تاریخ انتشار : ۰۸ شهريور ۱۳۹۵ - ۱۲:۵۸  ، 
کد خبر : ۲۹۴۹۶۸

معماي روسيه در نوژه

پایگاه بصیرت / كورش‌چهاردوري

(روزنامه آرمان ـ 1395/05/28 ـ شماره 3114 ـ صفحه 2)

۳۶ سال از آخرين باري كه نامش خبرساز شد، مي‌گذرد. اگر نام «پايگاه هوايي شهيدنوژه» را در اينترنت جست‌وجو كنيم، مي‌بينيم كه اين پايگاه تا پيش از انقلاب، «شاهرخي» نام داشت كه بعد از پيروزي انقلاب به پايگاه هوايي «حر» تغيير نام داد. با شهادت «سرهنگ‌دوم محمدنوژه» در پاوه، اين پايگاه هوايي به «شهيدنوژه» شهره شد؛ اما آنچه نام پايگاه هوايي نوژه را بيش از هرچيزي خبرساز كرد، كودتايي بود كه در تابستان ۱۳۵۹ برنامه‌ريزي‌شده بود و البته شكست خورد. حال بعد از قريب به چهاردهه، خبري رسانه‌اي شد كه آن‌چنان مهم و متعجب‌كننده بود كه ايرانيان براي جويا شدن صحت آن، منتظر اظهارنظر يك مقام رسمي ايراني ماندند؛ تا اينكه علي‌شمخاني، دبير شوراي عالي امنيت‌ملي، آب پاكي را روي دست همگان ريخت. روسيه، همسايه شمالي ما كه از گذشته‌هاي دور و نزديك، خاطراتی از سياست‌هایش در ذهن ايرانيان نقش بسته، جنگنده‌ها و بمب‌افكن‌هاي خود را در پايگاه‌هوايي شهيدنوژه همدان مستقر كرده است. روز سه‌شنبه، مقامات ايران و روسيه اين موضوع را تاييد كردند اما روز چهارشنبه، واكنش‌هاي داخلي و خارجي به اين موضوع، سرخط خبرها بود!

نخستين بار بعد از جنگ‌ جهاني ‌دوم!

حشمت ا... فلاحت‌پيشه، عضو كميسيون امنيت‌ملي مجلس‌دهم، يكي از نخستين كساني بود كه نسبت به خبر استقرار جنگنده‌ها و بمب‌افكن‌هاي روسيه در نوژه، واكنش نشان داد. روز چهارشنبه، فلاحت‌پيشه در مجلس و در اخطار قانون‌اساسي، گفت: استقرار هواپيماهاي روسي در پايگاه‌هوايي شهيدنوژه همدان مطرح‌شده است كه بر اساس اصل ۱۴۶ قانون‌اساسي استقرار هرگونه پايگاه نظامي خارجي در كشور حتي براي استفاده صلح‌آميز ممنوع است. وی يادآور شد: سياست‌خارجي كشور روسيه بسيار متفاوت و بعضا متلاطم و داراي نوسان است و نبايد فراموش كرد قدرت‌ها در قالب ملاحظات عمل مي‌كنند. فلاحت‌پيشه ادامه داد: هرگاه جمهوري اسلامي ايران با بحراني مواجه شد، دو طرف شرق و غرب عليه آن بودند و اين در جنگ و تحريم‌ها ملموس است. او خاطرنشان كرد: نخستين‌بار بعد از جنگ‌جهاني‌دوم است كه چنين امكاني در اختيار يك قدرت‌خارجي در ايران گذاشته مي‌شود، بنابراين طبق ماده ۱۱۰ آيين‌نامه در اين رابطه توضيحي ارائه دهد كه اقدامات صيانتي لازم وجود دارد و چه ميزان مي‌توان در نوسانات سياست، به روس‌ها اعتماد كرد و آسمان كشور را در اختيار آنها قرارداد.

