ابتدا مشاجره غيرمستقيم اما لفظي عاليترين مقامهاي دو كشور، پس از آن جدال قوانين به تصويب رسيده در پارلمانها و اكنون احضار سفرا. تركيه و عراق با سرعت غيرقبال پيشبيني به سمت تنش حركت ميكنند. حيدرالعبادي، نخستوزير عراق صبح روز گذشته در كنفرانسي مطبوعاتي آب پاكي را بر اين رابطه ريخت و خط و نشانهاي بيشمار كشيد و البته اقدامهاي همسايه خود را ماجراجويي خطاب كرد. ورود نيروهاي تركيه به شمال عراق داستاني شده است كه هر روز بر فصلهاي آن افزوده ميشود. بر همين اساس حيدرالعبادي گفت: ورود نيروهاي خارجي به عراق براي مشخص كردن اوضاع اقدامي «غيرقابل قبول» است و ما با حضور هرگونه نيروي خارجي بر روي خاك كشورمان مخالفيم. ما بارها از تركيه خواستيم در امور عراق دخالت نكند.
من نگرانم كه ماجراجويي تركيه به يك جنگ منطقهاي تبديل شود. حضور نيروهاي تركيه در خاك عراق تجاوز به حاكميت كشور ماست. ائتلاف ضد داعش امريكا نيز با حضور اين نيروها مخالف است. پافشاري تركيه بر حضور اين نيروها در خاك عراق را نميتوان به هيچ طريقي توجيه كرد. در شرايطي كه رجب طيب اردوغان رييسجمهور تركيه اصرار بر حضور نظامي اين كشور در عمليات آزادسازي موصل از دست داعش دارد اما العبادي در اين خصوص ميگويد: ما طرحهايي را آماده كردهايم تا نيروهاي تركيه بعد از پيروزي ما بر داعش در موصل از خلأ به وجود آمده بهرهبرداري نكنند. برخورد رهبران تركيه به هيچوجه قابل قبول نيست و نميخواهيم با تركيه وارد درگيري نظامي شويم.
احضار سفرا
كشورها در تخريب رابطه همزمان گام برميدارند. اين مساله صبح روز گذشته در خصوص عراق و تركيه هم مصداق داشت. هر دو كشور سفراي يكديگر را احضار كردند. براساس گزارشهاي موجود، صبح روز گذشته وزارت خارجه عراق «فاروق قيماقچي» سفير تركيه را احضار كرد و مراتب اعتراض خود را به طور رسمي درباره مواضع اخير مسوولان تركيهاي به وي ابلاغ كرد. در مقابل نيز وزارت خارجه تركيه با احضار سفير عراق در آنكارا، به مصوبه روز گذشته پارلمان عراق عليه حضور نيروهاي تركيه در شمال موصل اعتراض كرد.
سربازان تركيه، مهمانهاي بيدعوت؟
جنگهاي پارلماني ميان تركيه و عراق عملا كنترل تنش ميان دو همسايه را سخت كرده است. ابتدا پارلمان تركيه بود كه درخواست دولت تركيه براي تمديد حضور نيروهاي اين كشور در عراق و سوريه را مورد بررسي قرار داد. در نتيجه اين بررسي نمايندگان تركيه درخواست دولت را براي تمديد اين حضور اجابت كردند و بدين وسيله مجوز اين حضور نظامي صادر شد. پس از آن هم نوبت به عراقيها رسيد. پارلمان اين كشور با اكثريت قاطع خواستار خروج نيروهاي تركيه از شمال عراق و پايگاه بعشيقه شدند و از دولت عراق خواستند اقدامات شديدي را در قبال اشغالگري تركيه انجام دهد. در بيانيه پارلمان عراق هم نيروهاي تركيه اشغالگر خوانده شدند. وزارت امور خارجه عراق نيز در بزنگاههاي متفاوت تاكيد ميكند كه رهبران تركيه بايد دست از مداخله و سخنان تحريكآميز بردارند. در حالي كه تركها حضور نظامي خود را قانوني ميدانند اما پيش از اين سرگرد «دوريان» فرمانده ائتلاف ضد داعش به رهبري امريكا نيز حضور نظامي تركيه در شمال عراق را «غيرقانوني» خوانده بود.
