ارتجاع عرب در گرداب برقراری رابطه با اسرائیل

(روزنامه جمهوري اسلامي – 1396/05/04 – شماره 10928 – صفحه 11)

چرا رژیم‌های چهارگانه عرب درپی بهبود روابط با اسرائیل هستند؟

نزدیکی روابط رژیم‌های مرتجع عرب با اسرائیل، یک تیر با دو نشان است اگرچه از دیرباز روابط کشورهای عربی منطقه و رژیم صهیونیستی در سطوح پنهان وجود داشته است، اما در شرایط فعلی با توجه به انزوای جبهه عربی در منطقه و همچین بهره گیری سعودی و متحدان آن در استفاده از اهرم تل‌آویو برای نزدیک شدن به آمریکای ترامپ، احتمال تقویت روابط اعراب و رژیم صهیونیستی بیش از گذشته است.

با پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری امریکا و ورود وی به کاخ سفید، یکی از مواردی که مد نظر او بود، تاثیری است که این تحول می‌توانست بر منطقه عربی و از آن جمله روابط بین رژیم صهیونیستی و کشورهای عربی و به طور خاص کشورهای عرب حوزه خلیج فارس داشته باشد.

ترامپ در مبارزات انتخاباتی خود با انتقاد از سیاست‌های کشورهای عربی خلیج فارس و به طور خاص عربستان اظهار داشت که کشورش از سعودی‌ها حمایت می‌کند و بالطبع آنها باید بهای این حمایت را بپردازند. اما با پیروزی ترامپ اولین واکنش کشورهای حوزه خلیج فارس پیام‌های تبریکی بود که برای رئیس‌جمهور جدید ایالات متحده فرستادند.

ترامپ عربستان سعودی را گاو شیردهی توصیف کرده بود که اگر شیر آن خشک شود باید ذبح گردد.

کشورهای عرب حوزه خلیج فارس متاثر از تحولاتی که در چند سال اخیر رخ داده و نوساناتی که قیمت نفت داشته است، به دنبال راه‌کارهایی هستند که خود را به آمریکا نزدیک کنند و یکی از این راه‌کارها نزدیک شدن به اسرائیل است. لذا دیپلمات‌های سعودی همچون انور عشقی و ترکی الفیصل نقش موثری برای تقویت ارتباطات سعودی با اسرائیلی‌ها ایفا کرده‌اند.

ازسوی دیگر در ماجرای تصویب قطعنامه ضد اسرائیلی شورای امنیت در خصوص محکومیت شهرک‌سازی‌های رژیم صهیونیستی در کرانه باختری و قدس،‌ مصر جزو کشورهایی بود که قرار شد این طرح را درجلسه شورا ارائه کند،‌ اما تنها یک تماس تلفنی ازسوی ترامپ با عبد الفتاح السیسی،‌ رئیس‌جمهور مصر،‌ کافی بود تا مصر از تصمیم خود عقب نشینی کند. ازسوی دیگر این عقب نشینی مصر با واکنش مثبت دولت رژیم صهیونیستی نیز مواجه شد و از آن به عنوان نشانه‌ای از نزدیکی قاهره و تل‌آویو و روابط مستحکم بین آنها نام برده شد.

در روزهای اخیر سفر یک هیئت تجاری اسرائیلی به بحرین و ملاقات اعضای این هیات با شخصیت‌های برجسته‌ای از کشورهای حوزه خلیج فارس،‌ واکنش‌های متعددی داشته است و از آن به عنوان گامی در جهت عادی سازی روابط بین منامه و تل‌آویو یاد می‌شود. در همین رابطه گفته می‌شود که تعدادی از این اعضای این هیات اسرائیلی از نیروهای سازمان جاسوسی موساد بوده‌اند.

امارات نیز از سالها پیش به چهارراه تماس دیپلمات‌ها و بازرگانان اسرائیلی با مقامات عرب تبدیل شده است.

براین اساس، اگرچه از دیرباز روابط کشورهای عربی منطقه و رژیم صهیونیستی در سطوح پنهان و آشکار وجود داشته است، اما در شرایط فعلی با توجه به انزوای جبهه عربی در منطقه، و همچنین بهره گیری رژیم سعودی و متحدان آن در استفاده از اهرم تل‌آویو برای نزدیک شدن به آمریکای ترامپ، احتمال تقویت روابط اعراب و رژیم صهیونیستی بیش از گذشته است. این مساله نه تنها به تقویت روابط طرفین منجر خواهد شد، بلکه زمینه‌های تقویت روابط کشورهای عربی با ترامپ را نیز مهیا خواهد کرد.

