▼ حرف روز
آمریکا طرفدار اینستکس شد!
واکنش عملی ایران به خروج آمریکا و عدم اجرای تعهدات غرب به شدت اروپا و آمریکا را آشفته کرده است. اگرچه هنوز ایران گامهای اولیه را در این زمینه برداشته؛ ولی محدودسازی تعهدات برجامی کشورمان نشان میدهد خروج آمریکا از برجام و معطلسازی اروپاییها ناشی از تصور اشتباه غربیها مبنی بر این بوده است که با وجود نقض برجام باز هم ایران اقدامی نخواهد کرد. موضوعی که «ریچارد نفیو» معمار تحریمها دیروز با صراحت به آن اعتراف کرد.
اما نکته قابل تأمل آنکه در واکنش به تصمیم اخیر ایران برای کاهش تعهدات به برجام، یک مقام مسئول آمریکایی ابراز امیدواری کرده است که با موفقیت سازوکار مالی اروپایی موسوم به «اینستکس»، ایران به پایبندی به توافق هستهای ادامه دهد.
بنابراین در زمینه طرفداری آمریکا از اینستکس و صحبت از اجرایی شدن آن باید گفت، اولاً امضای پنج کشور عضو شورای امنیت، ۱۴ بار تأیید آژانس بینالمللی انرژی اتمی و قطعنامه سازمان ملل، همه با هم نتوانستند آمريکا را با وجود تعهداتی که در برجام داده بود، در این توافقنامه نگه دارد و اروپاييها را به اجراي تعهداتشان متعهد کند، حالا به «اينستکس» که هيچ یک از پشتوانههای برجام را ندارد، چگونه میتوان اعتماد کرد؟ ثانیاً، با مطرح شدن اینستکس اروپاییها در تلاشند تا نشان دهند بین برجام و آمریکا، برجام را انتخاب کردهاند؛ اما واقعیت امر این است که اروپا نشان داد هیچ وقت مستقل نبوده است. حتی تبلیغات نمادین اینستکس نیز تکمیل کردن سیاست فشار حداکثری به ایران است؛ به این صورت که آنها با گرفتن وقت از ایران سعی میکنند از طریق تحریمهای آمریکا اقتصاد ایران را همچنان آشفته نگه دارند و اجازه اقدام متقابل به ایران را ندهند. رفتاری که به نظر میرسد تاریخ مصرف آن گذشته است. ثالثاً رفتار مقتدرانه جمهوری اسلامی ایران در کاهش تعهدات برجامی خود، رفتار استعماری مدرن غرب را به شدت خدشهدار کرده و آنها سعی میکنند به هر نحو ممکن اجازه پاسخ متقابل را به ایران ندهند. صحبت از اجرایی شدن اینستکس، توقف نفتکش غول پیکر ایرانی از سوی روباه پیر و اظهارنظرهای متفاوت مقامات غرب همگی نشان از اراده غرب در تأثیرگذاری بر تصمیمگیری مقتدرانه مسئولان دارد.
اما انتظار از دولت و دستگاه دیپلماسی این است که مسیر انتخاب شده را با قوت و قدرت بپیمایند و اطمینان داشته باشند پیروزی در گرو ایستادگی است.
▼ گزارش روز
دو اپیزود، یک واقعیت
اپیزود اول: یک خواننده انگلیسی خلاف قوانین، بدون داشتن مدارک ضروری برای سفر به جمهوری اسلامی ایران، وارد فرودگاه «کیش» میشود و مسئولان مربوطه طبق قانون از ورود وی به کشور جلوگیری میکنند! در مقابل «جاس استون» فیلمی را در صفحه خود در شبکه اجتماعی اینستاگرام منتشر کرده و بدون اشاره به ناقص بودن مدارکش، مدعی میشود به او اجازه ورود به ایران داده نشده است! این لحظه، درست همان زمانی است که مأموریت رسانههایی، مانند «بیبیسی فارسی» آغاز میشود! بلافاصله این خبر در صفحه اول پایگاه این شبکه قرار گرفته و خبرنگاران آن در فضای مجازی فعال میشوند. آنها به دروغ مدعی میشوند یک تبعه کشور انگلیس پس از 24 ساعت بازداشت از ایران اخراج شده است و چنان فضاسازی میکنند که گویا اجرای قانون از سوی مسئولان فرودگاه کیش یک اقدام ضد بشری است! فضایی که متأسفانه موجب شد تعدادی سادهلوح و زودباور که در میانشان چهره شناختهشده و مدعیای نیز حضور داشت، به صفحه «جاس استون» رفته و کامنت عذرخواهی بگذارند!
