دانش‌بنیان‌ها، دروازه ورود به بازار بین‌المللی

جایگاه نوآوری ایران در جهان با اینکه در سال‌های اخیر، رشد هشت پله‌ای داشته اما وقتی با هدفگذاری سند چشم‌انداز نگاه می‌کنیم - قرار است که در سال 1404 رتبه اول منطقه باشیم - می‌بینیم که فاصله معنادار و جدی‌ای با اهداف سند وجود دارد و متأسفانه جایگاه خوبی در این حوزه نداریم و معنی‌اش این است که واقعاً یک حمایت جدی و مشارکت منسجم همه بخش‌ها برای تقویت نوآوری در ایران لازم و ضروری است.

در همین شاخص GIR می‌بینیم که در بخش نهادها یکی از ارکان مهم، سیستم اندازه‌گیری است که یکی از مؤلفه‌های آن سهولت فضا و محیط کسب و کار است و اگر دقت کنیم می‌بینیم این همبستگی و ارتباط سهولت کسب و کار در کشور با نوآوری چقدر موضوع جدی و قابل اهمیتی است. این نکته را از این نظر گفتم که بالاخره یکی از کارهایی که اتاق بازرگانی در دستور کار دارد بحث سهولت و بهبود فضای کسب و کار به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های جدی در نوآوری است.

اگر در این جمع بخواهم تأثیر نوآوری و مدیریت نوآوری را در اقتصاد بررسی کنیم بیشتر حکایت زیره به کرمان بردن است.

به طور خلاصه اشاره کنم به اینکه در اتاق بازرگانی به‌عنوان نماینده بخش خصوصی کشور چه نگاه و موضعی درباره نوآوری وجود دارد. در بحث نوآوری اتاق از حدود پنج شش سال گذشته موضوع اهمیت نوآوری و شبکه نوآوری و کسب و کارهای مبتنی بر نوآوری را جدی گرفته و وجود تشکل‌های متعدد ثبت شده در اتاق به‌عنوان تشکل‌های مدرن و مبتنی بر اقتصاد دانش بنیان مؤید این قضیه است. در رابطه با بحث حضور اتاق در کارگروه‌ها و نهادهای تصمیم‌گیری که منطبق با شرکت‌های دانش بنیان و اقتصاد دانش بنیان است اتاق سعی کرده که به صورت فعال و مؤثر حضور پیدا کند که امیدواریم ان شاء‌الله در آینده این نقش را پررنگ‌تر ایفا کنیم.

در رابطه با صندوق نوآوری و شکوفایی من فکر می‌کنم با توجه به سیاستی که در تأسیس شبکه استانی صندوق نوآوری و شکوفایی در دستور کار قرار دارد اتاق‌های بازرگانی سراسر کشور می‌توانند با مشارکت و به نوعی سرمایه‌گذاری و تقویت این صندوق‌ها نقش پررنگ تری ایفا کنند و به نظرم در سال آینده این موضوعی است که می‌تواند بین صندوق نوآوری و شکوفایی و اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی ایران به صورت جدی‌تر مورد بحث و تعامل و همکاری قرار بگیرد.

در اتاق بازرگانی براساس قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار، تکالیف و وظایفی به عهده اتاق بازرگانی و صنایع و معادن قرار گرفته که از جمله بر اساس ماده 6 همین قانون، ایجاد نظام آماری مربوط به فعالیت اقتصادی جزو تکالیفی است که به عهده اتاق گذاشته شده و خوشبختانه در سال‌جاری نظام آماری اتاق شروع به فعالیت کرده است. من فکر می‌کنم که از طریق همین سامانه آماری که ایجاد شده بتوانیم به شفاف‌سازی و ایجاد شبکه و نظام آماری مربوط به محصولات دانش بنیان کمک کنیم و ابزار اطلاعات و دیتای مورد نیاز این شبکه باشیم.

