دونالد ترامپ در نخستین سفر خارجی در دوران ریاست جمهوری خود روز شنبه در یک سفر دو روزه وارد عربستان شد. ملک سلمان در کاخ سلطنتی خود در ریاض، بالاترین مدال افتخار شهروندی عربستان، موسوم به «مدال عبدالعزیز آل سعود» را به گردن دونالد ترامپ آویخت.
پادشاه عربستان که سلطنت خود را متزلزل می بیند، می خواهد با این اقدامات نمادین و حاتم بخشی‌ها به ترامپ، آمریکا را به عنوان حامی خود همچنان داشته باشد. رئیس جمهور آمریکا در طول سفر ۹ روزه اش، از اسرائیل و واتیکان نیز دیدن خواهد کرد. پادشاهی سعودی در تلاشی برای برای نشان دادن نفوذ و قدرت خود، از سران ده‌ها کشور خاورمیانه، آفریقا و آسیا دعوت کرده در نشستی در ریاض با حضور ترامپ شرکت کنند. به گفته رسانه‌های عربستان، بیش از ۵۰ تن از مقام‌های ارشد منطقه به دعوت ریاض پاسخ مثبت داده‌اند.
در جریان سفر ترامپ به عربستان سه نشست برگزار می شود. اولین اجلاس اختصاص به پادشاهی سعودی و آمریکا دارد، دومین اجلاس مشترک کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و آمریکا است، و سومین اجلاس سران عربی- اسلامی- آمریکایی است، که با حضور رهبران کشورهای مختلف برگزار شد. سفر ترامپ به عربستان در شرایط کنونی اهداف مختلفی دارد که عبارتند از:
1- خالی کردن خزانه عربستاندونالد ترامپ در همان دوران تلبغات انتخابت ریاست جمهوری، وعده بهبود اوضاع اقتصادی آمریکا را داد. به همین منظور یکی از مهمترین روش های کسب درآمد، فروش سلاح است. کشورهای غرب آسیا و به ویژه پادشاهان عربی مهم ترین خریداران سلاح هستند، چرا که این پادشاهان مشروعیت خود را تنها متکی به سلاح و حمایت غرب می دانند. در همین ارتباط ترامپ در سفر به ریاض ده ها موافقتنامه همکاری و قرارداد اقتصادی و نظامی با عربستان امضا کرد. روز شنبه بزرگ ترین قرارداد تسلیحاتی جهان به امضای دونالد ترامپ و ملک سلمان بن عبدالعزیز پادشاه سعودی رسید. ارزش این قرارداد که تا کنون در سطح قراردادهای تسلیحاتی جهان نمونه ای نداشته است، 110 میلیارد دلار برآورد شده است. همچنین محمد بن سلمان، ولیعهد و وزیر کشور عربستان و «رکس تیلرسون» وزیر خارجه آمریکا بر سر تولید بالگرد «سیکورسکی» (بلک هاوک) موسوم به «شاهین سیاه» برای مدرن سازی و تقویت نیروهای مسلح عربستان به توافق رسیدند.
عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان به توافق‌های امضا شده میان سلمان بن عبدالعزیز و ترامپ اشاره کرد و گفت این توافق‌ها به شراکت استراتژیک قوی‌تر میان دو کشور می‌انجامد. بنا بر اظهارات وزیر خارجه عربستان، تنها در بخش دفاع و خریدهای فوری سعودی‌ها از آمریکا، توافق شد ریاض ۱۱۰ میلیارد دلار سلاح از آمریکا بخرد و در طول ۱۰ سال تا ۳۵۰ میلیارد دلار دیگر در این زمینه هزینه شود. عادل الجبیر همچنین ارزش توافق‌های امضا شده میان دو کشور را حدود ۵۰۰ میلیارد دلار ارزیابی کرد و گفت: تحول فنی میان دو کشور به تقویت و رشد اقتصاد و افزایش فرصت‌های سرمایه گذاری آمریکا در عربستان می‌انجامد. در همین جهت دو کشور توافق کرده‌اند که با مشارکت شرکت «ریتون» آمریکا، شرکت «ریتون العربیه» برای گسترش سامانه دفاع موشکی و سلاح‌های هوشمند تشکیل شود.
