تعدد نامزدها و هیجان انتخابات

592 نفر طی 5 روز در سیزدهمین دوره از انتخابات ریاست‌جمهوری نام‌نویسی کردند که از این تعداد چهره‌های شاخص و مطرح سیاسی از جریان‌های مختلف سیاسی حضور داشتند؛ پس از پایان نام‌نویسی احراز صلاحیت داوطلبان شروع می‌شود که از این تعداد عده محدودی حائز صلاحیت‌های ریاست‌جمهوری هستند. حضور چهره‌های شاخص سیاسی از جریان‌های مختلف سیاسی کشور در زمان نام‌نویسی این مطلب را در اذهان به وجود آورده که آیا این موضوع می‌تواند در پرشور شدن انتخابات تأثیرگذار باشد یا خیر؛ به همین دلیل این مسئله را از چند شخصیت و کارشناس سیاسی جویا شدیم که در ادامه می‌آید.

حسینعلی حاجی‌دلیگانی، عضو هیئت رئیسه مجلس

بنده فکر می‌کنم در این دوره از انتخابات ریاست‌جمهوری تعداد نامزدهایی که با یکدیگر رقابت می‌کنند حدود 10 نفر به پایین باشد، یعنی یک تا دو نفر کمتر از این تعداد با همدیگر بر سر تصاحب کرسی دولت رقابت کنند. البته تعداد بالای کاندیداها می‌تواند به حضور فراگیرتر و گسترده‌تر مردم در انتخابات کمک کند. مردم ایران همیشه شگفتی‌آفرین بوده‌اند و پیش‌بینی می‌شود که در این انتخابات نیز، بار دیگر شگفتی کسانی را که بدخواه ایران هستند، فراهم می‌کنند. این مردم برای این نظام و انقلاب و کشور هزینه‌ها پرداخت کرده‌اند، جان‌ها داده‌اند و قهرمانان ملی مانند شهید سلیمانی را در این راه فدا کرده‌اند؛ چراکه دوست دارند نظام و کشورشان سربلند باشد؛ منتها از نوع عملکرد مقامات اجرایی و برخی مقامات دیگر در مجلس و غیره، گلایه‌هایی دارند که به حق هم است و امیدوار هستیم با یک انتخاب درست این روند را تغییر دهند و بتوانیم شاهد باشیم که در شروع سال‌های اولیه گام دوم انقلاب، یک دولت حزب الهی جوان، با انگیزه و جهادی سر کار بیاید.

عبدالله گنجی، مدیرمسئول روزنامه جوان

به نظر بنده تعداد نامزدها خیلی در مشارکت بالاتر مردم در انتخابات مؤثر نیست؛ ما دو تا سه سلیقه سیاسی داریم که آنها باید در انتخابات نمایندگی داشته باشند، اما اینکه یک نمایندگی یک نفر یا ده نفر کاندیدا داشته باشد، دیگر خیلی تأثیر ندارد؛ چراکه همه در یک محفظه گفتمانی یا یک کانتکس اجتماعی قرار دارند. بنابراین اصل موضوع این است که سلیقه‌های اصلی در انتخابات، نمایندگی داشته باشند و بقیه دیگر مهم نیست. بنده فکر می‌کنم انتخابات این دوره، یک انتخابات سه ضلعی است که این موضوع از نظر اجتماعی، اشباع‌کننده است. یک ضلع این انتخابات، جریان انقلابی و ارزشی کشور است، ضلع دیگر جریان اصلاحات و ضلع دیگر هم بیشتر جریان دولت است؛ یعنی اصلاح‌طلبان علاقه‌مند نیستند که با دولتی‌ها همسو باشند؛ چون قبلاً به آنها رحم اجاره‌ای بودن را قلمداد کرده و تحقیرشان کرده بودند. بنابراین دولتی‌ها نیز ظاهراً هم ظرفیت دارند و هم شبکه مدیریتی کشور در دستان‌شان است و فعلاً به یک کاندیدای غیراصلاح‌طلب فکر می‌کنند، مگر اینکه بعد از تأیید صلاحیت‌ها در جهت مهره‌های در صحنه، تغییر صورت بگیرد؛ وگرنه در حال حاضر یک فضای سه ضلعی بین اصلاح‌طلب‌ها، اصولگراها و شخصیت‌های نزدیک به دولت وجود دارد.

