- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
(روزنامه آفتاب‌يزد - 1396/05/22 - شماره 4965 - صفحه 3)
* خانم خالقی! آیا موضوع وزارت زنان همچنان در صدر مطالبات اجتماعی و سیاسی زنان ایران جای می‌گیرد؟
** به اعتقاد من چنین نیست. زنان ایران در جهت حضور در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی با مشکلات بسیار فرهنگی یا عرفی مواجه هستند. در عین حال متاسفانه شاهد تنوع این موانع و فرو کاستن انگیزه زنان برای ورود به عرصه‌های سیاسی و اقتصادی هستیم. یکصد و یازده سال از شروع تفکر مشروطه‌خواهی در ایران می‌گذرد. جنبشی که زنان نقش مهمی در به ثمر نشاندن آن بازی کردند و با وجود تشکیلات متعدد بعضا مخفیانه به مبارزه برای حاکمیت قانون پرداختند. شاید بتوان مهم‌ترین پیام جنبش مشروطه را اصل تعیین سرنوشت قلمداد کرد.
هر چند در سال‌های پس از انقلاب مشروطه شاهد تحقق شایسته مبانی سیاسی و اجتماعی حقوق زنان در ایران نبودیم، اما نهضت دستورگرایی خود سنگ زیربنایی حرکت‌های موثر در زمینه توسعه سیاسی و اجتماعی ایران را نهاد و از آن زمان مطالبات جامعه زنان ایران با توجه به ساختار مطالبات حقوق بشری و اصل تعیین سرنوشت و مبنا قراردادن تعالیم اسلام حقیقی به‌صورت پیگیر ادامه یافت. تعدادی از عمده مشکلات زنان در ایران به گمان من کمبود درآمد آنها در مقایسه با مردان و عدم وجود انگیزه رشد درون سازمانی، سهم کم آنها از نقش‌آفرینی در اقتصاد مولد کشور، موانع قانونی و حقوقی در بهره‌گیری از حقوق مسلم، نگاه مبتنی بر کلیشه‌های جنسیتی، عدم وجود امنیت روانی و خشونت علیه زنان، عدم حمایت‌های حقوقی مناسب در زمان سرپرست بودن خانواده، مشکلات از دست دادن شغل به واسطه بارداری و زایمان.
و بسیاری دیگر موارد از جمله دغدغه‌ها و معضلات جامعه زنان ایران است که حل آنها به رویکردی مطالبه‌محور نیاز دارد و فرآیندی زمانبر است و البته نیازمند همکاری و تصمیم‌گیری نهادهای سیاستگذاری و اجرایی به‌صورت توامان است، اما مسئله وزارت زنان یک نمود واضح و مشخص از توجه یک کشور به توسعه سیاسی پایدار زنان با مدنظر قراردادن حضور پررنگ آنها در تصمیم‌گیری‌های کلان مدیریتی است. به گمان من این موضوع مسلما حداکثر مطالبه زنان ایران نیست، بلکه تنها یکی از خواسته‌هاست.
* نظر شما پیرامون آنکه عده‌ای مطرح می‌کنند که سهم‌خواهی زنان در کابینه نباید صورت گیرد و اصل بر شایسته‌سالاری باشد و به این موضوعات نباید زنانه و مردانه نگریست، چیست؟
** مسئله اصلا رویکرد زنانه و مردانه و جنسیتی‌کردن مولفه‌ها و شاخص‌ها نیست. البته در همه موازین اصل باید بر شایسته‌سالاری باشد. حتی من یکی از منتقدان این نگاه افراطی نسبت به سهم‌بندی‌ها و رویکرد تند در تبعیض‌های مثبت برای زنان یا وجود احزاب صرفا زنانه و امثال آن هستم.
اما مسئله اینجاست که درخواست برای حضور زنان به‌عنوان وزیر، منافاتی با اصل شایسته‌سالاری ندارد. بر این باورم در بین زنان فرهیخته و باتجربه سیاسی، اجتماعی و اقتصادی افراد شایسته‌ای که بتوانند جایگاه وزارت را کسب کنند وجود دارد. اگر عزیزان می‌فرمایند وجود ندارد باید از آنها پرسید یعنی پس از 38 سال از انقلاب و گسترش نظام آموزشی و پژوهشی و دانش‌آموختگی زنان در دانشگاه‌ها و تجربه‌اندوزی آنها در نهادهای اجرایی و تقنینی و قضایی، این کشور نتوانسته خانم‌ها را آنقدر توانمند کند که امکان اخذ منصبی مثل وزارت را داشته باشند؟ اگر چنین است پس باید به کلیات سیستم آموزشی و اجرایی انتقاد کرد که قابلیت تولید مدیر زن ندارد. البته من چنین اعتقادی ندارم و به‌صورت روزانه در هر اداره و نهادی که پا می‌گذارم زنان توانمند زیادی را می‌بینم که هم نیازمند خودباوری‌اند هم نیازمند ارائه موقعیت به آنها جهت نشان‌دادن توانمندی‌هایشان.