2- ناتوی عربیدولت آمریکا با مشورت رژیم صهیونیستی از چند سال پیش با هدف شکل دادن به یک نیروی نظامی عربی در مقابل ایران، پروژه «ناتوی عربی» را کلید زده است. همان‌گونه که «ناتو» برای مقابله با تهدیدات شوروی به وجود آمد، هدف اصلی این سازمان نیز به زعم آنان مقابله با خطری به نام ایران است. تلفیق نیروهای هوایی و دریایی کشورهای عربی با یکدیگر و تجهیز آن‌ها به سامانه‌های تسلیحاتی و نظامی آمریکا و نیز ادغام نیروهای گشتی هوایی و دریایی و سپر دفاع موشکی در این طرح، به کشورهای عربی پیشنهاد شده است. پایگاه «دبکا فایل» نزدیک به سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی در همین ارتباط مدعی شد که «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا در جریان سفر به عربستان، تشکیل «ناتوی عربی- سنی- اسلامی» را اعلام خواهد کرد. در صورت تشکیل ارتش عربی- اسلامی، هدف اصلی آن هرگز مبارزه با داعش نخواهد بود، بلکه طبق ارزیابی‌های کارشناسان این پایگاه نزدیک به سازمان جاسوسی اسرائیل، تشکیل ارتش سنی، مبارزه با شیعیان در ایران، عراق و سوریه و نیز «حزب‌الله» لبنان را هدف قرار خواهد داد.
استراتژیست‌های دولت ترامپ تشکیل یک ناتوی عربی با همراهی اسرائیل را برای مقابله با بحران‌های غرب آسیا طراحی کرده‌اند. بنا بر گزارش روزنامه «وال‌استریت ژورنال»، گفت‌وگوهای اولیه بر سر ایجاد یک پیمان نظامی از نوع ناتو بین دولت ترامپ و مسئولان نظامی و امنیتی عربستان و امارات متحده صورت گرفته است. از دیگر اعضای احتمالی این پیمان نظامی، از کشورهای مصر و اردن یاد می‌شود. در عین حال پیوستن سایر کشورها به ناتو عربی نیز منتفی نیست. این پیمان نظامی از همراهی و حمایت اطلاعاتی و امنیتی اسرائیل و آمریکا نیز برخوردار خواهد بود.
هدف از این پیمان نظامی، ایجاد همبستگی بین کشورهای عربی و سنی مذهب در برابر ایران و جلوگیری از نفوذ آن در منطقه اعلام شده است. بر اساس این طرح، عملا وظیفه اصلی مقابله با «دشمن مشترک» به بازیگران محلی و متحدان منطقه‌ای آمریکا واگذار می‌شود.
هدف دیگر از تشکیل این نیرو بیش از آن که مربوط به دفاع از کشورهای عربی در مقابل حملات بیگانه باشد با یک طرح آمریکایی – اسرائیلی، اتحاد این کشورها و تجمیع امکانات نظامی برای مقابله با اعتراض های داخلی و انقلاب های مردم این کشورها را در نظر دارد تا حکام کشورهای عربی بتوانند با تکیه بر یک نیروی نظامی گسترده به راحتی به دیکتاتوری های خود ادامه دهند و هراسی از فعالیت های داخلی مخالفان نداشته باشند. این طرح قرار است در ریاض و در جریان سفر ترامپ نهایی شود که هنوز خبرهایی از آن منتشر نشده است.
3- صلح فلسطین با رژیم صهیونیستیصلح فلسطین نیز یکی دیگر از ابزارها برای پادشاهان عربی جهت خوش خدمتی به غرب است، از این رو تمام تلاش خود را به کار گرفته اند تا این مسئله را محقق کنند. در همین ارتباط، وزیر خارجه عربستان حضور ترامپ در این کشور را فرصت بزرگی برای برقراری صلح میان رژیم صهیونیستی و فلسطینیان دانسته است. محمود عباس هم اعلام کرد که ترامپ قول داده است کمتر از یک سال بین فلسطین و رژیم صهیونیستی صلح ایجاد کند. در آخرین نشست سران عرب، بسیاری از مقامات عربی درباره لزوم صلح با اسرائیل صحبت کرده اند و بیانیه حماس نیز گویای همین مسئله است.
