«شکست تاریخی» که در کانون توجهات نیست؟!

یک لحظه فکر کنید جای آمریکا در افغانستان با یک قدرت دیگری مثلاً ایران یا چین و روسیه عوض شود و بنا به فرض، این کشورها متحمل این شکست پس از سرمایه‌گذاری هنگفت 20 ساله می‌شدند. در این صورت واکنش و نحوه مواجهه رسانه‌های آمریکایی با این موضوع چگونه بود؟ رسانه‌های سمپاتِ غرب و آمریکا در این کشورها چگونه قضیه را تحلیل می‌کردند؟ چرا شکست تاریخی آمریکا در افغانستان آن‌طور که باید در کانون توجهات قرار نمی‌گیرد؟

نکات تحلیلی: 1- یک دلیل می‌تواند این باشد که ما هنوز از انگاره‌بافی‌های استعاری و تبلیغاتی از ابرقدرتی آمریکا رها نشده‌ایم. سخت است باور کنیم آمریکا از افغان‌ها شکست خورده باشد! هنوز دنبال علل و سناریوهای ناپیدا و پشت‌پرده برای چرایی خروجِ به تعبیر «هنری کیسینجر» فاجعه‌بار آمریکا از افغانستان می‌گردیم؛ درحالی‌که آمریکا واقعاً در افغانستان شکست خورده و امیدی به آینده سودمند در آنجا ندارد. 2- شاید هنر و مهارت آمریکایی‌ها در تبدیل تهدید به فرصت که انصافاً در آن استاد هستند، مانع از دیدن واقعیت میدانی «شکست تاریخی آمریکا» در تغییر معادلات ژئوپلیتیک منطقه‌ای و بین‌المللی و تغییر هندسه قدرت جهانی شده است؛ چراکه آمریکایی‌ها مبتنی بر همین مهارت، از شکستشان در افغانستان، فرصت و روایتی برای فرار به جلو و ضرورت تمرکز بر آسیای شرقی ساخته‌اند؛ اما از اول هم یکی از دلایل آمریکا برای اشغال افغانستان مگر همین هدف نبود؛ بود اما نشد! 3- آمریکا در حوزه رسانه و جنگ شناختی و ادراک‌سازی، شکست خود را وارونه می‌کند و با تبلیغات رسانه‌ای تلاش می‌کند تصویری دیگر از «پیروزی و تغییر استراتژی» به تعبیر استفان والت ارائه کند. البته در این موضوع هواداران و شبکه جهانی غرب‌باوران در تقویت این نگاه در کشورهای خود یا با سکوت یا توجیه‌‌تراشی به‌اصطلاح علمی، به آمریکا کمک می‌کنند. استقبال سرد رسانه‌های اصلاح‌طلب در داخل ایران از خروج آمریکا از افغانستان شاهد مثال خوبی است. گویی آن‌ها از این فضاحت ناراحت‌اند! البته شاید حق دارند. چون می‌دانند شکست آمریکا در افغانستان آخرین میخ بر تابوت ادعاهای این کشور در زمینه رهبری جهانی و افول نظام لیبرال سرمایه‌داری در حوزه سیاست و اخلاق است و رسالت دلار بگیران وطنی و ضدانقلاب، چیزی غیر از پنهان‌سازی این واقعیت نیست!

نکته پایانی: آمریکا با شکست در افغانستان، به‌اضافه سرعت‌یابی افول هژمونیک و پایان ابرقدرتی در جهان مواجه است. ابعاد و زوایای این شکست باید بررسی و آنالیز گردد. بررسی‌های عمیق و تحلیلی در این موضوع، می‌تواند بدل تکنیک فرار به جلوی آمریکا باشد.