به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بصیرت، عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه رایالیوم لندن در یادداشتی در این روزنامه درباره تحولات اخیر در سوریه در پی سرنگونی هواپیمای نظامی روسیه نوشت: ما چهار روز قبل در این روزنامه پیشبینی کردیم که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، پاسخ اهانت اسرائیل را خواهد داد. اسرائیل سبب ساقط شدن یکی از هواپیماهای روسیه و کشته شدن پانزده نظامی سرنشین این هواپیما شد. گفتیم که روسیه یا از طریق تهدید به ساقط کردن جنگندههای اسرائیلی در آسمان سوریه بطور مستقیم پاسخ خواهد داد یا اینکه سامانه موشکی «اس 300» را در اختیار نیروی هوایی سوریه قرار خواهد داد تا این ماموریت را انجام دهند. تاکید کردیم سوریه بزرگترین برنده در این بحران خواهد بود و بسیاری درباره این نتیجهگیری ابراز تردید کردند و برخی گفتند رئیس جمهور روسیه پاسخ نخواهد داد؛ زیرا از نتانیاهو میترسد و بر روابط قوی با اسرائیل اصرار دارد.
عطوان در یادداشت خود نوشت: روز گذشته پوتین تلفنی با بشار اسد همتای سوریاش گفتگو کرد و به وی خبر داد سامانه موشکی «اس 300» را طی دو هفته آینده در اختیار نیروی هوایی سوریه قرار خواهد داد. این سامانه موشکی پیشرفته و ضدهواپیما است. مهمتر از این ژنرال سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه، در یک نشست خبری اعلام کرد این موشکها بسیار پیشرفته است و میتواند اهداف هوایی را از فاصله 250 کیلومتری هدف قرار دهد و ساقط کند یعنی اگر از آسمان لبنان حملهای انجام شود همانطور که بارها جنگندههای اسرائیلی از آسمان لبنان برای حمله به اهداف سوری در عمق خاک سوریه استفاه کردند، این سامانه قابل استفاده است.
ژنرال شویگو همچنین تاکید کرد کشورش سیستم مکانیزه کنترل را که بطور انحصاری در اختیار ارتش روسیه است، به نیروی هوایی سوریه خواهد داد که از طریق آن مدیریت مرکزی پدافند هوایی سوریه میتواند همه جنگندههای روسی را در آسمان شناسایی کند و مهمتر از این روسیه میتواند در ارتباطات رادیویی هر هواپیمای جنگی که سعی دارد از فراز مدیترانه به سوریه حمله کند، پارازیت ایجاد کند.
پوتین عذرخواهی بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، را درباره نقش این رژیم در ساقط کردن هواپیمای «ال ۲۰» را نپذیرفت و عرض تسلیت به مناسبت کشته شدن پانزده افسر اطلاعات سوار بر این جنگنده را رد کرد و پاسخ قاطعی به این گردنکشی اسرائیل و تعامل بی پروا با قدرت بزرگ یعنی روسیه و به خطر افکندن جان افسران و نظامیانش داد. این پاسخ از طریق تحویل دادن موشکهای «اس 300» به سوریه انجام میشود. تحویل این موشکها به معنی پایان یافتن رجزخوانیهای اسرائیل در آسمان سوریه و لبنان است و این تحولی غافلگیرکننده است که هیچ کس انتظار آن را نداشت.
هر کس از متن صورتجلسه ملاقات میان فرمانده نیروی هوایی روسیه با همتای اسرائیلیاش در مسکو -که بطور عمدی فاش شده- با خبر شود، پی میبرد که تا چه اندازه روسیه از این اقدام اسرائیل خشمگین شده است. این جلسه بیست و یک دقیقه طول کشید که با درگیری لفظی همراه بود و ژنرال روس بدون اینکه با هیئت اسرائیلی خداحافظی کند، جلسه را ترک و تهدید کرد هر هواپیمایی به ساحل سوریه نزدیک شود فورا منهدم خواهد شد و برای به چالش کشیدن اسرائیل 12 فروند جنگنده سوخوی «اف سی و پنج» به این سواحل فرستاد. این جنگندههای روسی عملا روانه شدند و هیچ جنگنده اسرائیلی از روی ترس و وحشت متعرض آنها نشد.
در ادامه این مطلب آمده است: پوتین با اسرائیلیها بسیار تعارف کرده بود و به خواستههای آنها برای تحویل ندادن موشکهای «اس 300» به سوریه پاسخ مثبت داد با اینکه قرارداد فروش این سامانه بین یکدیگر امضا شده بود و افسران سوری برای چگونگی استفاده از این سامانه آموزش دیده بودند. استدلال اسرائیل این بود که این موشکها تهدیدی برای امنیت اسرائیل است.
