پشت پرده دیوار کشی در مرز عراق و سوریه چیست؟

اخیرا «ماهر عبد جوده» تحلیلگر عراقی با اشاره به ساخت دیوارهای مرزی در عراق در توئیتی این امر را پروژه بزرگ آمریکا علیه مقاومت در مرز عراق و سوریه عنوان کرده و افزوده آمریکا و کشورهای منطقه با ساختن دیوار مرزی، در حال اجرای یک نقشه بزرگ هستند تا راه را بر مقاومت و الحشدالشعبی به سمت مناطق مرزی به‌ویژه «التنف» برای دفاع از عراق ببندند. امری که «جعفر قنادباشی» تحلیلگر منطقه غرب آسیا در گفتگو با «راهبرد معاصر» از آن به نقشه ای برای ایجاد فاصله میان ملت های مسلمان تعبیر کرده است. ادامه این گفتگو را می خوانیم.
*جناب قناد باشی! ارزیابی شما در مورد مرزبندی‌هایی که در مرز عراق و سوریه شکل می‌گیرد و عنوان می شود که آمریکا و کشورهای منطقه با ساخت دیوارهای مرزی در حال اجرای یک نقشه بزرگ برای بستن راه مقاومت و حشدالشعبی برای مناطق مرزی هستند، چیست؟
ما باید انگیزه هایی که آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها از گذشته های دور دارند که نمی خواهند کشورهای اسلامی هیچگاه به سمت وحدت و یکپارچگی سیاسی حرکت کنند را در این تحلیل مد نظرقرار دهیم؛ می‌توان تحلیل این تحلیل‌گر عراقی را منطبق بر واقعیت دانست یا لااقل بخشی از احتمال را به آن اختصاص داد.
درواقع میتوان گفت که ایشان فرضیاتی را مطرح کرده که مصداق بیرونی‌اش قابل مشاهده است و نمی‌توان آن را دور از واقعیت دانست. انگلستان از گذشته‌های دور نقش مستقیمی در تقسیم کشورهای مختلف اسلامی داشته است، کشورها در گذشته همگی یک کشور بودند سپس در جنگ جهانی دوم اینها را از هم جدا کردند، طبیعتا غربی ها انگیزه های بسیاری برای ایجاد این جدایی بین ملت های مسلمان دارند.
اما در سال‌های اخیر یک اتفاق جدید انگیزه آنها را بیشتر کرده و آمریکایی‌ها وارد عرصه همکاری با انگلیس و فرانسه شدند و آن اینکه قدرت اسلام به صورت یک قدرت سیاسی و حکومتی درآمده و الان ابعاد نظامی هم پیدا کرده است لذا این دلیل است که انگیزه آنها برای تقسیم کشورها و جدایی‌شان بیشتر شده است. تا زمانی که رژیم‌های وابسته به این کشورها حکومت کنند آنها خیلی لزومی نمی‌بینند که جدایی آن هم به‌صورت دیوار ایجاد کنند.
اما همین‌که کشورها اسلامی شدند و بحث از برادری و وحدت شیعه و سنی شد و از همه مهمتر بحث از دفاع مشترک و دسته جمعی که به میان آمد طبیعتا آنها انگیزه‌های بیشتری پیدا میکنند. چنانچه می دانیم داعش یک پروژه بود که یکی از کارکردها و اهدافش جدایی میان کشورهای اسلامی از طریق اختلاف شیعه و سنی بود و دیگری اینکه راه دسترسی کشورهای اسلامی غرب آسیا را به مدیترانه و قرار گرفتن در کنار رژیم صهیونیستی قطع کنند.
اگر به نقشه داعش و دولتی که برای خودشان در نظر گرفته بودند، نگاه کنیم دقیقا کار همین دیوار را میکرد و در واقع راه سوریه و عراق را سد می‌کرد چون آنها پیوسته حمله می‌کردند و زیرساخت‌ها را هدف قرار می‌دادند و خطر ایجاد می‌کردند و دسترسی ایران را به کشورهای سوریه و لبنان که از متحدینش هستند را سد میکردند، اما پروژه داعش نهایتا شکست خورد!