گرم شدن روابط عرب‌ها با اسرائیل به سرکردگی عربستان

روابط اسرائیل و عربهای خلیج فارس در حالی علنی شده است که نگاهی به این روابط نشان می‌دهد که گرمی روابط دو طرف به دهه هشتاد و نود باز می‌گردد و اکنون عربهای خلیج فارس دشمنی با ایران را دستاویزی برای تقویت روابط با اسرائیل قرار داده‌اند.

در طول سه سال اخیر سه مقام اسرائیلی به طور محرمانه با سه مقام سعودی ملاقات داشتند و بنابر اعلام پایگاه بلومبرگ این دیدارها در رم، جمهوری چک و نیز هند صورت گرفت. در جریان دیدارهای مزبور حاضران با خیال آسوده از چالش‌های مشترک سخن گفته و از ایران به عنوان دشمن مشترک یاد کردند و علاوه بر این به موضوع ثبات منطقه‌ای اشاره داشتند.

در این میان «دوری گولد» که در زمان انجام این ملاقات‌ها محقق مرکز سیاسی قدس بود در صدر سه مسئول اسرائیلی در دیدار با سعودی‌ها جا داشت و از سوی عربستان نیز می‌توان به انور عشقی که به خاندان حاکم سعودی نزدیک بوده و سفیر سابق عربستان در واشنگتن بود، اشاره کرد.

در این دیدارها انور عشقی ملاحظات خود را به زبان انگلیسی ثبت کرد و «شمعون شبیرا» یکی دیگر از طرف‌های اسرائیلی که با مسئولان سعودی دیدار داشت و امروز رئیس هیئت وزارت خارجه اسرائیل بوده و در آن زمان به عنوان محقق مرکز سیاسی قدس در این گفت وگو‌ها حاضر شد، ملاحظات و نکات خود را به زبان عبری ثبت کرده است.

نزدیک بودن توافق صلح بین اسرائیل و عربستان

یک اسرائیلی که در این دیدارها حضور داشت در مورد جزئیات این ملاقات‌ها و بحث‌هایی که در جریان آن مطرح شد، گفت که توافق صلح با عربستان با روی کار آمدن محمد بن سلمان چیز دور از دسترسی نیست بلکه باید شرایط مناسب فراهم شود و این نیز تحقق خواهد یافت، هرچند این شرایط فردا مهیا نمی‌شود اما پشت کوههای سیاه نیست به این معنی که «هنگامی که گفت وگو با طرف سعودی پایان یافت به خود گفتیم اینجا خاورمیانه‌ای وجود دارد که به آینده بهتر آن بسیار امیدواریم.

در این میان نمی‌توان منافع مشترک و توسعه دامنه آن بین اسرائیل، عربستان، مصر، امارات و بحرین را که از آن تحت عنوان «ائتلاف سنی» یاد می‌شود، نادیده گرفت.

چیزی که بر این منافع مشترک و مشابه مهر تایید می‌زند، نظر سنجی چند ماه پیش در عربستان است که نتایج آن نشان داد بیشتر سعودی‌ها بیش از اسرائیل از ایران بیم دارند و آن را عامل نگرانی خود می‌دانند.

درست است که روابط اسرائیل و عرب‌های حاشیه خلیج فارس و نیز مصر بین امید و ناامیدی در نوسان است و سران عرب و اسرائیل گل و خار به یکدیگر می‌دهند، اما برخی شخصیت‌های بلندپایه اسرائیل به طور بی‌سابقه‌ای در جهان عرب در رفت وآمد هستند.

روابط مصر و اسرائیل

شاهد این رفت و آمدهای بی‌سابقه اینکه «اسحق مولخو» فرستاده بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل اخیرا بارها عازم قاهره شد و دوری گولد نیز سفارت اسرائیل را در قاهره بازگشایی کرد.

علاوه بر این عبدالفتاح السیسی رئیس‌جمهور مصر با یک هیئت از رهبران یهود به رهبری «مالکولم هانلاین» که به نتانیاهو نزدیک است، دیدار کرد و جالب اینکه السیسی گفت که به طور دائم با نتانیاهو گفت‌وگو می‌کند.

مصر پیش از اعلام خبر تسلیم دو جزیره صنافیر و تیران به عربستان به اسرائیل اطلاع داده بود که چنین تصمیمی دارد و در این میان آویگدور لیبرمن اخیرا فاش کرد که مصر به اسرائیل برای گفت‌وگو با حماس کمک می‌کند.

شخصیت‌های بلندپایه امنیتی اسرائیلی از جمله رئیس موساد چندی پیش عازم عربستان شدند و پایگاههای اینترنتی آمریکایی به نقل از منابع عربی اعلام کردند که «یئیر لبید» در نیویورک با ترکی فیصل که رئیس سابق اطلاعات عربستان و سفیر این کشور در آمریکا بود، دیدار کرد.

همچنین موشه یعلون وزیر جنگ اسرائیل با ترکی فیصل در مونیخ دیدار کرد حال آنکه فیصل پیش از آن گفته بود: عرب‌ها در گذشته به تلاش‌های اسرائیل برای آشتی دست رد زدند و امروز این اسرائیلی‌ها هستند که صلح را نمی‌پذیرند.

سفر مسئولان اسرائیلی به ابوظبی و برقراری رفت و آمد هوایی

در آغاز سال 2015 (94ش) «یوفال اشتاینیتس» وزیر امور زیربنایی اسرائیل در ابوظبی با مقامات عالی رتبه اماراتی دیدار کرد به اضافه اینکه دوری گولد چند ماه پیش از آن عازم امارات شد و دفتر نمایندگی دیپلماتیک اسرائیل را در آنجا افتتاح کرد.

بنابر برخی منابع در هفته دو پرواز بین ابوظبی و اسرائیل صورت می‌گیرد و دو تن از بازیکنان تیم والیبال اسرائیل به نام‌های «اریئیل هلمان» و «شون وایگا» اخیر در قطر بازی کردند بدون اینکه هیچ گونه دشمنی نسبت به خود احساس کنند.

سیاست خصمانه آل خلیفه علیه ایران و دوستی با اسرائیل

اما «خالد بن احمد آل خلیفه» وزیر خارجه بحرین چندی پیش گفت که ایران بیش از اسرائیل برای کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس و ثبات منطقه خاورمیانه تهدید به شمار می‌آید.

«عبد‌الله الشمار» یک دیپلمات سابق سعودی نیز اخیرا در گفت‌وگو با وال استریت ژورنال گفت که اگر او اختیار تصمیم گیری‌ها را به دست داشت یک لحظه در همکاری با اسرائیل در تمام مسائل مربوط به سیاست هسته‌ای ایران تردید نمی‌کرد.

«زئیف الکین» از وزیران کابینه اسرائیل نیز با وی در این خصوص موافق است و در گفت‌وگو با یک سایت خبری سعودی گفت که ایران تهدید مشترکی برای اسرائیل و عربستان به شمار می‌آید و «ما در اینجا خاورمیانه جدید به وجود نمی‌آوریم بلکه با دشمنان مشترک می‌جنگیم و این جنگ‌ها همواره به همکاری کامل منتهی نمی‌شود بلکه همکاری مقطعی و در مورد نقاط مشخصی است».

خالد الخلیفه وزیر خارجه وقت بحرین در سال 2000 میلادی (79ش) تاسیس انجمن خاورمیانه با عضویت کشورهای عربی به اضافه اسرائیل را خواستار شد و در آن زمان معتقد بود این انجمن تنها راه حل و فصل مشکلات موجود در منطقه است.

در سال 2005 میلادی، محمد بن مبارک الخلیفه معاون نخست‌وزیر بحرین اعلام کرد که منامه تصمیم گرفته تا ممنوعیت کالاهای تولید اسرائیل را لغو کند.

ولیعهد بحرین در سال 2009 (88ش) از سران عرب خواست تا از طریق رسانه‌های اسرائیلی، شهروندان عرب را مخاطب قرار دهند تا به اصطلاح تلاش‌های سازش در خاورمیانه تسهیل شود و حتی در مقاله‌ای در روزنامه واشنگتن پست، عرب‌ها را به خاطر تلاش نکردن برای برقراری ارتباط با اسرائیلی‌ها سرزنش کرد.

نکته قابل توجه اینکه در چهارم آوریل همان سال حاکم بحرین و وزیر خارجه او از «رونالد لورد» رئیس شورای یهودیان جهان استقبال کردند.

بزرگنمایی خطر ایران برای دراز کردن دست دوستی به سوی اسرائیل

در همین ارتباط «یوئیل جوجانسکی» در موسسه پژوهش‌های امنیت داخلی اسرائیل گفت که ترس از ایران و وابستگی به سیاست آمریکا در تمام مسائل مرتبط با این موضوع موجب همکاری بین اسرائیل و عربهای خلیج فارس شده است.

وی افزود: بی‌تردید این وضعیت جای خوشبینی دارد و اخیرا روابط دو طرف با بهبود همراه شده است و بر همین اساس توافق شد که روابط با اسرائیل علنی شود.

در این میان "علی النعیمی" وزیر سابق نفت عربستان گفته است که کشورش آماده صادرات طلای سیاه به هر نقطه از دنیا از جمله اسرائیل است.

به هرحال رژیم‌های جوان و متزلزل عرب اکنون به این نتیجه رسیده‌اند که باید علاوه بر آمریکا، خود را به اسرائیل نزدیک نموده و از کمکهای رژیم صهیونیستی برای مقابله با خطری فرضی به نام ایران استفاده کنند که لازمه آن، برقراری روابط با اسرائیل است.

http://jomhourieslami.net/?newsid=142135

ش.د9602269