سعید ترکاشوند-خبرنگار/ با اعلام جو بایدن رئیس جمهور آمریکا مبنی بر خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان تا ماه سپتامبر در حالی به روز های پایانی خود می رسد که خسارت های مالی و جانی ناتو و ایالات متحده آمریکا به ارمغان آورده است؛ خسارت هایی که عملا باعث شده است که این جنگ فرسایشی هیچ سودی را برای آمریکا و متحدان غربی خود به همراه نداشته باشد و اکنون بعد از 20 سال با سر افکندگی در حال ترک افغانستان می باشند.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بصیرت چند روز پیش« جو بایدن» رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا اعلام کرد که می خواهد تمامی نیرو های آمریکایی و ناتو را تا ماه سپتامبر از افغانستان خارج کند.
سیاستی که از زمان دولت اوباما شروع و از قرار معلوم در دولت بایدن به پایان می رسد؛ جنگی که پس از 20سال از شروع آن چیزی جز خسارت مالی برای ایالات متحده آمریکا و متحدانش نداشته است.
« باراک اوباما» رئیس جمهور سابق آمریکا در زمان ریاست جمهوری خود طی سخنرانی عمومی در تاریخ 23 جولای 2011 یعنی زمان اعلام خروج شماری از سربازان آمریکایی حاضر در افغانستان عملا پایان این جنگ را که از اکتبر 2001 علیه طالبان و القاعده به راه افتاده بود، را اعلام کرد و و این امر نقطه شروعی بر کاهش تعداد نیرو های نظامی آمریکا در افغانستان شد.
دومین اقدام مذاکرات صلح افغانستان و انعقاد موافقت نامه ای بین نماینده دولت آمریکا به ریاست « زلمی خلیل زاد » و هئیت سیاسی طالبان بود که این موضوع در زمان ریاست جمهوری « دونالد ترامپ» صورت پذیرفت.
در ۲۹ فوریه ۲۰۲۰، ایالات متحده آمریکا و طالبان در دوحه پایتخت قطر یک توافقنامه صلح امضا کردند. مفاد این معامله شامل خروج همه سربازان آمریکا و ناتو از افغانستان، تعهد طالبان نسبت به جلوگیری از فعالیت القاعده در نواحی تحت کنترل طالبان، و گفتگو بین طالبان و حکومت افغانستان است.
تاکنون پس از یک سال و نیم از انعقاد توافقنامه صلح بین آمریکا و طالبان ، همچنان تنش و درگیری میان دولت مرکزی و تروریست های طالبان ادامه دارد و قرار است آینده سیاسی کشور افغانستان در نشست استامبول با حضور نمایندگان دولت و طیف و جریانات قومی و سیاسی افغانستان و هئیت سیاسی طالبان مورد برسی قرا گیرد.
اکنون پس از 21 سال، دولت آمریکا به این نتیجه رسیده است که حضور در افغانستان برای این کشور سودی نداشته و باید هر چه زودتر از این کشور خارج شوند؛ با این وجود هنوز عده ای از سناتور های جمهوری خواه آمریکایی هستند که مخالف این سیاست رئیس جمهور دموکرات خود هستند.
با یک نگاه کلی می توان دریافت که قدرت سخت یعنی توان و اعتبار نظامی آمریکا پس از دو ماجراجوئی بی حاصل نظامی در افغانستان و عراق بطور جدی مخدوش شده است. دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا بارها گفته است 7 تریلیون دلار در غرب آسیا هزینه کردیم ولی هیچ چیزی بدست نیاوردیم! ترامپ و اوباما روئسای جمهور سابق ایالات متحده آمریکا بارها از ماجراجوئی های نظامی پیش گفته به عنوان بزرگترین خطا و اشتباه راهبردی آمریکا یاد کرده اند.
«ابوالفضل ظهره وند» سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران طی مصاحبه ای با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی بصیرت ضمن اشاره بر شکست قطعی آمریکا در افغانستان پس از گذشت 20 سال از لشکر کشی به این کشور اذعان کرد: فرایندخروج نیرو های نظامی آمریکا از افغانستان بازر ترین نشانه ای است می توان به شکست سیاست های منطقه ای و موقعیت نا متعادل این کشور پی برد.
سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در افغانستان افزود: با شروع قرن 21 و پس از حملات یازدهم سپتامبر ، در واقع هدف آمریکای ها از ورود به منطقه و حمله به افغانستان ایجاد یک منطقه نفوذ و پایگاه برای نزدیکی به ایران،روسیه وچین بود.
وی خاطر نشان کرد: پس از اعلام زمان خروج نیرو های آمریکایی از افغانستان توسط جو بایدن رئیس جمهور امریکا بسیاری از نمایندگان به این اقدام اعتراض نموده و خاطر نشان کرده اند که با خروج آمریکا از افغانستان ، این کشور پایگاه مناسبی را برای کنترل روسیه ، چین و ایران را از دست می دهد.
