آیا ترامپ برای فرار از استیضاح دست به ماجراجویی می زند؟

 با توجه به آشفتگی همیشگی دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا که اکنون با استیضاح و خشم ناشی از آن نیز همراه شده است، باید منتظر برخی ماجراجویی‌های متهورانه، ماجراجویانه و غیرقابل پیش‌بینی در سیاست خارجی او بود، به ویژه در پاسخ به دشمنانی مانند ایران و کره‌شمالی که مشتاق سنجش عزم و اراده ترامپ هستند.
عقل سلیم می‌گوید که بزرگترین خطر هرگونه سیاست خارجی رسوایی‌آور ترامپ می‌تواند آشفتگی و عدم‌توانایی برای تمرکز بر مسائل باشد. اما در دولت ترامپ سطح هرج‌ومرج و ناکارآمدی آنقدر بالاست – ترامپ در طول سه سال، چهار مشاور ملی و دو وزیر امور خارجه عوض کرده است – که حتی نمی‌توان تاثیرات منفی استیضاح را برشمرد.

دولت برای مقابله با آشفتگی و مشکلات ناشی از استیضاح و تاثیرات مخرب این عوامل بر سیاست خارجی باید مجموعه‌ای یکپارچه از سیاست‌های در حال اجرا را در اختیار داشته باشد که نوید ‌دهنده برخی موفقیت‌ها باشند. اما در حال حاضر درباره کارایی تمام سیاست‌های ترامپ تردید وجود دارد: کشمکشی به ظاهر بی‌پایان با کره شمالی که کیم جونگ‌اون را به از سرگیری آزمایش‌های موشک‌های دوربرد واداشته است؛ کارزار فشار حداکثری علیه ایران که هیچ هدف یکپارچه‌ای ندارد؛ یک سیاست بی ثبات درباره سوریه که میان پیش‌روی و پس‌روی نیروهای آمریکایی و همپیمانان و دشمنان سردرگم در نوسان بوده، و یک طرح صلح خاورمیانه که بیشتر به نفع اسرائیل و علیه فلسطینیان بوده و هنوز هم تکمیل نشده است.

نکته مهم این است که استیضاح در سال انتخابات صورت می‌گیرد و این هم‌زمانی می‌تواند شرایط ترامپ را منحصر به فرد کرده و صحنه را برای آنچه او می خواهد در خارج از مرزها انجام بدهد، آماده کند. سیاست خارجی ترامپ اکنون به شدت در خدمت نیازهای سیاست داخلی اوست. ترامپ با خروج از توافق اقلیمی پاریس، خروج از توافق هسته‌ای ایران و به رسمیت شناختن بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل و افتتاح سفارت امریکا در آن شهر، به دنبال جلب حمایت حوزه‌های انتخاباتی به قیمت فداکردن منافع ملی بوده است.

با نزدیک شدن به انتخابات، ترامپ به دنبال این خواهد بود که بسیار مشغول به نظر برسد و به همین دلیل در نشست‌های پر زرق و برق مشارکت خواهد کرد و به دنبال پرهیز از رویارویی‌های نظامی در خارج از مرزها خواهد بود. نگرانی ورود ترامپ به بحرانی خارجی برای پرت کردن حواس‌ عمومی از مشکلات داخلی یا جلب پشتیبانی قابل قبول نیست چرا که سال انتخابات نزدیک است و هرگونه اقدام متهورانه ای که به کشمکش نظامی با ایران یا کره‌شمالی بیانجامد اثری فاجعه‌بار بر نتایج انتخابات خواهد گذاشت.

البته ترامپ غیرقابل پیش‌بینی است و امکان دارد که به دلیل جنون ناشی از استیضاح، تحرکات موشکی کره شمالی یا مسائل ایران را بهانه برای اقدامی متهورانه و ماجراجویانه قرار دهد. اما بیشتر محتمل است که او نشست نمایشی دیگری با کیم برگزار کند تا نشان بدهد که بازی مذاکره با کره‌ شمالی هنوز ادامه دارد. اگرچه در حال حاضر چندان محتمل به نظر نمی‌رسد، اما ترامپ می تواند همین سیاست را درباره ایران نیز پیش بگیرد و از شمار راهکارهای مذاکره‌ای به نفع خود استفاده کند.

شاید بزرگترین خطر سیاست خارجی آمریکا در سال پیش رو این است که دشمنان آمریکا که از آشفتگی ترامپ آگاه هستند بخواهند او را مورد آزمایش قرار بدهند و محک بزنند. آنها چه بسا بپندارند که نگرانی‌های انتخاباتی ترامپ مانع از پاسخ شدید او به تحرکات آنها خواهد بود یا می‌توانند با اقدامات تحریک آمیز او را به مذاکره بکشانند و امتیازات مورد نظرشان را از او بگیرند.

چه بسا کیم جونگ اون با افزایش آزمایش‌های موشکی در اواخر سال جاری یا در میانه دادرسی سنا در ژانویه، ترامپ را آزمایش کند. همچنین ایران که پس از یورش به تاسیسات نفتی عربستان شاهد بی‌میلی ترامپ برای پاسخ نظامی بود فرصت مناسبی دارد تا با نقض بیشتر تعهدات برجام یا با انجام تحرکی تهاجمی در خلیج فارس، ترامپ را بیازماید.

اینجاست که تقاطع سیاست‌های انتخاباتی، خلق و خوی بی‌ثبات ترامپ، یک کنگره دوقطبی و نبود مشاوران خردمند در اطراف ترامپ می‌تواند ترکیبی مهلک بیافریند و ایالات متحده را به جنگی بکشاند که نه ترامپ و نه آمریکا خواهان یا نیازمند آن نیستند.

آرون دیوید میلر (Aaron David Miller)

منبع: سی ان ان / تحریریه دیپلماسی ایرانی