سه ضلع مثلث سياسي انتخابات در اسفندماه

* برخي از اصلاح‌طلبان معتقدند در شرايط كنوني سرليستي يك شخصيت معتدل مانند ناطق نوري بيشتر به مصلحت اصلاح‌طلبان است. در مقابل برخي معتقدند كه جريان اصلاحات داراي پتانسيل زيادي است و سرليست اصلاح‌طلبان بايد از دل جريان اصلاح‌طلبي انتخاب شود. شما با كدام ديدگاه موافقيد؟

** بايد به صراحت عنوان كنم خواهان حضور آقاي ناطق نوري در انتخابات هستيم و فكر مي‌كنيم حضور ايشان در انتخابات مجلس كمك بسيار بزرگي به اداره عقلاني كشور خواهد كرد. استراتژي پيروزي آقاي روحاني در انتخابات رياست‌جمهوري سال۹۲ قابليت تبديل شدن به يك مدل جديد سياسي را دارد و مي‌توان از اين مدل در انتخابات آينده نيز استفاده كرد. همه ما مي‌دانيم كه آقاي روحاني يك اصلاح‌طلب نيست و گزينه اصلاح‌طلبان براي انتخابات رياست‌جمهوري سال۹۲ در ابتدا رئيس دولت اصلاحات و سپس آيت‌ا... هاشمي بودند. با اين وجود اصلاح‌طلبان با يك استراتژي صحيح و منطقي از آقاي روحاني حمايت كردند و ايشان به رياست‌جمهوري دست پيدا كردند. در دو سال گذشته نيز آقاي روحاني با اتخاذ مواضع اصولي و اصلاح‌گرايانه بسيار موفق عمل كرد و حقانيت جريان اصلاح‌طلبي را ثابت كرد.

بنده با احترام كامل به رئيس دولت اصلاحات بايد عنوان كنم كه اگر دو سال ابتدائي دولت اصلاحات و دو سال ابتدائي دولت آقاي روحاني را با هم مقايسه كنيم، عملكرد دولت آقاي روحاني به مراتب بهتر از دولت اصلاحات بوده و به نوعي قابل مقايسه نيست. دليل اصلي اين مساله نيز ناهماهنگي دولت اصلاحات با بخش‌هايي از ساختار قدرت در آن مقطع زماني بود. اين در حالي است كه آقاي روحاني تعامل مثبت و سازنده‌اي با نهادهاي قدرت در كشور برقرار كرده و موفق شده يك فضاي آرامش نسبي را بر كشور حاكم كند. البته ساختار قدرت نيز به دليل سابقه مناسب آقاي روحاني در سمت‌هايي كليدي مانند دبيري شوراي عالي امنيت ملي استقبال خوبي از وي به عمل آورد و زمينه را تاحدودي براي فعاليت ايشان هموار كرد. اين در حالي است كه دولت اصلاحات از چنين رويكردي برخوردار نبود و بسياري از سياست‌هاي خود را به تنهايي و بدون كمك برخي نهادهاي قدرت جلو مي‌برد.

مساله ديگري كه آقاي روحاني را متمايز مي‌كند موفقيت در پرونده هسته‌اي و تعامل سازنده با كشورهاي جهان است. برجام مساله‌اي بسيار مهم و حياتي براي كشور بود و آقاي روحاني و تيم مذاكره‌كننده ايشان موفق شدند به خوبي اين مساله را به نتيجه مطلوب برسانند. دليل اصلي موفقيت آقاي روحاني نيز اجماع‌سازي بود. آقاي روحاني موفق شد برجام را به نقطه مطلوب برساند. به نظر من در مقطع زماني كنوني ما به اين نوع مدل در اداره كشور نياز داريم كه مسئولان با حمايت اكثريت جريان‌هاي سياسي و مردم سياست‌هاي مدبرانه خود را اجرا كنند. در نتيجه آقاي ناطق نوري از جمله شخصيت‌هايي است كه مي‌تواند در انتخابات مجلس و در درون مجلس اين مدل را پياده كند و سبب تجميع گروه‌هاي سياسي درباره اهداف آينده نظام سياسي باشد.

آقاي ناطق نوري به دليل مقبوليتي كه در ساختار قدرت سياسي دارند و همچنين تجربه سياسي و محبوبيت در بين جريان‌هاي سياسي مي‌تواند لنگرگاه آرامشي براي مجلس باشد. اگر مجلس به كاركرد واقعي خود نزديك شود و به آرامش نسبي برسد بسياري از تنش‌هاي بين دولت و مجلس از بين مي‌رود و دو قوه مقننه و مجريه مي‌توانند با همكاري يكديگر سياست‌هاي مناسب‌تري را براي حل كردن مشكلات مردم اتخاذ كنند. هرگاه كه مجلس و دولت با يكديگر تعامل مثبت و سازنده‌اي داشته‌اند مشكلات مردم كمتر شده و هر زمان كه بين قواي سه‌گانه و به‌ويژه مجلس و دولت تنش و فاصله وجود داشته مشكلات مردم و كشور شدت پيدا كرده است.

