تاریخ انتشار : ۲۲ تير ۱۳۹۵ - ۱۳:۰۶  ، 
کد خبر : ۲۹۳۳۶۱
اختلاف بر سر صلح در سوريه گسترده است

افق مه‌آلود ژنو - 3

پایگاه بصیرت / روح‌الله صالحي
(روزنامه جوان - 1394/11/07 - شماره 4735 - صفحه 15)

جامعه جهاني در حال تدارك براي برگزاري كنفرانس «ژنو ۳» است اما شواهد موجود نشان مي‌دهد سرنوشت بحران سوريه در گرو تحولات ميداني بوده و نبايد به اين كنفرانس اميد داشت. به گفته نماينده سازمان ملل در امور سوريه مذاكرات سوري‌ها با چند روز تأخير قرار است در 29 ژانويه برگزار شود اما اختلاف روسيه و جبهه عربي-غربي بر سر ليست مخالفان در اين نشست و پافشاري مسكو به حضور كردها در ژنو-3 مواردي است كه چشم‌انداز مذاكرات را در هاله‌اي از ابهام قرار داده است. وزيرخارجه روسيه گفت كه بدون حضور كردها، اين مذاكرات به نتايج مورد نظر نخواهد رسيد. از طرفي نيروهاي مقاومت در هفته‌هاي اخير‌ توانسته‌اند با پيشروي در مواضع تروريست‌ها برخي شهرها را آزاد كرده و موازنه ميداني را به نفع خود تغيير دهند. اين گمانه‌زني وجود دارد كه امريكا و متحدانش سعي دارند با شكست مذاكرات تحولات ميداني را به نفع تروريست‌ها تغيير دهند.

در شرايطي كه روسيه و سازمان ملل به تلاش‌هاي خود براي برگزاري دور جديد مذاكرات صلح سوريه ادامه مي‌دهند ولي باتوجه به كارشكني برخي طرف‌هاي ذي‌نفع در بحران سوريه كارشناسان به نتيجه مذاكرات خوشبين نبوده و به خروجي مذاكرات ژنو-3 چندان اميدي ندارند. استفان دي ميستورا، نماينده سازمان ملل در امور سوريه دوشنبه شب گفت كه مذاكرات معارضان با دولت سوريه روز جمعه 29 ژانويه در ژنو سوئيس برگزار مي‌شود و احتمالاً شش ماه به طول بينجامد. قرار بود اين مذاكرات روز 25 ژانويه برگزار شود كه كارشكني تركيه و عربستان سبب تأخير در مذاكرات شد.

هيئت مخالفان سوري در رياض سه‌شنبه شب نشستي را براي اتخاذ تصميم خود جهت شركت در ژنو-3 برگزار كردند. به گزارش شبكه خبري الميادين، اسعد الزعبي رئيس هيئت عالي مذاكره‌كنندگان مخالف اعلام كرد كه اين هيئت نشستي را در رياض براي شركت در مذاكرات ژنو-3 برگزار خواهد كرد. از سوي ديگر، استفان دوجاريك، سخنگوي بان كي مون، دبيركل سازمان ملل اعلام كرد بان‌كي‌مون در نشست ژنو-3 شركت نمي‌كند. وي گفت: «مذاكرات ميان طرف‌هاي سوري به صورت غيرمستقيم و طي نشست‌هاي جداگانه ميان استفان دي ميستورا و شركت‌كنندگان در مذاكرات برگزار مي‌شود.»

دي ميستورا هفته پيش گفت كه مواضع عربستان و تركيه او را به ستوه آورده است و به ويژه اصرار عربستان در حفظ مخالفان راديكال و تندرو سوري در صف مخالفان سياسي كار را بسيار سخت كرده است. مجله فارين پاليسي جمعه گذشته گزارش داد دي ميستورا كه چهره‌اي عموماً آرام دارد اين روزها به شدت عصباني است و ديگر ابايي ندارد حتي غيرمستقيم به رسانه‌ها بگويد كه كارهاي عربستان مخل مذاكرات صلح است. عربستان به لطف دلارهاي نفتي نفوذ بيشتري در معارضان سوريه دارد و در ماه دسامبر نشست دو روزه‌اي را براي آنها در رياض ترتيب داد تا مخالفان بتوانند به تصميم واحدي در برابر سوريه دست پيدا كنند.

تروريست‌ها در رأس مذاكرات

هرچند مذاكرات صلح طي دو روز آينده برگزار خواهد شد ولي اختلاف بر سر ليست گروه‌هاي حاضر در اين نشست همچنان پابرجاست. عربستان سرانجام توانست گروه‌هايي مثل جيش‌الاسلام و احرار‌الشام را در ليست نهايي معارضان جاي دهد ولي روسيه و سوريه همچنان با حضور اين گروه‌‌ها مخالفند و آنها را در ليست تروريست‌ها قرار داده‌اند. از طرفي عربستان محمد علوش را به عنوان مذاكره‌كننده ارشد معارضان در ژنو انتخاب كرده است. محمد علوش برادر زهران علوش، سركرده گروه تروريستي جيش‌الاسلام است كه اخيراً توسط ارتش سوريه به هلاكت رسيد و انتخاب وي به عنوان مذاكره‌كننده ارشد دليل ديگري بر كارشكني سعودي در مذاكرات صلح است.

