مقاله اندیشکده واشنگتن، در عین حال که به اختلافات ترکیه با آمریکا در سوریه اشاره می کند و منازعات آمریکا با ترکیه را نفی نمی کند، نتیجه می گیرد که هرگونه فشارآمریکا بر آنکارا براي انتخابی درست، باعث قبول نگرش بدون خطر بودن ایران و روسیه و به وجود آمدن خشم ماندگار و بالقوه ضد آمریکایی و ضد ناتو خواهد شد
یکی از مباحثی که اندیشکده‌های امریکایی نسبت به آن احساس ترس کرده‌اند و به دنبال واکاوی آن هستند، نزدیکی ترکیه به عنوان عضوی از ناتو به ایران و روسیه است. سفر موفقیت آمیز اخیر سرلشکر باقری به ترکیه، اندیشکده‌ها و دول غربی را واداشته تا به هر نحو ممکن به دنبال ایجاد خلل در میان روابط ایران و ترکیه باشند. جبهه گیری علیه عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا بعد از این سفر شدّت گرفت تا آن جا که آنگلا مرکل تصریح کرد: ترکیه نباید به اتحادیه اروپا بپیوندد.
اندیشکده واشنگتن در جدید‌ترین مقاله خود به قلم سونر چاگاپتای، مدیر برنامه پژوهش ترکیه در موسسه واشنگتن، با عنوان « پایداری روابط ترکیه با ایران و روسیه» به ارزیابی روابط ترکیه با ایران و روسیه پرداخته و دست آخر به صورت ضمنی فشارهای آمریکا به ترکیه سبب توجه بیشتر تریکه به ایران و روسیه می داند. نویسنده مقاله هرچند تحلیل درستی در برخی زمینه ها ندارد، اما از جهت مداخله امریکا در روابط کشورهای منطقه با یکدیگر، توجه به مقاله وی مناسب خواهد بود.
در ابتدای این مقاله این سوال پرسیده می‌شود که آیا روبط دوستانه ترکیه با ایران و روسیه ثبات دارد؟ در پاسخ می نویسد: «تدوام گرایش ترکیه به ایران و روسیه نیاز به دگرگونی کامل دارد، اما تمایلاتی ضد آمریکایی در درون کشور ترکیه موجب نگرانی است.آخرین اخبار حاکی از توافق تهران، آنکارا و روسیه بر سر استان ادلب در شمال سوریه و پایان جنگ شهري است، اما سوالی مهم در ذهن تداعی می شود: آیا ترکیه، ایران و روسیه می توانند در مسایل سوریه و موارد مشابه دوست ویا حتی متحد بمانند؟گذشته روابط آنکارا با ایران و روسیه حاکی از بی ثباتی روابط این کشور ها دارد—مگر اینکه گسستی در روابط ترکیه و ناتو روي دهد.»
مبتنی بر این مطلب می توان گفت اندیشکده‌های آمریکایی نسبت به نزدیکی ایران و ترکیه نگران هستند و تمام تلاش خود را به این سمت پیش می‌برند تا با پیش کشیدن مباحث تاریخی از نزدیکی ایران و ترکیه ممانعت به‌عمل آوردند. نویسنده به سیاستمداران امریکایی گوش‌زد می‌کند در حال حاضر و با توجه به شکست داعش در منطقه، امریکا و ناتو باید تمام تلاش خود را به کار ببندند تا از نزدیکی هرچه بیشتر ترکیه به روسیه و ایران جلوگیری نماید. در ادامه این مقاله به مناقشات تاریخی بین عثمانی و روسیه پرداخته است و معتقد است: در طول قرن هجدهم و نوزدهم روسیه با یورش حکومت عثمانی مقابله کرد و در تعدادی از نبردها، عثمانی ها را شکست داد. از طرفی از قرن 19 به بعد سیاست‌های روسیه به طروق مختلفی در اضمحلال امپراطوری عثمانی نقش داشتند.
سونر چاگاپتای در حالی که تاریخ امپراطوری عثمانی با روسیه را سراسر جنگ و منازعه تعریف می کند، در مقابل معتقد است: از لحاظ تاریخی مناسبات ایران و ترکیه با مناسبات روسیه و ترکیه بسیار متفاوت است.
امپراتوري ایران و عثمانی که در قرن 15 همسایه بودند بر سر کنترل آن چه که قسمت غربی ترکیه امروز و قسمت شرقی ایران فعلی بود، دچار مناقشه شدند. پس از 166 سال نبرد فرسایشی بین سال هاي (1473 تا 1639 ) و تمام شدن منابع مالی، نسخه دو سر باخت مناقشات قرن 17 بین ترك ها و ایرانی‌ها خاتمه یافت و این دو کشور تعهد کردند در آینده هیچ‌گونه مناقشه‌ای نداشته باشند.
به اعتقاد نویسنده مقاله، مناسبات تهران و آنکارا همچنان تحت تاثیر این توازن قدرت است، بنابر این به استثنا برخی نبردها در عراق و بین عثمانیان و سلسله قاجار در قرن نوزدهم و پس از توافقات سرزمینی در قرن بیستم، امن‌ترین مرزهاي خاورمیانه متعلق به ایران و ترکیه بوده و از سال 1639 خطوط مرزي کاملا ثبات داشته اند.
سونر چاگاپتای، نویسنده مقاله، در پایان نتیجه می گیرد که: روس ها زاویه دیدي متفاوت نسبت به ترکیه دارند: همسایه‌اي کوچک و محرك که اغلب و حقاً به دنبال پایان حکومت روس ها و تنبیه آنهاست، در مقابل مسکو نگاهی حقیرانه به ترکیه دارد. هدف نهایی ولادیمیر پوتین در سوریه تحقیر آنکارا و رئیس جمهور آن یعنی رجب طیب اردوغان است که همواره دلیل ترسشان از روسیه را بدانند. با این توضیحات می توان به سیاست روسیه براي برقراري ارتباط با کردهاي ترکیه پی برد، گروهی که متحد بسیار نزدیک پ ك ك بوده و آنکارا سالیان سال است که با آنها در نبرد است.
به اعتقاد نویسنده، این درحالی است که ایران حالت خصمانه مشهودي نسبت به ترکیه در سوریه ندارد. در حقیقت حمایت هریک از طرفین از نیروهاي درگیر در سوریه توافق بین طرفین را از بین خواهد برد. تهران در این وضعیت که منافع و متحدانش در سوریه در حال افزایش است، به دنبال بازگرداندن توازن قدرت مطابق شروط خود با آنکارا مانند گذشته است. این در حالی است که ترکیه ایران را به عنوان قدرت برتر در سوریه می شناسد.
مقاله اندیشکده واشنگتن، در عین حال که به اختلافات ترکیه با آمریکا در سوریه اشاره می کند و منازعات آمریکا با ترکیه را نفی نمی کند، نتیجه می گیرد که هرگونه فشارآمریکا بر آنکارا براي انتخابی درست، باعث قبول نگرش بدون خطر بودن ایران و روسیه و به وجود آمدن خشم ماندگار و بالقوه ضد آمریکایی و ضد ناتو خواهد شد./