محمدجواد حق‌شناس، فعال اصلاح‌طلب

تعداد نامزدهای انتخاباتی در انتخابات ریاست‌جمهوری در پرشور شدن آن مهم نیست؛ بلکه مهم این است که نمایندگانی از اقشار، افکار و جریان‌های مختلف کشور در جریان رقابت‌های سیاسی حضور داشته باشند؛ یک زمان ممکن است در یک انتخابات، 9 تا 10 نفر نامزد شوند؛ اما همگی از یک جریان سیاسی باشند که این موضوع هیچ کمکی به پرشور شدن و رقابتی شدن انتخابات نمی‌کند. به طور مشخص اگر در انتخابات پیش رو همه نامزدها برخاسته از یک جریان سیاسی باشند، چه کمکی می‌تواند به پرشور شدن فضای انتخاباتی کند، اما اگر از جریان‌های سیاسی متفاوت چند نفر انتخاب شوند، انتخابات به شدت رقابتی و پرشور می‌شود. برای نمونه، به طور مشخص در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1376، تعداد کاندیداهای انتخابات چهار نفر بیشتر نبودند، اما در این مقطع سه جریان مختلف سیاسی وارد فضای انتخاباتی شدند و انتخابات کاملاً رقابتی بود؛ اما در انتخابات سال 80 که تعداد کاندیداها بیش از دو برابر سال 1376 بودند، با توجه به اینکه بیشتر از یک جریان سیاسی بودند، انتخابات پرشور نشد. این نشان می‌دهد، تعداد نامزدهای انتخاباتی به هیچ عنوان در فضای انتخاباتی مؤثر نیست و آنچه در این موضوع تأثیرگذار است، حضور نمایندگان از جریان‌های مختلف سیاسی است که می‌توانند انتخابات را رقابتی و پرشور کنند و به مردم انگیزه دهند که رأی آنها اثرگذار است یا خیر.

محمدرضا محبوب‌فر، جامعه‌شناس سیاسی

بنده معتقد هستم در انتخابات مردم نه به سیاه لشکر کاندیداها و نماینده تفکرات مختلف در جامعه، نگاه می‌کنند و نه به تعداد محدود کاندیداهایی که از فیلتر شورای نگهبان عبور کرده‌اند، بلکه مردم به عملکرد افراد در سمت و پست‌های گذشته نگاه و توجه می‌کنند که آیا مناسب وضعیت کنونی جامعه هستند یا خیر. همچنین مردم به حرف‌ها، شعارها و متانت کاندیداها دقت می‌کنند و اینکه اصلاح‌طلبی در جامعه ایران یک جریان سیاسی نیست و مربوط به همه مردم ایران است، پس اصلاح‌طلبی مختص یک گروه و جریان سیاسی نیست که عده‌ای عنوان می‌کنند ما پرچمدار اصلاحات هستیم و اگر ما رد صلاحیت شدیم، در انتخابات شرکت نمی‌کنیم و مردم ایران در انتخابات پیش رو به هیچ عنوان به کاندیدایی که به فکر تشکیل دولتی باشد که در امتداد دولت‌های گذشته باشد که اتفاقاً کارنامه شکست‌خورده‌ای دارند، نیستند. مردم می‌گویند کاندیداهایی که از فیلتر شورای نگهبان عبور می‌کنند، باید حرف و طرح نو با جنبه اجرایی داشته باشند. همچنین معتقد هستم در این انتخابات رقابت بین دو گرایش اصولگرا و اصلاح‌طلب به همراه یک گرایش مستقل است.

ابراهیم عزیزی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس

تعداد کاندیداها در رقابت‌های انتخاباتی شاید از نظر کمی و کیفی تأثیرگذار باشد؛ اما به این معنا نیست که اگر تعداد کاندیداها افزایش پیدا کند، کسانی که فاقد صلاحیت لازم باشند تأیید می‌شوند. باید ضمن داشتن شاخصه‌ها و ویژگی‌های لازم تأیید صلاحیت شوند و یکی از اصول رقابت‌های پرشور شناخت و انتخاب دقیق است. مهم این است که مردم با شناخت و دقت کافی، صبر و حوصله و وقت گذاشتن روی برنامه کاندیداها به آنها رأی دهند. حضور حداکثری مردم در انتخابات برای کشور و نظام اسلامی مهم است و الزاماً رقابت پرشور در تعداد کاندیداها نیست، اما می‌تواند یکی از مؤلفه‌های انتخابات پرشور باشد. یکی از فرصت‌های خوبی که پیش روی نظام اسلامی است، موضوع انتخابات است؛ انتخابات یک ظرفیت خوب برای تحقق ارزش‌های یک ملت و فرصت بی‌نظیری برای رسیدن به اهداف سرنوشت‌ساز است و هر چه روی این موضوع سرمایه‌گذاری کنیم که البته باید همراه بصیرت و آگاهی باشد، به حتم دستاوردهای بسیار خوبی برای کشور به ارمغان خواهد آورد. پیشنهاد ما این است که اگر این امکان وجود داشته باشد که تعداد کاندیداها به سمت و سویی برسد که زمینه مشارکت حداکثری را فراهم کند، بسیار خوب است؛ در عین حال نیز معتقد هستیم شورای نگهبان پاسدار حقیقی قانون اساسی و پاسدار حرمت قوانین کشور است، حتما تصمیمات شورای نگهبان هم بر مبنای یک نگاه همه‌جانبه است و ان‌شاءالله همه مردم با اعتماد و اطمینان کامل به صحنه انتخابات می‌آیند.