شرط کردستان برای تعویق همه‌پرسی

(روزنامه صبح نو ـ 1396/05/31 ـ شماره 301 ـ صفحه 5)

از این روست که مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان، چند ماهی است بر طبل جدایی از دولت مرکزی بغداد می‌کوبد و به جای اینکه کشورهای همسایه و دولتمردان عراقی را محل مشورت و مذاکره قرار دهد، دست به دامن اروپا و آمریکا شده است و همچنین طرح یکپارچگی عراق را که از سوی عمار حکیم مطرح شده، نادیده می‌گیرد.

همه پرسی منطقه اقلیم کردستان را که قراراست 25 سپتامبر(3 مهرماه) برگزارشود، می‌توان از مسائل مهم پیش رو در منطقه دانست چرا که این موضوع با مخالفت دولت مرکزی عراق و کشورهایی چون ایران، ترکیه و سوریه روبه‌رو شده است.

اخیراً «ملا بختیار» ازاعضاء اتحادیه میهنی اقلیم کردستان عراق، از احتمال تعویق همه پرسی در صورت دریافت مالی و سیاسی از عراق سخن گفته است.

پس از آنکه مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق برای دستیابی به نتیجه مطلوب، ماه گذشته به جای سفر به بغداد و مذاکره با دولتمردان عراقی، اروپا را برای پایان دادن اختلافات خود انتخاب کرد، می‌توان از حضور دستان پنهانی در شعله ور کردن اختلافات داخلی عراق، سخن گفت.

اما اعزام هیات 7 نفره ای از جریان‌های سیاسی اقلیم را که این روزها به بغداد سفر کرده‌اند، بهتر است پایان این تنش‌ها توصیف کرد. چیزی که دولتمردان عراقی بارها بر آن تاکید کردند ولی مسعود بارزانی از توجه کردن به آن سر باز می‌زد.

نباید فراموش کرد بارزانی همچنین با درخواست رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا درباره تعویق همه پرسی موافقت کرده و می‌گوید: من با تعویق همه پرسی موافقت نکردم اما با گفت وگو با بغداد برای ایجاد رویه‌ای که آینده بهتر میان طرفین را تضمین کند، موافقت کردم.

شاید بتوان قانون نفت، قانون پیشمرگ و ماده قانونی ۱۴0 را که هشت سال از اتمام آن می‌گذرد و نیازمند بازبینی دوباره است، دلیل مشکلات امروزه منطقه اقلیم کردستان با دولت مرکزی بغداد عراق دانست که این روزها توسط هیات 7 نفره اقلیم با دولتمردان عراق مطرح و مورد بررسی قرار می‌گیرد.

گفته می‌شود کردها خواستار پرداخت 10 تا 12 میلیارد دلار پول از دولت مرکزی بغداد به منطقه اقلیم برای رفع بحران‌های مالی و بدهی‌های خودند. هزینه‌ای که گروه‌های سیاسی اقلیم و مبارزان پیشمرگ برای ادامه حیات کاری خود نیازمند آن هستند.

از سویی دیگر، منطقه اقلیم کردستان عراق به دلیل برخورداری از منابع غنی نفت و گاز، چند سالی است که خود را بی نیاز از دولت مرکزی بغداد می‌داند و بدون اجازه دولتمردان این کشور و انجام قراردادهایی رسمی و غیر رسمی، به صادرات نفت خام اقلیم از طریق بنادر ترکیه به بازارهای جهانی اقدام می‌کند.

صادرات نفت منطقه اقلیم که در سال‌های اخیر به بالای ششصد هزار بشکه در روز رسیده، به منظور جبران بودجه جاری در این منطقه اعلام شده که به گفته نهادهای رسمی اقلیم، این آمار افزایش خواهد یافت.

استقلال غیر قانونی منطقه اقلیم درصادرات مواد نفتی، باعث شد تا دولت مرکزی چندان علاقه‌ای به پرداخت بودجه این بخش از خود نشان ندهد و سرآغازی باشد برای بیشتر شدن اختلافات اقلیم و مرکز عراق.

سخنان بارزانی که می‌گوید: گفتمان با دولت مرکزی عراق به نتیجه مطلوب نرسیده و هرگز همه پرسی را به تعویق نخواهیم انداخت، هم قابل تأمل است که هدف از این امر مشارکت یا احترام به حقوق شهروندان اقلیم نیست چرا که می‌توان گفت با وجود دستان پنهان، دشمنان تصمیم دارند تا آتش اختلاف‌ها در منطقه شعله‌ورتر شده و بروز چنین موضوع‌هایی بتواند در بی ثباتی خاورمیانه و فراموش کردن موضوع‌های مهم دیگری چون فلسطین تأثیر‌گذار باشد.

