فصل‌الخطابی برای رسانه ملی!

رشد و ارتقای هرم دانشی و آگاهی‌های عمومی یکی از کاربردهای مهم رسانه‌ها، به ویژه رسانه ملی به منزله فراگیرترین رسانه عمومی است. رسانه ملی به دلیل برخورداری از عناصر مهم انتقال پیام به صورت صوتی، تصویری و حتی نوشتاری بستر مناسبی برای آموزش و تربیت و ترویج ارزش‌های دینی و اخلاقی است. شاید به همین دلیل است که امام خمینی(ره) صدا و سیما را یک دستگاه بزرگ آموزشی و تربیتی و به منزلۀ یک «دانشگاه عمومی» می‌دانستند که قلمرو آن همه بخش‌های کشور را در بر می‌گیرد. 
رسانه‌ای در ابعاد و گستره صدا و سیما اگر بخواهد به مثابه دانشگاه‌ـ که یک مرکز علمی است‌ـ ایفای نقش کند، جز از طریق تولید برنامه‌های اصولی و منطبق با موازین دینی و اخلاقی که در پرتو آن بتواند افکار عمومی را تغذیه سالم کرده و نسل‌های آینده را متفکر و خردمند و با انگیزه و اراده پرورش دهد، موفق نخواهد بود. 
رادیو و تلویزیون به دلیل ویژگی‌های فنی و نوع انتقال پیام از طریق آنها که زنده و همیشگی است، می‌توانند با مخاطبان ارتباط برقرار کنند؛ به همین دلیل باید تدابیری برای پر کردن اوقات فراغت و ایجاد سرگرمی برای مخاطبان داشته باشند که ایجاد جاذبه برای نگه داشتن شنونده و بیننده از ضروریات این مهم است. همین موضوع سبب شده است با گسترش شبکه‌ها توجه به برنامه‌های ترکیبی و موضوعاتی از قبیل مسابقات، جنگ‌ها و... بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. 
تا اینجای کار طبیعی است؛ اما مشکل زمانی آغاز شد که پای اسپانسرهای قدرتمند به این رسانه باز شد. با ورود این حامیان مالی، شیوه کار به این صورت شد که صدا و سیما در برنامه‌های پرمخاطبش از مردم می‌خواهد با انجام تراکنش‌ها، جمع‌آوری و خرید بسته‌های امتیازی که برای آنها درگاه پرداخت مشخص هم وجود دارد، با کمک اپلیکیشن‌هایی مانند «آپ» و «۷۸۰» امتیاز کسب کرده و شانس خود را در قرعه‌کشی افزایش دهند. جالب اینجاست که جوایز این برنامه‌ها قابل توجه هستند و با سودی که اسپانسرها می‌برند به هیچ‌وجه قابل مقایسه نیست. 
مشکلات مالی سازمان صدا و سیما که «عبدالعلی‌علی‌عسکری» رئیس این سازمان آذر ماه 97 گفت: «تأمین حدود ۱۸۰۰ میلیارد تومان در این شرایط بازار، برعهده خود سازمان است و این خیلی کار سخت و تقریباً نشدنی است.» مزید بر علت شد و شاهد ظهور و بروز مسابقات گوناگون با فضاهای متنوع و با حضور سلبریتی‌ها بودیم که به جای مجریان مشهور نشسته و سکان مسابقات را نیز در دست گرفتند. جوایز کلان این مسابقات سبب شد علاقه‌مندان زیادی برای حضور در آنها اقدام کرده و با توجه به برنامه طراحی شده لازم بود هزینه کنند تا بتوانند شانس حضور در آن را به دست آورند.
حرف و حدیث‌هایی در این باره شنیده ‌شد تا اینکه اولین بار سوم اردیبهشت در پاسخ به استفتایی از یکی از مراجع تقلید، ایشان این مسابقات را قمار دانسته و اعلام کردند کسانی که در این مسابقات شرکت می‌کنند مالک آن جوایز نیستند. پس از آن تعداد دیگری از مراجع نیز نظرات مشابهی مطرح کردند. بحث‌ها درباره اینکه این مسابقات مصداق استفتا هستند در حال بالا گرفتن بود که رهبر فرزانه انقلاب در دیدار جمعی از کارگران با تأکید بر تقویت روحیه کار و تلاش، گفتند: «ما باید فرهنگ کار و تولید و تلاش را ترویج کنیم؛ این روحیه‌ نشستن و ثروت بادآورده را انتظارکشیدن باید از بین برود، این را نباید ترویج کنیم. دستگاه‌های مختلف، صدا و سیما و دیگران باید متوجّه این معنا باشند که نوع کارهایی از قبیل کارهای بخت‌آزمایی را ترویج نکنند...»
با این بیان صریح رهبری حجت بر همگان تمام شد و انتظار می‌رود رسانه ملی و مدیران آن با اصلاح روش فعلی تدبیری برای آینده بیندیشند که هم از جذابیت برنامه‌هایی از این دست کاسته نشود و هم اصول و مبانی دینی و شرعی 
در برنامه‌ها در اولویت قرار گیرد. اگرچه صدا و سیما به منزله یک نهاد حاکمیتی شرعاً و قانوناً باید در بالاترین سطح، تصمیم انقلابی و مدبرانه برای اصلاح روند فعلی بگیرد، در عین حال باید مراقب بود که با موضع‌گیری‌های برخی دست‌اندرکاران برنامه‌های مورد اشاره که در تلاشند اینطور وانمود کنند که با تغییر اسپانسر و تغییراتی از این دست مشکلات این برنامه‌ها رفع می‌شود، اصل قضیه فراموش نشود؛ چرا که شیوه و نحوه اجرا دچار مشکل است و اصلاح آن نیازمند تغییر بنیادین است.