تاریخ انتشار : ۱۶ دی ۱۳۹۶ - ۱۰:۰۲  ، 
کد خبر : ۳۰۸۲۵۵

مداحان سیاسی یا مداحی سیاسی

پایگاه بصیرت / زینب نورانیان/ خبرنگار

(روزنامه آسمان آبي ـ 1396/07/10 ـ شماره 76 ـ صفحه 7)

سال‌هاست از حاشیه به متن آمده‌اند؛ دیگر خود صحنه‌گردان مراسم‌های مذهبی در مساجد، تکایا و هیئت‌ها شده‌اند و ایام سوگواری امامان معصوم(ع)، به‌ویژه محرم هم اوج فعالیت‌های‌شان است. هرچه بیشتر به میان گود نزدیک‌تر شدند، حاشیه‌های‌شان هم بیشتر شده است؛ از سبک مداحی و اشعاری که می‌خوانند تا مضمون مداحی‌های‌شان که تم سیاسی آن بیشتر از تم مذهبی آن شده، این حاشیه‌ها را پررنگ‌تر کرده است. اغلب اوقات مخاطب مداحی‌های سیاسی‌ آن‌ها، جناح چپ هستند و هر کسی که از این جریان حمایت کرده باشد؛ از این‌رو علی لاریجانی،‌ رئیس اصول‌گرای مجلس دهم در بیت رهبری هم از کنایه‌های سیاسی این طیف از مداحان در امان نمی‌ماند و پاسخ هم‌نشینی‌اش با رئیس دولت اصلاحات را در این مجلس می‌گیرد. حسین سازور که به‌عنوان مداح در مراسم عزاداری حسینیه امام‌خمینی(ره) شرکت کرده بود و برای مراسم شب تاسوعای حسینی مداحی می‌کرد، هم‌نشینی اخیر علی لاریجانی با رئیس دولت اصلاحات را به باد کنایه و انتقاد گرفت. سازور در این مراسم با خواندن این بیت که «مردم، شهیدان جز ولی چیزی ندیدند/ غیر از حسین بن علی [ع] چیزی ندیدند، امروز اگر بودند با ما گرچه هستند / آیا کنار فتنه‌گرها می‌نشستند؟» خطاب به کسانی که به آن‌ها کنایه زده بود، گفت: «تکلیفتان را مشخص کنید.» تا دامنه کنایه‌های سیاسی مداحان به اصول‌گرایان نیز برسد. مداحی در مراسم‌های مذهبی رسم دیرینه‌ای است که از قبل از پیروزی انقلاب اسلامی هم وجود داشت، اما با یک تفاوت؛ مداحان همیشه در حاشیه فعالیت روحانیون قرار داشتند و فقط یک روحانی بر صحنه حاکم و سخنران اصلی مجلس بود. مداح قبل از این‌که «آقا» به منبر برود یا بعد از این‌که از منبر پایین بیاید، چند دقیقه‌ای مداحی می‌کرد. این روند تا بعد از پیروزی انقلاب نیز ادامه داشت، اما یک دهه است که نقش مداحان پررنگ‌تر از روحانیونی که در منابر سخنرانی می‌کنند، شده است و این مداح‌ها هستند که صحنه‌گردان اغلب هیئت‌های مذهبی شده‌اند. کار به جایی رسیده است که به‌صورت مستقیم در عرصه انتخابات وارد می‌شوند، از نامزدهای خاص حمایت می‌کنند، فهرست انتخاباتی می‌دهند و حتی خود نامزد انتخابات می‌شوند. حاج منصور ارضی، سعید حدادیان، محمود کریمی، عبدالرضا هلالی، میثم مطیعی و مجید سازور شناخته‌‌شده‌ترین و بانفوذترین مداحانی هستند که نه‌تنها علقه سیاسی خود به جناح راست را پنهان نمی‌کنند؛ بلکه از حمله به اصلاح‌طلبان و دولت تدبیر و امید ابایی ندارند.

حاج منصور ارضی

از معروف‌ترین مداحان و بیش از پنج دهه است که در مراسم‌های مذهبی به ذکر اهل بیت(ع) می‌پردازند؛ از زمانی که پنج سال داشت نزد عمویش حسن ارضی مداحی را آموخته‌ است. سعید حدادیان، عبدالرضا هلالی، محمود کریمی، محمدرضا طاهری و حسین سازور که خود امروز از مداحان معروف پایتخت هستند شاگردان حاج منصور ارضی‌‌ هستند. مسجد ارگ تهران نیز پایگاهش است که با مدیحه‌سرایی‌های سیاسی او پای مداحان به عرصه سیاست باز شد. یکی از سیاستمدارانی که در سیبل حملات منصور ارضی قرار داشت، آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی بود؛ طوری که این مداح در یکی از مراسم‌هایی که در مسجد ارگ برگزار کرد برای «مرگ» آیت‌الله دعا کرد و در جایی دیگر به او توهین کرد. سال 89 نیز در همان مسجد ارگ مدعی شد محمدعلی ابطحی، عضو مجمع روحانیون مبارز در حال زنا دستگیر شده است.

