ریسک پذیری پایین این صندوق ها به این دلیل است که اداره امور، ورود و خروج سهام و ترکیب دارایی های این صندوق در اختیار مدیر صندوق است و سهامداران در این زمینه نقشی ندارند.
etf یاهمان صندوق های قابل معامله، متشکل از سهام گروهی از صنایع و شرکت های دولتی است که به طور عرف در اختیار دولت بوده و چند وقتی است که اخبار عرضه عمومی آن مطرح و عرضه آن آغاز شده است. بر این اساس دولت سهام شرکت هایی چون چند بانک، بیمه و پالایشگاه های مد نظر خود را در این صندوق ها به مردم ارائه کرده است. سهام شرکت ها و صنایع عنوان شده به مرور زمان به مردم یا سرمایه گذاران خرد واگذار می شود، از طرفی افرادی که سهم های تحت تملک دولت را که در قالب این صندوق ها واگذاری عمومی شده را خریداری می کنند می توانند به عنوان سهامدار این واحدها را خرید و فروش کنند، یعنی از طریق افزایش یا کاهش ارزش روز این صندوق ها، اوراق سهام نیز دچار افزایش یا کاهش قیمت می شوند، لذا این سهم ها باید مرتبا در فرآیند خرید و فروش عرضه و مورد تقاضا قرار بگیرند. ماهیت و شان اصلی واگذاری این دسته از سهام دولتی یا صندوق های قابل معامله موسوم به etf این است که اگر واگذاری به صورت مستقیم از طرف دولت به متقاضیان انجام می گردید ممکن بود پراکندگی زیادی ایجاد شود و مدیریت و کنترل آن از دست دولت خارج شود، به همین دلیل مثل تکنیک واگذاری سهام عدالت صندوق هایی ثفب تحت عنوان etf پیش بینی شد.
البته کسانی که به صورت حرفه ای وارد بازار بورس می شوند و سهام شرکت های مورد علاقه خود را به صورت مستقیم خرید و فروش می کنند، کسانی هستند که بر اساس تحلیل های خود تصمیم می گیرند سهام چه شرکت هایی را خریداری کند. اما صندوق های etf مانند یک شرکت سرمایه گذاری است که شرکت های سرمایه پذیر مسوول فرآیند خرید و فروش آن هستند. قطعا آن دسته از افرادی که در بازار بورس حرفه ای هستند و وقت کافی هم برای ملاحظه و ارزیابی بازار بورس دارند مستقل عمل می کنند و آن دسته از افرادی که اطلاعات کافی از بازار بورس ندارند و زمان کافی نیز برای ارزیابی و بررسی این بازار ندارند با خریداری اوراق سهام صندوق های قابل معامله etf می توانند در فرآیند خرید و فروش بازار بورس سهیم شده و از افزایش یا کاهش قیمت سهام های مجموعه صندوق etf سود برده یا متضرر شوند که این رویه نیز بخشی از فرآیند بازار سرمایه به شمار می رود. بنابراین عرضه سهام شرکت ها و بنگاه های دولتی از طریق صندوق های قابل معامله صرفا به دلیل جلوگیری از اختلال در نظام بازار معاملاتی سرمایه و بورس ایجاد شده و با توجه به وسعت و عمق حجم معاملات در بازار بورس جای هیچ گونه نگرانی از این بابت وجود ندارد.
تفاوت این واگذاری ها با خصوصی سازی
واگذاری سهام شرکت ها و بانک های تحت تملک دولت در بازار سرمایه اگرچه در ظاهر شبیه خصوصی سازی است اما محتوای خصوصی سازی بر این موضوع تاکید دارد که ضمن خصوصی سازی باید کاهش تصدی گری و کاهش مدیریت دولتی نیز اتفاق بیفتد. موضوعی که دراین واگذاری ها به صورت صد درصدی دیده نمی شود. وقتی مدیران صندوق های قابل معامله یا همان " etf" ها دولتی هستند و اداره کنندگان اصلی سهام عدالت نیز خود دولت است نمی توان گفت دولت میل و اراده چندانی برای تحقق خصوصی سازی واقعی پیدا کرده است، بنابراین به صورت کلی و اساسی هیچ اتفاقی در محتوا و واگذاری مدیریت شرکت ها و حرکت به سمت خصوصی سازی یا مردمی سازی واقعی رخ نمی دهد چرا که همچنان مدیریت این شرکت ها در اختیار دولت باقی می ماند.
دلیل دولت برای فروش سهام شرکت های دولتی
ارائه سهام شرکت های دولتی به بازار سرمایه بعد از فشارها و اصرارهای چندین ساله کارشناسان برای توجه دولت به خصوصی سازی صورت گرفته است. هر چند خصوصی سازی واقعی با این اتفاق صورت نمی گیرد اما می توان گفت دولت در این فرآیند به دنبال آن است تا به نوعی نشان دهد درصدد اجرای تکالیف قانونی خود است. دلیل دیگر دولت برای ارائه سهام شرکت های دولتی، کسب و جمع آوری نقدینگی از بازار سرمایه است، این سهام ها قبلا به آحادی از مردم تعلق داشت که باید پول آن را می پرداختند اما در حال حاضر دولت به صورت مستقیم اقدام به فروش سهام کرده است، به عبارت دیگر دولت با این روش نقدینگی را مستقیما دریافت می کند، به نوعی در حال پیش دریافت است و این راه بهترین راهبرد برای پوشش دهی کسری بودجه دولت به شمار می رود، لذا می توان گفت ارائه سهام برخی شرکت های دولتی به صندوق های قابل معامله روش تامین بخش کوچکی از کسری بودجه دولت است. درواقع واگذاری سهام عدالت و ایجاد صندوق های قابل معامله etf در راستای رسیدن به این اهداف بوده است.
ریسک کمتر در صندوق های etf
ریسک این صندوق ها درمقایسه با ریسک سرمایه گذاری مستقیم در بازار بورس به مراتب کمتر است. ریسک پذیری پایین این صندوق ها به این دلیل است که اداره امور، ورود و خروج سهام و ترکیب دارایی های این صندوق در اختیار مدیر صندوق است و سهامداران در این زمینه نقشی ندارند. در واقع براساس اساسنامه این صندوق ها، ورود و خروج هر سهمی صرفا با مدیر صندوق است و چون مدیر دولتی است این ریسک وجود دارد که بعضا شرکت هایی که حتی از دید دارنده یونیت توجیهی نداشته باشند وارد دارایی های صندوق شوند و یا بالعکس شرکت هایی که بسیار ارزنده هستند ممکن است از ترکیب دارایی های صندوق خارج شوند که مجموع این فرآیندها خارج از اراده دارندگان سهام در صندوق های etf است.