آویگدور لیبرمن، وزیر جنگ اسرائیل، که طی سه روز گذشته هیچ صدایی از وی شنیده نشد چند سال قبل تهدید کرده بود جنگندههای اسرائیلی هر سامانه موشکی از نوع «اس 300» را که ارتش سوریه دریافت کند، منهدم خواهد کرد. آیا هنوز وی بر سر قولش است و جنگندهها را برای انهدام این سامانه به سوریه خواهد فرستاد؟
فکر نمیکنیم لیبرمن و رئیس او نتانیاهو بتوانند وارد این مقابله با روسیه شوند. آن دوره که جنگندههای اسرائیلی وارد آسمان سوریه میشدند و اهدافی را در عمق سوریه هدف قرار میدادند و سالم باز میگشتند، دیگر گذشت.
ما فکر میکنیم رئیس جمهور روسیه دروغ نمیگوید و حرف میزند و به آن عمل میکند و کاسه صبرش از دروغها و فریبکاریها و گردنکشی اسرائیل لبریز شد و گرچه دیر به این باور رسید، باز بهتر از این است که هرگز به چنین باوری نمیرسید.
اسرائیل به شدت نگران است و چنان سیلی محکمی از روسیه خورد که به سبب غرورش هیچگاه فکرش را هم نمیکرد. علاوه بر این یکی دیگر از نگرانیهای آن موشکهای «حزبالله» و ایران و سوریه است و «حماس» را نیز در نوار غزه فراموش نمیکنیم و تعجب نمیکنیم متحدان عربی اسرائیل نیز در نگرانی دوگانه با اسرائیل شریک هستند. نخستین نگرانی به سبب وضع اسفباری است که اسرائیل پیدا کرده است و دومین نگرانی هم بازتابهای منفی آن بر طرح آن در سوریه برای ساقط کردن نظام سوریه است.
سوریه که طی هفت سال گذشته خشم خود را فرو خورد و دردهای رابطه روسیه و اسرائیل و نقش آن در محرومسازی سوریه از داشتن سامانه دفاعی «اس 300» را تحمل کرد، شاید از این بحران پیروز خارج شده باشد.
آنچه درباره سوریه گفته میشود درباره متحدش ایران نیز بطور جزئی یا کلی و به صورت موقت یا دائم مصداق دارد. ائتلاف ایران و روسیه قدرتمند میشود و از حیث راهبردی در چند موقعیت به یکدیگر نزدیک میشوند و نمونه آن برگزاری نشست سه جانبه اخیر در تهران برای بررسی آینده ادلب است که پوتین و روحانی در یک سنگر و رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، در سنگر دیگری قرار داشتند.
بعید نیست این بحران بین روسیه و اسرائیل بعد از مدتی کوتاه یا طولانی مهار شود گرچه برخی کشورهای عربی بر توبیخهای نتانیاهو مرهم میگذارند و به عنوان متحد قدرتمند به آن میبالند، اما این احمقانه است که تصور کنیم روسیه تانکها و جنگنده هایش را برای آزادسازی فلسطین بسیج کند. روسیه قدرت بزرگی است که دارای منافعی است و مشکل به خود ما عربها باز میگردد که گمراه شدیم و نمیدانیم منافع ما در کجاست.
در انتهای این یادداشت آمده است: هر نوع مصالحه بین روسیه و اسرائیل برای تلآویو پر هزینه خواهد بود و از اقدام ترکیه در ساقط کردن جنگنده روسی درس گرفتیم که ساقط کردن هواپیماهای روسی کار آسانی نیست که پیامدهای بدی نداشته باشد و بتوان آن را با عذرخواهی صوری مهار کرد. امروز رئیس جمهور متفاوتی بر روسیه حاکم است که فارغ التحصل «کاگب» است و میخواهد عظمت روسیه را احیاء کند و انتقام فروپاشی شوروی را بگیرد و نمیتواند به مدت طولانی از این واقعیت غافل شود که اسرائیل مطمئنترین متحد آمریکا و شریک آن در همه جنگها و توطئه هایش است. صدای نفس راحتی که دمشق میکشد و همچنین صدای درد و پشیمانی تلآویو را راه دور احساس میکنیم و خدای بزرگ و بلند مرتبه مهلت میدهد، اما در مجازات کوتاهی نمیکند.
باشگاه خبرنگاران جوان