نشریه اخبار و تحلیل‌ها شنبه 25 آذر

پایگاه بصیرت

شکست سیاست اجماع‌سازی
نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل، با حضور در محل نگهداری قطعاتی که گفته می‌شود لاشه موشک‌هایی است که انصارالله یمن به عربستان شلیک کرده است،‌ با این ادعا که «رفتار ایران در خاورمیانه روز به روز بدتر می‌شود و بر درگیری‌های منطقه دامن می‌زند»، گفت: «تمرکز ما فقط روی برنامه هسته‌ای ایران نیست، بلکه برنامه‌های موشکی ایران نیز در دستور کار ما قرار دارد.» ضرورت مقابله با تهدیدهای ایران محور دیگر سخنان ضدایرانی هیلی بود.
آنچه هیلی در این اظهارات خود بیان کرده، به خوبی نشان‌دهنده راهبرد آمریکا در قبال جمهوری اسلامی است. به این معنا که آمریکایی‌ها در تلاشند با بهانه‌تراشی‌های جدید، اجماع جهانیِ ضد ایرانی ایجاد کنند تا هم برجامی را که اکنون به صورت نیمه‌جان باقی مانده، بی‌اثر کنند و هم همچنان ایران را در شرایط غیر عادی نگه‌ دارند. به بیان دیگر، آمریکایی‌ها که نیک می‌دانند ایران هیچ‌گونه معامله‌ای در بحث موشکی یا نفوذ منطقه‌ای خود را نمی‌پذیرد، با طرح این اتهامات درصدد هستند کشورمان را به شرایط پیش از برجام برگردانند. هرچند برجام هم تفاوت چندانی در وضعیت ایران ایجاد نکرده است. درواقع، تصور آنها این است که با طرح این اتهامات ایران یا باید قبول کند که به شرایط پیش از برجام برگردد یا اینکه خواسته‌های واهی آنان را بپذیرد. در این میان، با توجه به ترسی که برخی مقامات ایرانی از بازگشت به شرایط پیش از برجام دارند و برجام را بیش از اندازه مهم و حیاتی جلوه داده‌اند، آمریکایی‌ها امیدوارند که تداوم اتهامات و فشارهای آنها به روی آوردن ایران به مذاکره در موضوعات موشکی و نفوذ منطقه‌ای منجر شود؛ اما در این زمینه توجه به دو نکته بسیار ضروری است:
‌1ـ برخلاف تصور آمریکایی‌ها، طرح این اتهامات اتفاقاً با حمایت جهانی مواجه نشد و جز سعودی‌ها و صهیونیست‌ها هیچ‌کسی از این ادعاهای ضد ایرانی حمایت نکرد. بنابراین، با شکست راهبرد آمریکا در اجماع‌سازی جهانی علیه ایران، بخش عمده‌ نگرانی‌ها مرتفع شده و باید با موضع‌گیری‌های منطقی و انقلابی، به طرف مقابل گوشزد کرد که این خواسته‌های غیرقانونی‌اش راه به جایی نمی‌برد.
2ـ تجربه برجام به اندازه‌ کافی گویای تاکتیک آمریکا در مذاکره است و از این‌رو، تکرار مذاکره در دیگر موضوعات به هیچ‌وجه به صلاح نیست.

