شمارش معکوس برای احیای برجام

برداشت قریب به اتفاق قدرت‌های جهانی از ماحصل مذاکرات وین حاکیست که گفت‌وگوها برای احیای برجام پیشرفت قابل توجهی داشته و دورنمای فعال شدن توافق و رفع تحریم‌ها پدیدار شده است.

 نخستین نشانه موفقیت دو ماه مذاکرات فشرده و مستمر دیپلمات‌های ارشد گروه ۱+۴ و مهم‌ترین نکته‌ای را که می‌توان از خلال تحولات روز گذشته که چهارمین دور نشست کمیسیون مشترک برجام برگزار شد، استخراج کرد رفتار انریکه مورا معاون دبیر کل سرویس خارجی اتحادیه اروپا بود که برای نخستین بار پس از پایان نشست کمیسیون مقابل دوربین رسانه‌ها حاضر شد و از پیشرفت رایزنی‌ها خبر داد و اعلام کرد که توافق برای احیای برجام در حال شکل گرفتن است.

او تا به حال از انجام گفت‌وگوهای مطبوعاتی درباره برجام طفره می‌رفت و آخرین باری که دفتر ایرنا در لندن (۲۷ فروردین) تقاضای مصاحبه کرده بود اعلام شد که نامبرده تا زمانی که مذاکرات ادامه دارد و به نتیجه‌ای نرسیده، گفت و گو نمی‌کند.

بنابراین نفس انجام این گفت و گو از سوی یک مقام هماهنگ کننده برجام، بیان‌گر تحولی مهم است که در مذاکرات رخ داده و باید از این منظر مورد توجه قرار گیرد. مورا ابتدا در پایان نشست دیروز توئیتی را منتشر کرد و نوشت: اکنون یک درک مشترکی درباره ضروریات بازگشت آمریکا به برجام، رفع تحریم‌های مرتبط و از سرگیری تعهدات هسته‌ای از سوی ایران حاصل شده است. او سپس به خبرنگارانی که مقابل گراند هتل وین، محلی که طی دو ماه گذشته میزبان مذاکرات برجام بوده گفت که روح سازش بین اعضا حاکم شده و هیات‌ها برای احیای برجام بشدت متعهد هستند.

مورا افزود: معتقدم در مسیر درستی حرکت می‌کنیم و توافق خواهیم کرد. این مقام اروپایی سپس تصریح کرد: اطمینان دارم که زمان زیادی تا رسیدن به توافق نهایی (برای احیای برجام) باقی نمانده است.

هم زمان قرائت‌های مشابهی از سوی روسای سایر هیات‌ها شنیده شد که از تحولی مهم و عمده در وین حکایت داشت. رییس هیات روسیه در مذاکرات برجام با بیان اینکه دستیابی به توافق نهایی برای احیای برجام در دسترس است ابراز امیدواری کرد که دور آتی، آخرین دور مذاکرات باشد. وی در توئیتی عنوان کرد؛ اعضای برجام تمایل داشتند که مذاکرات تا ۳۱ اردیبهشت(پیش از پایان دوره سه ماه توافق همکاری ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی) به پایان برسد. این مقام روس با بیان اینکه «۳۱ اردیبهشت به عنوان ضرب الاجل تعیین نشده نبود» افزود؛ این تاریخ هدف‌گذاری شده بود تا به ما کمک کند که عنصر زمان را فراموش نکنیم. اولیانوف خاطر نشان کرد که مذاکرات تا دست یابی به موفقیت ادامه دارد.

رییس هیات چین هم در رویکردی مشابه، افزایش تلاش‌ها برای احیای برجام و رفع تحریم‌ها علیه ایران را خواستار شد. وانگ کوان سفیر و نماینده دائم چین نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین تصریح کرد که طرف‌ها باید حسن نیت خود را به گام‌های عملی برای احیای توافق هسته‌ای ایران تبدیل و تلاش‌های خود را دوبرابر کنند. این درحالیست که به گفته وی، چین قاطعانه از حق و تمایل مشروع خود نسبت به رفع تحریم ها علیه ایران دفاع می‌کند.

اما آنچه نشست دیروز را نسبت به سایر جلسات برجسته و متفاوت کرد اظهاراتی بود که درباره ساختار توافق احیای برجام مطرح شد. دیپلمات‌های عالی‌رتبه سه کشور اروپایی عضو برجام دیروز با یادآوری اینکه پیشرفت ملموسی در مذاکرات وین حاصل شده توضیح داد که چارچوب توافق درباره رفع تحریم‌ها علیه ایران مشخص شده است. آن‌ها یادآورشدند که تمام هیات‌ها در این مدت در فضایی سازنده فعالیت کرده و در پیشرفت حاصل شده سهیم هستند.

سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه کشورمان و رییس هیات ایرانی در مذاکرات برجام هم در این باره گفت : الان می‌توانیم بگوییم که به چارچوب یک توافق رسیده‌ایم. به ساختار توافق دست پیدا کرده‌ایم و متن اصلی توافق و ضمیمه‌هایی که خواهد داشت مشخص شده است. البته مذاکرات در مورد متن به پایان نرسیده و در مورد بسیاری از بندهای توافق، هنوز در حال مذاکره هستیم.

معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان تاکید کرد: برخی از موضوع های کلیدی کماکان مورد اختلاف است و در مورد آن توافق حاصل نشده است به همین دلیل هیات‌ها تصمیم گرفتند که چند روزی تنفس بدهند و برای انجام مشورت‌های لازم به پایتخت‌ها مراجعه کنند.

عراقچی توضیح داد: در مجموع می‌توانم بگویم که پیشرفت‌های خوبی داشتیم و امیدوارم در هفته آینده که مجددا گفت و گوها آغاز می‌شود هیات‌ها که می آیند تصمیمات خود را برای رسیدن به یک توافق گرفته باشند.

به گفته رییس هیات روسیه دور پنجم مذاکرات برجام که به تعبیر او شاید آخرین دور باشد، سه شنبه آینده از سر گرفته می‌شود.

حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی رییس جمهوری ایران امروز در سخنانی اعلام کرد گام اصلی و بزرگ (در مذاکرات وین) برداشته و توافق اصلی انجام شده است. وی با اشاره به اینکه در برخی موارد رایزنی ها همچنان ادامه دارد تا «به توافق نهایی برسیم» تصریح کرد که دولت کار را انجام داده است و «توانستیم کمر کرونا و تحریم را بشکنیم»

از این سخنان و برآیند اظهار نظرهای صورت گرفته می‌توان اینگونه برداشت کرد که شمارش معکوس یا به تعبیر وزیر امور خارجه کورئوگرافی (توالی ترتیبات اجرایی) احیای برجام آغاز شده است. به گفته عراقچی، ‌اکنون زمان آن رسیده که ایالات متحده به برجام بازگردد و تحریم‌ها را لغو کند.

تابناک