پادشاه اردن در نشست سران عرب اعلام کرد: تا زمانی که قضیه فلسطین به‌طور عادلانه و کامل حل نشود، منطقه روی صلح و آرامش را به خود نخواهد دید. مقامات عربی در بیانیه پایانی این نشست، خواستار ازسرگیری گفتگوها میان رژیم صهیونیستی و تشکیلات خودگردان فلسطین شده اند.
این دست مواضع گویای مهیا شدن شرایط برای آغاز مذاکرات صلح بین اعراب و رژیم صهیونیستی می باشد، چرا که ترامپ بعد از عربستان به سرزمین‌های اشغالی سفر می کند و این مسئله را دنبال خواهد کرد. همچنین دونالد ترامپ تلاش خواهد کرد کشورهای عربی، به ویژه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس را به برقراری رابطه آشکار با رژیم صهیونیستی تشویق کند. در صورت گشایش سفارتخانه‌های رژیم صهیونیستی در کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، این منطقه در آینده شاهد بحران‌های جدیدی خواهد بود. از این رو دیدار ترامپ از عربستان در ابعاد سیاسی، نظامی، امنیتی و اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردار است و به تغییرات ژئوپلتیکی در منطقه منجر خواهد شد.
لابی صهیونیستی مستقر در آمریکا به دنبال آن است تا سناریوی خاورمیانه جدید که مورد نظر رهبران رژیم صهیونیستی است را در جریان سفر رئیس جمهور آمریکا به منطقه عملیاتی کند و در پرتو آن تعامل جدیدی میان اعراب و رژیم صهیونیستی بر قرار کنند.
سخن نهاییدر جریان سفر ترامپ، نمایندگان شش کشور عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در نشست خود در ریاض که با حضور «دونالد ترامپ» و «سلمان بن عبدالعزیز» برگزار شد، یادداشت تفاهمی در خصوص تأسیس مرکز مبارزه با حمایت مالی از تروریسم امضا کردند. این در حالی است که این کشورها خود از مهمترین حامیان گروه های تروریستی هستند. بنابراین این سوال مطرح می شود که هدف از این نشست و یادداشت تفاهم چیست؟
واقعیت آن است که هم دولت جدید آمریکا و هم تیم حاکم بر دربار سعودی، به شدّت خواستار محدود کردن قدرت ایران و سدِ نفوذ این کشور هستند. از این رو در چند ماهی که از عمر دولت ترامپ می گذرد، شاهد تشدید اقدامات ضد ایرانی دولت آمریکا هستیم. نفوذِ فزاینده ایران در منطقه باعث شده است تا عربستان میدان های رقابت را به ایران ببازد و از تمامی درگیری ها دست خالی خارج شود، بنابراین تنها راهکار باقیمانده برای ریاض پناه بردن به آمریکا و اسرائیل در جهت تشکیل ائتلافی ضد ایرانی است. به همین دلیل سفر ترامپ نقطه عطفی بر تشکیل این ائتلاف خواهد بود. ریاض سفر ترامپ را تاکیدی بر حمایت واشنگتن از متحد خود در برابر رقیب سنتی آن در منطقه، یعنی جمهوری اسلامی ایران، می‌بیند.
دیپلماسی سعودی ها به شدت در عرصه بین الملل فعال شده است و عربستان با حمایت آمریکا در حال تشکیل ائتلاف و فضایی علیه ایران است. این در حالی است که ایران در روزهای گذشته درگیر انتخابات ریاست جمهوری بود و همین مسئله باعث کم توجهی به تحولات منطقه ای شده است.
در شرایط کنونی دستگاه دیپلماسی باید فعالیت خود را برای خنثی کردن این ائتلاف عربی- عبری- آمریکایی دو چندان کند. در واقع ریاض با استفاده از دیپلماسی دلار در حال اقناع دونالد ترامپ که رئیسی جمهوری تاجر مسلک است، می باشد و قصد دارد آمریکا را بیش از پیش علیه ایران تحریک کند. هرچند تجربه نشان داده است که این ائتلاف سازی برای شکست ایران با موفقیت همراه نخواهد بود، اما این به معنای آن نیست که دستگاه دیپلماسی فعالیت های خود را برای بی اثر کردن اقدامات و مصوبات سفر ترامپ به ریاض آغاز نکند./