* به نظر مي‌رسد انتخابات اسفندماه با محوريت اعتدال‌گرايان برگزار خواهد شد و اين گروه در نهايت سرنوشت انتخابات را مشخص خواهد كرد. به نظر شما در فضاي انتخاباتي، اصولگرايان معتدل به چه ميزان به اصلاح‌طلبان نزديك خواهند شد؟

** در شرايط فعلي سه جريان اصلي سياسي كشور اعم از اصلاح‌طلبان، اصولگرايان معتدل و اعتدال‌گرايان داراي يك افق مشترك هستند. اين در حالي است كه ما عملكرد يكسان اين سه جريان را در مساله برجام مشاهده كرديم. در مساله تصويب برجام اعتدال‌گرايان به معناي حاميان دولت آقاي روحاني، اصولگرايان معتدل كه حول محور علي لاريجاني گرد آمدند و همچنين جريان اصلاح‌طلبي و به‌ويژه ژورناليست‌ها و رسانه‌هاي اصلاح‌طلب تقريبا عملكرد مشابهي داشتند و يك رويكرد را دنبال كردند. مديريت صحيح اين سه طيف مختلف سياسي در نهايت برجام را به فرجام رساند و اجازه نداد تندروهاي سياسي برجام را منكوب كنند.

نكته ديگر اينكه در شرايط كنوني مهم‌ترين گسست جامعه ما بين تندروي و اعتدال است و به همين جهت شكاف بزرگ اجتماعي بين اعتدال‌گرايان و راديكال‌هاي سياسي وجود دارد. در نتيجه اگر اصلاح‌طلبان، اعتدال‌گرايان و اصولگرايان معتدل در انتخابات آينده عقلانيت و دورانديشي را محور اجماع خود قرار بدهند مي‌توانند به نتيجه مطلوب دست پيدا كنند و تندروها را از صحنه سياسي كشور خارج كنند. نكته ديگر اينكه ما بايد اين مساله را بپذيريم كه يك طيف سياسي نزديك به ۱۰۰ رأي منفي به تصويب برجام در مجلس داده است. در نتيجه بايد ماهيت و اهداف اين جريان سياسي را بررسي كرده و متناسب با رفتار آنها برنامه‌ريزي كنيم. اين جريان سياسي داراي عقبه و پشتوانه‌هايي در گذشته است و در برخي از ساختارهاي قدرت نفوذ دارد و نمي‌توان آن را به راحتي از صحنه سياسي حذف كرد.

در نتيجه براي جلوگيري از رشد مجدد اين جريان سياسي كه صدمات زيادي به كشور زده بايد راه‌هاي رشد و نمو اين جريان را به صورت منطقي و ريشه بررسي كرده و از بين ببريم و به جاي آن عقلانيت و اعتدال جايگزين كنيم. بنده به عنوان يك كنشگر سياسي به خوبي به اين مساله آگاهي دارم كه هنگامي كه يك اختلاف سازماني در يك جامعه وجود داشته باشد اين اختلاف سازماني يك‌شبه و به راحتي از بين نمي‌رود. در شرايط كنوني به دليل اختلافاتي كه بين اصولگرايان معتدل و تندروها به وجود آمده است به صورت قطعي طيف آقاي لاريجاني نمي‌تواند با اعضاي جبهه پايداري در يك موضع انتخاباتي قرار بگيرند. در نتيجه اصولگرايان با يك شكاف بزرگ و مهم روبه‌رو هستند كه پر كردن اين شكاف كار راحت و ساده‌اي نيست و ممكن است هزينه زيادي روي دست اصولگرايان بگذارد.

در كنار اين دو طيف سياسي بايد اصلاح‌طلبان و جريان اعتدال و توسعه را به عنوان اضلاع ديگر انتخابات در نظر گرفت. در شرايط كنوني حزب اعتدال و توسعه به عنوان ورژن اصلي اعتداليون در كشور تلاش مي‌كند با جذب چهره‌هاي معتدل هر دو جريان اصولگرا و اصلاح‌طلب به يك هدف واحد انتخاباتي دست پيدا كنند تا به اين وسيله مردم براي انتخاب خود در اسفندماه كار راحتي پيش رو داشته باشند. ليست ارائه شده از سوي حزب اعتدال و توسعه بدون شك داراي محاسن ديگر جريان‌هاي سياسي است اما معايب آنها را به دليل وجود چهره‌هاي معتدل و ميانه‌رو در اين ليست ندارد.

