موشک های کروز هوا پرتاب امروزه تبدیل به یکی از تسلیحات اصلی و خاص برای همه نیروهای هوایی مدرن در دنیا شده اند. این موشک ها در هر دو نقش ضد کشتی و حمله به اهداف زمینی به کار می روند و به نوعی دست برتر و بلند یک نیروی هوایی در عملیات تهاجمی محسوب می شوند و با توجه به توسعه سیستم های ضد هوایی در جهان، ضرورت در اختیار داشتن توان دورایستا، برای همه فرماندهان بویژه در بخش هوایی یک دغدغه و ماموریت ویژه به حساب می آید.
در جهان امروز موشک های کروز هوا پرتاب با بردهای مختلفی وجود دارد و نیروهای هوایی به عنوان کاربر این تسلیحات، حساب ویژه ای روی آنها باز می کنند. بیشتر این تسلیحات هوا پرتاب از نظر برد در کلاس کمتر از ۵۰۰ کیلومتر هستند و البته تعداد معدودی از کشورهای جهان توانسته اند این تسلیحات را در بردهای نزدیک به ۱۰۰۰ کیلومتر و بیشتر از آن در اختیار بگیرند.
اما طی روزهای اخیر و در جریان تحویل تعدادی از هواپیماهای نیروی هوایی ارتش که توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح اورهال شده اند، نکته بسیار مهمی توسط امیر حاتمی وزیر دفاع مورد اشاره گرفته و آن هم توان وزارت دفاع برای نصب موشک های کروز با برد ۱۰۰۰ کیلومتر روی جنگنده های موجود در کشور است. البته وزیر دفاع به این مسئله اشاره نکرده که این کلاس از سلاح ها در نهاجا چه زمانی به صورت عملیاتی وارد خدمت می شوند اما نشانه ها و اماره های موجود در این خبر که به صورت رسمی توسط این وزارتخانه در اختیار رسانه ها قرار گرفته نشان می دهد زمان تحقق این موضوع، نزدیک است.
پیش بینی یوزی رابین درباره کروزهای هوا پرتاب ایرانی
یک نکته جالب درباره دستیابی نیروهای مسلح کشورمان بخصوص نیروی هوایی به موشک های کروز برد بلند هواپرتاب، پیش بینی کارشناس معروف صهیونیست یعنی یوزی رابین در این خصوص در سال ۲۰۱۵ است.
او در کنفرانسی در خصوص مسائل مربوط به دفاع موشکی در آمریکا به مسئله ای مهمی اشاره می کند و می گوید: "ایرانی ها یک بار در سال ۲۰۱۲ میلادی به برنامه ای برای ساخت موشک کروز حمله به اهداف زمینی به نام "مشکات" اشاره کرده اما تصویری از آن را نشان ندادند. در نهایت موشک سومار را رونمایی کردند. من به سرعت این موشک ایرانی را با کا اچ ۵۵ روسی مقایسه کرده و متوجه شدم که این نه یک کپی چینی، بلکه یک کپی ایرانی از موشک مورد نظر است. احتمالا موتور جتی هم که بر روی این موشک نصب شده از نمونه روسی متفاوت است. این یک دستاورد بزرگ مهندسی برای ایرانی ها است. این یک کپی نیست. من از لحاظ تکنیکی به احترام افرادی که این کار را انجام دادند کلاه از سر برمیدارم و به آنها احترام می گذارم. "
وی در عین حال، با چاشنی ایران هراسی به تشریح قابلیت های این موشک کروز پرداخته و اضافه کرده است: "این موشک ایرانی یک موشک کروز زمین پرتاب است که از یک شتاب دهنده کمک گرفته و با استفاده از آن ارتقاع می گیرد و سپس موتور اصلی آن فعال می شود. ایرانی ها با استفاده از این موشک می توانند اسراییل را از خاک خود هدف قرار دهند. اما آنها هواپیمای سوخوی ۲۴ را نیز دارند. اگر بتوانند این موشک را روی این هواپیما نصب کرده و با آن به سمت مدیترانه بیایند و از آنجا به سمت شمال گردش کنند این موشک توان هدف قرار دادن هر نقطه ای از اروپا را دارد. "
اگرچه این بخش از سخنان مقام سابق صهیونیست ها در حوزه موشکی، محتوایی در جهت ترساندن اروپا از کشورمان و قابلیت های نظامی ایران دارد، اما در بطن خود، ترس یک متخصص فنی در حوزه موشک را از قابلیت های نرم افزاری و سخت افزاری صنایع دفاعی کشورمان را نیز نشان می دهد که حالا، تحقق آن رسانه ای شده است.
اما قبل از ادامه بحث درباره این دستاورد مهم متخصصان ایرانی، بد نیست نگاهی به کشورهای دنیا با این توانایی خاص موشکی داشته باشیم.
مثلث قدرت های جهانی با موشک های هزار کیلومتری هوا پرتاب
در بحث موشک های کروز هواپرتاب با برد هزار کیلومتر و بیشتر، به صورت عملیاتی تنها به سه اسم می رسیم که طبق معمول شامل آمریکا، روسیه و چین هستند. در حال حاضر در نیروی هوایی آمریکا موشک کروز هوا پرتاب اصلی مدل AGM-۱۵۸ ساخت شرکت لاکهید مارتین وجود دارد که در مدل جدید بیش از ۹۰۰ کیلومتر برد داشته است. این موشک کروز امروزه برای پرتاب از پلتفرم های استراتژیک مثل بی ۲، بی ۱ و بی ۵۲ در کنار جنگنده هایی مثل اف ۱۵ و اف ۱۸ و اف ۱۶ توسعه پیدا کرده و به نوعی دست بلند نیروی هوایی آمریکا در درگیری ها محسوب می شود.
