موج انتقام‌گیری از داعش

(روزنامه ابتكار – 1394/08/27 – شماره 3296 – صفحه 15)

گروه بین الملل- ایوب فرج زاده: هر چه بر اراده تصمیم‌گیران و دولت‌های صحنه بین‌الملل برای مبارزه با گروه‌های تروریستی افزوده می‌شود شدت عمل عملیات‌های انتحاری و اقدامات این گروه‌های تروریستی افزایش می‌یابد. در عصر جهانی شدن ترور به امری بین‌المللی تبدیل شده و با اقدامات تروریستی در مکان‌ها و زمان‌های مختلف سیالیت خود را که منبطق با شرایط جهانی شده است نشان می‌دهند. در همین راستا مبارزه با تروریسم که جنبه بین‌المللی به خود گرفته نیازمند اقدام بین‌المللی است.

اقدامی که از سوی کشورهای دنیا تا زمانی که صورت یک اجماع شکلی و ماهوی (توافق درباره یک چارچوب سیاسی و توافق درباره راه حل ها) به خود نگیرد نمی‌تواند کارساز باشد. اکنون که دلایل تروریستی بودن سقوط هواپیمای روسی از سوی مقامات این کشور تایید شده و حملات تروریستی چند شب پیش در پاریس روی داده قدرت‌های جهانی بر انتقام جویی از این گروه‌ها با همکاری کشورهای منطقه‌ای از جمله ایران و با شدت عمل بیشتری تاکید دارند.

در این زمینه با مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل سیاسی گفتگو کردیم که بر این باور است: ایران رهیافت استراتژیک تقابلی را کنار گذاشته و تلاش دارد با ابزارهای دیپلماتیک افق آینده خود را ترسیم نماید و نمونه این دگرگونی را در برجام و انعکاس‌های بعد از آن، از جمله مشارکت در حل بحران سوریه می‌داند. از سوی دیگر این کارشناس مسائل سیاسی در زمینه تاکید مقامات سیاسی بر انتقام جویی از این گروه‌های تروریستی معتقد است که نمی‌توان با دگماتیسم نقابدار متکی بر دهشت افکنی با ابزار انتقام جویانه تقابل کرد.

در طول یک ماه و بعد از نشست وین که چیزی حدود 17 کشور و دو نهاد بین‌المللی برای پایان بحران سوریه و مبارزه با داعش و تروریسم در آن شرکت کردند، اقدامات تروریستی شدت گرفت و محدود به حوزه عراق و سوریه نماند. هواپیمای روسی با 224 سرنشین در مصر سقوط کرد، بمب گذاری در عراق و لبنان جان ده‌ها انسان بی گناه را گرفت و هفت عملیات تروریستی و انتحاری در سه ناحیه از پاریس چیزی قریب به 130 کشته و بالای 200 زخمی برجای گذاشت. این شدت عمل و اقدامات خشونت آمیز به گونه‌ای تعبیر شد که داعش و گروه‌های تروریستی تغییر تاکتیک داده و زمین بازی خود را تغییر داده و در واکنش به نشست وین و برای ایجاد رعب و وحشت و در جهت تغییر سیاست‌ها دست به چنین اقداماتی زده اند.

آنچه که در این میان جالب به نظر می‌رسد این است که تا قبل از این شدت عمل و حرکت‌های تروریستی، در قالب تهدیدات سنتی و در قالب دولت محور، غرب با تاکید بر ایران هراسی و تهدید ایران برای منطقه و جهان سعی در انزوای بین‌المللی ایران داشت. اما در زمان فعلی که دامنه نفوذ تروریسم و تهدیدات آنها محدود به سوریه و منطقه نمانده بر اهمیت همکاری با ایران در مبارزه با تروریست‌ها تاکید می‌کنند. چیزی که فرانسوا اولاند روز گذشته بر آن تاکید کرد و هنری کسینجر نیز بر آن صحه گذشت اهمیت نقش ایران در مبارزه با این گرو‌های تروریستی است.علاو بر این «برنی سندرز» یکی از دو نامزد اصلی دموکرات‌ها در رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا می‌گوید برای شکست داعش باید با همه کشورها از جمله ایران، روسیه و عربستان کار کرد.

از سوی دیگر بعد از اقدامات تروریستی اخیر کشورها غربی و روسها بر انتقام جویی از گروه‌های تروریستی تاکید دارند. انتقام جویی که فقط معنای کشتن و قصاص می‌دهد و هیچ گونه مبارزه نرم افزاری(از جمله مبارزه با فقر و شرایط اقتصادی نامناسب که زمینه ساز پیوستن به گروه‌های تروریستی می‌شود ) در این اقدامات را در نظر نمی‌گیرد.

ایران امروز به تعامل می‌اندیشد نه تقابل

مهدی مطهر نیا کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با ابتکار در زمینه تعامل با ایران برای مبارزه با داعش و انتقام جویی از گروه داعش که اخیر توسط سیاستمداران کشورهای غربی و روسی بیان شده معتقد است: دنیا در حال تغییر است و شتاب دگرگونی‌ها و تغییرات دیگر پذیرای سرعت نیست. واژه سرعت نمی‌تواند جوابگوی این همه تحول و دگرگونی باشد. در این هنگامه عرصه پرشتاب دگرگونی‌ها وجوه گوناگون انعکاس خود را در سطح لیتانی(رویین) نشان می‌دهد و سیاست آن را پژواک می‌بخشد.