* ارزيابي شما از ليست انتخاباتي منتشر شده از سوي حزب كارگزاران سازندگي چيست؟به نظر شما اين ليست انتخاباتي با چه هدفي در شرايط كنوني منتشر شده است؟

** بنده از نفس اقدام حزب كارگزاران در ارائه ليست انتخاباتي استقبال مي‌كنم. به نظر من هر گامي كه در جهت شفاف‌سازي فضاي سياسي كشور برداشته شود بايد مورد استقبال قرار بگيرد و اقدام مثبتي تلقي شود. تاريخ مصرف پنهان‌كاري و اقدامات پشت پرده در فضاي سياسي ايران به پايان رسيده و جامعه ايراني به مرحله‌اي از بلوغ سياسي رسيده كه همه مسائل سياسي بايد به صورت شفاف و روشن به افكار عمومي عرضه شود. با اين وجود با نگاهي به ليست ارائه شده از سوي حزب كارگزاران سازندگي متوجه مي‌شويم كه در اين ليست تنها دو چهره يعني محسن هاشمي و رضا امراللهي براي تهران در نظر گرفته شده و بقيه چهره‌ها مربوط به شهرستان‌هاي ديگر كشور هستند. نكته جالب در ليست ارائه شده اين بود كه عنوان شده بود حزب كارگزاران سازندگي از آقاي عبدا... جاسبي، طه هاشمي و فاطمه هاشمي در صورت حضور در انتخابات حمايت خواهد كرد.

اين مساله به معناي نزديكي مواضع حزب كارگزاران سازندگي به حزب اعتدال و توسعه است. حزب اعتدال و توسعه همواره به اين مساله اعتقاد دارد كه نبايد به صورت جناحي به انتخابات پيش رو نگاه كرد. كارگزاران سازندگي هم به همين شكل عمل كرده و در ليست منتشر شده خود ثابت كرده كه گرايش به سمت اعتدال‌گرايي و عقلانيت دارد. در نتيجه ارائه چنين ليستي در فضاي سياسي كشور مثبت ارزيابي مي‌شود. هنگامي كه احزاب اعتدال‌گرا در درون جريان تحول‌خواه ايران در مقابل گسست اعتداليون و افراطيون اردوگاه اصولگرايي به هم نزديك شده‌اند بايد منتظر روزهايي خوبي در آينده بود. جريان اعتدال‌گراي ايران تلاش مي‌كند در يك انتخابات دموكراتيك به اهداف خود برسد و به همين دليل شكاف‌هاي بزرگي كه در درون جريان اصولگرايي و به ويژه گسست اعتدالگرايان و تندروها وجود دارد مي‌تواند زمينه را براي پيروزي جريان اعتدال‌گرا مهيا كند.

آقاي عارف به تازگي عنوان كرده‌اند كه از حضور اصولگرايان معتدل كه حامي دولت هستند در ليست‌هاي انتخاباتي استقبال مي‌كنند. بنده هم به عنوان سخنگوي حزب اعتدال و توسعه عنوان مي‌كنم ما نيز از اجماع با اصلاح‌طلبان كه دغدغه حمايت از دولت آقاي روحاني دارند استقبال مي‌كنيم و اميدواريم در انتخابات آينده مجلس شاهد يك اتفاق خوشايند مثبت در كشور باشيم. به نظر من مجلس آينده بيش از گذشته به گفتمان اعتدال نزديك خواهد بود.

* آيا حزب اعتدال و توسعه ليست مستقل انتخاباتي ارائه خواهد كرد؟

** در شرايط كنوني حزب اعتدال و توسعه با اصلاح‌طلبان مشتركات و تفاوت‌هايي دارد كه هر كدام بايد در جايگاه خود مورد بررسي قرار بگيرد. حزب اعتدال و توسعه با اصولگرايان معتدل نيز داراي اشتراكات و تفاوت‌هايي است كه هر كدام از اين تفاوت‌ها و اشتراكات ممكن است سرنوشت و كيفيت حضور در انتخابات آينده را مشخص كند. اين در حالي است كه يكي از برنامه‌هاي حزب اعتدال و توسعه اين است كه از چهره‌هاي مستقل اعتدالي نيز در ليست انتخاباتي خود استفاده كند. در شرايط كنوني بسياري از ليست‌هاي انتخاباتي كه به نام اعتدال‌گرايان منتشر مي‌شود در واقع تنها نام اعتدالي دارند و برخي از افراد حاضر در اين ليست‌ها معتدل نيستند و مشي اعتدالي ندارند. در نتيجه ليست ارائه شده توسط حزب اعتدال و توسعه دارای تشابهات و تفاوت‌هايي با ليست اصلاح‌طلبان و همچنين اصولگرايان معتدل است اما مستقل خواهد بود.

