یادداشت: دیپلماسی یکی از عرصههای مهم تأمین مطلوب، بهینه و حداکثری منافع ملی، منطقهای و بینالمللی است. ازاینرو در شرایط حساس کنونی، دیپلماسی و عرصه سیاست خارجی ازجمله عرصههای مهمی است که فعالیت در آن باید آمیخته با مدیریت و تلاش جهادی باشد؛ موضوعی که میتوان آن را «دیپلماسی جهادی» نام نهاد.
نکته تحلیلی: دیپلماسی جهادی را میتوان آمیزهای از «دیپلماسی» و «جهاد» دانست. دیپلماسی جهادی برخوردار از مبنایی اسلامی و ارزشی است و میتوان گفت یک دیپلمات مسلمان که یک مدیر و کارگزار در حوزه سیاست خارجی نیز محسوب میشود، با در نظر گرفتن ابعاد دینی و ایمانی، به دیپلماسی صبغه توحیدی میبخشد. برای همین است که آثار و دستاوردهایی که از دیپلماسی جهادی حاصل میشود با آنچه از دیپلماسی به معنای متعارف و غربی و دانشگاهی آن به دست میآید، برجستهتر و عمیقتر و مطلوبتر است. بهعنوان نمونه میتوان مؤلفههای زیر را بخشی از دستاوردهای دیپلماسی جهادی برشمرد که به لطف حضور نهادها و نیروهای اصیلِ انقلابی و مؤمن در حوزه سیاست خارجی، ازجمله نیروی قدس سپاه و در زمان فرماندهی سپهبد شهید سلیمانی تحت تدابیر داهیانه و حکیمانه امام خامنهای (مدظلهالعالی) تحقق یافته است: جایگاه برتر ایران از نظر قدرت و اقتدار در سطح منطقه، تنزل جایگاه رژیم صهیونیستی و آمریکا و افول کارکردهای منطقهای این دو، نابودی موجودیت تروریستیترین دولت در شرف تأسیس در جهان یعنی داعش، تعمیق دامنه جبهه مقاومت اسلامی تا شمال آفریقا و آمریکای لاتین، دورسازی تهدیدات و ایجاد نظم پایدار به نفع جمهوری اسلامی و تبدیل تهدیدات منطقهای و بینالمللی به فرصتهای منحصربهفرد.
نکته راهبردی: دیپلماسی جهادی عاری از عناصری به نام عقبنشینی، مذاکره و یا سازش بر سر اصول، معادلهای به نام برد– برد یا برد– باخت در سیاست خارجی است؛ چراکه در دیپلماسی جهادی، جبهه نبرد، نبرد بین حق و باطل انگاشته میشود که در آن برای باطل بُردی نباید متصور بود. اینکه امروز نفتکشهای جمهوری اسلامی، 14 هزار کیلومتر دورتر از مرزهای ایران و در حیاطخلوت آمریکا یعنی آمریکای لاتین و در کشور ونزوئلا که حدود دو هزار کیلومتر مرز زمینی با ایالت فلوریدای آمریکا دارد، مانور قدرت و اقتدار میدهند، به لطف مدیران و استراتژیستهایی است که تاروپودشان با گفتمان مقاومت عجین شده، پرچم مقاومت به دوش گرفته و در عرصه دیپلماسی به معنای واقعی کلمه جهاد میکنند.
نویسنده: حمید خوشآیند