مقام معظم رهبری: راهی برای کنترل نقدینگی بیابید

تکرار اشتباهات محصول ندانستن‌ها است،اگر از گذشته اطلاع داشته باشیم شاید از آن درس بگیریم و مسیرهای اشتباه را تکرار و تجربه نکنیم.یکی از حوزه هایی که می تواند ماشین زمان به آن سفر کند اقتصاد است، اقتصاد ایران در نیم قرن گذشته همچون سایر حوزه های حیات اجتماعی با فراز و فرود های بسیاری روبرو شده است. اتفاقات مشابهی بر اقتصاد ایران رفته و تصمیمات متفاوتی برای آن گرفته شده است اما به نظر می رسد با نتایج یکسان روبرو هستیم.«در نیم قرن با اقتصاد ایران» اخبار مهم اقتصادی ایران و جهان را مرور می کنیم.سال اول هر دهه را به عنوان نقطه بررسی تاریخ اقتصادی قرار داده ایم.این مطلب با عنوان نیم قرن با اقتصاد ایران منتشر می شود،در طول بررسی تاریخ اقتصادی پنج دهه گذشته ممکن است به حوادث مهم و اثر گذار برخورد کنیم که این اخبار و وقایع را نیز منتشر می کنیم. روزنامه اطلاعات به دلیل سابقه 90 ساله آرشیو قوی و رویکرد صرف خبری در بازتاب وقایع پایه این بررسی قرار گرفته است.
چهارم شهریور 1361؛ مجلس اجازه هزینه بیشتری به ما بدهدمحمدتقی بانکی، وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه در مورد تغییرات در هزینه‌های عمرانی سال‌جاری و اصلاحیه‌های بودجه و همچنین نقش صندوق بیمه محصولات کشاورزی توضیحاتی داد.
وی افزود: تصویب به موقع بودجه اثر بسیار مثبتی در راه انداختن چرخ‌های اقتصادی کشور داشته است و همانطور که مشهود است در تهران و استان‌ها پروژه‌های مختلفی که مشکلات زیادی داشته‌اند به‌دلیل تصویب به موقع بودجه دستگاه‌ها توانستند مشکلات خود را حل کنند؛ به‌طوری‌که برای اکثر طرح‌های عمرانی ما مجبور شدیم پولی را که باید تا آخر سال به آنها بدهم در عرض 6 ماه تا 9 ماه پرداخت کنیم و از این رو شدیدا احساس می‌کنیم که باید امکانات و اعتبارات مالی دستگاه‌های عمرانی و تولیدی را افزایش دهیم. بر این اساس طرحی در سازمان برنامه و بودجه در حال تهیه است که تا اواسط شهریورماه برای ارائه به دولت آماده می‌شود و فکر می‌کنم منابع مالی زیادی را از مجلس شورای اسلامی تقاضا کنیم و اجازه دهند در سال‌جاری بیشتر هزینه کنیم.
دکتر بانکی ادامه داد: طبق آمار در 4 ماه اول سال 61 در رابطه با اعتبارات عمرانی 219.5 میلیارد ریال هزینه کرده‌ایم؛ درحالی‌که سال گذشته این رقم 165 میلیارد ریال بوده است. در همین مدت هزینه‌های جنگی ما به علت بازسازی مناطق جنگی 4.8 درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.
چهارم شهریور 1371؛ موافقت با انتقال گاز ترکمنستان از مسیر ایرانصفرمراد نیازاف، رئیس‌جهوری ترکمنستان گفت که تحقق استقلال سیاسی و اقتصادی کشورش در سایه کمک کشورهای قدرتمند همسایه عملی است و ایران می‌تواند کمک قابل‌توجهی در این راه باشد.
نیازاف در دیدار با آقای هاشمی رفسنجانی افزود: عشق مردم کشورهای مسلمان آسیای میانه به ایران اسلامی نشات گرفته از علائق دینی و فرهنگی و احساسات آنان است و ما به گسترش هرچه بیشتر همکاریمان با ایران در آینده امیدواریم.
در پایان این دیدار جمهوری اسلامی ایران موافقت خود را برای کمک به ساخت خط لوله‌ای که قرار است گاز جمهوری ترکمنستان را از طریق ایران به ترکیه و اروپا منتقل کند، اعلام کرد.
این توافق در پی مذاکرات آقایان هاشمی رفسنجانی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران و صفر مراد نیازاف، رئیس‌جمهور ترکمنستان در تهران اعلام شد.