من چندی پیش می‌دیدم که در تشکل‌های اتاق، شیوه نامه‌ای برای ارزیابی تشکل‌ها تنظیم کرده بودند و خوشبختانه شاخص‌های مربوط به بکارگیری نوآوری و فناوری را یکی از شاخص‌های مهم ارزیابی تشکل‌ها قرار داده بودند که این هم یکی از موضوعاتی است که نشان می‌دهد برای اتاق، شاخص نوآوری و فناوری در ارزیابی اجرا و ارکانش چقدر مهم است، ضمن اینکه دوستان و عزیزان اطلاع دارند که در موضوع رتبه‌بندی اعضای اتاق این موضوع از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. در سال آینده یکی از برنامه‌های جدی اتاق بازرگانی ایجاد شرکت‌های واسطه‌ای و کنسرسیوم‌ها و شرکت‌های مدیریت صادرات و پایگاه‌های مرتبط با تشکل‌های مرتبط با حوزه فناوری و نوآوری و کسب و کارهای دانش بنیان است که از این طریق بتوانند زمینه صادرات محصولات و خدمات شرکت‌های دانش بنیان را بیشتر و بستر حضورشان را در بازارهای بین‌المللی فراهم کنند.

من فکر می‌کنم یکی از کارهایی که اتاق می‌تواند انجام دهد در بحث ایجاد خطوط اعتباری صادراتی برای توسعه بازار شرکت‌های دانش بنیان و شرکت‌هایی است که محصولات و خدمات مبتنی بر نوآوری دارند. البته بحث اعطای مشوق‌های صادراتی به شرکت‌های دانش بنیان از نکاتی است که مورد حمایت اتاق قرار دارد.

استحضار دارید که بواسطه عضویت اتاق بازرگانی ایران در ICC - اتاق بازرگانی بین‌المللی - و ارتباطی که از نظر بین‌المللی وجود دارد شاید اتاق بتواند خدماتی به خیلی از شرکت‌های دانش بنیان در رابطه با حمایت‌های مرتبط با مدیریت پتنت و حمایت‌ها و مشورت‌های حقوقی ارائه کند. در برنامه آموزشی اتاق برای سال 96 برگزاری دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های متعدد برای شرکت‌ها در دستور کار قرار دارد. ما امروز به جد بحث آموزش و آشناتر شدن شرکت‌ها با موضوعات روز مرتبط با این حوزه فناوری را در دستور کار قرار داده‌ایم و اتاق در بحث آموزش بخش عمده‌ای از تلاش‌های خود را به این حوزه معطوف خواهد کرد.

نکته دیگر اینکه استحضار دارید براساس قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار و قانون برنامه پنجم و قانون اخیر جاری شدن برخی از احکام، دو نهاد با دبیری اتاق بازرگانی فعال شده‌اند، یکی شورای گفت‌و‌گوی دولت و بخش خصوصی و دیگری هم کمیته ماده 76 قانون برنامه پنجم که وظیفه این دو نهاد بررسی و شناسایی و رفع قوانین و مقررات و دستورالعمل‌ها و رویه‌های مخل و مزاحم کسب و کار است. من فکر می‌کنم این ظرفیت می‌تواند بخوبی در خدمت شبکه مدیریت نوآوری قرار گیرد و با توجه به موانع متعددی که در فضای کسب و کار بخصوص برای شرکت‌های دانش بنیان ممکن است به وجود بیاید مثمر ثمر قرار گیرد و از همین جا عرض می‌کنم که دبیرخانه این کمیته و شورای گفت‌و‌گوی دولت و بخش خصوصی کاملاً این آمادگی را دارد که موضوعاتی که مرتبط با این مدل از فعالیت‌های اقتصادی و سد راه فعالان این حوزه است در دستور کار خود قرار دهد و ان‌شاء‌الله در کوتاه‌ترین زمان در مورد این چالش‌ها تصمیم‌گیری و رسیدگی کند.

يادداشت:

گزیده‌ای از سخنرانی نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران در آیین افتتاح شبکه مدیریت نوآوری ایران

http://www.iran-newspaper.com/newspaper/BlockPrint/176658

ش.د9504663