معنای یک عبارت!
«امروز رازی را درباره درخواست ایران در برجام افشا می‌کنم. در بخش مقدمه (PREAMBLE) توافق هسته‌ای ایران «نیم‌جمله‌ای» با این مضمون وجود دارد که خواستار قرار دادن برجام به عنوان زیربنایی برای گفت‌وگو درباره مسائل دیگر است. این جمله به درخواست ایران در بخش مقدمه برجام گنجانده شده است»؛ این جملات بخش‌هایی از آخرین گفته‌های فدریکا موگرینی، مسئول سیاست‌ خارجی اتحادیه اروپا درباره برجام است که می‌تواند حامل پیام‌های ویژه‌ای باشد!
اول آنکه، خانم موگرینی که در مذاکرات حاضر بوده، سخنان خود را با این ادبیات آغاز کرده است: «امروز می‌خواهم رازی را درباره ایران افشا کنم»؛ این ادبیات نشان می‌دهد مسائل و موضوعاتی در پس توافق‌نامه جامع هسته‌ای میان ایران و کشورهای 1+5 وجود دارد که همچنان از نظر افکار عمومی و شاید حتی بسیاری از مسئولان و تصمیم‌گیران در داخل کشور به استثنای مذاکره‌کنندگان پنهان مانده است. موضوعی که می‌تواند بسیار نگران‌کننده باشد؛ چرا که احتمال آن می‌رود در چگونگی و نحوه مواجهه کشور با چالش‌های پیش‌روی برجام نوعی اخلال به وجود آورده و ضریب خطا را افزایش دهد.  
نکته دوم و البته مهم‌تر و نگران‌کننده‌تر آنکه معنای افشاگری مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا آن هم در این بزنگاه که ایالات متحده آمریکا، لابی‌های صهیونیستی و مقامات رژیم اشغالگر قدس و دنباله‌‌روهای منطقه آنها در کنار سران کشورهای اروپایی، چون فرانسه درباره برنامه موشکی ایران و نفوذ کشورمان در منطقه مشغول لفاظی هستند، چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟! طرح این موضوع که «برجام به عنوان زیربنایی برای گفت‌وگو درباره مسائل دیگر است» در زمان درخواست مذاکرات موشکی و منطقه‌ای حامل چه پیامی برای آمریکا، صهیونیست‌ها، رژیم سعودی و دیگران است؟ جز طرح این معنا که با تکرار سناریوی تحریم و مذاکره با ایران، می‌توان بار دیگر در برابر اعطای «تقریباً هیچ»، دستاوردهای ایران در دیگر حوزه‌ها را نیز از آنها ستاند.

اهانت یک فتنه‌گر به سردار مقاومت!
مجتبی واحدی، از مشاوران مهدی کروبی در انتخابات سال 88 که در خارج از کشور همگام با ضد انقلاب علیه نظام و مردم یاوه‌سرایی می‌کند، در جدیدترین موضع خود به سردار سلیمانی اهانت کرده است. این‌گونه تحرکات ضد انقلاب در حالی است که محبوبیت سپاه و سرداران جان بر کف آن به دلیل دفاع از امنیت کشور بیش از پیش در دل مردم نشسته است. گفتنی است، جریان ضد انقلاب چشم دیدن ارادت جوانان و مردم ایران به رهبر خود را ندارد؛ زیرا بیش از چهار دهه است پیروان این جریان از این حرف‌ها می‌زنند و هر سال بشارت سقوط نظام را می‌دهند و سخنان این ابله هم همانند آنها است.

خرید نفت هند از ایران نصف شد!
آمارهای رفت‌وآمد تانکرها نشان می‌دهد، پالایشگاه‌های هندی در اعتراض به تصمیم ایران مبنی بر واگذار نکردن امتیاز میدان گازی «فرزاد ب» به شرکت‌های هندی، میزان خرید خود از تهران را به پایین‌ترین رقم 21 ماه گذشته رسانده‌اند و در ماه نوامبر حدود نصف ماه گذشته از ایران نفت وارد کرده‌اند. کاهش خرید قابل توجه هند از ایران در ماه گذشته موجب شده است سهم خاورمیانه از کل نفت وارداتی هند از 69 درصد در ماه اکتبر به 57 درصد در ماه نوامبر کاهش یابد. گفتنی است، عراق همچنان بزرگ‌ترین تأمین‌کننده نفت هند است و عربستان در رتبه دوم قرار دارد.