به باور برخي ناظران، مذاكرات ژنو-3 از پيش شكست خورده و مرده متولد شد. به گفته اين ناظران، سفر جان كري، وزيرخارجه امريكا به رياض براي حذف تروريست‌ها از ليست نهايي بي‌نتيجه بوده و از طرفي، تيم معارضان مسكو كه مجموعه رياض را قبول ندارند حضور آنها وجهه معارضان رياض را زير سؤال مي‌برد، همچنين دستور كار بلندپروازانه دي ميستورا باتوجه به اينكه صحنه ميداني فروپاشيده است و گروه‌هاي تروريستي در مقابل ارتش سوريه شكست خورده‌اند پيام ديگري را منتقل مي‌كند و به اين معني است كه كشورهاي حامي تروريست كارت بازي مؤثر در مذاكرات ندارند.

مخالفت تركيه با حضور كردها

روسيه كه خواهان حضور گروه‌هاي ميانه‌رو در مذاكرات سوريه است در رويكرد جديد خود اعلام كرده است كردهاي سوريه نيز كه در ماه‌هاي اخير توانسته‌اند موفقيت‌هايي را در برابر تروريست‌هاي داعش كسب كنند در ژنو-3 حضور داشته باشند ولي برخي كشورها مثل تركيه با حضور كردها مخالفت مي‌كنند. احمد داوود اوغلو، نخست‌وزير تركيه روز سه شنبه تأكيد كرد كه آنكارا با حضور حزب كردي اتحاد دموكراتيك در مذاكرات سوريه مخالف است. داوود اوغلو در مصاحبه با سي‌ان‌ان، ضمن اشاره به اين موضوع از امريكا كه در حال همكاري با گروه YPG است هم انتقاد كرد. وي گفت: «كساني كه آنها را به عنوان شريكي قانوني مي‌شناسند، واقعيت‌هاي منطقه را درك نمي‌كنند.»

لازم به ذكر است، تركيه با قدرت‌يابي كردها در جنوب مرزهاي خود مخالف است و از اين هراس دارد كه تشكيل منطقه خودمختار كرد در شمال سوريه، كردهاي تركيه را نيز براي كسب استقلال از دولت مركزي تحريك كند. تركيه براي جلوگيري از قدرت كردها بيش از هفت ماه است كه مواضع گروه «پ ك ك» را بمباران مي‌كند و تاكنون صدها تن از آنان را كشته است. در مقابل، روسيه همچنان به حضور كردها در ژنو-3 پافشاري مي‌كند. به گزارش خبرگزاري اسپوتنيك، سرگئي لاوروف وزيرخارجه روسيه گفت كه بدون مشاركت كردها، اين مذاكرات به نتايج مورد نظر نخواهند رسيد. در مقابل اين پافشاري روسي، پافشاري امريكايي‌ها قرار دارد كه تأكيد دارند، طرف‌هاي معارض سوري بايد محدود به همان هيئت انتخاب شده در رياض باشد كه در آن كردها حضور و مشاركتي ندارند. از آنچه گذشت، آشكار مي‌شود كردها در بحران سوريه به يكي از موضوعات مورد اختلاف بين مسكو و واشنگتن تبديل و موجب شده‌اند تا رقابتي تنگاتنگ بين امريكا و روسيه براي كسب حمايت از آنها شكل گيرد.

موازنه ميداني به نفع سوريه است

در نظام بين‌الملل سونوشت مذاكرات صلح را موازنه ميداني تعيين مي‌كند و باتوجه به اينكه نيروهاي مقاومت با پشتيباني روسيه در ماه‌هاي اخير توانسته‌اند برخي مناطق از جمله استان لاذقيه را از دست تكفيري‌ها آزاد كنند، مي‌تواند موضع دولت سوريه را در برابر معارضان تقويت كنند. به‌تازگي ارتش سوريه پس از آزادسازي شهرك «ربيعه» واقع در عمق منطقه «جبل التركمان» در شمال لاذقيه، موفقيتي بسيار تعيين‌كننده به دست آورد. در اين پيشروي تعدادي از روستاهاي مجاور ربيعه نيز در ريف استان لاذقيه به به طور كامل امن شده است.

به باور ناظران، تغيير موازنه به نفع دولت سوريه سبب شده جبهه غربي-عربي در روند مذاكرات كارشكني كرده و مذاكرات را به شكست بكشاند تا با موج‌سواري روي اين موضوع بتواند دوباره موازنه را به نفع تروريست‌ها تغيير دهد. طولاني شدن مذاكرات سبب مي‌شود جبهه مخالفان با خريد زمان به اين هدف دست پيدا كنند. اشتون كارتر، وزير دفاع امريكا روز شنبه در اظهاراتي گفت كه واشنگتن قصد دارد نيروهاي بيشتري را به سوريه و عراق اعزام كند. امريكا پيشتر 100 نيروي ويژه خود را به سوريه اعزام كرده است و حضور فعالانه روس‌ها در سوريه سبب شده واشنگتن نيز حضور زميني خود در اين كشور را تقويت كند.

تهديد دي ميستورا براي استعفا

كوفي عنان و اخضر ابراهيمي نمايندگان سابق سازمان ملل در امور سوريه پس از شكست مذاكرات ژنو 1 و 2 از نمايندگي خود در سوريه استعفا دادند و شايد استفان دي ميستورا نيز نتيجه مشابهي را تجربه كند. يك ديپلمات غربي به پايگاه خبري ـ تحليلي ايلاف، وابسته به ليبرال‌هاي مخالف حكومت عربستان كه مقر آن در لندن است، گفته استفان دي‌ميستورا به كشورهاي بزرگ غربي اطلاع داده در صورتي كه وضعيت به همين منوال ادامه يابد و مذاكرات ميان مخالفان با حكومت سوريه به در بسته بخورد، از سمت خود استعفا خواهد داد.

http://javanonline.ir/fa/news/768087

ش.د9405684

نظرات بینندگان
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات