فرافکنی یا فرار به جلو؟

گفت‌وگوی اخیر بهزاد نبوی با سیاست الف این روزها از زوایای گوناگون خبرساز شده و حواشی مختلفی را به دنبال داشته است. از این میان، اظهار نگرانی وی درباره نفوذ در رده‌های بالای نظام، شاید یکی از تأمل برانگیزترین مواضعش در این مصاحبه باشد. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با اشاره به خطر وجود جریان نفوذ در سطوح گوناگون نظام تصريح كرد: «من معتقد هستم که در کشور کارهایی می‌شود که نمی‌توان آنها را به اصلاح‌طلبان و اصولگرایان نسبت داد یا حتی ناشی از تندروی دانست.»

وی در ادامه با طرح ادعایی درباره پیدا شدن دو جاسوس، که هیچ سندی هم برای آن ارائه نکرده ادامه داد: «من نگران رده‌های بالاتر هستم؛ به طور مثال در ماجرای بمب‌گذاری  پاریس در محل مراسم مجاهدین خلق، درست زمانی این اتفاق رخ ‌داد که آقای روحانی برای اعلام حسن نیت به اروپا سفر کرده است. موضوع نفوذ بسیار مهم و جدی است که باید مورد توجه قرار بگیرد.» بی‌تردید نفوذ خطری جدی است و همه بخش‌های کشور از این نقطه در معرض تهدید هستند؛ اما باید توجه داشت که انتساب آن به «رده‌های بالای نظام» و نهادهای انقلابی با چه هدفی دنبال می‌شود؟ به نظر می‌رسد طرح این مباحث در هفته‌های اخیر با اهداف خاص و برای مصادره به مطلوب کلید واژه «نفوذ» و بازتعریف آن براساس منافع جناحی در حال دنبال شدن است و رگه‌های آن در گذشته نیز قابل ردیابی است.

به یاد داریم که سخنان رهبر معظم انقلاب در دیدار با مردم نجف‌آباد اصفهان در زمینه نفوذ حاوی دو نکته تاریخی بود و ایشان به مصداق‌هایی از نفوذ اشاره کردند. رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به سخنان امام مبنی بر اینکه گاهی اوقات سخن دشمن با چند واسطه از زبان افراد موجه شنیده می‌شود، افزودند :«این فرد موجه، نه پولی گرفته و نه تعهدی داده است؛ اما بدون آنکه بداند، سخن دشمن را تکرار می‌کند و در واقع به نوعی زمینه‌ساز نفوذ شده است.»

به دنبال این بیانات، هشدار نسبت به سوء‌استفاده از کلیدواژه نفوذ، دستمایه بسیاری از اصلاح‌طلبان برای فرار به جلو در این عرصه شد. در همان مقطع که رهبر انقلاب این پروژه دشمن را تشریح فرموده و نسبت به آن انذار دادند، بسیاری از فعالان اصلاح‌طلب، بهره‌برداری جناحی از آن را سبب انحراف از مسیر مقابله با نفوذی‌ها دانستند.

حجت‌الاسلام سیدرضا اکرمی در گفت‌وگویی با اشاره به اینکه موضوع نفوذ هشداری بود که از سوی رهبری برای مراقبت از خودمان در برابر تحرکات دشمن مطرح شد، اظهار کرد: «اما متأسفانه عده‌ای به خاطر سیاسی‌بازی‌ها و مسائل جناحی ممکن است از این هشدار به حق و مطلوب سوءاستفاده کنند که نباید اجازه داد چنین اتفاقی بیفتد.»

محمد عطریانفر نیز در همان مقطع گفت: «مقابله با نفوذ یک پروژه ملی است و نباید آن را ابزار سوءاستفاده جناحی کرد.» حتی رئیس‌جمهور هم در جلسه هیئت دولت با بیان اینکه رهنمودها و نکاتی که رهبر معظم انقلاب مطرح می‌کنند با هدف استحکام قدرت ملی و برای این است که ملت ایران در برابر نفوذ بیگانگان صف واحدی بوده و در برابر توطئه‌ها هوشیار و بیدار باشند، خاطرنشان کرد: «نباید خدای ناکرده برخی بخواهند از این کلمات و واژگان سوءاستفاده کنند و این‌طور نباشد که از این پس با هر کس که مخالف هستیم، بخواهیم او را به نحوی متهم کرده و گروهی  را به حاشیه برانیم.» اما در این میان همراهی وزیر اطلاعات با این صف انذاردهندگان نسبت به سوءاستفاده از مقوله نفوذ، بیش از بقیه قابل تأمل است. وی که پیش از این در نشست علنی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به پرسش کریمی قدوسی، حسن نوروزی و حسین‌علی حاجی دلیگانی در مورد پروژه نفوذ گفته بود که سوءاستفاده از پروژه نفوذ و استفاده ابزاری از آن در منازعات سیاسی، مقابله با آن را به انحراف می‌کشاند، به تازگی در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران، نفوذ در دستگاه‌های دولتی را تنها یک ادعا دانسته و گفته است: «به دلیل اینکه جریان نفوذ را فقط دستگاه اطلاعاتی می‌تواند تشخیص دهد و افراد نفوذ کرده را شناسایی کند، افرادی که در پروژه نفوذ عمل می‌کنند، داغ‌ترین شعارهای حاکمیتی را سر می‌دهند و دیگران را خیلی سریع به ضدیت با نظام و حاکمیت متهم می‌کنند و چون تنها دستگاه اطلاعاتی است که آنها را شناسایی می‌کند به دستگاه اطلاعاتی با عناوین مختلف حمله می‌کنند و اگر بتوانند سعی می‌کنند ریشه دستگاه اطلاعاتی را در بیاورند.»

حسام‌الدین آشنا هم پیش از این در مناظره‌ای تلویزیونی گفته بود: «نفوذگرها آدم‌های ساده‌ای نیستند که شما بگیرید و بندازیدشان دور، بلکه کسانی هستند که در مغز دستگاه اطلاعاتی و بیت اشخاص هستند؛ کسانی که متهم شدند در انحراف یکی از بیوت انقلابی، با وجودی که متهم اعدام شد، شما نمی‌توانید به راحتی تکلیف او را روشن کنید از کجا خط گرفت، با کجا کار کرد و چه طوری وصل بود. مقامات عالی رتبه کشور گفتند نفوذ را مبتذل نکنید. معنایش این است که نفوذها در سطوح بالاتر اتفاق می‌افتد که باید به شدت مراقب باشیم.» باید به این مسئله دقت شود که پشت پرده طرح چنین قرائتی از مسئله نفوذ چیست و با چه هدفی در حال تکرار شدن از سوی چهره‌های مختلف است. پیش از این جریان «اعتدال و اصلاحات» طرح مسئله نفوذ را ناشی از توهم توطئه می‌دانستند یا به آن هجمه می‌کردند. برخی نیز با سکوت از کنار آن عبور کرده و بی‌تفاوت با آن روبه‌رو می‌شدند.

اما امروز این تلقی مشترک از جریان نفوذ از کجا شکل گرفته که با هشدار در این باره اعلام می‌کنند خطر اصلی در ماجرای نفوذ متوجه نهادهای انقلابی است؟