(روزنامه جوان – 1395/11/20 – شماره 5024 – صفحه 15)
از ظواهر امر چنين بر ميآيد كه آرزوي دولت ضدايراني و پيمانشكن تازهكار امريكا در مواجهه با توافق هستهاي از پاره كردن برجام به ايجاد شرايطي تغيير كرده كه در صورت محقق شدن، ايران به لغو برجام اقدام كند تا دولت امريكا در اين زمينه مبرا جلوه نماید. در چنين شرايطي است كه اخباري مبني بر امكان انتشار اسرار مندرج در توافق هستهاي ايران از سوی ترامپ به گوش ميرسد. در عين حال خبرگزاري رويترز مدعي شده كه هدف ترامپ نه پاره كردن برجام كه كشاندن ايران به ميز مذاكره براي تغيير برجام است.
وبسايت شبكه فاكس نيوز در مطلبي نوشت: دونالد ترامپ، رئيسجمهور امريكا ممكن است براي افشاي اسرار مندرج در توافق هستهاي ايران با فشار بيشتري روبهرو شود. اين امر در شرايطي محتمل به نظر ميرسد كه جنگ لفظي ايران با دولت ترامپ رو به افزايش است. تنها چند روز پس از اعلام توافق هستهاي ايران در ژوئيه سال 2015، اخباري در خصوص حصول توافقات سري ميان جمهوري اسلامي ايران و آژانس بينالمللي انرژي اتمي منتشر شد. برخي از اين توافقات با گذشت زمان منتشر شد؛ اما كاخ سفيد ميتواند جزئيات بيشتري را در خصوص آنها منتشر كند؛ آن هم در شرايطي كه تنشها ميان ايران و امريكا همزمان با انتقاد ترامپ از برجام در حال افزايش است.
صحبتها درباره توافقات سري جانبي در خصوص گذشته آزمايشهاي ايران و راهكارهاي بازرسي از آنها تقريباً همزمان با حصول توافق هستهاي آغاز شد. «سوزان رايس»، مشاور امنيت ملي باراك اوباما تأييد كرد اسناد امضاشده از سوي ايران و آژانس ماهيتي عمومي و آشكار ندارند اما متذكر شد دولت اوباما در جريان محتواي آنها قرار گرفته است و قصد دارد در قالب يك پرونده طبقهبنديشده، اطلاعات مندرج در آنها را در اختيار كنگره قرار دهد. در ادامه اين مطلب آمده است: اما از آن زمان، چندين توافق جانبي ديگر نيز آشكار شده است و بسياري از جمهوريخواهان در كنگره - از جمله «مايك پامپيو»، عضو اسبق كنگره از ايالت كانزاس و رئيس كنوني سيا - بر تقاضاي خود در خصوص انتشار كامل توافق با ايران، به خصوص پس از آزمايش اخير موشك بالستيك اين كشور، اصرار دارند. يك تحليلگر در اين خصوص به فاكس نيوز گفت: «اين حقيقت كه در اساس، توافقهايي جانبي نيز وجود دارند که خود يك مشكل است. به ما گفته شد اين توافق شفاف است؛ در حالي كه اينطور نيست.» بهنوشته فاكس نيوز، يكي از مسائل بحث برانگيز كه در يكي از توافقات جانبي مطرح شده است، استدلال ايران در خصوص ساخت موشكهاي بالستيك در محدوده بُرد 2000 كيلومتر است.
ايران همچنين استدلال ميكند اين آزمايشها قانوني است؛ چرا كه موشكهايش براي حمل كلاهكهاي هستهاي طراحي نشدهاند. اما مقامات امريكايي و ساير كشورهاي غربي استدلال ميكنند تهران دو سال پيش موافقت كرد محدوديت فعاليت در حوزه موشكهاي بالستيك را به مدت هشت سال ديگر افزايش دهد؛ نكتهاي كه در يك قطعنامه سازمان ملل نيز به آن اشاره شده است. در همين حال پايگاه خبري دبليو ان دي مدعي شد دولت اوباما در توافق هستهاي، امتياز نانوشتهاي به ايران داده كه بتواند موشكهاي بالستيك خود را تا برد 2000 كيلومتر برساند كه به معناي توانايي هدف قرار دادن اسرائيل خواهد بود. مسائل ديگري نظير پرداخت مبالغي به ايران براي آزادي زندانيان امريكايي و رفع تحريمهاي دو بانك ايران نيز در زمره توافقهاي سري و جانبي هستند كه در كنار برجام حاصل شدهاند. به نوشته فاكس نيوز، حذف تحريمهاي شركت «ايراناير» و صدور مجوز براي جمعآوري نمونههاي خاك به وسيله ايران به جاي بازرسان آژانس، نكاتي هستند كه پس از حصول توافق هستهاي جنجال برانگيز بودهاند.