▼ اخبار
1ـ مصوبه جدید برای فروش هواپیما به ایران
بر اساس اعلام رسانه‌های خارجی، قانونگذاران ایالات متحده پیش‌لایحه‌ای را تصویب کردند که فروش هواپیماهای آمریکایی به ایران را تحت نظارت دقیق کنگره قرار خواهد داد. آن‌گونه که «سی‌ان‌بی‌سی» اعلام کرده است، این لایحه با ۲۵۲ رأی مثبت در مقابل ۱۶۷ رأی منفی به تصویب رسید و تمامی جمهوری‌خواهان به جز چهار نفر، به این لایحه رأی دادند. به موجب این لایحه، وزارت خزانه‌داری باید درباره خریداری هواپیماهای آمریکایی از سوی ایران و نحوه تأمین مالی فروش آنها، به کنگره گزارش دهد. در ماه دسامبر ۲۰۱۶، بوئینگ قرارداد فروش ۸۰ فروند هواپیما به ارزش 6/16 میلیارد دلار با ایران‌ایر را به امضا رسانده بود که شامل ۵۰ هواپیمای جت مسافربری بوئینگ ۷۳۷ و ۳۰ فروند هواپیمای ۷۷۷ پهن‌پیکر هستند. به موجب این قانون، وزارت خزانه‌داری باید کنگره را درباره فعالیت شرکت‌های ایرانی که هواپیما خریداری می‌کنند و همچنین تأمین مالی مورد استفاده برای قراردادها، آگاه کند.

2ـ طرح آماده عربستان برای برقراری رابطه با رژیم صهیونیستی!
وزیر خارجه عربستان سعودی در مصاحبه با شبکه «فرانس 24» تصریح کرد، آمریکایی‌ها در حال رایزنی با همه طرف‌ها، از جمله عربستان و تلفیق دیدگاه‌های همه این طرف‌ها هستند و گفته‌اند، برای تدوین طرح سازش در خاورمیانه به زمان زیادی نیاز دارند. عادل الجبیر افزود: «هنوز مشخص نیست که آیا پیشنهاد‌های دولت آمریکا برای دو طرف (فلسطینی و اسرائیلی) قابل قبول است یا خیر، زیرا به عقیده من هنوز طرح آمریکا تکمیل نشده است.» الجبیر همچنین مدعی شد، در حال حاضر هیچ گونه رابطه‌ای بین عربستان و رژیم صهیونیستی وجود ندارد، با وجود اینکه نگرانی از نفوذ ایران در منطقه، نگرانی مشترکی برای هر دو طرف است. وی در عین حال تأکید کرد، ریاض نقشه راهی برای برقراری روابط دیپلماتیک کامل با اسرائیل در صورت دستیابی به توافق صلح با فلسطینیان، آماده کرده است.

3ـ اگر قدس را از دست دهیم، مدینه و مکه را هم از دست خواهیم داد
«رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه طی اظهاراتی درباره اقدام اخیر آمریکا در به رسمیت شناختن قدس به پایتختی رژیم صهیونیستی، گفت: «اگر قدس را از دست دهیم، مدینه را از دست خواهیم داد و اگر مدینه را از دست دهیم، مکه را از دست خواهیم داد و اگر مکه از دست رود، کعبه از دست خواهد رفت.»  وی در ادامه اظهار داشت: تصمیم اخیر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا درباره شهر قدس زنگ خطری برای توطئه‌های جدید علیه جهان اسلام است. اردوغان ادامه داد: اگر مسلمانان نتوانند به این اقدام پاسخ مناسبی بدهند، این توطئه‌ها بر آنها چیره خواهد شد. رئیس‌جمهور ترکیه همچنین افزود: «در صورتی که مسلمانان در مسئله قدس موفق شوند، این موفقیت یک نقطه عطفی برای همه آنها خواهد بود.»