اپیزود دوم: کاروان تیم ملی والیبال کشورمان که مقتدرانه به مرحله نهایی بازیهای «لیگ جهانی والیبال» صعود کرد، برای شرکت در مرحله نهایی این مسابقات که قرار است در «ایالات متحده آمریکا» برگزار شود، پس از سفری ۳۰ ساعته به فرودگاه «شیکاگو» وارد میشود! اما به جای استقبال از دومین تیم برتر مرحله مقدماتی، ملیپوشان کشورمان که پیشتر همه اقدامات برای ورودشان به آمریکا انجام شده بود و مجوزهای لازم را داشتند، چهار ساعت در فرودگاه معطل میشوند و پلیس از تعدادی از آنها بازجویی میکند؛ اما اینبار برخلاف مورد فرودگاه کیش هیچ خبری از رسانههای فارسیزبان و جریان خاص در فضای مجازی نیست! همانطور که کمتر کسی میداند نزدیک به ده ماه از بازداشت پروفسور «سلیمانی» و دو شاگردش در آمریکا میگذرد، در حالی که حتی گزارش «افبیآی» نشان میدهد، او و شاگردانش هیچ اقدامی جز کارهای علمی، پزشکی و درمانی انجام ندادهاند.
▼ خبر ویژه
درک آن سخنان برای ما آسان نبود!
«سیدحسن نصرالله» دبیرکل حزبالله لبنان در گفتوگو با «مسعود رضایی» و «مهدی فضائلی» گفته است، یکی از بزرگترین دغدغههای حزبالله بحث «حافظ اسد» بود و در همین راستا بارها به رهبر معظم انقلاب گفته بودیم که نگران این هستیم که حافظ اسد، رئیسجمهور سابق سوریه فوت کند و بعد از او نمیدانیم چه کسی به قدرت میرسد و اگر «بشار اسد» به قدرت برسد، آیا جبهه مقاومت و حزبالله و ایران به هم نزدیک میشوند؟ آیا وی این فرصتها را به ما میدهد؟ رهبر حکیم انقلاب در این باره به صراحت به ما فرمودند، شما هیچ نگران نباشید. بشار بعد از پدرش به قدرت میرسد و حجم خدماتی که ایشان به حزبالله لبنان و مقاومت خواهند داشت، چند برابر پدرشان خواهد بود. سیدحسن نصرالله همچنین گفت در آن زمان وقتی بیانات رهبر عزیز انقلاب را میشنیدیم خیلی برای ما درک آن سخنان آسان نبود؛ اما الآن میفهمیم که ایشان چقدر دوراندیشانه با یک تحلیل واقعی این حرف را میزدند. سیدحسن نصرالله همچنین گفته است، الآن من روابط بسیار گرمتری با بشار اسد در مقایسه با پدرش دارم. بعضی مواقع که به دیدار او میروم، ساعتها با هم مینشینیم و صحبت و گفتوگو میکنیم و قدم میزنیم. یک روز کامل را با ایشان هستیم و ایشان هم در همه مسائل و مواضع با ما همراه هستند.
