- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
(روزنامه جوان ـ 1395/09/13 ـ شماره 4968 ـ صفحه 6)
اين دولت كه به رياست عبدالعزيز بن حبتور و متشكل از 42 وزير است، دربرگيرنده طيف‌هاي مختلف احزاب و گروه‌هاي مخالف تجاوز ائتلاف عربي مي‌باشد. دولت نجات ملي مسئوليت‌ها و وظايف خطيري برعهده دارد كه سر و سامان دادن به اوضاع داخلي و مقابله با محاصره اقتصادي، نظامي و سياسي دشمنان يمن، سرلوحه آن است. ائتلاف جنبش انصارالله و حزب كنگره مردمي يمن به رهبري علي عبدالله صالح و ديگر احزاب مخالف تسلط امريكا ـ سعودي و عوامل محلي و منطقه‌اي آن، از زمان تجاوز ددمنشانه عليه كشورشان، با انواع خطرات و چالش‌ها روبه‌رو بوده و بديهي است كه دولت تازه تشكيل شده با تهديدها و فشارهاي متنوعي پيش رو خواهد داشت. دولت منصور هادي، رئيس‌جمهوري مستعفي و فراري يمن و كشورهاي عضو ائتلاف تجاوز به يمن به سركردگي عربستان از جمله امارات متحده عربي، واكنش‌هاي تندي نسبت به تشكيل اين دولت نشان داده و درصدد افزودن نام انصارالله يمن به فهرست سياه تروريست‌ها از سوي كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس برآمدند. واكنش تند و پرشتاب سعودي و متحدان منطقه‌اي، نشانه‌اي از اهميت تشكيل چنين حكومتي است. جنگ فراگير و اوضاع پيچيده يمن در پرتوي تشكيل حكومت نجات ملي وارد مرحله تازه‌اي شده كه بارزترين شاخص‌هاي آن چنين است:
هويدا شدن نقش مؤثر انگليس و آمريكا
سوم شهريور1395 نشستي در جده با حضور وزيران شوراي همكاري خليج فارس و كري وزير خارجه امريكا و نيز وزير خارجه انگليس، تشكيل شده و بررسي اوضاع يمن و مكانيزم فرار از منجلاب جنگ آن و رهاندن عربستان سعودي از تبعات زيانبار آن، موضوع محوري آن بود، در اين نشست نشانه‌هايي از عقب‌نشيني تجاوزكاران از عرصه يمن، مشهود بوده و در همان جا، جان كري بندهايي از ابتكار عمل خود، فاش ساخت كه بلافاصله شبكه بي‌بي‌سي، پيش‌نويس آن را افشا كرد كه خلاصه آن چنين بود:
الف: تشكيل فوري حكومت وحدت ملي در يمن
ب: عقب‌نشيني گروه‌هاي مسلح از صنعا و شهرهاي يمن و مؤسسات دولتي
ج: تحويل سلاح‌هاي سنگين طرفين به طرف سوم
حوثي‌ها و حكومت مستعفي هادي رسماً و با برخي تحفظات، طرح كري يا پيش‌نويس آن را پذيرفتند و رسانه‌ها و محافل خبري طرح كري را در ابعاد مختلفي تجزيه و تحليل كرده ولي پس از يك هفته وزارت خارجه امريكا اعلام كرد آنچه شبكه بي‌بي‌سي به عنوان طرح كري را مطرح كرده، عاري از صحت است.
پر رنگ شدن حضور روسيه
انتقاد تند نماينده روسيه در سازمان ملل از عملكرد انگليس در گستره جنگ‌افروزي يمن و تحرك مسكو در محافل بين‌المللي در اين راستا، يك چرخش سياسي از سوي مسكو در موضوع يمن بوده است. همزمان با اين رويكرد سياسي ـ ديپلماتيك، روس‌ها مواضع تازه‌اي در قبال بحران مزمن ليبي از خود نشان داده‌اند.
