سقوط آزاد بورس دلایل و پیامدها

یادداشت: روز سه شنبه گذشته شاخص کل بورس یکی از شدیدترین عقب‌نشینی‌ها را تجربه کرد و با ۱۰ هزار و ۹۸۲ واحد افت در کانال ۳۰۸ هزار و ۹۷۸ واحدی آرام گرفت. دیروز از ۳۲۵ نماد معاملاتی تنها ۹ نماد با رشد قیمت همراه بود و در مجموع شرکت‌های بزرگ پتروشیمی، فولاد و نفت و گاز بیشترین اثر منفی را بر شاخص کل بورس تهران داشتند. درست است که ذات بازار سرمایه همراه با نوسان است، اما این میزان ریزش و عقب‌نشینی یکی از موارد بسیار نادر در این بازار به شمار می‌آید. با این وضعیت این پرسش به ذهن خطور می‌کند که دلایل این عقب‌نشینی سنگین چه بوده است؟ به عبارت بهتر، چه دلایلی سبب ریزش شاخص کل بورس شده‌ است؟
در پاسخ به این پرسش باید گفت، دلایل متعددی وجود دارد؛ اول ناامنی‌هایی که در اطراف کشور وجود دارد که این موضوع می‌تواند در هر بورسی در سطح جهان تأثیرات منفی بگذارد و تنها مختص به ایران نیست. فارغ از موضوع حمله به نفت‌کش‌ها، بحث جنگ ترکیه با کرد‌های سوریه و عزم سوریه به مقابله با هجوم ترکیه تا حدی تأثیرگذار بوده است. دومین دلیل ریزش، اختلاف حاشیه سود شش ماهه شرکت‌ها و صنایع نسبت به سه ماهه ابتدای سال جاری بوده است.
دلیل دیگر می‌تواند افزایش سطح عمومی قیمت‌ها طی شش ماه گذشته باشد. مهم‌ترین دلیل که تأثیر سنگینی بر بازار سرمایه داشته، بازگو کردن جبران بخشی از کسری بودجه دولت از طریق واگذاری سهام یا انتشار اوراق از سوی برخی مسئولان بوده است. دغدغه مهم این است که دولت قصد دارد برای تأمین کسری بودجه خود چه میزان سهام و اوراق منتشر کند؟ مبهم بودن این موضوع تأثیرش بسیار بیشتر است. البته ناگفته نماند که رفتار هیجانی برخی سهامداران حقیقی و حقوقی هم که وقتی نوسان‌های این‌چنینی را مشاهده می‌کنند؛ با سرعت صف فروش را تشکیل می‌دهند، بی‌تأثیر نبوده است.
در پایان باید گفت تاکنون شاهد چند ریزش بزرگ در این بازار بوده‌ایم که به نظر می‌رسد جای هیچ‌گونه نگرانی برای سهامداران نیست و با اصلاح سریع قیمت‌ها زمینه لازم برای جلب نظر فعالان بازار فراهم خواهد شد و بار دیگر شاهد افزایش شاخص‌ها خواهیم بود.