تل‌آويو به دنبال شكاف در اتحاد ايران و روسيه است

(روزنامه اعتماد ـ 1395/12/21 ـ شماره 3766 ـ صفحه 11)

نتانياهو در اين خصوص گفت: يكي از مسائلي كه ما در جنگ با آن با يكديگر نقطه اشتراك داريم تروريسم راديكال اسلامي است. بي‌بي‌را در اين سفر به روسيه، مشاور امنيت ملي، مشاور نظامي و رييس سازمان اطلاعات نظامي اسراييل همراهي مي‌كردند. درحالي كه مقام‌هاي اسراييلي به خصوص شخص نتانياهو در شش سال گذشته درخصوص جزييات بحران در سوريه سكوت اختيار كرده‌اند اما همزمان با جابه‌جايي قدرت در كاخ سفيد و ظهور مردي كه بيشتر از باراك اوباما به ساز اسراييلي‌ها مي‌رقصد، تل آويو بهانه‌گيري‌هاي جديدي را در خصوص نقش ايران در منطقه آغاز كرده و به عنوان مثال در چندماه اخير مرتبا مساله حضور نظامي ايران در سوريه پس از پايان بحران را هم مطرح مي‌كند. وي در ديدار با رييس‌جمهور روسيه ادعا كرد كه ايران به دنبال تقويت هلال شيعي در منطقه است. هلال شيعي كه به ادعاي بي‌بي و برخي بازيگران منطقه‌اي ايران، سوريه عراق و يمن را شامل مي‌شود. هرچند كه نتانياهو در ديدار با پوتين از موفقيت در سياست مبارزه با داعش سخن گفت اما همزمان ترجيح داد از نقش ايران در منطقه انتقاد كند. نخست‌وزير رژيم صهيونيستي در اين خصوص گفت: البته كه در يك سال گذشته، پيشرفت‌هاي شاياني در مبارزه با تروريسم اسلامي سني به سركردگي القاعده و داعش رخ داده است. (بي‌بي براي نخستين‌بار براي اشاره به نام داعش از چينش كلماتي جديدي استفاده كرد). روسيه به طي اين مسير كمك‌هاي بسياري كرد. با اين‌همه ما تمايلي نداريم كه تروريسم شيعي جايگزين اين تروريسم سني در منطقه شود. در اين ديدار سزار روس‌ها اجازه داد مهمان تا حدودي ديدگاه‌هاي خود درباره ايران و فعاليت‌هاي منطقه‌اي ايران را بيان كند اما در يك جا مقابل سخنان بي‌بي ايستاد. زماني كه پوتين به بي‌بي ايام نزديك عيد پوريم را تبريك گفت، نتانياهو در پاسخ گفت: ٢٥٠٠ سال پيش امپراتوري پارس تلاش كرد مردم يهودي را از ميان بردارد اما نتوانست و ما اين شكست را در اين ايام جشن مي‌گيريم. امروز نيز ادامه آن پادشاهي در ايران تلاش مي‌كند سرزمين يهودي را نابود كند و آنها به شفاف‌ترين شكل ممكن اين مساله را بيان مي‌كنند و شعار نابودي اسراييل را روي موشك‌هاي بالستيك مي‌نويسند. پوتين در واكنش به اين اظهارات نتانياهو گفت: اين‌ مسائل مربوط به قرن پنجم قبل از ميلاد است. اكنون دنيا عوض شده، بياييد در مورد اوضاع امروز صحبت كنيم. در برخي از رسانه‌ها مانند فاكس نيوز، پاسخ پوتين به نتانياهو منعكس نشده است كه به سختي مي‌توان اين عدم انتشار را سهوي دانست. فاكس نيوز در بخش‌هايي از گزارش خود به حضور قاسم سليماني در مسكو در ماه گذشته ميلادي و ديدار وي با فرماندهان و مقام‌هاي اطلاعاتي روسيه اشاره كرد. درحالي كه هيچ منبع موثقي اين مساله را تاييد نمي‌كند اما فاكس نيوز ادعا مي‌كند كه سردار سليماني در اين سفر مراتب نارضايتي ايران از رتبه مسكو با عربستان سعودي را اعلام كرده است.