تكذيب مي‌شود

علي‌لاريجاني، رئيس مجلس‌دهم درپاسخ به اين تذكر فلاحت‌پيشه، گفت: اخطار شما ناظر به اصل ۱۴۶ قانون‌اساسي است كه بنابر آن‌ استقرار هرگونه پايگاه‌نظامي خارجي در كشور ممنوع است كه بر اين اساس پايگاهي در اختيار هيچ‌كسي قرار نداديم. وی ادامه داد: اينكه ما با روسيه به عنوان متحد در مسائل منطقه به‌خصوص در سوريه همكاري داريم، به معناي اين نيست كه پايگاهي به روسيه ازنظر نظامي داديم. لذا اگر كسي اين موضوع را در رسانه‌ها مطرح كرده، تكذيب مي‌شود. رئيس‌مجلس خاطرنشان كرد: ما با روسيه همكاري داريم و آن‌ را به‌صورت علني مطرح كرده‌ايم و اين همكاري به خاطر بحران‌تروريستي است كه برخي كشورهاي مخرب منطقه و آمريكايي‌ها راه انداخته‌اند. لاريجاني تصريح كرد: آراي ما در حل بحران‌تروريستي در منطقه به روسيه نزديك است و همكاري مي‌كنيم اما به‌هيچ‌وجه هيچ پايگاه‌نظامي نه به روسيه، نه به كشور ديگري در ايران داده نشده است.

از طرف ديگر، علاالدين‌بروجردي، رئيس كميسيون امنيت‌ملي و سياست‌خارجي در واكنش به موضوع استقرار جنگنده‌هاي روسي روز چهارشنبه گفت: آنچه كه در پايگاه نوژه همدان رخ مي‌دهد، پرواز هواپيماهاي روسيه است كه بر اساس مصوبه شوراي عالي امنيت‌ملي و در چارچوب همكاري‌هاي چهارجانبه ايران، روسيه، سوريه و عراق است. او افزود: اين همكاري با مصوبه شوراي عالي امنيت‌ملي انجام مي‌شود و مغايرتي با قانون‌اساسي ندارد؛ چراكه پايگاه‌هوايي همدان نه پايگاه‌روسي شده و نه جنگنده‌اي در پايگاه نوژه مستقر شده است. بروجردي گفت: تنها اقدامي كه صورت مي‌گيرد اين است كه هنگام پرواز اجازه داده مي‌شود، جنگنده‌هاي روسي براي دريافت سوخت در چارچوب همكاري‌هاي دوجانبه و چهارجانبه از اين پايگاه استفاده كنند كه در اين چارچوب همكاري‌ها كاملا منطقي است. ديروز اما وزارت دفاع روسيه خبري ديگر اعلام كرد و در بيانيه‌اي آورد«بمب‌افكن‌هاي سوخو ۳۴ روسيه به تاسيسات داعش در منطقه ديرالزور در سوريه حمله كرده است. اين هواپيماها از پايگاه هوايي همدان واقع در غرب ايران به پرواز درآمده‌اند. اين بيانيه ضمن تاييد خبر كشته شدن ۱۵۰ تن از نيروهاي داعش كه تعدادي از آنها مزدورهاي خارجي بودند، اعلام كرده است كه هواپيماهاي سوخو ۳۵، كه از پايگاه هوايي حميمم روسيه پرواز كرده‌اند، وظيفه اسكورت بمب‌افكن‌هاي دوربرد را داشته‌اند. در پايان اين بيانيه آمده است: همه هواپيماهاي روس پس از انجام وظيفه به روسيه بازگشته‌اند.

آمريكا: نقض قطعنامه است!

