(روزنامه همدلي ـ 1395/04/30 ـ شماره 371 ـ صفحه 3)
حمایت از آژانس بینالمللی انرژی اتمی
در ابتدای این بخش گزارش آمده است: «شش ماه پس از روز اجرا، من از سوی جمهوری اسلامی ایران از طریق اجرای تعهدات مرتبط با هستهایاش تحت برنامه جامع اقدام مشترک دلگرم شدم. جمهوری اسلامی ایران به اجرای موقت پروتکل الحاقی توافقنامه پادمانهایش در زمان اجرایی شدن آن و اقدامات شفافساز گنجانده شده در برجام ادامه میدهد و ارزیابیهایش در رابطه با فقدان مواد یا فعالیتهای اعلام نشده ادامه دارد. از زمان روز اجرا، آژانس به نظارت و راستیآزمایی اجرای تعهدات مرتبط هستهای از سوی جمهوری اسلامی ایران تحت برجام پرداخته است. من از کشورهای عضو میخواهم که در فراهم ساختن حمایت از آژانس بینالمللی انرژی اتمی ادامه دهند تا آژانس بتواند تعهداتش را تحت برجام محقق سازد. افزون بر این هیچ گزارشی درباره تامین، فروش، انتقال یا صادرات قطعات مرتبط با هستهای به جمهوری اسلامی که در تضاد با برجام یا قطعنامه 2231 (2015) باشد، ارائه نشده است.
به منظور حمایت از فعالیت شورای امنیت و اقدامات پیش برندهاش برای اجرای قطعنامه 2231 (2015) تمهیدات کاربری مهمی در حال اجرا هستند. به خصوص این که بین شورای امنیت و گروه کاری خرید کمیسیون مشترک به منظور رسیدگی به پیشنهادهای مرتبط هستهای که تحت کانال خرید از سوی کشورهای عضو ارائه شده، ارتباطات عملیاتی لازم با توجه کامل به امنیت و محرمانه بودن اطلاعات ایجاد شده است. فرمهای اختیاری به هر شش زبان رسمی سازمان ملل نیز برای استفاده اعضاء در دسترس هستند.»
عبور از چالشها با مصالحه و حسن نیت
دبیرکل در ادامه مینویسد: «با وجود این پیشرفتهای مثبت، جمهوری اسلامی ایران دیدگاهش مبنی بر اینکه هنوز به طور کامل از مزایای لغو تحریمهای چندجانبه و ملی بهرهمند نشده است، را به اطلاع دبیرخانه رساند. نگرانیهای مطرح شده از سوی این کشور از قبیل اصلاحیه برنامه لغو ویزا و سند جلوگیری از سفر توریستها در سال 2015 از سوی آمریکا و مصادره داراییهای بانک مرکزی ایران در پی حکم دادگاه ایالات متحده، شامل میشود. در پیوست این گزارش، اطلاعات به دست آمده از سوی دبیرخانه در جریان ارتباطاتش با نمایندگان ایرانی را منعکس میکند. چالشهای اجرا برای هر توافقنامهای مخصوصا توافقی به جامعیت و پیچیدگی برنامه جامع اقدام مشترک وجود دارد.
من از همه طرفها میخواهم به منظور اجرای کامل این توافقنامه در انجام تعهداتشان استوار باشند و برای عبور از چالشها با روح تعاون و مصالحه، حسن نیت و رابطه متقابل فعالیت کنند. در این خصوص من از طریق تعهدات محکم اتحادیه اروپا و ایالات متحده در تضمین اینکه برجام برای همه طرف، از جمله از طریق تامین مزایا برای مردم ایران، موثر واقع میشود، دلگرم شدم.»
گزارش هرگونه توقیف تسلیحات به شورای امنیت
در این گزارش با اشاره به آزمایشهای موشکی ایران آمده است: «با توجه به اجرای مفاد پیوست B قطعنامه 2231 (2015) من از پرتاب موشکهای بالستیک توسط جمهوری اسلامی ایران در مارس 2016 نگران شدم. با توجه به اینکه این موشکها پتانسیل افزایش تنشها در این منطقه را دارند من از جمهوری اسلامی ایران میخواهم تا از انجام چنین پرتابهایی خودداری کند. از آنجایی که در حیطه اختیارات شورای امنیت است که قطعنامههای خود را تفسیر کند، من از اینکه، پرتابها با روح سازندهای که با امضای برنامه جامع اقدام مشترک نشان داده شد سازگار نیست، نگران شدم.
من همچنین نسبت به گزارش توقیف یک محموله تسلیحات در دریای عمان در مارس 2016 از سوی نیروی دریایی ایالات متحده نگران شدم. ایالات متحده نتیجه گرفت که این تسلیحات در جمهوری اسلامی ایران ریشه دارد و احتمالا به یمن ارسال میشد. جمهوری اسلامی ایران به اطلاع دبیرخانه رساند که هرگز در چنین اقدامی مداخله نداشته است. تمایل دارم تا به همه کشورهای عضو وظیفهشان در اجرای کامل بند (b) 6 پیوست B قطعنامه 2231 (2015 ) را یادآوری کنم و از آنها میخواهم تا هرگونه توقیف تسلیحات را به شورای امنیت و دفتر من گزارش کنند.»