این موشک از هدایت ترکیبی اینرسیایی و جی پی اس در میانه راه و هدایت تصویر ساز فروسرخ در مرحله آخر حمله بهره برده و وزن سر جنگی آن نیز ۴۵۰ کیلوگرم و سرعت آن نیز مادون صوت است.
اما کشور بعدی در این زمینه روسیه است که امروز با نسل جدید موشک های کروز هوا پرتاب یعنی سری KH-۱۰۱ و KH-۱۰۲ بمب افکن های استراتژیک خود مثل تی یو ۹۵ و تی یو ۱۶۰ را مجهز کرده که این دو موشک در نقش های حملات متعارف و اتمی به کار می روند. این موشک ها در حقیقت توسعه یافته و مدل پیشرفته موشک های سری KH ۵۵ هستند که در زمان شوروی سابق طراحی و ساخته شده اند.
برد این موشک ها به صورت دقیق اعلام نشده ولی منابع مختلف برای برد آنها رقم های مختلفی بیش از هزار و حتی تا ۵ هزار کیلومتر اعلام کرده اند. این موشک ها از سرعت های مادون صوت بهره برده و با ترکیبی از سیستم های هدایت اینرسیایی، ماهواره ای و تصویر ساز فروسخ به سمت هدف حرکت می کنند. وزن سر جنگی این موشک ها در حدود ۴۰۰ کیلومتر است.
اما دیگر کشوری که در این زمینه دارای سلاحی عملیاتی است، جمهوری خلق چین است که در نیروی هوایی چین موشک های کروز هواپرتاب سری CJ-۱۰ وجود دارد که برد آن در حدود ۱۵۰۰ کیلومتر بوده و توسط بمب افکن های H_۶ حمل می شود. این موشک های کروز دارای مدل های زمین و دریا پرتاب نیز هستند. این موشک ها توان حمل سر جنگی متعارف یا هسته ای به وزن ۵۰۰ کیلوگرم را داشته و سرعت آنها نیز مادون صوت است.
این موشک نیز از هدایت اینرسیایی، ماهواره ای و تطبیق نقشه ها برای مسیریابی بهره می برد و در برخی منابع مدل هواپرتاب این موشک DH-۱۰ معرفی می شود.
کدام موشک و کدام جنگنده در ایران آماده رکوردشکنی است؟
در بحث موشک های کروز در ایران که بتوانند به برد ۱۰۰۰ کیلومتر برسند، با تطبیق نمونه های رونمایی شده در سالهای اخیر به نظر می رسد با دو گزینه رو به رو باشیم. نمونه اول می تواند مدلی ارتقاء یافته از موشک کروز یا علی که بردی در حدود ۷۰۰ کیلومتر داشته، باشد که می تواند برای بحث پرتاب از هواپیما توسعه پیدا کرده و به راحتی با افزایش برد به ۱۰۰۰ کیلومتر برسد.
موشک دیگر در این بخش، سری هویزه است که تا برد ۱۲۰۰ کیلومتر نیز با موفقیت آزمایش شده و می توان این گونه گمانه زنی کرد که مدلی از این موشک نیز با برد ۱۰۰۰ کیلومتر برای پرتاب از روی جنگنده ها در کشور توسعه پیدا کرده است.
اما در پاسخ به اینکه کدام جنگنده ای می تواند این کلاس از موشک را حمل کند به نظر می رسد گزینه اصلی در این میان، هواپیماهای ضربتی سوخو ۲۴ نهاجا باشند. این بمب افکن بال متغیر در اوایل دهه ۷۰ شمسی وارد کشور شده و از جمله دارایی های استراتژیک نیروی هوایی ارتش محسوب می شود که توان حمل تسلیحاتی خاص مثل موشک های ضد رادار و بمب های سنگین سنگر شکن را دارد.
با توجه به اندازه و فلسفه طراحی آن به نظر می رسد سوخو ۲۴ گزینه مورد نظر برای حمل موشک های مورد نظر توسط صنایع دفاعی و ارتش کشورمان باشد چراکه این پرنده با موشک مورد نظر در کنار بحث توان پرواز ارتفاع پایین، می تواند توان حمله برد بلند و استراتژیکی را در اختیار نیروهای مسلح ایران قرار داده و صفحه جدیدی را در توان بازدارندگی کشور باز کند.
اگرچه تا زمان رونمایی رسمی از این توان مهم در نیروهای هوایی ایران، نمی توان به طور کامل ویژگی ها و اهمیت دستیابی به چنین موشکی را تشریح و بیان کرد، اما در همین حد و اشاره وزیر دفاع نیز باید توجه کرد به زودی توان بازدارندگی مهمی در اختیارمان قرار خواهد گرفت که چیزی کم از اهمیت در اختیار داشتن موشک های بالستیک و نقطه زن ایرانی ندارد و می تواند پاسخ های غافلگیرانه ای به هر تهدید یا رفتار نادرست در فاصله های دور بدهد.
