رسانه‌ای شدن جمع بندی دیدبان حقوق بشر درباره جنایات آپارتاید و ستمگری اسرائیل علیه فلسطینیان، واکنش وزارت خارجه این رژیم را در پی داشت.
وزارت خارجه رژیم اشغالگر قدس ضمن رد گزارش دیده بان حقوق بشر، این نهاد حقوق بشری را به داشتن «یک دستور کار ضد اسرائیلی بسیار طولانی مدت» متهم کرد.
این وزارتخانه همچنین مدعی شد: «گزارش دیده بان حقوق بشر، هیچ ارتباطی با واقعیت‌ها یا حقایق روی زمین ندارد و تنها جزوه تبلیغاتی و پروپاگاندایی است. ادعاهای خیالی جعل شده توسط دیدبان حقوق بشر، مزخرف و دروغین هستند.»
به نوشته گاردین، گزارش مفصل دیده بان حقوق بشر نتیجه سال‌ها مستندسازی درباره وضعیت حقوق بشر، تحلیل قوانین موجود در اسرائیل، بازنگری در طرح‌ها و سیاستهای مد نظر دولت و بیانیه‌های مقام‌های اسرائیلی است.
دیدبان حقوق بشر، سیاست‌ها و رویه‌های اعمالی تل‌آویو در قبال حدود هفت میلیون فلسطینی ساکن در اراضی اشغال شده و همچنین در اراضی داخل اسرائیل (فلسطین اشغالی) را مورد قیاس قرار داده است.
نتیجه این بررسی تطبیقی در گزارش اینطور توضیح داده شده است: «در حال حاضر یک واقعیت تسلط و یک اقتدار منحصر که همان دولت اسرائیل است وجود دارد...و این موضوع از نظر روش شناسی به نفع اسرائیلی‌های یهودی و سرکوب فلسطینیان بوده و سرکوبگری در اراضی اشغالی به طرزی شدید در جریان است.»
اطلاق آپارتاید برای اولین بار درباره آفریقای جنوبی استفاده شد که در آن اقلیت سفیدپوست حاکم بر این کشور با سیاستهای نژادپرستانه بر اکثریت سیاه پوست مسلط بودند. رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی سرانجام با رهبری نلسون ماندلا رهبر فقید این کشور فروپاشید.
طبق قوانین و قواعد بین‌المللی به ویژه اساسنامه رم (دیوان کیفری بین‌المللی)، آپارتاید جنایت علیه بشریت محسوب می‌شود.
بنا بر گزارش دیده بان حقوق بشر، مقام‌های صهیونیست در درون اسرائیل (فلسطین اشغالی) که حدود یک نهم ساکنانش را فلسطینیان تشکیل می‌دهند و همچنین در اراضی اشغال شده، در تلاش برای حداکثرسازی اراضی برای یهودیان و استقرار فلسطینیان در مراکز بسیار پرجمعیت و محدود جغرافیایی بوده‌اند.
طبق یافته تحقیقی دیدهبان، مقام‌های تل‌آویو برای کم کردن «تهدید جمعیتی» فلسطینیان در قبال اسرائیل سیاست‌هایی را در پیش گرفتند تا پیشی گرفتن جمعیت فلسطینیان، آینده «دولت یهودی اسرائیل» را به خطر نیندازد.
دیده بان حقوق بشر در بخش دیگری از این گزارش تحقیقاتی ۱۲۳ صفحه‌ای می‌نویسد: «مقام‌های اسرائیلی، سیستماتیک علیه فلسطینیان اقدامات تبعیض آمیز انجام می‌دهند و این موضوع در اراضی اشغالی شامل سرزمین‌های کرانه باختری به شدیدترین حالت در جریان است.»
«کنت بوث» مدیر اجرایی دیده بان حقوق بشر، با تاکید بر اینکه این اقدامات تنها «اشغالگری تجاوزگرانه» نیست، اعلام کرد: «این سیاست‌ها به اسرائیلی‌های یهودی هر جا که باشند همان حقوق و مزایا را می دهد اما برای فلسطینیان هر جا که باشند تبعیض قائل می‌شوند.»
دیده بان حقوق بشر در گزارش خود از دادستان دیوان کیفری بین‌المللی خواست که درباره یافته‌های دیده بان، تحقیق و عاملان آنها را محاکمه کند.
دیده بان حقوق بشر همچنین از نهادهای بین‌المللی، اعمال تحریم‌هایی از قبیل ممنوعیت مسافرت و توقیف دارایی‌های مقام‌های مسئول در زمینه آپارتاید علیه فلسطینیان را خواستار شد؛ اما به نام این مقام‌های مسئول اشاره صریحی نکرد.
دیده بان حقوق بشر که یک نهاد غیر دولتی و بین‌المللی مستقر در نیویورک است و از سال ۱۹۷۸ در رابطه با مسائل حقوق بشر فعالیت دارد، رژیم صهیونیستی را «آپارتاید» خواند و خواستار تحریم مقام‌های آن شد.
به نوشته رسانه‌های غربی از قبیل گاردین و رویترز، گزارش ۲۱۳ صفحه‌ای دیده بان حقوق بشر، قرار است امروز سه شنبه با این تیتر منتشر شود: «یک آستانه نقض شده: مقام‌های اسرائیلی و جنایات آپارتاید و آزار و ستمگری.»
طبق گزارش دیدهبان حقوق بشر با توجه به مفاد اساسنامه رم، رژیم صهیونیستی از نظر قانونی و حقوقی از شرایط اطلاق جنایت آپارتاید برخوردار است.
دیوان کیفری بین‌المللی بر مبنای اساسنامه رم که اغلب به آن اساسنامه رم گفته می شود، در تاریخ ۱۷ ژوئیه ۱۹۹۸ در رم ایتالیا تاسیس شد. نمایندگان حاضر در کنفرانس رم خواهان تشکیل دادگاه دائمی بین‌المللی برای رسیدگی به جنایات علیه بشریت و جنایات جنگی بودند. تا نوامبر ۲۰۱۹ تعداد ۱۲۳ کشور عضو این دیوان شده‌اند.
در گزارش دیده بان حقوق بشر اعلام شده است که مقام‌های اسرائیلی به جنایات آپارتاید و آزار و ستمگری علیه فلسطینیان مرتکب شده‌اند.
طبق گزارش گاردین، این اولین نهاد حقوق بشری بین‌المللی بزرگ است که چنین اتهام‌هایی را وارد کرده است.
به گفته دیده بان حقوق بشر، بعد از چند دهه هشدارهای مکرر درباره احتمال منجر شدن سیطره اسرائیل بر زندگی فلسطینیان به رژیم آپارتاید، اکنون دیگر از این آستانه عبور شده و وضعیت جاری وضعیت آپارتاید است.
«عمر شکیر» مدیر بخش اسرائیل و فلسطین دیده بان حقوق بشر اعلام کرد: «این صریح ترین یافته‌ای است که دیده بان حقوق بشر درباره رفتار سی ساله اسرائیل به آن رسیده است؛ ما یافته‌های درباره آزارها و سوءرفتارهایش مستندانی جمع آوری کرده‌ایم.»
به گفته او، دیده بان حقوق بشر تا پیش از این، بررسی‌های سی ساله و مستندات آن هرگز مستقیم مقام‌های اسرائیل را به ارتکاب جنایت علیه بشریت متهم نکرده بود.
