رفتار مردم سایر کشور‌ها در برخورد با حوادث چگونه است؟

چرا واقعیت را نمی‌گویند؟ چرا پنهان کاری می‌کنند؟ آمار مرگ و میر خیلی بیشتر از این حرف‌هاست، مدت زیادی است این ماجرا شروع شده، اما اطلاع‌رسانی نکردند، عمداً آمار را خیلی کمتر یا بیشتر اعلام کردند، تا به‌حال هیچ اقدام مؤثری انجام نداده‌اند، اصلاً کار خودشان است.

این جملات و عبارت‌های مشابه آن مطالب آشنایی است که معمولاً برخی از افراد مغرض یا ساده‌لوح جامعه در برخورد با حوادث و وقایع، با اهداف خاصی مانند؛ ایجاد یأس و نومیدی در مردم، اعتراض به عملکرد مسئولین و در نگاه خوشبینانه برای خودنمایی یا صرفاً از روی عادت و تحت تأثیر فضای مجازی، شبکه‌های ماهواره‌ای و سایر رسانه‌های خارجی و عمدتاً معاند از آن‌ها استفاده می‌کنند.

صرفنظر از برخی از سوءمدیریت‌های غیرقابل انکار، متأسفانه گاهی نیز افراد پا را فراتر از این نهاده و خواسته یا ناخواسته با دشمنان کشور و ملت همراه شده و چنان شاخ و برگی به اخبار می‌دهند که خبر کاملاً متفاوت و بعضاً بسیار خطرناکتر یا تأسف‌بارتر از اصل ماجرا به تصویر کشیده می‌شود، اما آیا مردم و دولت سایر کشور‌ها نیز این‌گونه عمل می‌کنند؟

اخبار منتشره در رسانه‌های بین‌المللی حاکی از آن است که حتی در کشور‌هایی مانند؛ انگلیس و آمریکا که معمولاً حوادث غیرمترقبه همراه با قتل و غارت فروشگاه‌ها و اموال عمومی است، اخبار خسارات و تلفات ناشی از حوادث بزرگ، به‌ندرت و بسیار حساب‌شده به بیرون درز پیدا می‌کند و قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای انتشار دهندگان این اطلاعات در فضای مجازی در نظر گرفته شده است.

بررسی اخبار طوفان کاترینا و آتش‌سوزی جنگل‌های کالیفرنیا که چندی پیش در آمریکا رخ داد نیز نشان می‌دهد، با این‌که کنترل ماجرا مدت‌ها به درازا کشید، اما فقط چند فیلم و تصویر خاص و تکراری که تقریباً همه آن‌ها حاوی اقدامات خوشحال کننده و امیدبخش مثل؛ عملیات اطفای حریق، امدادرسانی یا حضور رئیس‌جمهور آمریکا در محل حادثه بود، نمایش داده می‌شد و در لابلای اخبار هیچ تصویری از قربانیان یا صحنه‌های دلخراش حوادث به چشم نمی‌خورد.

حتی شخص رئیس جمهور آمریکا نیز این موضوع را کاملاً رعایت می‌کند، به‌طوری‌که مشاهده کردیم که در جریان موشکباران پایگاه آمریکا در عین‌الاسد عراق که توسط سپاه پاسداران انجام شد، اخبار تلفات کاملاً برنامه‌ریزی شده و به اصطلاح قطره‌چکانی در اختیار رسانه‌ها قرار گرفت و با این‌که  به تدریج به کشته شدن چندین نفر از نیروهایشان اعتراف کردند، اما حتی یک تصویر از جنازه آن‌ها منتشر نشد.

آمریکایی‌ها در مورد مرگ و میر ناشی از شیوع آنفولانزا در این کشور نیز سکوت کامل اختیار کردند و این در حالی است که تلفات آن بسیار بیشتر از کرونا  و امکان درمان و کنترل آن نیز بسیار سخت‌تر است؟

بررسی اخبار بین‌المللی بیانگر این نکته است که اکثر کشور‌های جهان معمولاً به همین شکل عمل می‌کنند، اما چرا در برخی از کشور‌ها مثل کشور ما گروهی از افراد جامعه اجازه و بلکه انتظار دارند بدون هرگونه برخوردی، هر خبر راست و دروغی (حتی فجیع‌ترین و دلخراش‌ترین تصاویر و تأسف‌آورترین مطالب) را از هر منبعی که دریافت کرده‌اند و به هر شکلی که می‌خواهند، بین مردم و در فضای مجازی منتشر کنند.

در این مواقع حتی با فرض بر این‌که اخبار، کاملاً واقعی و صحیح باشد و یا وقوع آن در هر کجای دیگر دنیا کاملاً طبیعی و ممکن‌الوقوع باشد، آیا مردم می‌توانند بدون در نظر گرفتن منافع کشور و مصالح هموطنان خود این اخبار را منتشر و بدتر از آن، برای رسانه‌های بیگانه ارسال نمایند؟

چه عاملی سبب شده تا برخی از ما به نیروی بی‌جیره و مواجب دشمن برای اجرای اهداف پلیدش تبدیل شویم و اینقدر راحت تحت تأثیر القائات دشمن و حرف دیگران در فضای مجازی قرار گیریم؟

چرا برخی از ما عادت کرده‌ایم که فقط مشکلات را ببینیم و با بزرگنمایی آن‌ها و سیاه‌نمایی اوضاع، سلامت روحی و روانی خود و دیگران و امنیت و اقتصاد کشور را در معرض خطر قرار دهیم؟

آیا واقعاً هیچ‌یک از ما به هنگام بروز حوادث و یا در برخورد با برخی از اخبار خاص، دچار خودزنی فردی نشده و یا اسیر سناریو‌هایی که بیگانگان برایمان طراحی می‌کنند، نمی‌شویم؟

آیا تابه‌حال به سهم خودمان در بروز مشکلات و آثار مخرب کارمان در تشدید بحران‌ها و عوارض و پیامد‌های نامطلوب این رفتار ناصواب بر وضعیت و شرایط کشور، جامعه و خانواده خود اندیشیده‌ایم؟

عوارض این رفتار ناصواب چیست؟

انتشار اخبار دروغ و گاهی دامن زدن به شایعات مانند؛ کمبود احتمالی مواد غذایی، کمبود امکانات درمانی، ضعف عملکرد نیروهای امدادی و خدماتی و امثال آن و در بسیاری از حوادث و رخداد‌ها حتی اخبار واقعی می‌تواند میزان آسیب‌پذیری کشور در برابر تهدیدات خارجی را به شدت افزایش داده و زمینه سوءاستفاده دشمن از شرایط برای تحمیل خواسته‌هایش و یا حتی بروز جنگ خارجی و اغتشاش و آشوب داخلی را فراهم نماید.

قطع صادرات و لطمه به تعاملات سیاسی بین کشورها، در مورد رخدادی مانند شیوع بیماری‌های واگیردار؛ یکی دیگر از عوارض انتشار اخباری است که نباید منتشر شود.

همچنین، بسیاری از این اخبار (اعم از راست یا دروغ) می‌تواند به افزایش استرس و نگرانی عمومی منجر و امنیت روحی و روانی جامعه را در معرض خطر جدی قرار داده و نه ‌تنها برای جامعه، بلکه برای خود ما و یا خانوده ما، مشکلات متعددی را ایجاد و جامعه را گرفتار ناامیدی و یأس نماید و به رکود تولید و کندی فعالیت‌های فردی و اجتماعی در بخش‌های مختلف منتهی شود.

تعطیلی مراکز اداری، آموزشی، خدماتی، تولیدی، رفاهی و ایجاد محدودیت‌های شدید ترافیکی و برهم‌ خوردن برنامه روزانه افراد، پیامد دیگری است که ممکن است بر اثر فشار افکارعمومی به شکل غیرضروری و تحت تأثیر اخبار غیرواقعی به کشور و جامعه تحمیل شود.

گرانی و تورم، ایجاد بازار سیاه و قحطی مصنوعی بخصوص در زمینه اقلام ضروری و مواد غذایی، از دیگر پیامد‌هایی است که مشکلات ناشی از آن نه‌ تنها خود ما، بلکه کل جامعه را متأثر می‌سازد.

یکی از نتایج محسوس دامن زدن به اخبار حوادث و وقایع، بزرگنمایی بیش از حد بحران و در نتیجه بروز رفتار‌هایی مانند؛ هجوم مردم به فروشگاه‌ها و خرید بیش از حد اقلام ضروری و تشدید بحران‌های کاذب و در نهایت بروز زیان‌های ناشی از فساد در چنین شرایطی است.

تحت‌الشعاع قرار گرفتن مسائل اصلی جامعه مثل؛ تورم و گرانی، رکود و بیکاری و یا تحولات جهانی نیز از دیگر نتایج خسارت‌بار توجه بیش از حد به حواشی حوادث غیرمترقبه و نیز بحران‌سازی‌های کاذب است.

یادمان نرود که در هرحال دود همه رفتار‌های نادرست هر یک از ما، در نهایت به چشم خود ما هم خواهد رفت و لذا شایسته است در هنگام برخورد با مشکلات، صبوری را پیشه خود سازیم و با رعایت اصول و ارزش‌های اسلامی و انسانی و با کار و تلاش بیشتر، در جهت رفع مشکلات گام برداریم.

بی‌شک در این مواقع باید بیش از هر زمان دیگر به فکر همدیگر باشیم و مطمئناً با چنین رویکردی، مشمول لطف و رحمت خداوند نیز خواهیم شد و خیلی زودتر، از شر بلایا و تهدیداتی که درگیر آن شده‌ایم و صدماتی که ممکن است با آن مواجه شویم، نجات خواهیم یافت.

البته هیچیک از موضوعات مورد اشاره، نافی شفاف‌سازی، به‌ویژه در مسائل اقتصادی یا ضرورت برنامه‌ریزی برای پیشگیری و مقابله با حوادث یا اهمیت مدیریت بحران نیست و مردم و بخصوص مسئولین باید تدابیر لازم در این زمینه را از قبل اندیشیده و با رفع نواقص قبلی، همواره آمادگی‌های لازم برای کنترل اوضاع و کمک به مردم را داشته باشند.

کلام آخر این ‌که؛ سوء استفاده ‌کنندگان از این شرایط، اعم از مزدوران داخلی و خارجی، بیگانگان، محتکرین، گرانفروشان و کسانی که به شایعات دامن می‌زنند، باید بدانند که منفورترین افراد در نزد مردم هستند و همواره مورد لعن و نفرین هموطنان خود بخصوص محرومین و مستضعفین جامعه قرار خواهند داشت.