همچنان كه انتظار مي‌رفت، ايالات‌متحده آمريكا از حضور جنگنده‌ها و بمب‌افكن‌هاي نيروي‌هوايي روسيه در ايران، خوشحال نيست. وزارت امورخارجه ايالات‌متحده به اين موضوع واكنش نشان داد و آن را تاسف‌بار خواند و مدعي شد كه اين اقدام نقض قطعنامه ۲۲۳۱ است. «مارك‌تونر» سخنگوي وزارت امورخارجه ايالات‌متحده روز سه‌شنبه گفت: ما هنوز درحال ارزيابي اين هستيم كه آنها دقيقا و در چه حجمي اين كار را انجام مي‌دهند. به نظر مي‌آيد كه روس‌ها از پايگاه‌هوايي ايران استفاده كرده باشند. من مي‌دانم كه وزارت دفاع تاكنون درباره‌ اين مساله اظهارنظر كرده و من شمارا به آنها ارجاع مي‌دهد اما بايد بگويم كه اين اتفاق تاسف‌بار است اما غيرمنتظره و تعجب‌آور نبود. تونر ادامه داد: آنچه اكنون براي ما نامشخص است، اين است كه آنها تا چه اندازه قصد دارند از ايران استفاده كنند. ما گزارش‌هايي ديده‌ايم كه مي‌گويد اين اتفاق قرار بوده يك‌بار رخ دهد و نمي‌دانيم كه ادامه خواهد داشت. من مطلعم كه جان‌كري، وزير امورخارجه با همتاي روس خود در اين باره صحبت كرده اما من جزئيات بيشتري ندارم. او در ادامه مدعي شد: اگر اين گزارش‌ها صحت داشته باشند، به طور حتم نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شوراي‌امنيت سازمان‌ملل است كه تامين، فروش، يا انتقال تجهيزات هوايي جنگي را به ايران ممنوع مي‌كند. مگر اينكه مورد تاييد شوراي‌امنيت قرارگرفته باشد كه فكر نمي‌كنم چنين چيزي رخ‌داده باشد و شوراي‌امنيت بايد اين مساله را مورد بررسي قرار دهد.

اين سخنگوي وزارت امورخارجه آمريكا در پاسخ به اين سوال كه چطور واشنگتن با توجه به پايگاه اطلاعاتي وسيعش از قصد روسيه براي استفاده از پايگاه‌هوايي ايران مطلع نشده، گفت: ما از طريق كانال‌هاي وزارت‌دفاع از موضوع باخبر شديم اما فكر مي‌كنم كه يك اطلاع‌رساني مختصر از سوي روسيه بوده است. از سوي ديگر، يك مقام نظامي آمريكايي گفت كه روسيه پيش از استفاده از پايگاه‌هوايي همدان براي عمليات در سوريه، واشنگتن را از اين تصميمش آگاه كرده بود. به گزارش ايسنا، به نقل از شبكه راشا‌تودي، سرهنگ كريس‌گارور، سخنگوي نيروهاي‌آمريكايي در بغداد اظهارکرد: روسيه كمي بيش از استفاده از پايگاه‌هوايي همدان واقع در غرب ايران، براي حمله به مواضع گروه‌هاي‌تروريستي در سوريه، به آمريكا اطلاع داده بود. گارور همچنين افزود: روسيه به ائتلاف ضدداعش به رهبري آمريكا اطلاع داده كه هواپيماهاي اين كشور در مسيري پرواز خواهند كرد كه ممكن است در نزديكي نيروهاي ائتلاف در عراق و سوريه باشد. اين مقام آمريكايي گفت كه ائتلاف ضدداعش اطمينان حاصل كرده تا امنيت پروازها حين پرواز بمب‌افكن‌هاي روسيه تامين شود.

اس-۴۰۰ در نوژه؟!