از دیگر سخنان جنجالی «حاج منصور» اصول‌گرایان اظهاراتش در شهریور سال 88 در مراسم شب قدر بود؛ او در واکنش به حوادث پس از انتخابات ریاست‌جمهوری نهم گفته بود: «صدنفر دختر و پسر را به استخری از مشروب برده‌اند و پس زنا و مصرف موادمخدر به میان جمعیت آمده‌اند و زده‌اند و کشته‌اند.» هرچه اصلاح‌طلبان در مداحی‌های منصور ارضی موردحمله قرار می‌گرفتند، اما رابطه‌اش با محمود احمدی‌نژاد خوب و حتی در انتخابات نیز از حامیانش بود. بااین‌حال اسفندیار رحیم‌مشایی، یار گرمابه و گلستان احمدی‌نژاد از حملات این مداح در امان نبود. او در سال 89 در مراسم زیارت عاشورای حسینیه صنف لباس‌فروش‌ها، اسفندیار رحیم‌مشایی را با سلمان رشدی مقایسه و بعدها برای اعدام مردمی مشایی نیز جایزه تعیین کرد. دولت حسن روحانی که روی کار آمد، نوبت حسن روحانی بود که از سوی این مداح پرحاشیه و تندرو مورد حمله قرار گیرد و ارضی امسال در شب بیست و سوم ماه رمضان در مراسم مسجد ارگ در واکنش به تلاش دولت برای هموارشدن حضور زنان در استادیوم به روحانی توهین کرد: «برخی‌ها که با هر کلک و دروغی رفتن از مردم رأی گرفتند، حالا می‌آیند برای ما مفهوم ولایت را معنا می‌کنند.... من نمی‌دانم برخی‌ها چقدر پررو و بی‌حیا هستند که این حرف‌ها را می‌زنند.»

سعید حدادیان

شاگرد اول حاج منصور ارضی است و در مهدیه تهران به نوحه‌سرایی می‌پردازد. حدادیان نیز مانند استادش میانه خوبی با آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی نداشت و یکی در میان در مداحی‌هایش به رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام حمله می‌کرد. یکی از نمونه انتقادات او به آیت‌الله هاشمی مربوط به دومین شب مناجات خوانی ماه رمضان سال 94 است که در میانه دعا خطاب به او گفت:‌ «کدام عید به‌جای کیش پا شدی رفتی جبهه‌ها؟ این همه مردم رفتند سرزدند. چطور این مردم می‌روند به محل شهادت رفقایشان سر می‌زنند؟ چطور این پدر و مادرها می‌روند به محل شهادت فرزندانشان سر می‌زنند؟چطور این خواهر و برادرها می‌روند به محل شهادت عزیزان‌شان سر می‌زنند؟ شما می‌روی جت‌اسکی؟!» او سپس به ماجرای دستگیری فائزه هاشمی پس از سال 88 پرداخت و گفت: «واقعا در جریان فتنه دخترشان را همین‌جا (سپاه غرب تهران) آوردند. رسما دستگیر شد. رسما علیه نظام داشت تظاهرات می‌کرد. داشت حرف می‌زد و سخنرانی می‌کرد. کلیپ‌هایش هم هست. همان شب به وساطت شما آزادش کردند. چرا نگذاشتید در بازداشت بماند؟ از شخص آقای شاهرودی بنده شنیدم که ما خواهش کردیم بگذارید ما اعمال قانون کنیم. ایشان (آقای هاشمی‌رفسنجانی) وساطت کردند و ما به احترام ایشان قبول کردیم. اگر قرار باشد روزی مردم با آقای هاشمی حرف بزنند این مردم در سینه‌هایشان خیلی حرف هست.» حدادیان نیز مانند استادش حامی محمود احمدی‌نژاد و منتقد حسن روحانی است. او در یکی از مداحی‌هایش در واکنش به حسن روحانی که گفته بود «آن‌ها که می‌گویند تحریم مهم نیست، گویی که از جیب مردم بی‌خبرند» پاسخ داد : «آن آقا می‌گوید بعضی‌ها از جیب مردم خبر ندارند! تو دلت واقعا برای مردم سوخته؟ شما کجا می‌نشینی؟ زندگی‌ات چطور است؟ استخر را نفر قبلی خراب کرد، شما دوباره ساختید. می‌گویند رئیس‌جمهوری باید گلف بازی کند و به استخر برود. شما بروید شنایتان را بکنید و جت اسکی‌تان را بروید. این حرف‌ها که درمورد جیب مردم می‌زنید از شما خنده‌دار است.» در سال ۱۳۹۲ که تیراندازی محمود کریمی از مداحان خبرساز شد، حدادیان اسلحه او را به عصای موسی (ع) تشبیه کرد.