*یعنی عملا این پروژه فاصله مرزی میان ملت های مسلمان شکست خورد؟
بله، امروز میتوان گفت انگیزه غربی ها برای کشیدن دیوار مرزی میان ملت های مسلمان ناشی از چندین شکست می‌باشد، یکی که نتوانستند از طریق داعش و تبلیغات آن میان شیعه و سنی اختلاف ایجاد و از این اختلاف بهره‌برداری کنند. دیگری اینکه از طریق ترویج ناسیونالیست‌های غیرواقعی مانند پان عربیست، پان ترکیست و پان ایرانیست نتوانستند از طریق این راه موفقیتی بدست بیاورند.
پس از طریق داعش با این عنوان که خطرنظامی ایجاد کند و کشورها را تهدید امنیتی کند و یا با سوق دادن کشورها به خیزش درونی هم موفق نبودند. حال منظورشان را علنی‌تر ابراز می‌کنند و انگیزه‌هایی دارند که کشور عراق را مجبور به کشیدن دیوار کنند.
مسئله این است که دیوار تا زمانی که از تبهکاری و انواع قاچاق‌ها جلوگیری کند، می‌تواند بسیار مفید باشد. اما دیواری که آنها میخواهند این است که سدی برای گسترش همکاری‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی بین کشورهای ایران و عراق و سوریه ایجاد شود؛ در حال حاضر این دیوار ابتدای راه است و طبیعتا آنها خواهان گسترش چنین چیزی هستند.

این دیوار نه تنها از همکاری اقتصادی جلوگیری می‌کند بلکه جدای از آن در واقع کوششی است که نگذارند یک قدرت نظامی واحد در منطقه شکل بگیرد و یا نگذارند که کشورهای سوریه و عراق و بعد از آن لبنان از یک اجرای دکترین دفاع دسته جمعی استفاده کنند. لذا اینکه عراقی‌ها در حال حاضر با تشویق غربی‌ها این کار را می‌کنند بسیار محتمل است؛ آنها خواستار این هستند که میان سوریه و عراق به عنوان دو کشور فعال در عرصه مبارزه با رژیم صهیونیستی فاصله ایجاد و آنها موفق نشوند.
*آقای فالح الفیاض رئیس سازمان حشدالشعبی در سفر به سوریه با بشاراسد در مورد موضوع امنیت مرزهای مشترک گفتگو کرده ؛ ارزیابی تان از این امر چیست؟
پیوسته مسائلی در مورد سوریه و عراق می‌گذرد که مقاومت دو کشور و نیروهایی که خواهان منافع ملی دو کشور هستند را نگران می کند. آنها این مسائل را زیر نظر دارند، یکی ممکن است محل نقل و انتقالات نیروهای آمریکایی باشد چنانچه آنها نگران این هستند که نیروهای آمریکایی از اینجا سوءاستفاده کنند و وارد عراق شوند و یا از عراق بدون اجازه وارد سوریه شوند و در واقع امنیت مرزها از بین برود.
یکی دیگر از مسائلی که نگرانش هستند نیروهای داعشی و شبه داعش است، نیروهایی که از طریق آمریکا مسلح و آموزش دیده می‌شوند و از طریق این مرزها که حال یا در سوریه به عراق سپرده شوند یا در عراق به سوریه سپرده بشوند، به دنبال ایجاد ناامنی هستند. سومین مسئله در واقع این است که ممکن است اینها در صدد باشند از تحرکات جداکننده میان دو ملت جلوگیری و از موانع پیش‌روی وحدت دو کشور صحبت کرده‌ باشند. از همین رو آنها تلاش دارند طرح اجرای این دیوار را به کوششی برای جلوگیری از رفت و آمدها و نقل و انتقالات تروریست‌ها تبدیل کنند.
منبع: راهبرد.