▼ اخبار
1ـ ائتلاف ضد مقاومت در آستانه فروپاشی
روزنامه «ینی شفق» چاپ ترکیه نوشت: «کسانی که تنشهای اخیر در «خلیجفارس» را دنبال میکنند، احتمالاً از تحولات جدیدی که در حال وقوع است، آگاهی دارند. در ماجرای حمله به نفتکشها در الفجیره جایی که عربستان انگشت اتهام را مستقیم به سمت ایران نشانه گرفت؛ امارات حاضر به متهم کردن ایران نشد و خواستار تحقیقات بینالمللی در این رابطه شد. بن زاید، عقبنشینی از یمن را شروع کرده است و امارات واحدهای نظامی خود را از مکانهای استراتژیک یمن بیرون کشیده و در حال ترسیم نقشه راه جدید و البته متفاوت از سیاستهای بنسلمان است. با وجود آنکه رسانههای عربستان، هنوز مقالات تحریکآمیز زیادی علیه قطر منتشر میکنند، تعداد مقالاتی که علیه قطر در امارات نوشته شدهاند، بهطور چشمگیری کاهش یافته است. نشانههایی که شکاف اتحاد منطقهای را که توسط ولیعهد عربستان و ولیعهد امارات ایجاد شده بود، به روشنی نشان میدهد.»
2ـ چهره جدید انتخابات 2020 آمریکا
در تازهترین نظرسنجیهای صورتگرفته در آمریکا افزایش میزان آرای سناتور «کامالا هریس» نشان میدهد، او توانسته است گوی سبقت را از افرادی، مانند «الیزابت وارن» و «برنی سندرز» ربوده و پس از «جو بایدن» به رتبه دوم صعود کند. نکته قابل تأمل اینکه، در ایالت مهم «آیووا»، نخستین ایالتی که انتخابات درونحزبی دموکراتها در آن برگزار میشود، آرای وی افزایش تصاعدی پیدا کرده و حتی از جو بایدن نیز پیشی گرفته است. نکته مهم دیگر این است که او از حامیان رژیم صهیونیستی به شمار میآید و با لابی صهیونیستی «آیپک» (کمیته امور عمومی آمریکاـ اسرائیل) رابطه مستقیم و خوبی دارد؛ چنانکه میگوید: «فکر میکنم اسرائیل هرگز نباید موضوعی حزبی باشد. تا زمانی که من سناتور ایالات متحده باشم، هر آنچه بتوانم برای بسط حمایت دو حزبی از امنیت اسرائیل و حق اسرائیل برای دفاع از خود، انجام میدهم.»
3ـ اعضای جدید شورای نگهبان هفته آینده انتخاب میشوند
براساس گزارشهای منتشر شده بهزودی نام حقوقدانان مورد نظر رئیس قوه قضائیه برای عضویت در شورای نگهبان اعلام خواهد شد. گفتنی است، مطابق اصل 91 قانون اساسی، شورای نگهبان 12 عضو دارد که از این تعداد 6 فقیه از سوی رهبر معظم انقلاب انتخاب میشوند و 6 حقوقدان با معرفی رئیس قوه قضائیه به مجلس شورای اسلامی و رأیگیری بر اساس اکثریت نسبی برگزیده میشوند. در روز 23 تیر ماه 1395 نمایندگان مجلس سه عضو حقوقدان شورای نگهبان را از بین پنج نفر انتخاب کرده بودند که عباسعلی کدخدایی، محمدرضا علیزاده و سیدفضلالله موسوی برگزیده شدند. در حال حاضر نیز دوره نجاتالله ابراهیمیان، سام سوادکوهیفر و محسن اسماعیلی، سه حقوقدان شورای نگهبان به پایان رسیده و باید دید رئیس دستگاه قضا چه افرادی را به مجلس شورای اسلامی معرفی خواهد کرد.