رويترز: هدف ترامپ مذاكره است!
تحلیل رویترز این است با اينكه اسرائيل و شخص نتانياهو اين بار كسي را در كاخ سفيد ميبيند كه در دشمني با ايران با اين رژيم همصدا است، اما هدف اصلي كاخسفيد تحت حاكميت دونالد ترامپ، نابودي قطعي توافق هستهاي ايران كه در سال ۲۰۱۵ اجرايي شد، نيست؛ بلكه ترامپ ميخواهد فشار و حلقه محاصره اين كشور را آنقدر تنگ كند تا تهران را وادار به مذاكره در مورد مسائل اصلي و كليدي اين توافقنامه و موضوعات ديگر كند. رويترز به نقل از منابع مطلع خود در آژانس بينالمللي انرژي اتمي نوشته ترامپ قصد دارد به سايتهاي نظامي ايران دست پيدا كند؛ هدف ديگر تغيير آن قسمت از توافق هستهاي است كه به ايران اجازه ميدهد طي ۱۰ سال آتي برخي اهداف هستهاي خود را دنبال و مقادير بيشتري از تحريمها عليه خود را لغو كند.
افراد مطلع از طرز تفكر ترامپ ميگويند كه استراتژي در حال ترسيم او احتمالا هدفش «برچيدن» توافق هستهاي جولاي 2015 با شش قدرت جهاني نيست بلكه سختگيري در اجراي آن و فشار آوردن بر جمهوري اسلامي به منظور مذاكره مجدد درباره مفاد كليدي و مهم آن است. اين افراد مطلع تأكيد كردند كه اين استراتژي، گزينههايي از قبيل موشكافي و بررسي دقيق آژانس بينالمللي انرژي اتمي درباره تبعيت ايران را شامل ميشود كه مسائلي از قبيل دسترسي آژانس به مراكز و سايتهاي نظامي ايران و برچيدن «انقضاي» برخي محدوديتهاي اعمالي روي فعاليت اتمي ايران را كه برخي از آنها 10 ساله و برخي ديگر 15 ساله است، در بر ميگيرد.
رويترز نوشته است: «در حالي كه ترامپ و نتانياهو براي ديدار 15 فوريه (در كاخ سفيد) آماده ميشوند، نقطه تمركز آنها به سمت آزمايش هفته گذشته موشك بالستيك ايران تغيير مسير يافته است».» اين رسانه غربي در ادامه مينويسد كه بنا بر قطعنامه مصوب شوراي امنيت سازمان ملل (2231)، ايران بايد از آزمايش موشكهاي طراحي شده با قابليت حمل كلاهكهاي هستهاي پرهيز كند اما هيچ التزامي اعمال نميكند. رويترز در ادامه به مواضع نتانياهو و مقامات رژيم صهيونيستي در قبال برجام در دولت جديد امريكا پرداخته و نوشته است: «مقامات اسرائيلي به صورت خصوصي اذعان كردند كه او (نتانياهو) حامي پاره كردن توافقي كه ديگر امضاكنندگان قدرتهاي بزرگ آن بر اجراي آن تأكيد دارند، نيست.