روسيه توان تصميم‌گيري درباره حضور نظامي ايران در سوريه را ندارد

واشنگتن پست نيز در خصوص اين ديدار نوشت: نتانياهو به روسيه رفت تا اطمينان پيدا كند كه حضور روسيه در سوريه به اسراييل كمك مي‌كند تا از عدم باقي ماندن نظامي ايران در سوريه در دراز‌مدت اطمينان خاطر پيدا كند. اسراييل در شش سال گذشته گاه‌به‌گاه دخالت‌هايي در سوريه داشته و هربار تهديد امنيتي را بهانه كرده است. با اين‌همه بشار اسد، رييس‌جمهور سوريه اخيرا توفيق‌هايي هم در حوزه ميداني و هم در حوزه سياسي به دست آورده و همين مساله منجر به گسترش نفوذ تهران و مسكو در سوريه شده است. مساله‌اي كه اسراييلي‌ها را به دليل مرز مشترك با سوريه نگران كرده است. بي‌بي ‌پس از اين ديدار با پوتين با انتشار بياينه‌اي نوشت: من در اين ديدار به صراحت اعلام كردم كه هرچند اسراييل مخالف اين نيست كه بايد توافقي در سوريه صورت بگيرد و نظم و ترتيب‌هايي در اين كشور وجود داشته باشد اما ما سرسختانه مخالف اين هستيم كه ايران و گروه‌هاي مورد حمايت اين كشور حضور نظامي در سايه توافق جديد سياسي در سوريه داشته باشند. واشنگتن پست در ادامه نوشت: هرچند كه روسيه با تمام سياست‌هاي ايران در سوريه موافق نيست اما مشخص نيست كه شخص پوتين تاكجا از اقدام‌هاي اسراييل در برابر ايران حمايت كند و با وي همراهي داشته باشد. از زماني كه روسيه در سپتامبر ٢٠١٥ حضور نظامي خود در سوريه را رقم زد اسراييلي‌ها به كرات به پوتين يادآوري كردند كه ايران و گروه‌هاي مورد حمايت تهران در روسيه خط قرمز هستند. دليل ديدارهاي مكرر نتانياهو از مسكو در يك سال و نيم گذشته نيز همين مساله بوده است. اسراييل و روسيه يك بار بر سر مساله ممانعت از برخوردهاي نظامي جنگنده‌هاي دو طرف با هم به توافقي دست پيدا كردند. با اين‌همه با توجه به توفيق‌هاي زميني و تغييراتي كه در پرونده سوريه رخ داده به نظر مي‌رسد كه اسراييلي‌ها نگران آينده سياسي در سوريه و ميزان نفوذ سياسي و نظامي ايران در اين منطقه هستند.

