر چند ماه پيش، به صورت محتاطانهاي در پايتخت خوشبينانهتر شده است.
مداخله يکماهه روسيه روحيه بسياري از ساکنان حامي دولت را در اين منطقه که پايگاه قدرت اسد و سکونتگاه حدود 5 ميليون سوري است، تقويت کرده است. پايتخت هنوز تحت کنترل شديد دولت است. از زمان آغاز کمپين هوايي روسيه از 30 سپتامبر، نيروهاي وفادار در خارج از دمشق وارد فاز تهاجمي شده و اندک اندک سرزمين خود را پس ميگيرند. حتي اکثر سوريهاي مخالف حکومت 40 ساله خاندان اسد، دولت کنوني را به چشم جانپناهي در مقابل شبهنظاميان داعش ميبينند که آمدهاند تا به اپوزيسيون مسلح غلبه کنند.
اخيرا تروريستها در دوما که دژ آنها در شمال شرق دمشق است، تصاويري ويديويي از صحنههاي خياباني منتشر کرده و در آنها گروگانهاي در قفس را علويان حامي اسد معرفي کردند. شورشيان ميگويند که اسيران را به عنوان سپر انساني در برابر حملات دولت و حملات هوايي روسيه مستقر ميکنند که به گفته مخالفان، صدها غيرنظامي را کشته است؛ اتهامي که مسکو تکذيب ميکند.يکي از اين نيروهاي شورشي در پيام اين ويديو با اشاره به گروگانهاي علوي ميگويد: اگر ميخواهيد ما را با بمباران بکشيد، آنها هم مثل ما ميميرند.گرچه فعالان اپوزيسيون مداخله روسيه را محکوم ميکنند، اما ساکنان حامي دولت از اين که نهايتا قدرتي مهم در مقابل صفي از دشمنان قدر از جمله ايالات متحده و شرکاي آن که نميخواهند اسد در قدرت بماند، از آنها جانبداري کرده است، هيجان زدهاند.
يک مامور امنيتي لباس شخصي که در ايستگاه بازرسي جليقه چرم مشکي به تن دارد، ميگويد: روسها همانند دوست به ياري ما شتافتند و ما قدردان هستيم، اما هنوز هم بايد به خودمان و خدا توکل کنيم. ما تا پايان راه ميجنگيم. او که بيسيم خود را در دست دارد و نيروهاي يونيفورمپوش کلاشنيکف به دست سرشان را به نشانه تاييد تکان ميدهند، افزود، اگر لازم باشد به تنهايي ميجنگم.رشاي 28 ساله که فروشندهاي در بازار حميديه است، ميگويد: اينکه روسيه به ما کمک ميکند، عالي است. دوست 38 ساله او هم که مادر سه فرزند است و ميخواهد نامش را ام ايمن بدانيم، به نشانه تاييد سر تکان ميدهد. او ميگويد که اخيرا به همراه خانوادهاش از منطقه غوطه تحت سلطه داعش در شرق پايتخت گريخته است. براساس گزارشها، اين منطقه بهرغم خرابيهاي گسترده هنوز منزلگاه بيش از 200 هزار سوري است.
ام ايمن که در طبقه دوم مغازه لباسفروشي نشسته و به ازدحام مشتريان پاييني چشم دوخته، ميگويد: "هر روز زندگي در غوطه سختتر ميشد. موادغذايي گران و همه چيز ناياب بود. بمبارانها ادامه داشت و همه چيز تحت کنترل گروههاي مسلح بود. او ميگويد که پسر 17 سالهاش ايمن به خاطر کمبود امکانات پزشکي مناسب بر اثر ابتلا به بيماري نامشخصي مرد. او ميگويد: مردم غوطه ديگر نميتوانند تحمل کنند.با اين حال در دمشق حملات خمپارهاي و موشکي فروکش کرده است. بمبگذاري خودروها که زماني رواج داشت، متوقف شده. ترافيک و بازارهاي پر جنب و جوش و خيابانها گواه از يک فضاي عادي دارند؛ حتي در ميان يادآوري جنگي هميشه حاضر. نيروهاي نظامي مستقر در خيابانها، رديفهاي بلوکهاي بتني و پستهاي بازرسي زياد که عامل ترافيک ميشوند اما به نظر ميرسد که عاملي در کاهش حملات بوده است.
ش.د9404865