تاریخ انتشار : ۲۱ ارديبهشت ۱۳۹۵ - ۰۹:۲۴  ، 
کد خبر : ۲۹۰۶۷۵
علي خرم در گفت‌وگو با «همدلي» مطرح كرد

گروهي در داخل بر آتش عربستان نفت ريختند

مقدمه: در حالي كه آل سعود با اعدام يك رهبر ديني شيعي منتقد و 46 نفر ديگر در يك روز، مورد انتقاد بسياري از نهادهاي حقوق بشري و كشورهاي تاثيرگذار دنيا قرار گرفته بود، يك اقدام عجيب در ايران فضاي رسانه‌اي و بين‌المللي را به گونه‌اي ديگر تغيير داد. حمله گروهي خودسر به سفارت اين كشور در تهران، عربستان را در موضعي برتر قرار داد و اين كشور توانست بر موج ايجاد شده سوار شود و چندين كشور منطقه را نيز با خود همراه كند. اما تيم ديپلماتيك دولت تدبير و اميد، در چند روز گذشته چه عملكردي داشته است و در مقابل جوسازي عربستان چه سياستي را بايد به كار بگيرد؟ راهكار خروج از موقعيت كنوني و تنش ايجاد شده چيست و اين اتفاق‌ها چه تاثيري بر روند اجراي توافق هسته‌اي خواهند گذاشت؟ «همدلي» اين موضوع‌ها و وضعيت كنوني روابط تهران و رياض را در گفت‌وگو با «علي خرم» مدرس روابط بين‌الملل در دانشگاه و مشاور وزير امور خارجه ايران، بررسي قرار داده است.
پایگاه بصیرت / محمد باقرزاده

(روزنامه همدلي ـ 1394/10/16 ـ شماره 225 ـ صفحه 3)

* پس از حمله گروهي خودسر به سفارت عربستان در تهران و كنسولگري اين كشور در مشهد، رياض ديپلماسي فعالي را از خود نشان داده و چندين كشور هم‌پيمان عربستان از جمله بحرين، سودان و جيبوتي روابط خود را با ايران قطع كردند. به نظر شما آيا تيم ديپلماتيك ايران توانسته عملكرد مناسبي در مقابل جوسازي‌هاي عربستان ارائه بدهد؟

** تيم ديپلماسي ايراني كار خود را به درستي انجام داده است. آنچه ما از اين تيم در نزديك به سه سال اخير سراغ داريم موفقيت بوده، موفقيت در مسائل هسته‌اي و بين‌المللي. اينكه الان بين ايران و عربستان اختلاف به وجود آمده و قدرت‌هاي جهاني همچون فرانسه، آلمان، آمريكا، ژاپن، استراليا و روسيه تا اندازه‌اي از ايران حمايت مي‌كنند و از عربستان مي‌خواهند نرمش به خرج دهد، نشان‌دهنده موفقيت سياست‌هاي ديپلماتيك در سه سال اخير بوده است. بنابراين بايد نتيجه بگيريم كه ديپلماسي سازنده و تعامل با جهان كه در اين دولت به كار گرفته شد، در مجموع براي كشور سازنده و موفق بوده است.

* در منطقه برخي كشورها روابط خود با ايران را در حمايت از عربستان قطع يا كاهش داده‌اند و كويت هم كه روابط نسبتا خوبي با ايران داشت، تحت تاثير فضاسازي رياض قرار گرفت. با در نظر گرفتن اين شرايط، آيا مي‌توان عملكرد وزارت خارجه ايران بعد از مناقشه عربستان را مثبت ارزيابي كرد؟

** اين ربطي به ديپلماسي ايران ندارد، چرا كه وزارت خارجه ايران كار خود را به درستي انجام داده است و اين مربوط به كساني است كه چوب لاي چرخ‌هاي اين ديپلماسي قرار مي‌دهند. صورت مسئله در حال حاضر بايد نيروهاي خودسر و كساني كه به سفارت حمله كرده‌اند،‌ باشد.

* بحث شما اين است كه نيروهاي خودسر و حمله‌كنندگان به اماكن ديپلماتيك بايد زير سوال بروند كه اين قطع روابط و تنش در روابط خارجه محصول كار آنها است؟

** بله، كساني كه اين وضعيت را به وجود آورده‌اند بايد يك بار براي هميشه مجازات شوند. مگر همين عربستان نبود كه در هفته‌هاي گذشته پس از سال‌ها سفير در ايران معرفي كرد و اين دقيقا نتيجه ديپلماسي تعامل سازنده بود. همه چيز داشت به خوبي پيش مي‌رفت، ولي به نظر مي‌آيد گروهي به طور جدي علاقه‌‌اي به بهبود موقعيت ايران ندارند و مسائل داخلي براي آنها مهم‌تر است.

* جناب خرم، به نظر مي‌آيد عربستان توانسته است بازي باخته را با برد جايگزين كند؛ در حالي كه به واسطه اعدام يك روحاني صلح‌طلب و اعدام‌هاي فراوان ديگر تحت فشار نهادهاي حقوق بشري بين‌الملل بود، فضا را به گونه‌اي ديگر تغيير داد و اكنون توانسته چندين كشور را با خود همراه كند تا جايي كه روز سه‌شنبه شوراي امنيت سازمان ملل متحد نيز در محكوميت حمله به سفارت عربستان بيانيه صادر كرد. راهكار گذر از اين وضعيت را چه مي‌دانيد و ايران چگونه بايد بايد با اين جوسازي عربستان مقابله كند؟