خبرگزاري انگليسي نوشت: با توجه به اينكه شركتهاي آلماني، فرانسوي و بريتانيايي مشغول تعاملات تجاري جديد با ايران هستند، تقريباً با قاطعيت بايد گفت كه همتايان واشنگتن در گروه شش كشوري (1+5) هرگونه فشار امريكا براي باز كردن مجدد توافق (براي مذاكره مجدد) را رد خواهند كرد. رويترز ادامه داد: برخي كارشناسان سياست خارجي ميگويند كه تلاشهاي امريكا براي تشديد فشارها بر ايران شايد به منظور برانگيختن از بين بردن توافق انجام شود به اين اميد كه تهران و نه واشنگتن مقصر بينالمللي فروپاشي توافق قلمداد شود. اين رسانه غربي در ادامه به نقل از تحليلگران تأكيد كرده كه فراتر از تحريمهاي جديد و ادبيات و لفاظي تند، مشخص نيست كه ترامپ تا چه حدي ميتواند جلو برود. رويترز به نقل از «برخي منابع» تأكيد كرده كه اگرچه استراتژي جديد امريكا در مراحل اوليه ايجاد و ترسيم است، اما دولت ترامپ در حال بررسي مجموعهاي از تدابير شامل «عدم مداراي مطلق» هرگونه نقض تعهدات ايران است.
همين منابع همچنين تأكيد دارند كه ديگر «گزينههاي استراتژي امريكا» شامل تحريم صنايع ايراني كه به توليد موشك كمك ميكنند و تعيين سپاه پاسداران به عنوان يك گروه تروريستي است. اين اقدام (اعلام سپاه به عنوان گروه تروريستي)، همچنين ميتواند سرمايهگذاري خارجي در ايران را دلسرد و مأيوس كند. در پايان يادداشت رويترز هم آمده است: يك منبع ميگويد كه دولت (ترامپ) دارد روي اين موضوع حساب ميكند كه اروپاييها در نهايت با امريكا همراه ميشوند چراكه شركتهاي آنها شايد براي بستن توافقات بزرگ در ايران از ترس تحريمهاي جديد ثانويه امريكا، با دقت بيشتري رفتار كنند.
غيرقابل تحمل كردن فضا
چهار روز قبل از مراسم تحليف ترامپ، مجله پوليتيكو گزارش داد كه مخالفان برجام معتقدند كه رئيسجمهور آتي نبايد توافق را لغو كند بلكه به جاي آن بايد موضع خصمانه تري در رابطه با اجراي توافق هستهاي داشته باشد. به نوشته اين وب سايت خبري نزديك به دموكراتها اگر شما به شعارهاي «توافق را پاره نكن» دقت كنيد متوجه خواهيد شد كه اين شعار از سر احتياط نيست بلكه براي اين است كه نمي خواهند براي شكستن توافق سرزنش شوند. افكار عمومي امريكايي مخالف خروج از برجام است. ساير كشورهاي درگير در توافق هستهاي هم همين تصور را دارند. در نتيجه براي مخالفان برجام گزينه ايدهآل سياسي و ژئوپلتيكي اين است كه اجراي برجام را به گونهاي پيش ببرند كه براي تهران غيرقابل تحمل شود و اين تهران باشد كه از توافق خارج ميشود نه واشنگتن. پوليتيكو در مقالهاش تحلیل کرده است كه هدف اصلي اين است كه به ايران فشار بياورند كه از توافق هستهاي خارج شود.
حمايت انگليس
ترزا مي، نخستوزير انگليس در ديدار با بنيامين نتانياهو، همتاي اسرائيلي خود گفته است كشورش از توافق هستهاي ايران حمايت ميكند. به گزارش بيبيسي به نقل از سخنگوي خانم مي، نخستوزير بريتانيا ضمن حمايت از توافق هستهاي گفته است: «بريتانيا در عين حال بايد نسبت به الگوي رفتاري ايران در بيثبات كردن منطقه هشيار باشد.» ترزا مي ماه گذشته با حضور در ميان سران كشورهاي حاشيه خليج فارس ايران را تهديدي براي منطقه خوانده و آمادگي خود را براي همكاري با ديكتارتورهاي عرب براي مبارزه با گسترش نفوذ ايران اعلام كرده بود تا ماهيت سلطنتي بودن رژيم انگليس را به رخ مدعيان دموكراسي در لندن كشيده باشد. در اين ديدار نخستوزير رژيم صهيونیستي به همتاي بريتانيايي خود گفت «كشورهاي مسئول» بايد با الگوبرداري از سياستهاي دولت جديد امريكا، ايران را تحريم كنند. او در نخستين ديدارش با نخستوزير بريتانيا در لندن هشدار داد كه «اقدامات خصمانه ايران نبايد بيپاسخ بماند.»
http://javanonline.ir/fa/news/837446
ش.د9503812