4ـ آخرین وضعیت نقدینگی
بانک مرکزی آمارهای نقدینگی را تا پایان سال 1397 اعلام کرد. آخرین رقم نقدینگی سال گذشته به 18 هزار و 828 هزار میلیارد تومان رسیده است. میزان رشد نقدینگی در طول سال ۹۷ مماس با سالهای 1395 و 1396 و معادل 23/1 درصد گزارش شده است. از این نظر همچنان سطح رشد نقدینگی فاصلهای از میانگین اقتصاد ایران نگرفته است. از نظر حجمی در سال 1397، نقدینگی موجود در سطح اقتصاد به میزان 352/9 هزار میلیارد تومان حجیمتر شد؛ به عبارتی هر روز ۹۶۶ میلیارد تومان به نقدینگی افزوده شد. روند پیشروی نقدینگی نشان میدهد، سریعترین رشد نقدینگی در سه ماه پایانی سال رخ داده است. در این سه ماه میزان رشد نقدینگی حدود 6/7 درصد گزارش شده است؛ در حالی که رشد نقدینگی در زمستان ۹۶ معادل 5/8 درصد بود.
▼ اخبار کوتاه
◄ وبگاه شبکه خبری «بلومبرگ» افشا کرد، نفتکش «بریتیش هریتیج» متعلق به شرکت «بریتیش پترولیوم» از بیم توقیف از سوی جمهوری اسلامی ایران از حرکت به سمت تنگه هرمز خودداری کرده است. این نفتکش در حال حرکت به سمت پایانه نفتی بصره در جنوب عراق بوده، اما روز ۶ جولای (۱۵ تیر ماه) ناگهان تغییر مسیر داده و در حال حاضر در سواحل عربستان سعودی است. یک مقام مطلع مدعی شده است، شرکت انگلیسی نگران است ایران در اقدامی تلافیجویانه این نفتکش را توقیف کند. گفتنی است، «راب مکایر» سفیر انگلیس در تهران در پی توقیف نفتکش حامل نفت ایران تاکنون سه بار به وزارت خارجه احضار شده است.
◄ گزارشهای بانک مرکزی نشان میدهند، میزان بدهی خارجی دولت در سال ۱۳۹۷ روند نزولی داشته است. در ماه ابتدایی سال 1397 میزان کل بدهی خارجی دولت ۱۱ میلیارد و ۳۵ میلیون دلار بوده است، این میزان در ماه پایانی سال با کاهشی یک میلیارد و ۶۹۶ میلیون دلاری به ۹ میلیارد و ۳۳۹ میلیون دلار رسیده است. سهم سرانه هر ایرانی از بدهیهای خارجی دولت از ۱۳۸ دلار در فروردین ماه به ۱۱۷ دلار در اسفند ماه ۱۳۹۷ کاهش یافته است.
◄ «محمدجواد ظریف» در واکنش به توقیف نفتکش حامل نفت ایران در تنگه جبلالطارق گفت: این بدعت خطرناکی است که به نیابت از «تیم ب» انجام شده و دزدی دریایی است. وزیر امور خارجه کشورمان ضمن اشاره تلویحی به اینکه تحریمهای اتحادیه اروپا علیه سوریه فقط شامل کشورهای اروپایی میشود، افزود: «ایران نه عضو اتحادیه اروپاست و نه مشمول تحریم فروش نفت اروپا (به سوریه) میشود.»
◄ «حسین ذوالفقاری» معاون امنیتی و انتظامی وزیر کشور با «محمد بدر ناصر» معاون امنیتی وزیر کشور عراق دیدار کرد. در پایان این نشست توافقی دوجانبه انجام شد که طبق آن برای ایام اربعین صدور روادید حذف شد و زائران میتوانند با داشتن برگه بیمهنامه از مرز عبور کنند.
◄ «بهروز کمالوندی» سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره اینکه آیا گزینه غنیسازی ۲۰ درصدی هم در جلسات شورای عالی امنیت ملی مطرح شده است، گفت: «بله؛ غنیسازی ۲۰ درصد و گزینههای بالاتر نیز مطرح است، منتها هر یک در جای خودش اجرا میشود.»
◄ پیشنهاد تعیین تعرفه برق برای تولید بیت کوینها به میزان تعرفه برق صادراتی در دولت رد شده و اکنون بررسیها و آخرین پیشنهاد که احتمال تصویب آن زیاد است، ۷ سنت به ازای هر کیلووات است.