محمود کریمی

«هیئت رزمندگان اسلام» پایگاه دیگر شاگرد منصور ارضی است که از این محل راه استاد را در پیش گرفت و اکنون در حسینیه چیذر تهران نوحه‌سرایی می‌کند. کریمی هم مانند هم‌درسش سعید حدادیان و استادش منصور ارضی در مداحی‌های خود از سیاست غافل نیست و به‌صراحت درباره لزوم بازگویی مسائل سیاسی در مداحی تاکید می‌کند. او معتقد است مداح باید در برخی مسائل سیاسی دخالت و اظهار نظر کند. او سال 91در گفت‌وگویی که با خبرگزاری «تسنیم» داشت، گفت: «در پاسخ به آقایانی که می‌گویند مداحان نباید در کار سیاست دخالت کنند من پاسخ می‌دهم که خودشان در سیاست دخالت نکنند، چون این حرفشان از بی‌سوادی سیاسی‌شان نشأت می‌گیرد و بهتر است به کار خودشان برسند، چون ما این بینش را داریم که در سیاست اظهارنظر کنیم، ولی آن‌ها ندارند.» کریمی در جریان مراسم تشییع پیکر ۱۷۵ غواص کشته شده در عملیات کربلای چهار که در میدان بهارستان تهران برگزار شد با خطاب قرار دادن حسن روحانی گفت: «مسئولان ما چگونه به خود اجازه می‌دهید در نظام جمهوری اسلامی، حالا در بیرون هر کاری می‌کنید خودتان می‌دانید و خدای خودتان، آن هم اجازه نمی‌دهیم بهتان.» این شاگرد «حاج منصور» اما حاشیه‌هایی نیز داشته است که یکی از این موارد تیراندازی او در یکی از اتوبان‌های تهران بود. او در دی‌ماه 92 با خودرویی در اتوبان بابایی تهران تصادف می‌کند که منجر به درگیری و درنهایت تیراندازی محمود کریمی می‌شود.

عبدالرضا هلالی

حاشیه‌های این شاگرد منصور ارضی اما بیشتر از محمود کریمی است. هلالی که از مداحان جوان است نوحه‌سرایی را در هیئت‌های کوچک شروع کرد و بعد از چند سال «هیئت‌الرضا» به پایگاه دائمی‌اش تبدیل شد. او برای اولین‌بار در نوحه‌خوانی از موسیقی پاپ بهره برد که این سبک از مداحی هلالی مورد توجه جوانان قرار گرفت. حدود 10سال پیش فیلمی از هلالی در حال قلیان‌کشیدن در کنار یک زن منتشر شد که به واکنش‌های منفی علیه این مداح جوان منجر شد. هلالی پس از انتشار این فیلم نیز دستگیر شد و مدتی از مداحی خودداری کرد، اما بعد از چند سال بار دیگر به کار قبلی خود بازگشت، اما جنجالی‌ترین اقدام این مداح جوان چند ماه پیش وقتی خبر دستگیری‌اش به بیرون درز کرد، افشا شد. خبر بازداشت او به همراه دو مداح دیگر تایید شد، اما جزئیات آن تاکنون اعلام نشده است.

میثم مطیعی

میثــم مطیعـــی امــا جوان‌ترین و تازه‌کارترین مداحی است که بعد از سال 92 شهرت یافت. او کارهایش را از جلسات مجتبی تهرانی آغاز کرده و از مؤسسان دفتر حفظ و نشر آثار مجتبی تهرانی و اولین مدیرعامل این مؤسسه نیز بوده است. در مصاحبه‌ای با «تسنیم» در بهمن‌ماه 91 می‌گوید، به‌دلیل تعالیم استاد اخلاقش مجتبی تهرانی مدت‌ها از پذیرش پیشنهاد مداحی در صداوسیما و مصاحبه با رسانه‌ها خودداری می‌کرده است. او در این مصاحبه می‌گوید مقتل‌خوانی را از مجتبی تهرانی یادگرفته است و استادش معتقد بوده شعار بدون شعور مطلوب نیست: «من سه تا شین دارم: شرع، شعور و شعار، که البته شعار آخر از همه است. اگر شرع و شعور نباشد، شعار اثرگذاری و بُرد ندارد و مضر و دشمن‌ساز هم هست. امام حسین(ع) برای چه شعارش در طول تاریخ بُرد داشت؟ برای این‌که با شرع و شعور همراه بود.» او گرچه جوان است، اما مانند استخوان‌داران این طیف پرداختن به امور سیاسی جزء تفکیک‌ناپذیر مداحی‌های اوست. مطیعی در پنجم تیر 96 قبل از نماز عید فطر تهران، شعری خواند که مخاطبش حسن روحانی بود و سیاست‌های خارجی دولت او را مورد نقد قرار می‌داد. او خطاب به رئیس‌جمهوری که در صف اول نماز نشسته بود خواند: «ای نشسته در صف اول نکنی خود را گم/ منتظر اقدام تو هستند هنوز این مردم/ سیلی از کوخ نشین، کاخ نشین خواهد خورد/ و زمین‌خوار سرانجام زمین خواهد خورد/ باز تحریم جدیدی به سنا رفت که رفت/ جسم برجام چو روحش به فنا رفت که رفت...»

https://asemandaily.ir/post/3338

ش.د9604101

نظرات بینندگان
آخرین مطلب
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات