بدبینی اروپا به پروژه جاده ابریشم چین

طرح بلندپروازانه چین برای احیای جاده ابریشم گرچه از نظر اقتصادی با حمایت کشورهای زیادی روبرو شده است اما تردیدهایی را به ویژه از سوی اروپا در مورد هدف و خط مشی‌های چین در راه اندازی آن به وجود آورد.

به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، جمهوری خلق چین برنامه‌های بلندپروازانه‌ای را با عنوان «یک کمربند، یک راه» (One Belt, One Road) برای احیای «جاده ابریشم» در پیش گرفته است. مقام‌های ارشد چین اعلام کرده‌اند صدها میلیارد دلار را برای به سرانجام رساندن این پروژه در این کشور و مسیر آن سرمایه‌گذاری خواهند کرد.

پکن از سال 2013 (1394) امکان و ظرفیت‌ها برای انجام این پروژه بزرگ را مورد بررسی قرار داد و از دیروز اعلام کرد که با هدف ایجاد یک منطقه اقتصادی یکپارچه و هماهنگ در مسیر کشورهای جاده ابریشم قدیم این پروژه را دنبال می‌کند.

چین در چارچوب این طرح برای بیشتر از 50 کشور و میلیاردها انسان برنامه ریزی کرده است. پکن اکنون با ده‌ها کشور و نهاد بین‌المللی توافقنامه‌هایی را امضا کرده است.

در این اجلاس دو روزه رهبرانی از 29 کشور دنیا حضور یافتند. گرچه دولت چین به صورت رسمی اعلام کرد 124 میلیارد دلار را برای این پروژه هزینه می‌کند اما «بانک توسعه چین» نیز مبلغ 890 میلیارد دلار را برای 900 پروژه در نظر گرفته است.

پکن در مسیر گسترش تجارت آزاد

«ژی جینپینگ» رئیس جمهوری چین در سخنرانی خود هدف این طرح را نه تنها گسترش نفوذ چین در عرصه بین الملل بلکه شیوه تازه‌ای از همکاری‌های تجاری در عرصه جهان دانست که سرانجام موجب سود همه کشورها و رشد اقتصاد جهانی می‌شود.

تارنمای خبرگزاری «رویترز» سرمایه‌گذاری 124 میلیارد دلاری چین در جاده ابریشم نوین را عاملی برای تبدیل پکن به قهرمان عرصه جهانی سازی عنوان کرد. رئیس جمهوری چین نیز این اقدام را ایجاد مسیری برای صلح و تجارت آزاد و تغییر مدل‌های کهنه تجارت دانست. تغییری که تجارت براساس رقابت و بازی قدرت دیپلماتیک را به چارچوبی از همکاری و منافع مشترک تبدیل می‌کند.

رئیس جمهوری چین تاکید کرد که باید شرایطی را به وجود آورد تا ایجاد نظام‌های عادلانه، منطقی و شفاف در تجارت جهانی و قوانین سرمایه‌گذاری دنبال شود.

براساس گزارش رویترز چین برنامه ریزی کرده است تا حجم واردات خود از کشورهایی را که در این پروژه مشارکت می‌کنند در پنج سال آینده به 2 تریلیون دلار برساند.

انتقاد از سیاست‌های حمایتگرایانه چین

از جمله انتقادهایی که کشورهای جهان به دولت چین وارد می‌کنند حمایت پکن از اقتصاد داخلی خود است. چین از روش‌های گوناگون همچون وضع تعرفه واردات، سختگیری برای فعالیت شرکت‌های خارجی در چین و پایین نگاه داشتن ارزش پول ملی، عرصه را بر روی شرکت‌هایی که دنبال فعالیت تجاری در چین هستند تنگ می‌کند. در همین زمینه کشورهای بزرگ جهان خواستار بازشدن درهای اقتصاد چین به روی کشورهای دیگر هستند.

خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشت: آلمان از چین درخواست کرد ضمانت‌هایی را در مورد اجرای دقیق و کامل‌تر قوانین تجارت آزاد در برنامه‌های خود برای ایجاد جاده ابریشم نوین ارائه کند.

آلمان هشدار داد تا زمانی که این تضمین‌ها برای اجرای رقابت آزاد در چارچوب‌های تجاری از سوی دولت چین داده نشود کشوراو به بیانیه نشست جاده ابریشم نوین ملحق نمی‌شود.

به نوشته رویترز، برخی دیپلمات‌های غربی از این نشست ابراز ناراحتی کرده‌اند و در کل این اقدام چین را تلاشی برای افزایش نفوذ چین در جهان توصیف کردند. این دیپلمات‌ها همچنین در مورد شفافیت این طرح و دسترسی شرکت‌های خارجی به این کمربند اقتصادی نگران هستند.

«بریجیت زیپریس» وزیر امور اقتصاد و انرژی آلمان هم خواستار شفافیت بیشتر اجراکنندگان این ابتکار شد. وی همچنین بر ضرورت رعایت استانداردهای بین‌المللی برای همه شرکت‌ها و کشورها شد.

وی تاکید کرد: ما می‌خواهیم همانطور که شرکت‌های چینی در آلمان حضور و فعالیت آزاد دارند شرکت‌های آلمانی هم به همان اندازه در چین فعال باشند.

