یکی از مسائلی که در جامعه ما اهمیت بسیاری دارد، آشنایی با اندیشه ناب امام خمینی(ره) و انتظار ایشان از زنان است. در این مجال به اختصار به این موضوع اشاراتی خواهیم داشت.
مسئله حجاب
تأکید حضرت امام(ره) بر مسئله حجاب، نشان از بصیرت ایشان است که در مقام اولین فریادرس و مطالبهگر حقوق اجتماعی زنان، به دنبال جایگاه حضور اجتماعی زنان بودند؛ زیرا زنان با داشتن حجاب است که خود را از نگاههای دون و جنسیتی دور نگه داشته و میتوانند در مناصب اجتماعی بروز و ظهور اجتماعی داشته باشند. امام خمینی(ره) میفرمایند: «حجاب مانع کسب علوم، فضایل و فرهنگ نیست، بلکه موجب تقویت حریم عفاف، تحکیم ارزشهای انسانی و پالایش روح و عامل استحکام خانواده است. زنان باید عفت عمومی را حفظ بکنند و روی آن عفت عمومی کارهای اجتماعی و سیاسی را انجام بدهند.» (همان، ج ۱۳: ۱۹۳ـ۱۹۲)
«آری در اسلام زن باید حجاب داشته باشد، ولی لازم نیست که چادر باشد. بلکه زن میتواند هر لباسی را که حجابش را به وجود آورد؛ اختیار کند. ما نمیتوانیم و اسلام نمیخواهد که زن به عنوان یک شیء و یک عروسک در دست ما باشد. اسلام میخواهد شخصیت زن را حفظ کند و از او انسانی جدی و کارآمد بسازد. ما هرگز اجازه نمیدهیم تا زنان فقط شیئی برای مردان و آلت هوسرانی باشند.» (همان، ج ۵: ۲۹۴)
زن در خانواده
از دیدگاه امام خمینی(ره)، «خانواده» اولین و مهمترین جایگاه تربیتی بشر و محل بروز و ظهور عواطف انسانی و رکن عمده جامعه است. اگر زن در جامعه بتواند به علم و معرفت و کمالات معنوی و اخلاقیـ که خدای متعال و آیین الهی برای همه انسانها به طور یکسان در نظر گرفته استـ برسد، تربیت فرزندان بهتر شده و محیط خانواده گرمتر و باصفاتر خواهد شد وجامعه پیشرفت بیشتری خواهد کرد. «دامن مادر بزرگترین مدرسهای است که بچه در آنجا تربیت میشود. آنچه که بچه از مادر میشنود، غیر از آن چیزی است که از معلم میشنود. بچه... در دامن مادر بهتر تربیت میشود تا در جوار پدر، تا در جوار معلم.»
زن در اجتماع
از دیدگاه امام خمینی(ره)، زن نه فقط با حضور مثبت و سازنده خود در جامعه، بلکه با حضور در روان و ذهن مردان و فرزندان در خانواده و در نهایت با حضور در روحیات جامعه، مسیر اصلی جامعه و تکامل انسانی را تعیین میکند. بنابراین، زنان در هر جامعهای تعیینکننده مسیر حرکت آن جامعه هستند.
در اندیشه رهبر کبیر انقلاب، زن نیز یکسان با مرد در سرنوشت خود دخیل است و میتواند حضور فعالی در صحنههای گوناگون جامعه داشته باشد.
«اسلام هیچگاه مخالف آزادی زنها نبوده است. زن مانند مرد آزاد است که سرنوشت خود را انتخاب کند و در فعالیتهای مختلف اجتماعی شرکت داشته باشد. زنان آزادند در همه فعالیتها نقش داشته باشند، آن چیزی که اسلام با آن مخالف است، شیء شدن زن در جامعه است. اسلام میخواهد که زن حیثیت و شخصیت و شرافت خود را حفظ کند. اسلام زنان را از فسادی که آنان را تهدید میکند، نجات داده و میدهد و در حقیقت آنان را از بند فساد آزاد کرده است. اسلام نمیخواهد زنان ملعبه دست باشند، میخواهد زنان آدم باشند مثل سایر آدمها. ما میخواهیم زن آدم باشد مثل سایر آدمها، انسان باشد مثل سایر انسانها، آزاد باشد مثل سایر آزادیها.» (همان، ج ۳: ۳۷۰)
حضرت امام(ره) با روشنگری و تبیین جایگاه و شأن و منزلت زنان، به منزله احیاگر ارزشهای اصیل دینی، ساحت دین را از باورهای غلطی که با رنگ و لعاب دین در حوزه زنان در جامعه رسوخ کرده بود، پاک کردند.
حضور در عرصه علم و فرهنگ
امام(ره) همواره خواهان حضور جدی بانوان در عرصههای علمی و فرهنگی بودند و زنان را به فراگیری علوم گوناگون تشویق میکردند. حمایت بیدریغ حضرت امام(ره) از تحصیل و پیشرفت عملی زنان در سیره خصوصی و در شیوه خانوادگی ایشان مشهود است.
«درود بیپایان بر زنان متعهدی که اکنون در سراسر کشور به تربیت نوباوگان و تعلیم بیسوادان و تدریس علوم انسانی و آموزش فرهنگ غنی قرآنی اشتغال دارند.»(همان، ج ۱۴: ۳۱۷)