آمریکایی ها آمده بودند که بمانند
ظهروند در ادامه با توجه به شرایط نظام بین الملل و موقعیت هژمونیک آمریکا اشاره کرد و گفت: امروز جو بایدن رئیس جمهور دموکرات آمریکا در خصوص افغانستان همانند دونالد ترامپ عمل می کند چرا که ترامپ نیز به این نتیجه رسیده بود که آمریکا باید از افغانستان خارج شود.
این کارشناس مسائل افغانستان یادآور شد: آمریکایی ها دو دهه قبل با 10 هزار نیروی نظامی وارد افغانستان شدند اما امروز نمی توانند تنها 2 هزار 500 نفر باقی مانده از نیرو های خود در افغانستان را حفظ کنند و اکنون سیاست مداران آمریکایی مد نظر آبرو مندان از افغانستان خارج شوند.
وی تاکید کرد: با تناسب چنین وضعیتی ، قدرت آمریکایی ها در منطقه رو به افول گذاشته و چنین خروجی از روی میل نیست چرا که آمریکایی ها آمده بودند که بمانند اما مجبورند که خارج شوند.
احیای امنیت افغانستان در گروی توجه نخبگان سیاسی به ظرفیت های داخلی
ظهره وند در پاسخ به سوال خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی بصیرت مبنی بر این که آیا جمهوری اسلامی ایران می تواند در زمینه مبارزه با تروریسم و احیای امنیت افغانستان با دولت مرکزی این کشور همکاری داشته باشد، گفت: جمهوری اسلامی ایران همواره در کنار مردم افغانستان بوده و دوران اشغال این کشور توسط شوروی از مجاهدین حمایت کرد.
سفیر سابق ایران در افغانستان تشریح کرد: این همکاری خیلی قبل تر از این در دوران جنگ داخلی افغانستان ادامه داشت و ایران همواره پذیرای شهروندانی از افغانستان بود که بخاطر جنگ آواره شده بودند.
وی اضافه کرد: کماکان نیز روابط ایران و به دلیل قرابت فرهنگی، تاریخی و حسن همجواری و همسایگی در موقعیت خوبی قرار دارد و به تناسب چنین موقعیتی ایران می تواند نقش آفرینی مثبتی در افغانستان داشته باشد و به خاطر چنین نقش آفرینی آمریکایی ها دچار تردید می شوند.
ظهروند افزود: نکته مهمی دیگری که وجود دارد این است که جمهوری اسلامی ایران همواره نقطه ثبات منطقه است و به تناسب جایگاه استراتژیک ایران ، برخی از کشور های منطقه به خصوص افغانستان از فروپاشی و تجزیه به دور مانده است.
این کارشناس مسائل افغانستان ادامه داد : امروز ما شاهد آن هستیم که ایالات متحده آمریکا به دنبال آن هستند که از افغانستان خارج شوند ولی این تنها یک نمایش سیاسی است بلکه سیاستمداران به دنبال آن هستند با خروج از افغانستان ، نفوذ خود را ادامه دهند.
وی یاد آور شد: پس از انعقاد توافقنامه صلح دوحه بسیاری از رهبران و مردم افغانستان به چنین توافقنامه ای اععتراض کردن چرا که این خواست مردم افغانستان نبود ؛ یقینا چنین سناریو برای نشست استامبول نیز تکرار خواهد شد چرا که هدف آمریکا پس از شکست جنگ این است که با سناریویی ابتدت حضور فیزیکی خود را کاهش و در عین حال حضور اطلاعاتی خود را تداوم ببخشند.
ظهره وند با توجه با وقایع سیاسی افغانستان تحلیل کرد و گفت : آمریکایی ها برای ابقای نفوذ خود فرمول خاصی مد نظر دارند ؛ ابتدا در مرحله اول طی موافقت نامه دوحه قدرت مانور طالبان را افزایش داد سپس در مرحله دوم مد نظر دارند که عبور از دولت فعلی و با فروپاشی ساختار ها و شکل گیری دولت انتقالی نتیجه کار را به شکل گیری به امارت اسلامی سپس بهانه موجه برای جمله به افغانستان برای احیای حقوق بشر یا مبارزه با تروریسم طراحی کنند.
سفیر سابق ایران در افغانستان اذعان کرد : با چنین وضعیتی این خود مردم هستن که باید تصمیم بگیرند که سرنوشت خود را تعیین نه بیگانگان ،تا کنون هیچ بیگانه ای در چند دهه اخیر نتوانسته است امنیت را به این مردم هدیه دهد.