در اين ميان، رسانه‌هاي‌صهيونيستي در گزارش‌هاي جداگانه به موضوع استفاده روس‌ها از پايگاه‌هوايي ايران واكنش‌هاي جالبي نشان دادند! روز چهارشنبه، روزنامه اورشليم‌پست در گزارشي نوشت: اگرچه سرويس‌هاي اطلاعاتي آمريكا و اسرائيل از پيش مي‌دانستند كه ايران پذيرفته ميزبان بمب‌افكن‌هاي روسيه در خاك خود باشد، واشنگتن و تل‌آويو از اين تحولات متحير شده‌اند؛ اما درعين‌حال اهميت استراتژيك آن را نه‌فقط براي منطقه، بلكه براي جهان درك كردند. حضور بمب‌افكن‌هاي استراتژيك و جنگنده‌هاي روسيه در يك پايگاه‌هوايي در غرب ايران نتيجه همكاري مخفيانه دو كشور با هدف افزايش همكاري‌هاي نظامي‌شان است. اين نخستين‌باري است كه نيروي‌هوايي روسيه از زمان استقرار نيروهايش در سوريه براي حمايت از بشاراسد از يك كشورثالث، اهدافي را در سوريه مورد اصابت قرار مي‌دهد. توضيح فني براي اين اقدام اين است كه پايگاه‌هوايي حميميم در شرق لاذقيه فضاي كافي براي جاي دادن بمب‌افكن‌هاي
TU-۲۲ ندارد. تاكنون اين پايگاه اصلي‌ترين مسير روسيه براي عملياتي كردن جت‌هاي كوچك‌تر و هليكوپترهايش در سوريه بوده است.

از سوي ديگر، ايسنا نوشت، پايگاه خبري دبكافايل وابسته به وزارت‌جنگ رژيم‌صهيونيستي به نقل از منابع اطلاعاتي و نظامي خود مدعي شد، روسيه قصد دارد در پايگاه‌هوايي نوژه در غرب ايران، سامانه‌دفاعي اس-۴۰۰ را مستقر كند و اين كار را براي دفاع از جنگنده‌هاي خود انجام مي‌دهد كه به‌تازگي از اين پايگاه به سمت سوريه براي حمله به مواضع تروريست‌ها پرواز كرده‌اند. اين درحالي است كه علاالدين‌بروجردي، روز چهارشنبه اين خبر را تكذيب كرد. او گفت: سايت‌هاي صهيونيستي مطالب خلاف اعتبار عنوان مي‌كنند؛ در كل، هيچ استقراري توسط روسيه در خاك جمهوري‌اسلامي صورت نگرفته است. دبكافايل در ادامه ادعاي خود آورده است: ساخت‌وساز در پايگاه‌هوايي نوژه از هفته‌دوم ماه‌ژوئيه آغاز شد و گروه‌هاي مهندسي مشترك ايران و روسيه باندهاي پرواز كنوني در اين پايگاه را براي استقرار بمب‌افكن‌هاي بزرگ و سنگين توپولف ۲۲M۳ و جنگنده‌هاي سوخو ۳۴ توسعه دادند. آنها همچنين كارگاه‌هايي را براي نيروهاي‌هوايي و زميني روسيه برگزار كرده‌اند. بنا به ادعاي اين سايت، توافق‌نظامي تهران و مسكو همچنين شامل موارد زير مي‌شود: پروازآزاد جت‌هاي روسيه در تمامي حريم هوايي ايران، اجازه روسيه براي عملياتي كردنUAV‌هاي (نوعي از هواپيماهاي بدون سرنشين) دوربرد از پايگاه‌هوايي نوژه و مجوز پرتاب موشك‌هاي كروز روسيه از طريق حريم‌هوايي ايران. دبكافايل در ادامه آورده است كه با توجه به تعميق همكاري‌هاي استراتژيك ميان تهران و مسكو، تنها يك گام براي ولاديميرپوتين رئيس‌جمهور روسيه براي رسيدن به ائتلاف ايراني روسي‌و تركي باقي‌مانده و اين گام، سفر رجب‌طيب‌اردوغان به تهران است تا بر سر يك بسته نظامي ميان تهران‌ وآنكارا به نتيجه برسند!

http://www.armandaily.ir/fa/Main/Detail/160786

ش.د9501694

نظرات بینندگان
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات