جنگ سرد دیپلماتیک ترکیه و اروپا

(روزنامه ايران ـ 1395/12/23 ـ شماره 6456 ـ صفحه 20)

فعالیت سفیر و سفارت هلند در «آنکارا» تعلیق شد

سه روز است، آسمان روابط‌هلند و ترکیه به‌دلیل ممانعت مقامات هلندی از فرود هواپیمای وزیر خارجه ترکیه در روتردام همچنین جلوگیری از سخنرانی وزیر زن ترکیه‌ای در جمع ترک تبارهای ساکن هلند، طوفانی شده و آنکارا در واکنش به این مسأله با بهانه «نگرانی‌های امنیتی» دیروز یکشنبه سفارت هلند در ترکیه و مقرهای اقامت سفیر، کاردار و سرکنسول هلند را بست و به سفیر هلند نیز که در مرخصی در کشورش به سر می‌برد، گفت، به آنکارا برنگردد. این شدیدترین تنش بین ترکیه و هلند به طور ویژه و آنکارا – بروکسل به طور عام در چند سال اخیر به شمار می‌رود و به نظر می‌رسد پس لرزه‌های آن در روزهای آینده هم ادامه داشته باشد. زیرا نه مقامات آنکارا حاضر هستند از مواضع خود در زمینه تبلیغات در کشورهای اروپایی برای همه پرسی قانون اساسی که قرار است 16 آوریل (27 فروردین 96) برگزار شود، صرف نظر کنند و نه مقامات کشورهای اروپایی و در رأس آنها آلمان و هلند می‌پذیرند، کشورشان به صحنه کارزار همه پرسی یک کشور دیگر تبدیل شود.

روز شنبه گذشته پس از آنکه هلند اجازه فرود هواپیمای حامل مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه را در فرودگاه روتردام نداد و چاووش اوغلو ناچار شد به فرانسه برود، «فاطمه بتول صیان کایا»، وزیر خانواده ترکیه که به صورت زمینی خود را به هلند رسانده بود، با سد پلیس هلند مواجه شد و نیروهای پلیس این کشور نه تنها اجازه ورود او به داخل کنسولگری ترکیه در روتردام را ندادند بلکه محافظان او را دستگیر کرده و خودش را هم تا مرز آلمان همراهی کرده و از هلند خارج کردند. این اتفاق در حالی رخ داد که جمع کثیری از شهروندان ترکیه ساکن هلند به استقبال او آمده بودند و پس از آنکه متوجه برخورد پلیس هلند با این وزیر زن شدند، مقابل کنسولگری دست به تجمعات اعتراضی زدند. دیروز نیز بیش از یک هزارنفر از شهروندان ترکیه که ساکن روتردام هستند درحمایت از اردوغان، مقابل کنسولگری کشورشان تجمع کردند که پلیس هلند برای متفرق کردن آنان مجبور به استفاده از آب پر فشار و پلیس اسب‌سوار شد و درگیری‌هایی بین آنان بوقوع پیوست.

خشم شهروندان ترکیه از دولت هلند به داخل ترکیه نیز کشیده شد و معترضان به رفتار هلند با تجمع مقابل سفارت هلند در آنکارا و سرکنسولگری این کشور در استانبول، استکهلم را محکوم کردند. معترضان خشمگین همچنین تابلوی «خیابان هلند» در آنکارا را کنده و زیر پا له کرده و در جای آن پرچم ترکیه را برافراشتند.

این اعتراض‌ها در حالی است که هلند پیشتر مخالفت خود را با سخنرانی‌های تبلیغاتی مقامات ترکیه‌ای در کشورش اعلام کرده بود و مارک روت، نخست‌وزیر هلند روز شنبه در بیانیه‌ای سفر فاطمه بتول صیان کایا، وزیر خانواده ترکیه‌ را «غیر مسئولانه» توصیف کرده و لحن مقام‌های ترکیه‌ای را «غیرقابل قبول» دانست.

مداخله اروپا در امور ترکیه؛ ادعای آنکارا

تنها هلند نیست که مخالف تبلیغات مقامات ترکیه‌ای در خاکش برای جلب آرای «آری» در همه پرسی 16 آوریل است. دیروز در سوئد صاحب سالنی که قرار بود وزیر سابق کشاورزی ترکیه در آن سخنرانی کند، قرارداد خود با برگزار‌کنندگان این مراسم را لغو کرد. یوهانس هان، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا نیز در واکنش به آنچه در ترکیه می‌گذرد، اعلام کرد، اتحادیه اروپا بخشی از بودجه عضویت ترکیه در این اتحادیه را به‌ دلیل دور شدن آنکارا از این اتحادیه است، تعلیق کرد. پیشتر آلمان، اتریش و سوئیس نیز سخنرانی‌های مقامات ترکیه‌ای را برهم زننده نظم عمومی در کشورهایشان برآورد کرده و مخالفت خود را در این باره اعلام کرده بودند. اما آنکارا نه تنها حاضر نیست به خواست این کشورهای اروپایی تن دهد بلکه اروپا را به مداخله در امور ترکیه و نقض دموکراسی متهم می‌کند. ازهمین رو، بینالی ییلدریم، نخست‌وزیر ترکیه شنبه شب در سخنرانی در غرب ترکیه از کشورهای اروپایی خواست در امور داخلی و سیاست ترکیه دخالت نکنند و بی‌طرف باشند. او گفت: اول آلمان و بعد هلند به جبهه مخالفان تعدیل قانون اساسی ترکیه پیوسته‌اند و مانع از ورود وزیران ما به کشورهایشان شدند. آنها از مخالفان ما و در رأس آن اعضای گروه فتح‌الله گولن و حامیان پ. ک. ک استقبال می‌کنند. البته ییلدریم در گفت‌و‌گو با شبکه تلویزیونی ۲۴ ترکیه برای آرام کردن احساسات جریحه دار شده مردم ترکیه سعی کرد عملکرد مقامات هلند را توجیه کند و در بخشی از این مصاحبه گفت: انتخابات عمومی ۱۵ مارس (۲۵ اسفند) در هلند در پیش است و ما فکر می‌کنیم که رفتار مقامات آمستردام علیه ما به دلیل سیاست‌های داخلی در ارتباط با روند انتخاباتی این کشور است. ییلدریم همچنین دیروز نیز با مارک روت، همتای هلندی خود به صورت تلفنی گفت‌و‌گو و ناراحتی خود را از تنش‌های اخیر در روابط دو کشور اعلام کرد. در این تماس تلفنی، دو طرف بر خروج از بحران تأکید کردند. ییلدریم پیشتر در واکنش به راه ندادن وزیر خانواده ترکیه به کنسولگری ترکیه در روتردام در بیانیه‌ای عملکرد هلند را «رسوایی دیپلماتیک بزرگ» خوانده و گفته بود، شدیداً به این مسأله پاسخ خواهد داد.

وزیر دادگستری ترکیه نیز دیروز در واکنش به عملکرد دولت هلند در قبال وزیران ترکیه‌ای گفت: موضع دولت هلند به دور از دموکراسی و احیا‌ کننده نازیسم بود. پیش از او اردوغان نیز سیاست هلندی‌ها را به سیاست نازی‌ها تشبیه کرده بود.

شهروندان ترکیه درهلند دومین گروه جمعیت غیربومی این کشور محسوب می‌شوند و جمعیت آنها حدود 500 هزار نفر(سه درصد جمعیت هلند) تخمین زده می‌شود. در اروپا نیز واکنش‌های منفی به اقدام دولت هلند دیده می‌شد به طوری که به گزارش خبرگزاری سی‌ان‌ان ترک، بن بوت، وزیر امور خارجه پیشین هلند با اشاره به اقدام کشورش مبنی بر اجازه ندادن به هواپیمای حامل وزیر امور خارجه ترکیه برای فرود، گفت: این اقدام هیچ گونه جنبه منطقی و قانع‌ کننده ندارد. این گونه اقدام ها مغایر با ارزش‌های ما است.

تظاهرات در ترکیه علیه بازداشت گسترده خبرنگاران

به نظر می‌رسد، اشاره بن بوت، وزیر امور خارجه پیشین هلند به وضعیت آزادی بیان و آزادی رسانه‌ها در ترکیه باشد که از پیش از کودتای ترکیه مورد انتقاد اروپایی‌ها بود و پس از کودتا نیز با موج گسترده پاکسازی‌ها در ترکیه به اوج خود رسید. ماه گذشته میلادی نیز بازداشت شدن «دنیز یوجل»، خبرنگار آلمانی ترکیه‌ای الاصل روزنامه «دی ولت» به اتهام همکاری با گروه‌های تروریستی خشم اروپا بویژه آلمان را برانگیخت به طوری که برخی تحلیلگران واکنش‌های اخیر برلین به سخنرانی‌های تبلیغاتی مقامات ترکیه‌ای درآلمان را مرتبط با مسأله بازداشت این خبرنگار می‌دانستند. دیروز یکشنبه نیز دراستانبول ترکیه حدود 50 خبرنگار و قانونگذار اپوزیسیون علیه بازداشت خبرنگاران تظاهرات برگزار کردند و شعارهایی مانند «خبرنگاری جرم نیست، ما سکوت نخواهیم کرد» سر دادند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، براساس اعلام انجمن روزنامه نگاران، در ترکیه حدود 170 رسانه و روزنامه بسته شده، نزدیک به 800 کارت خبرنگاری باطل شده و خبرنگاران خارجی نیویورک تایمز، وال استریت ژورنال، ‌دی ولت و لژوغ فرانسه اخراج شده‌اند.

http://www.iran-newspaper.com/newspaper/BlockPrint/176801

ش.د9504860