وی عنوان کرد : تنها زمانی مردم افغانستان می توانند رنگ صلح و آرامش را در کشور خود ببینند که خود ضمام دار نیاز های خود و امنیت کشور باشند و این امر تنها با توجه به ظرفیت های داخلی و اتحاد اقوام حاضر در این کشور تحقق پیدا می کنند.
مردم افغانستان حیرت زده اند
ظهره وند در ادامه به توانایی مردم افغانستان در بر قراری امنیت و دفاع از خویش اشار کرد و گفت: در مقطع فعلی ،مردم افغانستان هم از دولت مرکزی و هم از احزاب این کشور نا امید شده اند و این ناشی از خلاء یک رهبری واحد است چرا که اگر مردم افغانستان از رهبر و پیشرو های با ایمان و وطن پرست برخوردار بودند چنین وضعیتی را تجربه نمی کردند.
این کارشناس مسائل بین الملل خاطر نشان کرد : در زمان اشغال این کشور توسط شوروی ،افغانستان از رهبران برجسته ای همانند« احمد شاه مسعود»، « عبدالعلی مزاری» و« ژنرال دوستم» که باعث انسجام و وحدت افغانستان شده بود.
وی در آخر تاکید کرد :ظرفیت داخلی افغانستان بسیار بالا است و مردم و دولتمردان باید به این نیجه برسند که هیچ دولت منطقه ای و فرا منطقه ای نمی تواند امنیت را برای مردم این کشور بر ارمغان آورد جز خودشان؛ در 21 سال گذشته آمریکایی ها حتی از نتوانستند از سربازان خود در مقابل حمله نیرو های طالبان جلوگیری کنند چه برسد به این که از مردم افغانستان دفاع کنند.
گفتنی است که از بدو شروع جنگ افغانستان از 7 اکتبر 2001 این جنگ ده‌ها هزار تلفات مستقیم غیرنظامی برجا گذاشت؛ علاوه بر این در مدت زمان 13 ساله جنگ بیش از ۴۰۰۰ سرباز آیساف و پیمانکاران غیرنظامی، ۱۵۰۰۰ نیروهای امنیت ملی افغانستان و همچنین بیش از ۲۰هزار غیرنظامی کشته‌شدند.
این تعداد کشته تنها بخشی از خسارت هایی است که از ماجرا جویی جرج بوش پسر به یادگار مانده است این جنگ فراسایشی خسارت های هنگفت دیگری نیز برای ایالات متحده آمریکا به بار آورده است.
2 تریلیون دلار هزینه آمریکا در افغانستان هزینه ای که هیچ سودی برای آمریکا و متحدانش به همراه نداشته است؛ از این میزان هزینه ۱.۵ تریلیون دلاری در این جنگ است که همچنان مبهم است اما وزارت دفاع آمریکا در سال های اخیر این موضوع را از حالت محرمانه خارج کرده است.
در سال های ابتدای اشغال، نیروهای افغان نمی‌توانستند از خودشان حمایت کنند. یکی از مهمترین اهداف آمریکا، آموزش هزاران نیروی افغان بوده است. بیشتر هزینه‌های آمریکا صرف تامین اعتبار در راستای حمایت از نیروهای ارتش و پلیس افغانستان از طریق تجهیرات، آموزش و منابع مالی شده است طبق بر آورد های کلی به نظر می رسد که ایالات متحده امریکا رقمی بالغ بر ۸۷ میلیارد دلار برای آموزش نیروهای ارتش و پلیس افغان خرج کرده است.
از سوی دیگر یکی از مهم ترین بخش هایی هزینه آمریکا بسیار جالب توجه است، بودجه ۱.۴ تریلیون دلار تا ۲۰۵۹ برای کهنه‌سربازان جنگ‌های پسا ۱۱ سپتامبر است که خود به تنهای نیمی از هزینه های 2 تریلیون این کشور در افغانستان را به خود اختصاص می دهد.
این هزینه شامل هزینه‌های درمانی و معلولیت برای چندین دهه ادامه خواهد داشت. بیش از ۳۵۰ میلیارد دلار فعلا صرف امور پزشکی و مراقبت از معلولان جنگی برای کهنه‌سربازان در جنگ‌های عراق و افغانستان شده است. کارشناسان می‌گویند، بیش از نیمی از آن هزینه متعلق به امور افغانستان است. مبلغ نهایی نامشخص است اما کارشناسان چندین تریلیون دلار دیگر هزینه طی ۴۰ سال آتی را پیش‌بینی می‌کنند که با توجه بالا رفتن سن کهنه‌سربازان و نیاز آن‌ها به خدمات بیشتر، لازم می‌شود.
سیاستی که از زمان دولت اوباما شروع و از قرار معلوم در دولت بایدن به پایان می رسد؛ جنگی که پس از 20سال از شروع آن چیزی جز خسارت مالی برای ایالات متحده آمریکا و متحدانش نداشته است. 