در اعلامیه مشترکی که در پایان دیدار هیات جمهوری ترکمنستان از ایران منتشر شد، دو طرف برای گسترش راه‌های مواصلاتی با ساخت راه‌آهن تجن – سرخس – مشهد توافق کردند.
راه‌اندازی بزرگ‌ترین مجتمع صنایع چوب و کاغذ در مازندران
قائم‌مقام معاونت اقتصادی و بازرگانی وزارت صنایع کشور در مورد جایگاه استان مازندران در صنعت کشور گفت: از آنجا که صنعت کشور ما به کشاورزی وابسته است و این استان پتانسیل بالایی برای صنعت شدن دارد، باید به آن توجه بیشتری شود.
بهادرانی با بیان اینکه 40 درصد چوب موردنیاز کشور در استان مازندران تولید می‌شود، افزود: بزرگ‌ترین مجتمع صنایع چوب و کاغذ کشور که در این استان وجود دارد، در آینده نزدیک گشایش می‌یابد.
وی همچنین اعلام کرد: از مجموع اعتبارات ارزی کشور، سهمیه ارز دولتی و رقابتی وزارت صنایع امسال یک میلیارد و صد میلیون دلار تعیین شده است.
بهادرانی ادامه داد: از مجموع یک میلیارد و یکصد میلیون دلار ارز تخصیصی 200 میلیون دلار ارز دولتی به تولید کالاهای کوپنی و سوبسیددار نظیر روغن نباتی، آرد، شیر، صابون کوپنی و حدود 900 میلیون دلار ارز رقابتی به تولید کالاهایی که از اولویت کمتری برخوردارند اختصاص یافته است.
چهارم شهریور 1381؛ چشم‌انداز همکاری بانک جهانی با ایران تدوین می‌شود شنگمن ژانگ، قائم‌مقام بانک جهانی در اولین روز سفر سه روزه خود به ایران با طهماسب مظاهری، وزیر امور اقتصادی و دارایی دیدار و گفتگو کرد.
در این دیدار شنگمن ژانگ ابراز امیدواری کرد همکاری‌های بانک جهانی در قالب ارائه کمک‌های فنی و مالی برای اجرای پروژ‌ه‌های زیربنایی در ایران مفید باشد.
وی تاکید کرد: شرایط اقتصادی ایران به‌گونه‌آی است که نیازمند کمک‌های مالی بانک جهانی نیست، ولی این بانک در انتقال دانش و تجربیات جهانی به ایران می‌تواند کمک‌های موثری ارائه کند.
در این دیدار آقای مظاهری، وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به اصلاحات انجام‌گرفته در ایران از بهبود سیستم مالیاتی، یکسان‌سازی نرخ ارز و تصویب قانون جدید سرمایه‌گذاری خارجی به‌عنوان اصلاحات ساختاری اقتصادی ایران یاد کرد.
وی در عین حال برای اجرای موفق اصلاحات بر ضرورت وجود یک بازار سرمایه قوی و نیز یک نظام تامین اجتماعی واگیر تاکید کرد.
مظاهری ادامه داد: همکاری بانک جهانی با ایران زمین رشد سرمایه‌گذاری در کشور را فراهم خواهد کرد. وی خواستار همکاری جدی‌تر بانک جهانی به‌ویژه موسسه مالی بین‌المللی با بخش خصوصی ایران شد.
آقای ژانگ نیز به تدوین استراتژی همکاری بانک جهانی و ایران اشاره کرده و افزود: با همکاری کارشناسان ایرانی برای دوره سه ساله 2006-2004 این استراتژی در حال تدوین است که می‌تواند مبنای لازم را برای تفاهم جهت همکاری در زمینه‌های موردعلاقه مشترک فراهم آورد.
مجلس بر قراردادهای بزرگ خارجی نظارت می‌کند
 طرح تعیین نمایندگان ناظر مجلس شورای اسلامی بر نحوه انعقاد قراردادها در دستگاه‌های اجرائی در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی مورد بحث قرار گرفت و در شور دوم به تصویب رسید.
بر مبنای این طرح: به‌منظور نظارت مجلس شورای اسلامی و حصول اطمینان از رعایت قوانین و مقررات در عقد قرارداد با اشخاص حقیقی و حقوقی خارجی، کلیه دستگاه‌های اجرایی کشور، مذکور در ماده 2 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، مصوب 27 بهمن 1380 که مبادرت به عقد قرارداد به مبلغ بیش از 20 میلیون دلار یا معادل آن به‌صورت استقراض نقدی، یوزانس، بیع متقابل، فاینانس و یا هر نوع شیوه تامین مالی باشد، مکلف‌اند در کلیه مراحل قراردادهای مذکور، کمیسیون‌های برنامه و بودجه و محاسبات و اقتصادی و حسب مورد، کمیسیون‌های تخصصی مربوطه در مجلس شورای اسلامی را از نحوه اقدام مطلع کنند.
کمیسیون‌های تخصصی مجلس، مکلف‌اند در اجرای بند 6 ماده 33 آیین‌نامه داخلی مجلس، نماینده یا نمایندگانی به نیابت از مجلس شورای اسلامی به عنوان ناظر، حسب مورد تعیین و به دستگاه اجرایی ذی‌ربط معرفی نمایند. کلیه دستگاه‌های اجرایی فوق‌الذکر، موظف‌اند اطلاعات لازم را در اختیار نماینده یا نمایندگان ناظر قرار دهند.
چهارم شهریور 1391؛ مقام معظم رهبری: راهی برای کنترل نقدینگی بیابید حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، مقام معظم رهبری در دیدار اعضای هیات‌دولت با ایشان بیان کردند: به نظر من عمده مشکلات، آن چیزی است که مربوط به معیشت قشرهای متوسط و ضعیف جامعه است. این ناشی از چیست؟ من اینجا نمی‌خواهم تحلیل کنم. قطعا یک ضعف‌هایی وجود دارد. آن ضعف‌ها را انسان با خود مدیران در میان می‌گذارد. هیچ لزومی ندارد که کسانی که دستی به میکروفن و به منبر و به اینها دارند، بنا کنند ضعف‌ها را شمارش کردن؛ چون بیان ضعف‌ها در فضای عمومی، مشکلی را حل نمی‌کند. اگر ضعفی وجود دارد، باید به خود آن کسی که دارای ضعف است، این را گفت؛ اما آثار و نتایج آن ضعف‌ها خبر چرا، مشهود است؛ آنها را انسان می‌تواند مطرح کند.
آنچه که به نظر من مهم است، این است که برای قشرهای ضعیف، مشکلات اقتصادی‌ای وجود دارد؛ این را باید برطرف کنید. حالا بخشی از این مشکلات، ناشی از تورم است.
ما در کشور کمبود کالا نداریم؛ خوشبختانه کالاهای گوناگون موردنیاز مردم در کشور فراوان یافت می‌شود؛ لیکن مساله گرانی و کاهش قدرت خرید وجود دارد؛ این را باید علاج کنید؛ این به عهده بخش‌های مختلف اقتصادی است؛ یعنی هم بخش‌های ستادی اقتصادی، هم بخش‌های عملیاتی اقتصادی – مثل وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت جهاد کشاورزی، بخش‌های دیگر که باید به‌طور جد انشاء‌الله این را دنبال کنند.
آن کسانی که از لحاظ اقتصادی صاحبنظرند، چه در درون دولت، چه در بیرون دولت به بنده می‌گویند که این مساله مربوط به افزایش نقدینگی است؛ یعنی افزایش نقدینگی را مهم‌ترین عامل می‌دانند. این را ما فقط از کسانی که بیرون دولتند، نمی‌شنویم بلکه کسانی هم که در درون دولتند، وقتی از آنها سوال می‌کنیم، همین را به ما می‌گویند و گزارش می‌دهند. باید راهی پیدا کنید که نقدینگی افزایش یافته کنترل شود.
خب، این روشن است؛ اگر در مقابل نقدینگی تولید وجود داشته باشد، کالا وجود داشته باشد، کمبود وجود نداشته باشد، مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ اگر چنانچه نه، نقدینگی بیش از تولید کالا در داخل یا به شکل درست واردات بود، طبعا مشکل ایجاد می‌کند.
خب، عوامل نقدینگی هم زیاد است. همین یارانه‌های نقدی که داده می‌شود – که برای قشرهایی کار مفیدی هم بوده – خودش افزایش نقدینگی ایجاد می‌کند. همین کارهای عمرانی‌ای که شما می‌کنید – که اینها دیربازده است – اینها بلاشک نقدینگی ایجاد می‌کند. همین مساله مسکن مهر که صحبت شد یا همین طرح‌های نیمه‌تمام را که افزایش می‌دهید، این کاری که در دولت دارند می‌کنند – که کار خوبی هم هست و لازم هم هست – خود اینها ایجاد افزایش نقدینگی می‌کند.
برای این مساله باید راهکار پیدا کنید. شما افراد صاحب علمی هستید، صاحب تجربه هستید، دستتان در کار است؛ برای اینها راه پیدا کنید. این نقدینگی افزایش‌یافته را هدایت کنید به سمت مراکزی که کمک کند به گشایش کار مردم؛ مثل تولید.