ميخاييل بوگدانف، معاون وزير امور خارجه روسيه در تازه‌ترين گفت‌وگوي خود با روزنامه الحيات تاكيد كرده بود كه بودن يا نبودن نيروهاي ايراني در سوريه مساله‌اي است كه رهبران سوريه بايد در خصوص آن تصميم‌گيري كنند. در ماه مارس سال ٢٠١٦، ولاديمير پوتين اعلام كرد كه روسيه خروج نيروهاي نظامي خود از سوريه را آغاز خواهد كرد. مساله اتحاد ميان روسيه و دولت بشار اسد به چند دهه پيش بازمي‌گردد. دلايل حمايت تاريخي روسيه از سوريه در خاورميانه در تاريخ ريشه دارد. بوگدانف در اين خصوص گفته بود كه مقام‌هاي قانوني كه در سوريه انتخاب مي‌شوند و به قدرت مي‌رسند كساني هستند كه حق دارند در خصوص خروج نيروهاي خارجي از سوريه اظهارنظر كنند. موضع‌گيري‌هاي رسمي مقام‌هاي متعدد روس نشان مي‌دهد كه پوتين نه توانايي و نه نيت خارج كردن ايران از سوريه را دارد. بر همه هويدا است كه نقش ايران در حمايت از بشار اسد بسيار پررنگ‌تر از روسيه است. يك كارشناس مسائل نظامي در اين خصوص مي‌گويد: ايران به شكل فاحشي نفوذ خود در سوريه را گسترش داده و اين مساله برعمق استراتژيك ايران در سوريه افزوده است. اعضاي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در حال حاضر در سوريه و در چند قدمي اسراييل قرار دارند و اين نخستين‌بار است كه نيروهاي اسراييلي و ايراني در چنين فاصله اندكي از هم هستند. روزنامه اسراييلي هاآرتص نيز در خصوص اين ديدار مي‌نويسد: بيشترين ديدارها ميان مقام‌هاي اسراييلي با ولاديمير پوتين از سال ١٩٩٩ كه وي در قدرت حضور دارد، در حال و هواي مخفيانه صورت گرفته است. معمولا نخست‌وزير اسراييل بدون همراهي يك هيات پرجمعيت و در يك جت كوچك و به همراه تعداد انگشت‌شماري مشاور سياسي و نظامي به مسكو مي‌رفته است. اين ديد و بازديدها در رسانه‌ها نيز انعكاس چنداني نداشته است. پس از حضور نخست‌وزير در كرملين نيز معمولا گفت‌وگوها در يك اتاق كوچك و بدون هيچ گونه مصاحبه مطبوعاتي صورت مي‌گرفت.

ديدار روز پنجشنبه پوتين و نتانياهو نيز كم و بيش شبيه به سنت‌هاي هميشگي بود اما يك نكته متفاوت وجود داشت و آن هم اين بود كه براي نخستين‌بار نه تنها دفتر نخست‌وزيري اين ديدار را از پيش اعلام كرد كه دو بيانيه مقدماتي و پاياني نيز منتشر شد. در حالي كه نتانياهو از روسيه درخواست‌هاي بسياري در خصوص نقش ايران در سوريه دارد اما روسيه هم دست از ايران به عنوان متحدي در سوريه نمي‌كشد. البته مسكو به خوبي مي‌داند كه بايد ميان رابطه با ايران و اسراييل يك توازن برقرار كند. اسراييل خط قرمزهايي در منطقه دارد و مسكو هم تمايلي ندارد صبوري تل‌آويو را در پرونده سوريه محك بزند. از سوي ديگر مسكو مي‌داند كه كشورهاي مسلمان سني نيز همخواني نانوشته‌اي با اين درخواست‌هاي تل‌آويو از روسيه در خصوص نقش ايران در روسيه دارند و به نحوي بايد صداي امريكا را هم از دهان بي‌بي شنيد. روسيه در حال حاضر منتظر صداي رييس‌جمهور جديد امريكا در منطقه است و مي‌داند كه به تنهايي نمي‌تواند توازن در منطقه را برقرار كند. ديدار نخست‌وزير رژيم صهيونيستي با ولاديمير پوتين را بايد نخستين مرحله از تلاش‌ها براي تعيين نقش بازيگران منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي در سوريه پس از جنگ دانست. پس از بنيامين نتانياهو، رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهور تركيه نيز به مسكو سفر كرد و سوريه و فرداي سوريه نيز اصلي‌ترين سوژه رايزني‌هاي وي با ميزيان است. اين روزنامه اسراييلي در پايان مي‌نويسد: هر دو مهمان روس‌ها احتمالا يك استراتژي را دنبال مي‌كنند: «بشار مي‌تواند بماند، اما ايران بايد برود.»

http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=70388

ش.د9504425