تاریخ انتشار : ۱۱ آبان ۱۳۹۸ - ۱۷:۱۰  ، 
کد خبر : ۳۱۸۰۸۸

ابعاد و پیامد‌های تغییر وزیر خارجه عربستان

فیصل‌بن‌فرحان ۴۵ ساله، متولد آلمان، بزرگ شده عربستان و فارغ‌التحصیل رشته اقتصاد، اداره سیاست خارجی ریاض را در شرایطی برعهده گرفته است که احتمال تغییرات گسترده در زمان وی نیز چندان قابل پیش‌بینی نیست.
پایگاه بصیرت / رامین ولی زاده
تصمیم پادشاه سعودی برای تغییر وزیر امور خارجه عربستان گمانه‌هایی مبنی بر تغییرات احتمالی در سیاست خارجی اعلامی یا اعمالی ریاض به وجود آورده است. چرایی چنین تغییری و رویکرد آینده عربستان در قبال جمهوری اسلامی ایران محور اصلی این نوشتار را تشکیل می‌دهد.
انتصاب فیصل بن فرحان به عنوان وزیر خارجه جدید عربستان در حالی انجام شد که ابراهیم العساف ۲۷ دسامبر ۲۰۱۸ جایگزین عادل الجبیر شده بود؛ بنابراین این تغییر در بازه زمانی کمتر از یک سال می‌تواند حامل پیام‌هایی باشد. در این میان عجز عربستان در حل و فصل مسائل سیاست خارجی، خود یکی از پیام‌های مذکور قلمداد می‌شود.
مجموعه‌ای از اقدامات اشتباه در سیاست خارجی عربستان اکنون این کشور را در بن‌بستی جدی قرار داده که به نظر می‌رسد پس از یازده سپتامبر سخت‌ترین شرایط ممکن را برای ریاض رقم زده است. جنگ یمن و قتل عام زنان و کودکان بی گناه یمنی در این جنگ، افزایش تنش‌ها با دوحه، کمک به گروه‌های تروریستی، قتل جمال خاشقچی و دامن زدن به اختلافات در منطقه بخشی از اقدامات نسنجیده ریاض در غرب آسیا محسوب می‌شود.
همچنین توجه به نوع نگاه قدرت‌های فرامنطقه‌ای به ریاض نشان می‌دهد عربستان پشتوانه‌های خود را در سیاست خارجی از دست داده است. مواضع تحقیرآمیزی که دونالد ترامپ به صورت مکرر در قبال عربستان در پیش می‌گیرد، مؤید نکته مذکور است.
ابراهیم العساف، وزیر خارجه پیشین عربستان در بازه کوتاهی که در این جایگاه قرار داشت، نتوانست تغییرات عمده‌ای در سیاست خارجی این کشور انجام دهد. انفعال وی طی این مدت کاملاً ملموس بود؛ به گونه‌ای که میزان فعالیت عادل الجبیر در این مدت، علی‌رغم کنار گذاشته شدن از وزارت خارجه، بیشتر از ابراهیم العساف به چشم می‌آمد؛ البته عادل الجبیر در تصمیم‌گیری اشتباه در سیاست خارجی عربستان سهیم است.

فیصل‌بن‌فرحان ۴۵ ساله، متولد آلمان، بزرگ شده عربستان و فارغ‌التحصیل رشته اقتصاد، اداره سیاست خارجی ریاض را در شرایطی برعهده گرفته است که احتمال تغییرات گسترده در زمان وی نیز چندان قابل پیش‌بینی نیست. سوابق اجرایی بن فرحان نشان می‌دهد او پیشینه چندان زیادی در سیاست خارجی سعودی ندارد. وی پیش از این از فوریه ۲۰۱۹ به عنوان سفیر ریاض در آلمان مشغول فعالیت بود. پیش از آن نیز در جایگاه مشاور خالدبن‌سلمان در زمان سفیری او در واشنگتن قرار داشت. فیصل‌بن‌فرحان پیش از پیشینه‌های سیاسی در صنعت نظامی عربستان فعالیت کرده است.
بر این اساس سوابق فیصل بن فرحان نشان می‌دهد او در عرصه سیاسی فردی تازه‌کار محسوب می‌شود؛ البته برخی ویژگی‌های او از جمله فعالیت در شبکه‌های اجتماعی قابل توجه است که احتمالاً بر نحوه عملکرد سیاست خارجی ریاض تأثیرگذار خواهد بود. بر این اساس پیش‌بینی می‌شود فیصل‌بن‌فرحان از این بستر در راستای اهداف سعودی‌ها بهره‌برداری خواهد کرد.
با این حال، به نظر می‌رسد تغییر وزیر خارجه عربستان تأثیر چندانی بر رویکرد این کشور در قبال جمهوری اسلامی ایران نخواهد داشت. اولاً بن‌فرحان در سیاست خارجی پیشینه چندانی ندارد؛ بنابراین پیش‌بینی می‌شود نحوه اجرایی کردن سیاست خارجی ریاض به او دیکته خواهد شد و مستقلاً به اتخاذ مواضع متفاوت اقدام نخواهد کرد. ثانیاً برخی مواضع پیشین بن‌فرحان نیز تغییر نکردن سیاست خارجی ریاض را در قبال ایران تأیید می‌کند؛ برای نمونه او پس از حمله یمنی‌ها به تأسیسات نفتی آرامکو اتهام‌هایی کذب علیه جمهوری اسلامی ایران مطرح کرد که کاملاً بی‌اساس بود.

دلیل سوم به اشتباهات گسترده ریاض در سیاست خارجی مربوط می‌شود؛ تا زمانی که عربستان به فتنه‌انگیزی و جنگ در منطقه غرب آسیا پایان ندهد، نمی‌توان به نیت آل‌سعود خوش بین بود. در نهایت اینکه بن‌فرحان شخصیتی غربگراست. به نظر می‌رسد او در راستای گسترش بیش از پیش روابط ریاض با غربی‌ها، به ویژه واشنگتن تلاش خواهد کرد. این موضوع می‌تواند به تداوم سیاست‌های نسنجیده عربستان در منطقه غرب آسیا منجر شود.
نظرات بینندگان
آخرین مطلب
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات