نگاهی به پشت پرده تهدید توئیتری ترامپ

پایگاه بصیرت / گروه بین الملل / مهدی نوری

دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا اخیرا و در ادامه لفاظی های خود علیه ایران اعلام کرد، به نیروی دریایی ایالات متحده دستور داده‌ام به سمت هر یا همه قایق‌(های) ایرانی که قصد مزاحمت برای کشتی‌های ما را در دریا دارند، شلیک و آنها را نابود کنند. روابط عمومی نیروی دریایی سپاه به دنبال این اظهارات اطلاعیه‌ای منتشر کرد. در این اطلاعیه، تاکید شده است، به آمریکایی‌ها توصیه می‌کنیم مقررات بین‌المللی و پروتکل‌های دریانوردی را در خلیج فارس و دریای عمان تمکین و از هرگونه ماجراجویی و روایت‌های جعلی و دروغ پرهیز کنند. اما چرا ترامپ بار دیگر به هذیان گویی علیه ایران روی آورده است؟  
دونالد ترامپ در شرایط کنونی به دو دلیل بار دیگر به لاف زنی علیه ایران روی آورده است. دلیل اول به دلیل شیوع کرونا است. ناکارآمدی دولت آمریکا در مقابله با ویروس کرونا باعث شده تا این کشور زیر ذره بین رسانه های جهان قرار بگیرد. آلمان اعلام كرده كه آمریكا 200 هزار ماسك محافظتی این کشور را كه برای مقابله با این بیماری همه گیر خریداری کرده بود ضبط کرده است. «اندرئاس گایزل» نماینده مجلس در آلمان با انتقاد از این اقدام آمریکا، آن را «راهزنی دریایی مدرن» توصیف است.  تبعات اقتصادی کرونا در آمریکا نیز وجه دیگر از این مسئله است. دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا در حساب تويیتری خود با وخیم خواندن شرایط در آمریکا، نوشت: «اوضاع کنونی بی‌سابقه است، شکی در آن نیست. اقتصاد، اشتغال و دستمزد با سرعت در حال رشد بود که این ضربه اپیدمی اتفاق افتاد.» ترامپ تاکید کرد که  «اقتصاد آمریکا تعطیل شده است». نشریه آمریکایی «پولیتیکو» اخیرا درباره روند افزایشی مطالبه بیمه بیکاری از سوی آمریکاییان، نوشت: «بر اثر شیوع ویروس کرونا تعداد افرادی که در آمریکا تقاضای دریافت کمک‌هزینه بیکاری دارند، طی سه هفته به ۱۶ میلیون نفر رسید.» وضعیت به قدری در آمریکا وخیم است که ترامپ مجبور شد برای نخستین بار در طول تاریخ، به طور همزمان در تمام 50 ایالت کشورش به دلیل شیوع کرونا، حالت «فاجعه بزرگ» اعلام کند و بدین ترتیب، تمامی 50 ایالت آمریکا به دلیل شیوع کووید19 ناشی از کروناویروس در وضعیت فوق‌العاده به سر می‌برند. رشد شدید این ویروس در آمریکا باعث شده تا همه، دولت ترامپ را دولتی ورشکسته و ناکارآمد بخوانند. هفته نامه آلمانی اشپپگل در آخرین شماره خود از عبارت ایالات مبتلایان به جای ایالات متحده برای توصیف امریکا استفاده کرد. اشپیگل تاکید کرده که  ویروس کرونا تمام حوزه‌های اقتصاد مالی آمریکا را بلعیده است. اخیرا نیز این هفته نامه با انتشار عکسی از مجسمه به اصطلاح آزادی با ماسک اکسیژن به وضعیت درمان و مبارزه با ویروس کرونا در آمریکا تاخته بود. بنابراین در این شرایط ترامپ برای انحراف افکار عمومی از ناکارآمدی داخلی به تهدید ایران روی آورده است. البته این نخستین بار نیست که وی ایران را تهدید می کند و در یک سال گذشته بارها وی با توییت های خود از احتمال حمله به ایران سخن گفته اما هیچ گاه جرات و توان آن را نداشته است. در شرایط کنونی نیز وی سعی دارد تمرکز رسانه ای را از ناکارآمدی دولتش به مسئله ایران بکشاند.
دلیل دیگر ترامپ برای تهدید ایران به پرتاب موفق ماهواره بر نظامی ایران بر می گردد. ماهواره نور به‌عنوان نخستین ماهواره نظامی جمهوری اسلامی ایران صبح چهارشنبه 3 اردیبهشت ماه از ماهواره‌بر 3مرحله‌ای قاصد از کویر مرکزی ایران توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با موفقیت پرتاب شد و در مدار 425کیلومتری زمین قرار گرفت. رونمایی ایران از موفقیت جدید نظامی خود باعث شده تا ترامپ به شدت عصبانی شده و به نوعی به هذیان گویی بیفتد و همانند یک سال گذشته توییتی بیهوده منتشر کند.
در واقع ترامپ به دو دلیل ناکارآمدی در برابر کرونا و با هدف انحراف افکار عمومی از مشکلات داخلی و همچنین عصبانی بودن از موفقیت ایران در زمینه فضا اقدام به تهدید ایران کرده است. اما آیا باید تهدید ترامپ را جدی قلمداد کرد؟ برای پاسخ به این سوال باید به برخی از شکست های آمریکا در مقابل ایران اشاره کرد.
در واقع بررسی چند نمونه از شکست های آمریکا در برابر ایران نشان دهنده این است که این بار نیز ترامپ صرفا  با لفاظی علیه ایران به دنبال اهداف دیگری بوده است و نمی توان این تهدید وی را چندان جدی پنداشت.
حمله ایران به پایگاه عین الاسد بزرگترین شکست آمریکا در برابر ایران در سال های اخیر است.  به دنبال ترور سردار سلیمانی توسط آمریکا رهبر معظم انقلاب وعده انتقام سخت دادند. در جریان این انتقام سخت،  13 موشک به سمت پایگاه های آمریکا در عراق شلیک شد که طبق اعلام سردار امیرعلی حاجی‌زاده فرمانده هوافضای سپاه پاسداران حتی یک تیر به سمت این موشک ها نیز شلیک نشد. این مسئله در حالی بود که ترامپ پیش از این عملیات تهدید کرده بود که در صورت حمله ایران، 52 نقطه مهم و فرهنگی ایران هدف قرار خواهد گرفت. به دنبال این حمله نظامیان زیادی مجروح شدند و آمریکا هیچ گاه شمار واقعی کشته ها و زخمی های این حمله را اعلام نکرد. در جریان این حمله، پایگاه عین الاسد به عنوان بزرگترین پایگاه آمریکا در عراق هدف حملات موشکی ایران قرار گرفت. رسانه ها منتظر بودند تا ترامپ همان طور که وعده داده بود دستور حمله به ایران را صادر کند. پس از عملیات موشکی ایران به پایگاه عین الاسد رسانه های آمریکایی در بهت فرو رفتند. همه نگاه ها به  کاخ سفید بود. طرفداران و امیدوارن به ترامپ منتظر بودند تا وی سرانجام آغاز حمله نظامی به ایران را اعلام کند. اما وی تنها به یک توییت بسنده کرد:«  از ایران موشک‌هایی به دو پایگاه نظامی واقع در عراق شلیک شده است. ارزیابی تلفات و خسارات الان در جریان است. تا الان همه چیز خوب بوده! ما قدرتمندترین و مجهزترین ارتش کل جهان را داریم!.»در نهایت ترامپ در ۹ دقیقه سخنرانی ۵۸ بار تپق زد! لکنت و اضطراب ترامپ هنگام سخنرانی پس از حمله موشکی ایران به پایگاه عین الاسد مایه طنز و کنایه کاربران آمریکایی شد و هشتگ "slurring" به معنای بریده بریده حرف‌زدن در میان کاربران آمریکایی ترند شد. ترامپ با صدایی لرزان اعلام کرد که به دنبال واکنش نظامی نخواهد بود.  تغییر لحن و رویکرد دونالد ترامپ در سخنان وی به طور کامل مشهود بود.  روزنامه گاردین نوشت، سخنرانی ترامپ بسیار ملایم‌تر از آن چیزی بود که بر حسب تجربه از او انتظار می رفت. در واقع ترامپ که چند روز پیش از حمله ایران  به پایگاه عین الاسد، تهدید به بمباران 52 سایت در ایران از جمله اماکن فرهنگی کرده بود، مدعی شد:« در پایان خطاب به مردم ایران و رهبران ایران می‌گویم که ما می‌خواهیم که شما آینده خوبی داشته باشید. ما دوست داریم با همه کشورهایی که خواستار صلح هستند همکاری کنیم.»
ساقط کردن پهپاد متجاوز گلوبال هاوک نیز شکست دیگرآمریکا بود. در نخستین ساعات بامداد پنجشنبه ۳۰ خرداد یک فروند پهپاد جاسوسی آمریکایی موسوم به گلوبال هاوک که بسیار غول پیکر و گران قیمت بود  در حال تعرض به حریم هوایی کشورمان توسط پدافند نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سرنگون شد.  ترامپ در توییتر بار دیگر فعال شد و در اولین واکنش توییتری خود به ماجرا نوشت:« ایران اشتباه بسیار بزرگی مرتکب شد.» خیلی‌ها این توییت را به معنای احتمال واکنش سریع آمریکا قلمداد کردند. اما مدت کوتاهی پس از این توییت ترامپ در جریان دیدار با نخست وزیر کانادا ناگهان موضع‌گیری خود را تغییر داد. او در این نشست گفت:« این حادثه می‌تواند محصول یک اشتباه فردی بوده باشد.»
گرونان گیری ملوانان آمریکایی توسط ایران نیز یکی دیگر از شکست های آمریکا بود.  در ساعت ۱۶ تاریخ سه شنبه ۲۲ دی ۱۳۹۴ (۱۳ ژانویه ۲۰۱۶) دو فروند قایق جنگی آمریکایی حامل ۱۰ کماندو آمریکایی توسط نیروهای تیپ 214 تکاوران دریایی سپاه پاسداران در محدوده آب‌های سرزمینی ایران در دریای سرزمینی جزیره فارسی خلیج فارس به دلیل ورود غیرقانونی به آب‌های سرزمینی ایران توقیف شد. ۱۰ ملوان نیروی دریایی آمریکا توسط سپاه پاسداران در جزیره فارسی که محل یکی از پایگاه‌های سپاه است، بازداشت شدند. نشریه واشنگتن پست تاکید کرد که ایران با دستگیری ملوانان آمریکایی دولت اوباما را تحقیر کرد. در واقع این مسئله اوج تقابل دریایی ایران و آمریکا در خلیج فارس بود و دولت آمریکا به هیچ عنوان توان پاسخگویی به ایران را نداشت.
در کل تهدید اخیر ترامپ علیه ایران بیشتر باهدف انحراف افکار عمومی از ناکارآمدی دولت آمریکا در برابرویروس کرونا است. ترامپ که تجربه شکست در عین الاسد و ساقط شدن پپهاد غول پیکرآمریکایی را روبه روی خود دارد به خوبی می داند که نتیجه هرگونه ماجراجویی علیه ایران چه پیامدهایی برای آمریکا خواهد داشت. بنابراین لاف جنگی ترامپ را این بار نیز باید تنها در حد یک "توییت" دانست.