** در ايران؛ ايران كه مي‌گويم بدبختانه چه آنهايي كه چوب لاي چرخ ديپلماسي گذاشتند و چه كساني كه براي بهبود ديپلماسي زحمت كشيدند مجموعا زير نام ايران ديده مي‌شوند و در عرف بين‌الملل بين اين دو گروه تفاوتي قائل نمي‌شوند و مجموع عملكرد ديپلماتيك با هم سنجيده مي‌شود. تيم ديپلماسي دستاوردهاي مشخص و قابل دفاعي دارد و اكنون بايد به ترميم محصول عملكرد تندروها و خودسرها بپردازد. فراموش نكنيم كه كار اين تيم ترميم خرابي‌هاي ديگران بوده؛ در مسئله هسته‌اي هم همين بوده و در شرايط كنوني هم راهي جز ترميم اين شكاف ايجاد شده و ادامه «ديپلماسي تعامل» ندارد. اما در شرايط كنوني كه بسياري از كشورهاي قدرتمند جهان در حال همراهي و همكاري با ايران هستند و در تنش ايجاد شده در رابطه با عربستان نيز تا حدي از ايران حمايت كرده‌اند، بايد از اين پتانسيل به خوبي استفاده شود و جلوي ادامه موج‌سواري عربستان گرفته شود. اين گروه خودسر باعث شدند كه نگاه‌هاي سرزنش‌آميز جهاني نسبت به عربستان پاك شود و عربستان عملا از قتل و اعدام و نقض آشكار حقوق بشر تطهير شود و متاسفانه جاي ظالم و مظلوم عوض شود.

* چگونه مي‌شود از پتانسيل ايجاد شده به واسطه توافق هسته‌اي و تعامل سازنده با جهان، در اين تنش به وجود آمده استفاده كرد؟

** برخي كشورها از جمله آلمان، فرانسه و روسيه درخواست ميانجي‌گري در اين قضيه دارند و ايران بايد با ديدگاه تعامل به اين درخواست‌ها بنگرد و مثل گذشته اين اقدامات خودسر را محكوم كند؛ اگرچه قواعد بين‌الملل اين محكوميت‌ها را نمي‌پذيرد، ولي هر چه كه مقام سياسي فرد محكوم‌كننده بالاتر باشد مي‌تواند به تيم ديپلماسي كمك كند تا جلوي اقدامات آينده عربستان را بگيرد. اگر مقامات ايران سكوت كنند معناي آن براي ديگر كشورها، حمايت دولت و حكومت ايران از اين اقدامات تلقي مي‌شود و به ادامه موج‌سواري عربستان كمك كند.

* به نظر شما، چرا آقاي ظريف تاكنون اظهارنظر رسمي در اين باره نداشت؟

** حتما آقاي ظريف طي روزهاي آينده در اين باره اظهارنظر خواهند كرد، ولي ممكن است ايشان اكنون ملاحظاتي داشته باشند، چرا كه حمله به سفارت يك كشور با رفتار ديپلماتيك هم‌خواني ندارد و به همين خاطر وزير خارجه فعلا سكوت كرده‌اند. ضمن اينكه وزارت خارجه ايران و همچنين سخنگوي اين وزارتخانه چندين بار حمله به سفارت را محكوم كردند و به جوسازي عربستان نيز اشاره كردند. در بيانيه وزارت خارجه بر تعهد دولت ايران به حفظ امنيت مناطق ديپلماتيك تاكيد شايسته‌اي انجام شده است.

* مديران ورزشي عربستان و چندين كشور عربي همراه، به صورت فعال در حال جوسازي عليه ايران هستند و حتي در زمينه فوتبال، خواهان قرعه‌كشي مجدد مسابقات يا برگزاري بازي با تيم‌هاي ايراني در كشور سومي به بهانه نبود امنيت در ايران هستند. در زمينه ديپلماسي ورزشي چه بايد كرد و وزارت خارجه در اين زمينه چه برنامه‌اي دارد؟

** ببينيد، زماني كه يك موج ايجاد مي‌شود و كشوري مانند عربستان تلاش مي‌كند ايران را در انزوا قرار دهد از هر زمينه استفاده مي‌كند. اين زمينه مي‌تواند ورزش، هنر، سياست يا هر موضوع ديگري باشد، هدف تزريق خبر انزواي ايران به ديگر كشورهاي دنيا است. اين نتيجه عملكرد خودسرها در ايران است كه متاسفانه كسي هم نيست جلوي آنها را بگيرد. اما راه مقابله با اين اقدامات عربستان، استقبال از كشورهاي قدرتمندي است كه پيشنهاد ميانجي‌گري دارند و بيان اين نكته كه ايران از هر گونه تعامل سازنده با كشورهاي منطقه و همچنين عربستان استقبال مي‌كند. بايد با نمايش تعامل سازنده جلوي نيات شيطاني عربستان كه قصد دارد چهره‌اي مخرب از ايران در منطقه ارائه دهد، گرفته شود.

* به نظر شما، تنش‌هاي ايجاد شده در روابط ديپلماتيك ايران مي‌تواند تاثيري بر روند اجراي توافق هسته‌اي داشته باشد؟

** اگر اين وضعيت چه در داخل و چه در روابط بين‌الملل مهار نشود مي‌تواند تاثير منفي داشته باشد. تمام تلاش عربستان در واقع همين است كه توافق هسته‌اي به سرانجام نرسد و متاسفانه گروهي در داخل آستين بالا زده و بر آتش عربستان نفت ريختند. ما بايد در داخل و خارج به گونه‌اي عمل كنيم كه بهانه‌اي دست عربستان، اسرائيل و تركيه كه علاقه‌اي به اجراي توافق هسته‌اي ندارند، نيفتد.

ش.د9404774

نظرات بینندگان
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات