بایدن به جنگ‌های بی‌پایان آمریکا پایان می‌دهد؟

هفته گذشته جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در گفت‌وگو با خبرنگار، زمانی که از او درباره حملات سایبری به زیرساخت‌های آمریکا سؤال شد، بیان کرد که این حملات بسیار جدی است و احتمالاً به دلیل همین حملات، آمریکا به سمت جنگ با روسیه و چین برود. شنیدن این صحبت از زبان رئیس‌جمهوری که در دوران انتخابات ریاست‌جمهوری، مدام از پایان دادن به جنگ‌های بی‌پایان آمریکا در دنیا حرف می‌زد، بسیار جالب ‌توجه بود. بایدن قرار بود به جنگ‌های بی‌پایان آمریکا در سراسر دنیا و به‌خصوص منطقه غرب آسیا پایان دهد، اما به نظر می‌رسد آمریکا در زمان او بیشتر از هر زمان دیگری به سمت تندروی و سیاست‌های تهاجمی و سرانجام جنگ می‌رود.

بایدن در سخنرانی‌های متعددی، از ضرورت پایان دادن به جنگ افغانستان گفته و درعین‌حال مهلت زمانی مشخصی را نیز برای عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی از افغانستان مشخص کرد. پس از این او به سراغ عراق رفت و در دیدار با الکاظمی، نخست‌وزیر عراق روز 31 دسامبر را روز خروج نیروهای آمریکایی از عراق عنوان کرد. بااین‌حال، بایدن خودش هم می‌داند که این وعده‌ها با برنامه‌های آمریکا با عنوان «مبارزه با تروریسم» همخوانی ندارد و آمریکا تا سال‌های بعد نیز در افغانستان و عراق باقی خواهد ماند. مهم‌ترین مسئله در نوع بررسی این صحبت‌ها و تغییر تاکتیک‌های آمریکا این است که دنیا و جنگ‌افزارهای نظامی و همچنین فنّاوری‌های مرتبط با جنگ از سال 2001 که آمریکا به افغانستان حمله کرد تا به امروز دچار تغییرات و حتی انقلاب‌های شدیدی شده است. درزمانی که جورج بوش پسر به افغانستان حمله کرد، آمریکا از پهپادهای شناسایی و همچنین پهپادهای تهاجمی کمی برخوردار بود و نمی‌توانست جنگی را از راه دور هدایت کند؛ اما امروزه بسیاری از کشورها می‌توانند با استفاده از فناوری پهپادی یا استفاده از ماهواره‌های شناسایی، جنگی تمام‌عیار را بدون حضور حتی یک نظامی علیه یک کشور به راه بیندازند.

زمانی که بایدن از به راه افتادن احتمالی جنگی تمام‌عیار بین آمریکا و روسیه حرف می‌زند، دقیقاً به دنبال همین نوع از جنگ‌هاست. جنگی که به گمان آمریکایی‌ها، روسیه با حملات سایبری به زیرساخت‌های آمریکا بسیار زودتر ازآنچه باید اتفاق می‌افتاد، آن را آغاز کرد و آمریکا حالا در موضع دفاع از خود قرار دارد. در این جنگ‌ها دیگر خبری از پیاده شدن سربازها در زمین و کشور طرف مقابل نیست، بلکه تمام هزینه‌های اقتصادی و ضررهای هنگفت مالی قرار است از طریق فنّاوری‌های نوین، هک‌ها، حملات سایبری، کشتار از طریق پهپادهای نظامی و تهاجمی و حتی گسترش ویروس‌ها و بیماری‌های نوین باشد.

از این منظر، جنگ در افغانستان قرار است از طریق پایگاه‌های آمریکا در نزدیکی این کشور، یعنی در کشورهای حوزه آسیای مرکزی ادامه پیدا کند. جنگ با روسیه از طریق سایبری ادامه می‌یابد و جنگ با چین از طریق تعرفه‌های تجاری و اعمال محدودیت و تحریم آغاز می‌شود و ابعاد تازه‌ای به خود می‌گیرد.

نمونه‌ای از این نوع جنگ را می‌توان در رفتار اخیر آمریکا در افغانستان مشاهده کرد؛ جایی که دولت بایدن نیازی به نگران شدن در خصوص گسترش نفوذ طالبان در این کشور نمی‌دید و عنوان می‌کرد مطمئن باشید که کابل به دست طالبان نخواهد افتاد. چند روز بعد حملات از راه دور و از طریق پهپادها و نیروهای هوایی آمریکا به مواضع طالبان در نقاط مختلف این کشور ادامه پیدا کرد و آمریکایی‌ها در همان حال مشغول بیرون رفتن از این کشور بودند.

ذات دولت‌های آمریکا در به راه انداختن جنگ و ضربه زدن به کشورهای مختلف را وقتی منافع‌شان به خطر می‌افتد، نباید به‌سادگی تغییرپذیر دانست. صحبت‌های شیرین بایدن برای خروج از منطقه و خارج کردن آمریکا از جنگ‌های بی‌پایان، شعاری تبلیغاتی و عمل او، ادامه همان جنگ‌ها در سراسر جهان است.