در حالي كه تركيه ميگويد نيروهاي خود را در قالب ماموريت بينالمللي براي تعليم و تجهيز نيروها براي مبارزه با داعش راهي شمال عراق كرده است اما دولت عراق ميگويد كه اين حضور بيدعوت صورت گرفته است. از سوي ديگر تركيه ميگويد به دعوت مسعود بارزاني كه رياست اقليم خودمختار كردستان را بر عهده دارد به شمال عراق رفته است. هرچند كه اقليم كردستان و تركيه با هم مودت و هم پيماني دارند اما بغداد ميگويد كه مخالف اين حضور است. نمايندگان پارلمان عراق در حاشيه اين راي از دولت خواستند كه نامهاي به سفارت تركيه در بغداد ارسال كند و اين اقدام تركيه را مصداق اشغال خاك عراق و سربازان اين كشور را اشغالگر بخواند. پس از اين اقدام پارلمان عراق بود كه وزارت امور خارجه تركيه با رد ادعاهاي مطرح شده عليه اين كشور اعلام كرد كه ارتش تركيه بري كمك به مردم عراق در اين كشور است و همچنين دولت العبادي را به نگاههاي قومي متهم كرد كه منجر به بيتوجهي بغداد به حضور داعش در شمال شده است.
در بيانيه وزارت امور خارجه آمده است: تركيه هزاران نفر از شهروندان خود را به دليل وجود تهديدهاي تروريستي در عراق از دست داده است. ارتش تركيه در بيانيهاي در اوايل ماه سپتامبر اعلام كرد كه عملياتهاي آن در شمال عراق منجر به از بين رفتن ٦٠٢ نفر از نيروهاي داعش شده است. در اين گزارش تاكيد شده بود كه بر اساس عملياتهاي ارتش تركيه ٤١٦ ساختمان كه توسط داعش مورد استفاده قرار ميگرفتند تخريب شدهاند. در خصوص موصل نيز، تركها از مدتها پيش آمادگي خود براي شركت در عمليات آزادسازي اين منطقه از دست داعش را كه آخرين منطقه در اختيار اين گروه در عراق است را اعلام كرده بودند. تركيه ميگويد كه تركيب نيروهاي عراقي در مبارزه با داعش كه كردها و شيعيان را شامل ميشود منجر به افزايش تنشهاي قومي در عراق ميشود و همچنين باعث ميشود اهلسنتهاي بيشتري به داعش بپيوندند.
روز گذشته يك روزنامه تركي به نقل از يك منبع عاليرتبه دولتي نوشت كه تركيه در عمليات آزادسازي موصل كه احتمالا پس از ٢٠ اكتبر آغاز خواهد شد، شركت ميكند. اين مقام همچنين ادعا كرده است كه تمام گلايههاي بغداد از اين اقدام تركيه به دليل رضايت مسعود بارزاني از حضور تركها در شمال عراق بيدليل است. پارلمان عراق در بخشهايي از بيانيه خود سخنان اردوغان در خصوص تركيب قومي و جمعيتي موصل پس از آزادي را نژادپرستانه خواندهاند و ميگويند كه اردوغان به دنبال قومي كردن بحث در عراق است. نمايندگان عراقي در بيانيه خود آوردهاند كه هيچ كس و به خصوص رهبران كشورهاي خارجي حق ندارند سياستهاي تبعيضآميز خود را بر هيچ كدام از بخشهاي عراق اعمال كنند. هيچ كس نميتواند بگويد كه چه كساني بايد به خانههاي خود پس از آزادسازي موصل بازگردند و چه كساني اين حق را ندارند.
http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=56595
ش.د9502386