استمرار رویکرد تحولی
در درجه اول، مسئله رویکرد تحولی در قوه است. البته تحول به معنای درست کلمه، در یک سال و دو سال و مانند اینها انجام نمیگیرد، اما شروع این حرکت در قوه قضائیه و اتخاذ این جهتگیری و این رویکرد چیز بسیار مهمی بود؛ این باید ادامه پیدا کند، متوقف نشود.
اجرای سند تحول
این سند، سند قوی خوبی است؛ مشخصاً برای کارهای مختلف مدتدار و زماندار است؛ مبنا و مسیر حرکت را معین کرده، که نشاندهنده این است که این سند به معنای واقعی کلمه عملیاتی است و شعاری و ظاهری نیست. همین سند را ملاک عمل قرار بدهند. البته ممکن است در گذشت زمان، بهروزرسانی این سند هم لازم باشد منتها این به معنای این نباشد که مسیر حرکت دستخوش تغییرات پیدرپی بشود؛ باید مسیر، مسیر روشنِ مستقیمِ مستقری باشد.
رفع موانع عمل به سند تحول
بعضی از افراد مؤثر در مجموعه قوه قضائیه این سند را درست نمیشناسند؛ باید سند را به اطلاع همه رساند تا صاحبنظران قوه ببینند، نگاه کنند. اولاً همه وظیفه خودشان را بر طبق سند تحول احساس کنند و بفهمند؛ ثانیاً، اگر چنانچه نظری دارند، آن را به مراجع بالاتر منعکس کنند.
برطرف کردن خلأهای مقرراتی
یک مطلب دیگر در ذیل این سند این است که من شنیدم که خلأ مقرراتی وجود دارد، یعنی قوانینی نیاز است برای اجرای کامل این سند؛ این قوانین را باید تهیه کنید، و شما [هم] باید تهیه کنید و نگذارید بماند که فرضاً یک طرحی در مجلس تهیه بشود؛ نه، قانون را تهیه کنید، قانون مورد نیاز را آماده کنید و نگذارید این خلأ باقی بماند.
احیای حقوق عامه
ورود قوه قضائیه به احیای حقوق عامه است که عمدتاً در مسئله پیگیری تولید و مسئله تولید و کارخانههای از خط خارجشده و مانند اینها بروز پیدا کرد؛ البته در زمینههای دیگر هم مثل رفع تصرف از منابع طبیعی و اراضی دولتی و امثال اینها تحقق پیدا کرد؛ این بسیار کار لازم و خوبی است. اینکه بعضی بگویند این جزء وظایف قوه قضائیه نیست، کاملاً خلاف حق و خلاف قانون است؛ ورود به مسئله احیای حقوق عامه است.
حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر
یک قلم از حقوق عامه همین مسئله امر به معروف و نهی از منکر است. البته متأسفانه این واجب آن چنان که باید و شاید در جامعه ما جاری نیست؛ امّا گوشه و کنار هستند کسانی که آمر به معروف و ناهی از منکرند؛ اینها را نباید تنها گذاشت، باید از اینها حمایت کرد. البته بنده هم میدانم که بعضی هستند به نام امر به معروف و نهی از منکر بیخودی هیاهو میکنند و مقاصد دیگری را دنبال میکنند، خیلی خب، تشخیص بین آمر به معروف و ناهی از منکر واقعی و غیر واقعی هم باز با چه کسی است؟ باز با قوّه قضائیّه است.
تدوین قانون احیای حقوق عامه
بحث پیگیری حقوق عامه هم دچار خلأ قانونی است؛ حالا مثلاً فرض کنید کسی که حقوق عامه را تضییع کرد حکمش چیست؟ مجازاتش چیست؟ این درست در قانون مشخّص نیست؛ لذاست طبعاً دستگاههای مختلف قضائی در شهرهای مختلف، جاهای مختلف کشور ناچارند سلیقهای رفتار کنند؛ یکی یک جور رفتار میکند، یکی یک جور دیگر؛ این هم احتیاج به قانون دارد. این هم یک نکته.
مبارزه با فساد در قوه قضائیه
یک نکته دیگر، بحث مبارزه با فساد در درون قوه است که این هم در قوه شروع شد و کار بسیار خوبی است و جزء واجبترین کارهاست؛ جزء اولیترین و اولیترین کارهای قوه قضائیه است. البته من این را عرض بکنم که گاهی اوقات جنجال راجع به وجود فساد در قوه قضائیه جوری افراطی میشود که به قضات شریف، پاکدامن، مؤمن هم اهانت میشود. این [کار] هیچ جایز نیست. یک اکثریت بزرگی از قضات دادگستری در سرتاسر کشور، مردمان شریف، باانگیزه، مؤمن، پاکدامن و باگذشت، با زندگیهای سخت و با کارهای سنگین دارند میگذرانند؛ مراقب باشیم به اینها بیمهری نشود.
ارتباط با مردم و گروههای فعال جامعه
نکته بعدی درباره همین حضور مردمی است؛ یکی از نقاط قوت کار جناب آقای رئیسی در قوه قضائیه همین رفتن بین مردم بود. این را ترک نکنید؛ مسئولان محترم قوه بعد از ایشان این را ترک نکنند. این کارِ بسیار خوب و مهمی است و همین طور که عرض کردم برکات زیادی دارد؛ هم رفتن داخل مردم، هم ارتباط داشتن با گروههای فعال جامعه؛ فعالان دانشگاهی، فعالان حوزهای، فعالان اقتصادی، فعالان بخش مربوط به مسائل زنان که یک عدهای در این قضیه فعالند؛ یا مسئله اقوام؛ ارتباط با اینها خیلی مهم است... فایدهاش اولاً این است که هم میتوانید از آنها بشنوید حرفها را، ثانیاً برای آنها تبیین کنید؛ خیلی اوقات است یک سیاستهایی را دستگاههای مختلف دارند که بعضیها از بیرون معترض میشوند؛ غرضی هم ندارند، [بلکه] بر اثر بیاطلاعی معترض میشوند؛ یعنی باطن این تصمیم را، یا استدلال بر این تصمیم را نمیدانند؛ چون نمیدانند، معترض میشوند. برای آنها تبیین کنید؛ بعضی از چیزها هست که باید تبیین بشود و گفته بشود.