افزايش تحرك سازمان ملل
عقب‌نشيني ننگ‌آور دبير كل سازمان ملل از پرونده محكوميت عربستان سعودي به خاطر كشتار «كودكان بي‌گناه يمن» نقطه سياه ديگري در كارنامه اين سازمان بوده است. كاركرد اين سازمان در مديريت بحران يمن از زمان آغاز آن تا اين لحظه، منفي بوده است. طرح جديد اسماعيل ولد الشيخ احمد فرستاده سازمان ملل در قضيه يمن از سوي عبد ربه منصور هادي رئيس‌جمهوري مستعفي مورد پذيرش قرار نگرفته ولي ائتلاف حوثي‌ها ـ علي عبدالله صالح نسبت بدان ملاحظات و تحفظاتي داشتند. خلاصه طرح جديد كه نسخه تعديل شده طرح وزير خارجه امريكا چنين است:
الف: فرستاده سازمان ملل با طرف‌هاي درگير پيرامون چيدمان سياسي و امنيتي در يمن، مذاكره و زمينه را براي يك توافق اصولي مهيا مي‌سازد. عقب‌نشيني از صنعا، تعز و حديده جهت تشكيل حكومت جديد ضروري است. پس از رايزني‌ها شخصيتي سياسي براي تصدي سمت معاون رئيس‌جمهوري برگزيده مي‌شود. اين شخصيت بايد از سوي طرف‌هاي درگير مورد قبول و پسند و در حل مشكلات كشور توانمند باشد.
ب: كميته چهارجانبه (امريكا، انگليس، عربستان سعودي و امارات متحده عربي) و شوراي كشورهاي همكاري خليج فارس، طرف‌هاي درگير را به ادامه مذاكره و گفت‌وگوي سياسي بر اساس «ابتكار عمل شوراي همكاري خليج فارس»، «مصوبات روند گفتوگوهاي ملي در صنعا» و «قطعنامه‌هاي شوراي امنيت در خصوص يمن» تشويق مي‌كند. در اين راستا بايد طرف‌هاي درگير مقررات آتش‌بس (برقرار شده در 10 آوريل 2016) را رعايت كنند و نيروهاي حوثي‌ها ـ صالح به مسافت 30 كيلومتر از مرزهاي يمن ـ سعودي، عقب‌نشيني كنند.
ج: به محض امضاي توافقنامه، سازمان ملل به تشكيل حكومت وحدت ملي يمني، دعوت مي‌كند.
بر اساس ابتكار عمل سازمان ملل، اين سازمان از تشكيل حكومت وحدت ملي تا انتخابات پارلمان نقش پررنگي خواهد داشت شبيه آنچه هم‌اكنون در ليبي اتفاق مي‌افتد. طي دو سال اخير بحران و جنگ تحميلي و در پي مقاومت و پايداري ملت يمن، قواعد بازي و چيدمان بازيگران و معادلات توازن قدرت در گستره جنگ اين كشور تحولاتي رخ داده و متغيرهاي جديد بروز كرده است. روند تحولات اين كشور گرچه شاهد پيچيدگي‌ها و دشواري‌هاي فراواني بوده ولي رخدادهاي اخير و عقب‌نشيني‌هاي دشمنان يمن، نشانه پيروزي ملت پايدار و مقاوم اين كشور بوده است اغلب سناريوها و ابتكار عمل‌هاي «راه حل سياسي» طي دو سال اخير شكست خورده و عوامل اجرايي نشدن آن در عوامل و علل مختلفي نهفته، از جمله:
1ـ اغلب طرح‌ها و ابتكار عمل‌ها جهت خروج از بحران و اوضاع جنگي و ناامني با واقعيت‌ها انطباق نداشته و لذا جهت عملياتي شدن نياز مبرمي به تعديل و اصلاح داشته تا در بعد فني اجرايي توان رويارويي با چالش‌هاي سياسي، نظامي و امنيتي داشته باشد. اصرار گروه هادي و حاميان منطقه‌اي آن بر عملياتي شدن «ابتكار عمل شوراي همكاري خليج‌فارس»، «مصوبات روند گفتوگوهاي ملي» و «قطعنامه شماره 2216» به دور از واقعيت‌ها است، زيرا بازگشت گروه هادي به مرحله ماقبل سيطره‌حوثي‌ها بر صنعا، غيرممكن است. امريكا و عربستان سعودي و متحدان اخيراً اذعان كرده كه اجراي قطعنامه 2216 در وضعيت و شرايط فعلي يمن، ناممكن است.
