حرف روز/ سیاست کج‌دار و مریز

پایگاه بصیرت / مصطفی قربانی

یادداشت: آن‌گونه که تحلیل کنش ‌و واکنش‌های مقامات آمریکایی از ابتدای اجرای برجام تاکنون نشان می‌دهد، آنها در عین تمایل به ماندن در برجام، تمایلی به اجرای دقیق تعهدات خود در برجام و رفع موانع تحریمی علیه ایران را ندارند. کما اینکه برخلاف تهدیدها، فشارها و لفاظی‌های گوناگون ترامپ مبنی بر خروج از برجام در روزهای آتی، به تازگی یکی از نزدیکان وی در کاخ سفید از احتمال باقی ماندن آمریکا در برجام برای مدتی محدود خبر داد. نکته‌ مهم در راهبرد برجامی آمریکا، تداوم فشارهای ضدایرانی به منظور تداوم بی‌ثباتی‌ها و نبود ‌اطمینان در اقتصاد ایران است. در واقع، آمریکا در راهبرد برجامی خود همواره می‌کوشد تا اقتصاد ایران همچنان در شرایط تحریمی و غیر عادیِ پیش از برجام باقی بماند و ایران از برجام عایدی «تقریباً هیچ» داشته باشد. بنابراین، در این شرایط باید ضمن حفظ وحدت و انسجام درونی و پرهیز از ارسال پیام ضعف از داخل کشور، باید متنبه شد که چه آمریکا در برجام بماند و چه نماند، راهبردش، تلاش برای عدم ‌بهره‌مندی ایران از برجام است. بر اساس این، مذاکره با آمریکا و طرف‌های اروپایی برای اصلاح یا تکمیل برجام در حوزه‌های منطقه‌ای و موشکی نیز اشتباه و بلکه خسارت محض است؛ زیرا آنها در ورای این مذاکرات نیز درصدد حل مسائل خود در قبال ایران نیستند؛ بلکه صرفاً به دنبال این هستند تا با بهانه‌تراشی‌های غیرمنطقی و زیاده‌خواهانه، توانمندی‌های راهبردی جمهوری اسلامی ایران را تضعیف کنند. به عبارت دیگر، اگر آنها مایل به حل مسائل خود در قبال ایران بودند، باید برجام را به طور کامل اجرا می‌کردند نه اینکه در اقدامی مغایر با متن و روح برجام، خواهان تسری و تعمیم مدل آن به دیگر حوزه‌ها نیز باشند. از این ‌رو، برای حل مشکلات اقتصادی و رفع تنگناهای موجود در اقتصاد کشور، باید بیش از پیش به درون روی آورده و بر استعدادها و ظرفیت‌های سرشار درونی متکی بود. در ضمن باید توجه داشت که اشتیاق بیش از حد ایران برای ماندن در برجام یا پذیرش خواسته‌های طرف مقابل سبب خواهد شد که معادله‌ اجرای برجام روز به روز بیشتر به ضرر ایران تغییر کند. بنابراین، باید به طرف مقابل تفهیم شود که ایران هیچ‌گونه تمایلی برای مذاکره‌ مجدد یا تکمیلی درباره‌ برجام ندارد، بلکه تکمیل برجام، صرفاً با اجرای دقیق تعهدات طرف مقابل معنا پیدا می‌کند.