* خانم خالقی! وقتی یک زن در هیئت‌رئیسه مجلس رای نمی‌آورد چه تضمینی است که این مجلس به یک وزیر زن رای بدهد؟
** این دو موضوع چندان با یکدیگر قابل قیاس نیستند، در مسئله عدم‌رای‌آوری یکی از خانم‌های نماینده مجلس به‌عنوان اعضای هیئت‌رئیسه مجلس، ناهماهنگی‌ها و عدم‌پایبندی به رای فراکسیونی و در عین حال رقابت بین فراکسیون‌ها باعث شد تا این اتفاق ناصحیح بیفتد و خانم اولاد قباد نتواند صندلی‌ای در هیئت‌رئیسه مجلس به‌دست آورد. اما آن صدایی که در مدت گذشته از مجلس شنیده شده و در مصاحبه‌ها، صفحات مجازی و در سخنرانی‌های نمایندگان تبلور یافت، بیانگر مطالبه اکثر نمایندگان اعم از آقا و خانم برای حضور یک زن در کابینه است. مطالبه بحقی که به هیچ‌عنوان معنای سهم‌خواهی صرف جامعه زنان را ندارد. این موضوع مولفه‌ای برای دستیابی به شاخصه‌های توسعه پایدار سیاسی است و مسئله استفاده از ظرفیت و توانایی زنان در کابینه خود نمود آن است. شاید این جمله کلیشه‌ای شده باشد، اما حقیقتی است که نیمی از جامعه ما زنان هستند و تاکنون نمود پررنگی در هیئت وزرا نداشته‌اند.
ما تاکنون فقط یک وزیر زن در کابینه دولت‌های پس از انقلاب داشته‌ایم، معتقدم همان یک‌نفر هم علی‌رغم شرایط سخت و محدودی که در زمان تحریم‌ها با آن مواجه بودیم، در قیاس با مدیران و وزرای زمان خود، نسبتا مدیریت خوبی داشتند. ایشان از طرفی، شان و جایگاه خود را حفظ کرده و در شرایطی که نظرشان با آنچه در کشور اجرا می‌شد یکسان نبود، کناره‌گیری کردند.
به همین جهت این نظر را دارم که زنان ما توانایی وزارت را دارند، ولی باید بزرگواران تعیین‌کننده کابینه نگاهشان را نسبت به شایستگان جامعه زنان بازتر کنند.
* بنابراین از دیدگاه شما مجلس رویکرد مثبتی نسبت به رای اعتماد به وزیر زن داشت؟
** بله! شما نامه‌ای که 158 نفر از نمایندگان نوشتند و این درخواست را مطرح کردند تا از ظرفیت زنان در کابینه استفاده شود را مشاهده کنید، 158 نفر عدد کمی نیست. از طرفی روسا یا نواب‌روسای حداقل دو فراکسیون مجلس مداوما در بیانات خود به استفاده از ظرفیت زنان در کابینه اشاره کرده و به‌عنوان مطالبه مطرح کردند، این موارد بدان معناست که اگر وزیر زنی مطرح می‌شد- به شرط وجود شایستگی- به احتمال بسیار با رویکرد مثبت مجلس روبه‌رو می‌شد.
* خانم خالقی! همانطور که می‌دانید امروز قرار است جایگاه وزارت علوم مشخص شود، فکر می‌کنید یک زن می‌تواند این سمت را بگیرد؟
** تا فرصت هست باید از یکی از زنان شایسته در این سمت به‌عنوان وزیر علوم استفاده شود.
* اخیرا توئیتی کردید و بر شایسته و با برنامه‌بودن خانم کولایی به‌عنوان کاندیدای شهرداری تهران اشاره کردید و ایشان را به‌عنوان گزینه مناسب وزارت علوم پیشنهاد دادید، کمی در این خصوص توضیح دهید.
** با برخی از اعضای شورای شهر تهران که صحبت می‌کنم اذعان دارند که توانایی خانم دکتر کولایی و برنامه‌های او بسیار وزین و شایسته و پرمغز بود، اما جریان فکری سنتی که در گروه‌های سیاسی ما وجود دارد به‌صورت ناخواسته ذهن‌ها را به سمت کاندیدای مرد و اجماع بر آنها متمرکز می‌کند.