نخست باید بپذیریم که ایران دیگر ایران دو سه دهه پیش نیست. ایران امروز در چارچوب تعامل سازنده برگرفته از سند چشم انداز ایران 1404 قرار دارد و به تقابل نمی‌اندیشد بلکه به تعامل روی آورده است. ایران رهیافت استراتژیک تقابلی را کنار گذاشته و تعریف عملیاتی از این رفتار در حوزه‌های گوناگون جغرافیایی باز تعریف نموده و تلاش دارد با ابزارهای دیپلماتیک افق آینده خود را ترسیم نماید. برجام یک زایش بزرگ تاریخی در ایران بود که در آینده در صورت عملیاتی شدن پژواک‌های خود را نشان خواهد داد.

نخستین انعکاس برجام در ماجرای سوریه دیده می‌شود

این کارشناس مسائل سیاسی اظهار داشت: یکی از نخستین انعکاس‌های برجام هم اکنون در ماجرای سوریه دیده می‌شود، اما در گذار از برجام به نشست‌های دیگری برای به فرجام رساندن بحران‌های منطقه‌ای ایران در داخل کشور نیازمند وحدت نظری و اتحاد عمل میان جریان‌های اصلی و رسمی همراه با دیگر گروه‌های غیره رسمی در عرصه سیاست داخلی و خارجی می‌باشد. دولت یازدهم اکنون گام‌های بلند و محکمی برای عوض کردن چهره سیاسی ایران در جهان بر می‌دارد، ولی اگر در داخل کشور فونداسیون یا بنیاد سیاست خارجی خود را درست پی ریزی نکند بیم آن می‌رود که ماجرای تنهاترین سردار برای روحانی بوجود آید.لذا به قول دیپلمات‌های برجسته‌ای مانند دالاس سیاست خارجی پلی است که محیط داخلی یک کشور رابه جامعه بین‌المللی وصل می‌کند و از این رو نمی‌توان روی شن روان پل ساخت.

انسان خردمند روی شن کاخ نمی‌سازد و لذا دولت روحانی با عملکرد صحیح خود در جهت گسترش تعامل سازنده باید زمینه پرور تحکیم دو سوی این پل جهت استقرار استحکام بیشتری برای عبور از این دالان باشد. تا ازاین طریق چه در حوزه داخلی و رسمی کشور و چه در حوزه خارجی و آن سوی مرزها پایه‌های قدرتمندی برای آن فراهم کند. با وجود شیخ دیپلمات و دیپلمات کارکشته‌ای همچون ظریف این مسئله تا حدودی قابل حصول است.

نمی توان با دگماتیسم نقابدار متکی بر دهشت‌افکنی با ابزار انتقام‌جویانه تقابل کرد

مطهرنیادر پایان خاطر نشان کرد: اراده کنشگران فربه در لایه‌های رسمی و غیره رسمی موثر بر قدرت ملی در درون کشور باید متوجه منافع ملی ایران باشد. باید این گزاره تقویت شود که بالاترین مصلحت دینی ما تاکید بر منافع ملی ما می‌باشد. این نکته باید در نظر روحانی در قالب یک چارچوب نظری در حوزه سیاست خارجی و در هماهنگی با قطب اصلی تصمیم گیری به عنوان اصلی‌ترین منبع تصمیم گیری برای مسائل کلان ملی در قالب نظام جمهوری اسلامی ایران برای اتصال این رهیافت در حوزه تعریف عملیاتی باشد.من سر آن ندارم از ادبیاتی استفاده کنم که صلاح منزلت و شخصیت ادبیات سیاسی است.

بویژه اگر این ادبیات ادعای اخلاق و تاکید بر اصول و ارزش‌های برخواسته از آرمان‌های دینی را دارد. یک سیاست ورز دموکراتیک متکی بر اصول و ارزش‌های دینی انتقام جویی نمی‌کند. داعش به منزله یک گروه دگماتیست نقابدار که تلاش دارد با دو عنصر وحشت افکنی از یک سو و استفاده ابزاری از زنان (جهاد نکاح) از سوی دیگر به جلب نیرو‌هایی بپردازند که در زیرپوست جوامع مختلف خواهان برون داد عقده‌های قدرت و حقارت خود به تعبیر آدلری آن می‌باشد.

از این جهت کسانی که در روبروی آنها صف‌آرایی می‌کنند باید از ادبیات اصیل و متکی بر ارزشه‌ای برخواسته از آرمان‌های انتزاعی انسان‌های آزاده و دین مداران عدالت محور برخوردار باشد. نمی‌توان با دگماتیسم نقابدار متکی بر دهشت افکنی و گسترش دهنده استفاده ابزاری از زنان با یک ابزار انتقام جویانه و وحشت آفرین تقابل کرد.

http://ebtekarnews.com/?newsid=26370

ش.د9405067