دباغ: سخنان ملا بختیار را تکذیب می‌کنیم

مسائلی از این دست سبب شد که خبرنگار صبح نو گفت وگویی کوتاه با «ناظم عمر دباغ» نماینده منطقه اقلیم کردستان عراق در تهران انجام دهد. دباغ در این گفت‌وگو، سخنان ملابختیار از اعضای اتحادیه میهنی اقلیم را که از تعویق همه پرسی خبر داده بود،تکذیب کرد و هر گونه پیشنهاد مبنی بر دریافت 10 تا 12 میلیارد دلار پول از دولت مرکزی بغداد را حقیقت ندانست.

ناظم دباغ که پیش از این معتقد بود مشکلات با گفتمان قابل حل است، افزود: همه پرسی منطقه اقلیم کردستان همانطور که مسعود بارزانی تاکید کرده 25‌سپتامبر (سوم مهرماه) برنامه ریزی شده و برگزار می‌شود.

دباغ با اشاره به اینکه نمی‌خواهیم مستأجر عراق باشیم، تصریح می‌کند: تیم هفت‌نفره ای که برای مذاکره راهی بغداد شده بود، بدون دستیابی به نتیجه‌ای به اقلیم برگشت چرا که دولت مرکزی برای اجرای قانون 140 و همه پرسی در وقتی دیگر، ضمانتی نداده است.

این فعال سیاسی کردستان عراق، از تلاش 56 ساله برای استقلال اقلیم سخن گفت و اظهار داشت: وقتی دولت مرکزی بغداد قانون نفت اقلیم را تصویب نکرده است ما ناچاریم یک طرفه آنرا اجرایی کنیم و نفت را ارزان تربفروشیم.

نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران در پاسخ به این سؤال که چرا با وجود مخالفت آمریکا و اروپا مصمم به برگزاری همه پرسی در 25 سپتامبر هستید، گفت: اروپا و آمریکا تا این لحظه مخالفت نکردند و تاییدی هم در انجام برگزاری آن نداشتند. گفته شده است تا داعش هست این امر صورت نگیرد ولی چه ضمانتی وجود دارد زمانی که داعش به عقب رانده شد، همه پرسی اقلیم برگزار شود؟ ما خواستار یک ضمانت نامه بین المللی برای برگزاری همه پرسی دولتی مستقل در وقتی مناسب هستیم.

تکذیب امتیاز خواهی کردستان از سوی دولت مرکزی

از دیگر سو، منابع خبری گزارش دادند که دفتر «حیدر العبادی» نخست‌وزیر عراق، سخنان «ملا بختیار» مسوول دفتر سیاسی حزب اتحادیه میهنی کردستان را درباره امکان به تأخیر افتادن همه‌پرسی استقلال در قبال دریافت امتیازات از بغداد، تکذیب کرد.

ابراهیم جعفری، وزیر خارجه عراق هم در دیدار با هیات ویژه مذاکره درباره همه‌پرسی در بغداد، گفت: همه پرسی به نفع وحدت عراق نیست آن هم کشوری که تازه از جنگ جهانی ضد تروریسم داعش نجات یافته است. ما از زبان هیچ کشوری در جهان اعلام حمایت از این همه‌پرسی را نشنیدیم و همه ایمان دارند که وحدت عراق برای ثبات منطقه اهمیت دارد. وزیر خارجه عراق تاکید کرد: جدایی کردستان عراق به نفع هیچ کسی نیست و ما به رأی و نظر شهروندان کُرد مشروط به اینکه در قالب قانون اساسی باشد، احترام می‌گذاریم.

از سویی دیگر، روزنامه فرامنطقه‌ای القدس العربی نوشت: درحالی که بیشتر کشورهای جهان اعم از آمریکا، روسیه، آلمان، ترکیه، ایران، سوریه و عراق مخالف برگزاری همه پرسی استقلال کردستان عراق هستند، اسرائیل تنها حامی این قضیه است.

نباید فراموش کرد که موضع ایران درباره همه پرسی منطقه اقلیم، واضح و روشن است. بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، ضمن اعلام مخالفت کشورمان با برگزاری همه پرسی گفت: موضع دولت ایران در این باره روشن است. ایران حامی حفظ وحدت اراضی عراق و حاکمیت آن است. قاسمی خواستار حل اختلافات بین بغداد و اربیل از طریق گفت‌وگو شدوگفت:عراق بیش از هر زمان دیگری به همبستگی و انسجام ملی نیاز دارد.

http://sobhe-no.ir/newspaper/301/5/11605

ش.د9604270