* قبول دارید سوابق اجرایی مردان لااقل در زمینه شهرداری بیشتر است؟
** سوال این است که ما چه زمان و چه میزان به زنانمان جایگاه مدیریت کلانشهری داده‌ایم که اکنون از آنها انتظار سوابق بسیار بالا داریم. این موضوع عملا تبدیل به یک دور باطل شده است. از سویی جایگاه مناسبی به زنان داده نشده و از آن طرف که فضایی برای سمت‌ها و پست‌های سازمانی فراهم می‌شود از خانم‌ها توقع یک رزومه بالا داریم.
من فکر می‌کنم خانم کولایی لیاقت شهردارشدن را داشت و البته اکنون هم شخص دانشگاهی و فرهیخته‌ای همچون جناب دکتر نجفی انتخاب شده که ایشان نیز مدیر بسیار قابلی هستند. تصور می‌کنم از ابتدا برای خانم دکتر کولایی با توجه به سابقه طولانی و پرتجربه ایشان در دانشگاه جایگاه وزارت علوم خیلی مناسب‌تر می‌بود که البته هنوز هم دیر نیست.
* پس پیشنهادتان برای وزارت علوم، خانم کولایی است؟
** بله! ایشان از اول هم از سوی خیلی از خانم‌ها برای وزارت علوم معرفی شد. از سویی سابقه ایشان در وزارت علوم بسیار درخشان است و فکر می‌کنم برای انتخاب او وفاقی در مجلس شکل خواهد گرفت.
* آقای عارف بیان کرده‌اند که باید زنان اصلاح‌طلب در گفتگو با زنان اصولگرا برای حل مشکلاتشان پیشرو باشند. دلیل چنین اظهارنظری را چه می‌دانید ؟ آیا این یعنی زنان باید از مردان چپ و راست ناامید باشند و خودشان فکری به حال خودشان کنند؟
** دقیقا با توجه به اینکه این بخش از بیانات ایشان را مطالعه نکرده‌ام نمی‌دانم چه فرموده‌اند یا مقصود اصلی‌شان چه بوده است، اما آنچه در بنیان گفتگوها مطرح است زن و مرد نمی‌شناسد. مسلما طیف‌ها و تشکیلات سیاسی با نظرات و دیدگاه‌های گوناگون باید بتوانند با هم گفتگو کنند. شنیدن نظرات مخالف و منتقد خود زیربنای دموکراسی است. اینکه زنان در این زمینه پیشگام باشند خوب است، اما برای مشارکت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی زنان، نیازمند توجه و فعالیت و گفتگوی توامان مردان و زنان در دو طیف فکری هستیم. یک دست صدا ندارد.
وقتی به کشورهای همسایه و کشورهای توسعه‌یافته نگاه می‌کنیم و زنانی را می‌بینیم که در موقعیت‌های تصمیم‌گیری کلان سیاسی و اقتصادی و حتی به‌عنوان وزیر دفاع حضور دارند، بیشتر به این نکته پی می‌بریم. مثلا اخیرا دبیرکل سازمان ملل معاون امور ارتباطات جهانی و اداره اطلاعات همگانی ملل متحد را خانمی انگلیسی قراردادند که جایگزین خانمی اسپانیایی شد، یا خانم کریستین لاگارد که یکی از تصمیم‌گیران اصلی دنیا در حوزه اقتصاد و پول و بانک است یا خانم موگرینی که در مراسم تحلیف هم حضور داشتند و بزرگواران نماینده بر اهمیت جایگاه بین‌المللی ایشان اتفاق‌نظر داشتند و بسیاری موارد دیگر.
وقتی رویکرد جهانی تبعیض‌های جنسیتی را کنار زده و عملا شایستگی‌ها را در نظر دارد پس این همه فاصله بین کشور ما با کشورهای دیگر به چه دلیل است؟ این فاصله ما نه فقط با کشورهای توسعه‌یافته، بلکه حتی با کشورهای در حال توسعه و حتی همسایگانمان از کجا نشات می‌گیرد؟ آیا ریشه در عرف فرهنگی ما دارد؟ یا عرف سیاسی مردانه است که پس از صد و یازده سال سپری‌شدن از مشروطه نتوانستیم زنان را در مناصب سیاسی و اقتصادی کلان ببینیم؟ و بسیاری از سوال‌های اینچنینی دیگر که امیدوارم حضور پررنگ‌تر زنان با روند مستمر مطالبات بحق آنها و توجه دولتمردان به اهداف مصوب برنامه ششم و وعده‌های خود، به مرور زمان محقق شود.
http://aftabeyazd.ir/?newsid=81064
ش.د9601843