* آيا اين احتمال وجود دارد كه ليست حزب اعتدال و توسعه با ليست اصلاح‌طلبان يكسان باشد؟

** آقاي موسوي لاري به تازگي عنوان كرده‌اند ما با طيف علي لاريجاني رقابت مي‌كنيم نه شراكت. اين در حالي است كه بنده عنوان مي‌كنم ما شراكت مي‌كنيم و نه رقابت. اعتدال همواره به معناي توازن بين آرمان‌ها و واقعيت‌ها، اسلاميت و ايرانيت و جمهوريت و اسلاميت بوده است و تلاش داشته حد ميانه را در مناسبات قدرت اتخاذ كند.

* شما براي هماهنگي بين حزب اعتدال و توسعه، اصولگرايان معتدل و اصلاح‌طلبان ممكن است از پتانسيل آقاي روحاني استفاده كنيد؟آيا ممكن است آقاي روحاني كانون اجماع اصولگرايان معتدل و اصلاح‌طلبان باشد؟

** قطعا چنين اتفاقي خواهد افتاد. در شرايط كنوني آقاي روحاني هم سياست‌هاي مورد نظر اصلاح‌طلبان را اجرا مي‌كند و هم تمايلات سياسي طيف علي لاريجاني را دنبال مي‌كند. در نتيجه آقاي روحاني نقطه تلاقي اصلاح‌طلبان و اصولگرايان معتدل در انتخابات اسفندماه خواهد بود.

* آيا احتمال اين مساله وجود دارد كه يك بده و بستان سياسي بين اصلاح‌طلبان و آقاي روحاني در انتخابات اسفندماه صورت بگيرد؟

** آقاي روحاني همواره نشان داده كه از شجاعت كافي براي اجراي سياست‌هاي خود برخوردار است. ايشان حتي در مساله بازداشت اخير روزنامه‌نگاران با شجاعت ورود كردند. درباره واژه «نفوذ» عنوان كردند كه نبايد از اين واژه سوءاستفاده سياسي كرد. آقاي روحاني به دنبال مدل انتخاباتي مجلس اول هستند كه در آن همه طيف‌هاي سياسي حضور داشتند. شوراي نگهبان بايد «چشم» باشد و نهادهاي اجرايي بايد«دست» باشند. يك «چشم» هيچ‌گاه نمي‌تواند كار «دست» را در بدن انسان انجام دهد. بنده اميدوارم شوراي نگهبان بهترين تصميم‌ها را درباره تاييد صلاحيت‌ها در انتخابات پيش رو اتخاذ ‌كند.

* براي علي لاريجاني چه نقشي در انتخابات قائل هستيد؟

** در اين زمينه نكته بديهي كه وجود دارد اين است كه آقاي لاريجاني ديگر نمي‌تواند با هر اصولگرايي و از جمله اعضاي جبهه پايداري مانند مهدي كوچك‌زاده و حميد رسايي در يك ليست انتخاباتي قرار بگيرد. اين در حالي است كه حزب اعتدال و توسعه تا حدود زيادي آقاي لاريجاني را به خود نزديك مي‌بيند. هيچ شخصي فكر نمي‌كرد علي اكبر ولايتي در مناظرات رياست‌جمهوري با سعيد جليلي به صراحت سخن بگويد. سخنان ولايتي به سخنان روحاني بسيار شبيه بود. در نتيجه زمان آن فرا رسيده كه علي لاريجاني نيز به صراحت سخنان خود را بيان كند. در نتيجه ما در انتخابات اسفندماه با يك مثلث سياسي روبه‌رو خواهيم بود كه در رأس يك ضلع آن علي لاريجاني، در رأس مياني حسن روحاني و در رأس سوم آقاي محمدرضا عارف قرار خواهد داشت. هرچه مساحت اين مثلث بيشتر شود جامعه ايراني داراي ثبات بيشتري خواهد بود و از خطر افراطي‌گري دور خواهد شد.

* شما در جايي عنوان كرده بوديد كه فاطمه هاشمي سرليست انتخاباتي حزب اعتدال و توسعه خواهد بود. در شرايط كنوني نيز همين نظر را داريد؟ اين انتخاب با چه هدفي صورت خواهد گرفت؟

** اگر خانم هاشمي وارد عرصه انتخابات شوند و مورد تاييد شوراي نگهبان قرار بگيرد بدون شك سرليست انتخاباتي حزب اعتدال و توسعه خواهند بود و در اين مساله هيچ‌گونه ترديدي وجود ندارد. دليل اين مساله نيز مقبوليت و رأي‌آوري بالاي ايشان است.

http://www.armandaily.ir/fa/Main/Detail/135121

ش.د9404620