2- انباشتگي و ميراث تاريخي تنش‌ها و منازعه‌ها: طي 50 سال گذشته يمن شاهد جنگ‌ها و تنش‌هاي خونيني بوده كه عامل خارجي و مداخله‌گر نقش مؤثري در ايجاد آن داشته و در اين ميان نقش تضادها و خلل‌هاي ژئوپلتيكي اين كشور مشهود است. يمن با وجود تقسيمات اداري و سياسي داراي تضاد و تفاوت فاحشي در بعد جغرافيايي، جمعيتي و سياسي است. اختلال بين استان‌ها و مناطق كشور تضادها و تنش‌هاي اجتماعي و سياسي به وجود آورده است. اين وضعيت سياسي – امنيتي نقش منفي روي روند دولت‌سازي در اين كشور داشته است. اين وقايع و تحولات تنش‌زا، عنصر بسيار مؤثر در تضعيف هويت سياسي ملي اين كشور شد و عامل مؤثري در تقويت گريز از مركز و پديداري «محلي‌گرايي» در برخي از نواحي و مناطق اين كشور شد.
3ـ فقر بنيه اقتصادي و رشد بيكاري و تورم در اين كشور، عناصر مؤثري در تبعيت يمن از قدرت‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي بوده است. يمن به كمك‌هاي امريكا و عربستان سعودي و برخي از كشورهاي حاشيه جنوبي خليج‌فارس، نياز مبرم و حياتي داشته و وابستگي و تبعيت صنعا از اين كشورها، باعث توسعه گستره نفوذ و مداخله آنها در روند تحولات اين كشور شده است.
4ـ نقش منفي بازيگران منطقه‌اي و بين‌المللي در عرصه يمن به دليل تضاد و تعارض اولويت‌ها و منافع خود، همواره مانع از تحقق هرگونه راه حل سياسي مسالمت‌آميز در اين سرزمين است.
در اين ميان، نقش مخرب سعودي در روند مذاكرات گفتوگوهاي اطراف يمني رقيب عيان‌تر و برجسته‌تر است. دخالت سعودي‌ها در يمن كه همواره آن را به عنوان حياط‌خلوت خويش مي‌پندارند، باعث رخ دادن شش جنگ (2004/6/18 تا 2009/8/11) ميان حوثي‌ها و قواي نظامي صنعا شد.
سناريوهاي مطرح شده
با بي‌نتيجه ماندن روند گفتوگوهاي يمني‌ها در كويت، تحليلگران مسائل يمن پيرامون آينده روند تحولات يمن، سناريوهايي چند مطرح كرده‌اند ازجمله:
1ـ سناريوي استمرار روند مذاكرات: ولد الشيخ احمد در كنفرانس مطبوعاتي در پايان نشست كويت ابراز اميدواري كرد روند مذاكرات در كويت يا كشور ديگري ادامه يابد. برخي از آگاهان به مسائل يمن بر اين عقيده‌اند كه به خاطر شرايط سياسي – نظامي طرفين درگير، احتمال شروع روند مذاكرات در كويت يا در عمان و الجزاير وجود دارد.
2ـ سناريوي تحميل نقشه راه بين‌المللي: احتمال مي‌رود طرفين درگير در پي انسداد سياسي ـ نظامي، تن به مذاكرات ندهند. در اين صورت ممكن است كه سازمان ملل يك طرح و نقشه راه بين‌المللي را بر طرفين تحميل كند تا به زعم خود از دامنه كشتارها و افزايش تهديدات اين جنگ، جلوگيري به عمل آورند.
3ـ سناريوي انشعاب و تجزيه دروني: احتمال رخ دادن تشتت و انشعاب در اردوگاه سياسي و نظامي طرفين، وجود دارد. اين انشعاب و تجزيه، روند مذاكرات و دستيابي به راه‌حل سياسي در اين كشور را دشوار مي‌سازد و گستره جنگ و تنش خونين را در يمن توسعه داده و تشديد مي‌كند.
http://javanonline.ir/fa/news/824973
ش.د9502640