آگاهسازی و فعالیتهای مداوم درباره قطعنامه 2231
در ادامه دبیرکل سازمان ملل با اشاره به نمایشگاه دفاعی ایران و حضور شرکتهای ایرانی در آن مینویسد: «تمایل دارم تا توجه شورای امنیت را به حضور شرکتهای ایرانی در پنجمین نمایشگاه دفاعی عراق که در ماه مارس در بغداد برگزار شد، جلب کنم. از شورای امنیت برای انتقال تسلیحات از جمهوری اسلامی ایران به عراق از پیش مجوزی درخواست نشده بود. دبیرخانه خواستار شفافسازی هر دو کشور در این مساله شده است. جمهوری اسلامی ایران به دبیرخانه تصریح کرده است که از دیدگاه این کشور با توجه به اینکه ایران مالکیت قطعات نمایش داده شده را حفظ کرده، چنین فعالیتی به مجوز از قبل از شورای امنیت نیازی ندارد. من پیشنهاد میدهم که شورا مشخص کند که آیا بند (6 (b برای تامین، فروش یا انتقال بدون توجه به تغییر مالکیت کاربرد دارد یا خیر.
همچنین به نظر میرسد سازمان صنایع دفاعی، نهادی که در فهرستی که تحت قطعنامه 2231 تهیه شده و مورد حمایت شورای امنیت قرار دارد، در این نمایشگاه شرکت کرده است و باید در معرض مفاد توقیف اموال این قطعنامه قرار میگرفت. همچنین به اطلاع شورای امنیت میرسانم که اطلاعات به دست آمده از منابع مشخص نشان میدهد که سردار قاسم سلیمانی فردی که در فهرست قرار دارد اخیرا به عراق سفر کرده است. دبیرخانه همچنین از جمهوری اسلامی ایران و عراق میخواهد تا در اینباره شفافسازی کنند و من بر آن هستم تا بر طبق آن دوباره به شورا گزارش دهم.»
واکنشها و اظهارنظرها
گزارش بانکیمون انتقادات و اظهارنظرهای متفاوتی را از سوی همه طرفها برانگیخته است. آمریکا و روسیه از گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد درباره نحوه اجرای قطعنامه 2231 در حمایت از توافق هستهای انتقاد کردند. سامانتا پاور، نماینده آمریکا در این سازمان از اینکه بان کی مون در گزارش خود به شکایات ایران علیه آمریکا پرداخته اعتراض کرد. او در جلسه دوشنبه در شورای امنیت گفت: «ایالات متحده قویا با بخشهایی از این گزارش مخالف است، از جمله به این دلیل که محتویات آن از حیطه مناسب فراتر میرود. ما میدانیم که ایران هم قویا با بخشهایی از گزارش مخالف است.» به نقل از رویترز، پاور افزود: «هرچند بعضیها استدلال کردهاند که برای حفظ توازن، گزارش باید به ایران فرصتی برای بیان شکایات درباره تخفیف تحریمها بر اساس برجام بدهد، اما شورای امنیت به بان کی مون اجازه نداده چنین مسائلی را گزارش کند.»
همچنین ویتالی چورکین، سفیر روسیه در سازمان ملل هم گفت که گزارش حاوی اشتباهاتی است و رئوسی در گزارش که به محدودیتها درباره فعالیتهای برنامه موشکهای بالستیک ایران اشاره میکند «با موضوع گزارش همخوانی ندارد.» چورکین گفت: «بعضی بخشهای گزارش دبیرکل ارتباطی با منشور کار او ندارد.»
از سوی دیگر بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز در انتقاد از گزارش دبیرکل سازمان ملل گفت: «این گزارش تحت فشار آشکار آمریکا بر دبیرخانه سازمان ملل تنظیم شده و اتهامات وارده در آن علیه جمهوری اسلامی ایران بیاساس است و با روح و متن برجام و حتی قطعنامه ۲۲۳۱ متعارض است.» قاسمی گفت: «ابراز نگرانی این گزارش نسبت به آزمایشات موشکی ایران، اقدامی کاملاً مغرضانه و جانبدارانه است، چون برخلاف نص صریح قطعنامه ۲۲۳۱ و صرفاً با استناد به معیارهای اعلام شده توسط آمریکا و با زیر پا گذاردن کلیه اصول حرفهای و کاملا خارج از حیطه اختیارات دبیرکل در این رابطه اظهار نظر کرده است. این گزارشدهی دبیرکل یک رویه اداری و تکراری بوده و صرفا جنبه توضیحی داشته و عاری از هرگونه پیگیری اجرایی و عملی از سوی شورای امنیت سازمان ملل است.»
http://www.hamdelidaily.ir/?newsid=15042
ش.د9501254