ایران و ایالات متحده آماده برخورد نظامی در سوریه؟!

به گزارش بصیرت به نقل از «تابناک» پایگاه خبری «میدل ایست مانیتور» با اشاره به این موضوع بیان کرده است که این حمله از سوی آمریکایی ها در کنار حمله موشکی ماه آوریل به پایگاه شعیرات نشانه ای از تغییر سیاست آمریکا در سوریه است. تا جایی که مربوط به بخش های جنوبی و جنوب غربی در سوریه باشد، آمریکا حضور نظامی را بر روی زمین مستقر کرده است که هدف و ماموریت آنها نه مبارزه با داعش بلکه مقابله با ایران و نایبان ایران است.

شاید این استراتژی ایالات متحده در کوتاه مدت بتوان حرکت وآهنگ ایران در سوریه را کند کند، اما گسترش و توسعه ناگزیر این رویارویی نه تنها در سوریه بلکه در سراسر منطقه نه تنها منجر به حل و رفع مسائل اساسی نخواهد شد بلکه میتواند ریسک و خطر عمیق شدن شکاف های موجود و حتی ایجاد نقاط درگیری و تعارض جدید را افزایش دهد.

 

بخش شمال غربی شهر الطنف – جایی که نظامیان آمریکایی حمله خود را به نیروهای متحد ایران صورت دادند – از آن جهت به لحاظ نظامی و استراتژیک حائز اهمیت است که کنترل و تسلط بر آن راه دسترسی به مرز عراق و اردن را فراهم می آورد. این منطقه برای ایران حائز اهمیت اساسی است زیرا نقطه اتصال عراق و سوریه محسوب میشود.

قطع دسترسی ایران به این منطقه امکان ارتباط موثر و به موقع میان نیروهای حاضر در عراق و در حال مبارزه با داعش را با نیروهای مستقر در سوریه را از میان میبرد. از سوی دیگر یکی از مهمترین دغدغه های ایران در این خصوص این است که تحرکات نظامی آمریکا در جنوب سوریه مقدمه ای برای حضور طولانی مدت نیروهای نظامی این کشور در این منطقه باشد. در واقع اکنون آنچه در ابتدا به عنوان پایگاهی برای آموزش نیروهای مخالف دولت سوریه در الطنف در نظر گرفته شده بود، تبدیل به پایگاهی دائمی برای نیروهای ویژه آمریکایی و انگلیسی شده است.

در همین حال حضور نیروهای ویژه انگلیس و آمریکا در الطنف همراه شده با اعزام نیروهای آمریکایی در بخشهای شمالی سوریه که آن هم در ظاهر برای آموزش نیروهای ارتش آزاد سوریه است. در واقع این حرکت واکنش و انعکاسی از اتحاد ایالات متحده با نیروهای کرد سوریه است که اکنون به لحاظ نظامی برتری مطلقی بر ارتش آزاد پیدا کرده است.

شبح حضور دائمی و یا طولانی مدت آمریکا در جنوب و شرق سوریه، برای ایران از چند جهت و در چند سطح هشدار دهنده است. در اولین سطح این حضور میتواند مشکلات اساسی را پیش پای ایران برای تقویت نیروهای حامی دولت در راستای کنترل بر مرزهای اردن و عراق ایجاد کند.

از سوی دیگر حضور نیروهای آمریکایی و انگلیسی در سوریه میتواند از سوی ایران به عنوان اقدامی در راستای طولانی کرد تعارض در سوریه و یا شکست کامل توافقات صلح با هدف نهایی جلوگیری از کنترل کامل دولت سوریه بر تمامی بخش های این کشور تلقی شود.

در حال حاضر سوال اساسی این است که آیا رویکرد تند و تیز دونالد ترامپ و دولت وی در خصوص ایران قرار است به همه موضوعات در منطقه کشیده شود یا نه؟ سفر وی به ریاض و سخنرانی هایی با ماهیت یکسان در خصوص ایران در طی چند روز اخیر نشانه هایی از اعتبار این فرضیه را به دست میدهد.

نشریه آتلانتیک اخیرا در مطلبی به این موضوع اشاره کرده است که ایالات متحده در حالی که آمادگی کافی برای رویارویی با سناریوهای پیچیده و تبعات ناخواسته ای که ممکن است سیاست درگیری با ایران در منطقه به همراه داشته باشد را ندارد، خواهان حرکت به سمت تعارض گسترده تری با ایران شده است.

در همین حال طی هفته گذشته بسیاری از تحلیلگران منطقه، اشاره کرده اند که حمله اخیر آمریکا به کاروان نظامی متحد ایران مدلی از الگوی تعارض شدیدتر با ایران و فرصتی برای عقب نشاندن ایران در منطقه عنوان کرده اند.

اما با همه اینها به نظر میرسد که آمریکا برای گسترده کردن تعارض با ایران در سایر نقاط منطقه همچون یمن و عراق امکانات و شرایط مناسبی ندارد. برای مثال در یمن علاوه بر این که ایران حضور نظامی واقعی ندارد هرگونه دخالت نظامی گسترده ایالات متحده ریسک شدید شدن تعارض و درگیری و گستردگی آن از یک سو و تقویت حضور نیروهای تروریستی در این بخش از منطقه را افزایش میدهد.

در همین حال در عراق هرگونه سیاست خشونت گرایانه در برابر نیروهای نظامی متحد ایران از آنجایی که زیر ساخت های امنیتی عراق به شدت در امتداد نیروهای امنیتی است، میتواند منجر به ریسک شدیدی برای ایالات متحده باشد. علاوه بر این عراق تنها محدوده ای در منطقه است که منافع آمریکا و ایران در یک راستا قرار دارد و همچنین نقطه ای است که هر دو بازیگر به دنبال نفوذ و اعتبار بیشتر نزد دولت و دولت خودمختار کردستان هستند.

با همه اینها به نظر میرسد که ایران برای رویارویی با ریسک های پیش رو آماده است. ایران و آمریکا از سال 1988 و بعد از آخرین مراحل از جنگ ایران و عراق رویارویی نظامی مستقیم نداشته اند هرچند موضوع حمله نظامیان متحد ایران به سربازان آمریکایی در جریان حمله آمریکا به عراق در 2003 باید مورد توجه باشد، اما این اتفاق منجر به گسترده شدن تعارض تا مرز رویارویی مستقیم نشد.

در تئوری ایران میتواند همچنان از همان الگو در جنوب و شرق سوریه استفاده کند و با استفاده از نایبان و نیروهای متحد خود علیه تجاوز آمریکا تلافی جویی کند. با این حال سیال بودن واقعیت ها بر روی زمین در سوریه و در کنار آن اهمیت استراتژیک نبرد در سوریه میتواند منجر به تعارض جدی و رویارویی مستقیم میان آمریکا و ایران شود.

حداقل در نظر دونالد ترامپ برخورد مستقیم و رودررو در برخی مواقع و برخی نقاط گریز ناپذیر است.