در حالی که بسیاری از مقام‌های سیاسی و تحلیلگران اقتصادسیاسی تاکید دارند: چین باید سیاست‌های حمایتگرایانه خود را ترک کند. اما رئیس جمهوری چین اصرار می‌کند دیگر کشورها از این سیاست‌ها دست بکشند.

تارنمای خبرگزاری «دویچه وله» در گزارشی به همین امر اشاره کرد و افزود بسیاری از رهبران جهان در مورد مقاصد راهبردی و سیاسی پکن و میزان آزادسازی بازار و اقتصاد این کشور ابراز تردید کرده‌اند.

برخی تحلیلگران اقتصادی نیز قرار گرفتن بیش از 50 کشور در دام پروژه‌های این ابتکار را عاملی برای بدهی‌های سنگین و وابستگی آن‌ها به چین ارزیابی می‌کنند.

خبرگزاری آلمانی نوشت این در حالی است که رئیس جمهوری چین از رهبران جهان خواست تا از حمایت گرایی دست بردارند. باوجود ادعاهای چین برای حمایت از آزادی تجاری، بسیاری از بازرگانان و شرکت‌های غربی در مورد نظارت و شفافیت، رقابت عادلانه، معیارهای کارگری و استانداردهای محیط زیست این پروژه ابراز تردید کرده‌اند. همچنین تحلیلگران پکن را متهم می‌کنند سیاست‌های حمایتگرایانه خود را به نفع تجارت داخلی چین و منافع بین‌المللی خود کنار نگذاشته است.

بدبینی به اهداف بلندمدت چین

از زمانی که چین خود را به سطح نخست اقتصادهای برتر جهان رساند بسیاری از کشورهای ثروتمند و پرقدرت نسبت به افزایش نفوذ و توان این کشور در عرصه‌های بین‌المللی ابراز نگرانی کردند. در سال‌های گذشته همزمان با افزایش توان اقتصادی، پکن نیز قدرت و بودجه نظامی خود را افزایش داد و بر حجم حضور خود در عرصه‌های سیاست بین الملل افزود. حال بسیاری از تحلیلگران به ویژه در اروپا اعتقاد دارند چین پس از فتح قله‌های اقتصادی جهان، در صدد رسیدن به جایگاه برتر در عرصه‌های سیاست بین الملل است.

تارنمای روزنامه انگلیسی «گاردین» نیز همین رویکرد بدبینانه به اهداف چین را دنبال کرد و نوشت چین با سرمایه‌گذاری 900 میلیارد دلاری در پروژه جاده ابریشم به دنبال ایجاد یک امپراتوری است. این روزنامه انگلیسی نوشت گرچه رهبران حاضر در نشست، این ابتکار را آغاز دوره‌ای طلایی از جهانی شدن دانسته‌اند اما نسبت به آینده چندان خوش بین نیستند.

تارنمای روزنامه «تایمز هند» (Times of India) نیز در همین چارچوب عنوان داشت که دهلی نو اعتقاد دارد این طرح تنها اندکی با بنگاه‌های امپریالیستی که نتیجه آن فقط بدهی و ورشکستگی جامعه‌ها است تفاوت دارد.

هنوز تردیدهای عمیقی وجود دارد وجود دارد. غربی‌ها به پکن سوءظن دارند و می‌گویندچین به دنبال توافقی برد-برد نیست و بیشتر از همه می‌خواهد بسیاری از کشورها را به چرخه اقتصادی خود وابسته کند و قدرت ژئوپلیتیکی خود را توسعه دهد.

به نوشته گاردین، بسیاری از دیپلمات‌های غربی ابراز نگرانی کردند که نمی‌توان نیت اصلی چین را متوجه شد زیرا هنوز مشخص نیست که به شرکت‌های غیرچینی تا چه اندازه اجازه داده می‌شود تا در این پروژه مشارکت داشته باشند.

یکی از نشانه‌های این نگرانی هم این گونه تفسیر می‌شود که از میان رهبران گروه کشورهای‌های جی 7، تنها «پائولو جنتیلونی» نخست‌وزیر ایتالیا در این نشست شرکت کرد.

دویچه وله هم در گزارش دیگری این طرح را نه تنها برای کشورهای آسیایی مفید نمی‌داند بلکه آن را موجب بروز منازعه‌های داخلی و ژئوپلتیکی در منطقه توصیف کرد. انتقادها به طرح چین از سوی اتحادیه اروپا زیاد بوده است. از یک سو بار مالی سنگین پروژه‌ها موجب نگرانی‌هایی شده است و از طرف دیگر این پروژه می‌تواند پیامدهای اجتماعی اقتصادی شدیدی را بر کشورهای شرکت‌کننده در این طرح باعث شود.

تارنمای شبکه تلویزیونی «ای بی.سی» نیز عنوان کرد که هدف چین از دست زدن به این طرح، تلاش برای سیطره بر تجارت جهانی است. چین با ساخت شبکه‌ای گسترده از مسیرهای جدید تجاری در جهان (راه آهن و دریایی) می‌خواهد دسترسی خود به اروپا را راحت‌تر کند.

این شبکه تلویزیونی آمریکا مدعی شد درست زمانی که آمریکا در حال عقب نشینی از بخش‌های گوناگون جهان است، چین تلاش دارد سلطه جهانی خود را تضمین کند و برای دهه‌های آینده، اقتصاد داخلی و رشد خود را قطعی سازد.

http://jomhourieslami.net/?newsid=134675

ش.د9600685