4ـ نقش عربستان و آمریکا در مسلح کردن تروریست‌ها
به گزارش خبرگزاری آلمان، تحقیقات گروه تسلیحات جنگی (CAR) نشان می‌دهد، تسلیحات بسیار خطرناکی در دست گروه‌های تروریستی قرار دارد. در تحقیقات 200 صفحه‌ای آمده است، بیش از 30 درصد از تسلیحاتی که داعش در عراق و سوریه در اختیار دارد، ساخت کارخانه‌های بلغارستان، رومانی، مجارستان و آلمان هستند. روسیه و چین هم نیمی از سلاح‌هایی که در دست تروریست‌هاست، تولید می‌کنند. در این گزارش آمده است، بیشتر این تسلیحات از ارتش‌های سوریه و عراق دزدیده شده‌اند؛ اما در بسیاری از موارد هم عربستان سعودی و آمریکا این تسلیحات را از کشورهای اروپای شرقی خریده‌اند و در اختیار نیروهای معارض سوری گذاشته‌اند و در نهایت سلاح‌ها به دست گروه‌های تکفیری رسیده است.

▼ اخبار کوتاه
◄ «جیمز وات» سفیر اسبق انگلیس در لبنان طی یادداشتی در روزنامه بریتانیایی «ایندیپندنت» با اشاره به افزایش نفوذ ایران در منطقه در نتیجه حوادث عراق و سوریه، نوشت: «ریشه رفتارهای ایران را «محافظت از خود» تشکیل می‌دهد. انگیزه قوی‌تر ایران، محافظت از خود است. تجاوز خودانگیخته صدام در دهه ۱۹۸۰ که شورای امنیت آن را محکوم نکرد و به دنبال آن هشت سال جنگ مخربی که با حمایت قدرت‌های بزرگ همراه شد، ایران را متقاعد کرد که تنها با ایجاد ائتلاف‌های راهبردی با عراق و سوریه می‌تواند به دفاع از خودش در آینده امیدوار باشد.»
◄ رویترز به نقل از منابع آگاه گزارش داد: مقاماتی از دولت ترامپ به تازگی پشت درهای بسته با برخی نمایندگان ارشد کنگره درباره امکان انتقال فناوری هسته‌ای به عربستان مذاکره کرده‌اند. البته مقامات دولت ترامپ مشخص نکرده‌اند که آیا توافق احتمالی با عربستان برای فروش فناوری رآکتورهای هسته‌ای به این کشور شامل صدور مجوز غنی‌سازی اورانیوم نیز خواهد بود یا خیر. عربستان مدعی است، با بهره‌گیری از فناوری هسته‌ای قصد کاهش وابستگی به نفت را دارد.
◄ «ریچارد نفیو» یک مقام سابق دولت آمریکا و کارشناس مسائل تحریمی گفت: واشنگتن در حال حاضر از گزینه‌های اندکی برای اعمال تحریم‌های جدید یا به‌کارگیری تدابیر دیگر علیه ایران برخوردار است. وی افزود: متقاعد کردن یک نماینده کنگره ممکن است بسیار آسان باشد؛ اما قانع کردن یک مقام اروپایی یا ژاپنی دشوار است و بسیار دشوارتر است که بتوانیم آنها را متقاعد کنیم که جنگ یمن تماماً تقصیر ایران است.
◄ پایگاه خبری فوربس اعلام کرد: در میان بی‌میلی بانک‌های بین‌المللی برای ورود به بازار ایران، بزرگ‌ترین ایرلاین ایران احتمالاً مجبور خواهد بود از بانک‌های داخلی برای تأمین مالی خرید هواپیما از ایرباس و بوئینگ استفاده کند. برخی از شرکت‌های هواپیمایی ایران قبلاً تلاش کرده‌اند از طریق شرکت‌های بین‌المللی لیزینگ برای خرید 77 فروند هواپیما از شرکت‌های اروپایی و آمریکایی تأمین مالی انجام دهند.
◄ محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت ‌نظام در جمع دانشجویان و استادان دانشگاه امام صادق(ع) گفت: عده‌ای در داخل می‌خواهند با بحث‌های حاشیه‌ای، توجه ما را از اقتصاد دور کنند. وی با بیان اینکه جنگ ما جنگ اقتصادی است و با جوشش از درون قابل مدیریت است، تصریح کرد: اگر تحول اقتصادی را تسریع نکنیم، باید به مرزهای خود برگردیم.