شمارش معکوس قهرمان پروری/ از رونالدو تا کاظمی آشتیانی

سالیان سال است که به سبب کم کاری های فرهنگی  در عرصه های مختلفی همچون قهرمان سازی و قهرمان پروری در میان نسل جوان، نوجوان و کودکمان دچار مشکلات عدیده ای هستیم. آنجا که نسل آینده ساز کشور به جای الگوهایی همچون شهریاری و کاظمی آشتیانی شخصیت هایی همچون رونالدو و مسی را الگو ساخته و بر در و دیوار اتاقشان نشانده اند. حتی مشکل حادتر از آنی است که تصور میشود در عرصه فرهنگی و فرهنگ سازی وقتی تولیدکننده لوازم التحریر و کیف و دفتر از عکس قهرمانان خارجی بهره میگیرد و یا اجناس چینی با این تصاویر را وارد می کند اوج مشکل نمایان می شود.

این مشکل از عکس و برچسب لوازم التحریر تا کیف و لباس به عنوان نمادی از شخصیت فرهنگی جامعه اسلامی و ملی به خوبی خود را نشان داده است وقتی نمادهای علمی و دانشمندان یا الگوهای ورزشی و نمادهای فرهنگی ایران اسلامی از قهرمان دشت کربلا تا رستم دستان جایی در این قهرمان پروری ها ندارد و فرهنگ تبلیغی ما به ویژه برای نسل های جوان و نوجوان عاری از الگوهایی است که بخشی از هویت ملی و دینی مان را تشکیل می دهد.

از شهریاری تا رونالدو و از رستم تا بتمن

امروز به جای عکس قهرمانانی همچون شهید شهریاری و شهید سلیمانی و حتی رستم و سهراب در جای جای فکر و ذکر و ذهن کودکانمان پر شده از تصاویر بن تن و بتمن و مرد عنکبوتی و ..‌. چرا که  یا ما دیگر به فکر افتادیم و یا دیگرانی که به دنبال سلطه بر فکر و اندیشه ایرانی هستند سالهاست در حال تلاشند و دقیقا برنامه ریزی شده است ذائقه فرهنگی نسل جوان مملکتی چه خوراکی باشد و این همان عمق فاجعه ای است که ما از آن عقب ماندیم!

این همان دغدغه ای است که مقام معظم رهبری هم در دیدار با معلمان در سخنرانی اخیر شان بدان اشاره کرده و فرمودند:  «بایستی کاری کنیم که دانش‌آموز دارای هویت ملی بشود. شما بین بچه‌های مدرسه‌تان نظرخواهی کنید ببینید چند درصد کاظمی‌آشتیانی را با آن همه خدمات می‌شناسند، چند درصد رونالدو را. ما چرا افتخارات ملی خودمان را نمی‌شناسیم؟»

این ره که می رویم به نا کجاست! جای خالی مهندسی فرهنگی

این سخن و رهنمود رهبری پرده  از دغدغه بزرگتری بر میدارد و آن اینکه این ره که می رویم به ناکجاست! چراکه نظام بیگانه به خوبی توانسته جایش را در دل و ذهن نسل آینده ساز ایران اسلامی باز کند و قهرمانانی پوشالی که خیلی هایشان زاده ذهن و تخیلی هستند برای دیگرانی همچون ما بزرگ کنند که مثلا چنین انسانهایی با این درجه از توانایی و معرفت برای کمک به دیگران  از سرزمین غرب وحشی هستند و بدتر آنکه شما چیزی در چنته ندارید یا دانش و دانشمند و رسیدن به حداعلای پیشرفت علمی از آنِ نوادگان وایکینگ  و متجاوزان به سرزمین غربی است؛ اروپائیانی که با خاک و خون کشیدن بومیان آمریکایی سرزمین بکری را به چنگ آوردند، حالا برای کنترل دنیا آنهم وقتی از راه های دیگر به نتیجه نرسیدند دست به کنترل فکر و اندیشه دیگران می زنند البته این تلاش،  نشان از خلا بزرگی در خود ما دارد که سبب آسیب های اینچنین بر پیکره فرهنگی جامعه اسلامی می شود و آن اینکه جای مهندسی فرهنگی خالی است.

مهندسی که خیلی پیش تر از اینها می توانست با ترسیم مسیر درست فرهنگی به تمام خوراک های فرهنگی جامعه جهت دهی مناسب در راستای شناخت خود بدهد نه اینکه برتر بینی دیگران و کوچک بینی خودمان را ترسیم کند.

چه باید کرد؟

از چرایی اینکه «ما افتخارات ملی و دینی مان را نمی شناسیم» که بگذریم حالا سوال اینجاست چه باید کرد؟ در پاسخی صریح باید عنوان کرد باید مقوله تقویت جایگاه هویت ملی در فکر و اندیشه دانش‌آموزان، با اتخاذ برنامه‌های دقیق و صحیح تربیتی در دستور کار نهادهای فرهنگی قرار گیرد هر چند این مهم پیش از این هم دغدغه بوده و سال هاست فعالان حوزه فرهنگی و خود رهبر معظم انقلاب بدان متذکر شده اند اما از آنجایی که همیشه باید دقیقه نود به فریاد آسیب ها برسیم باز هم پشت گوش انداخته ایم.

رهبری عنوان کردند«ما بایستی کاری کنیم که دانش‌آموز ما دارای هویت ملی بشود. مهم‌تر از علم‌آموزی یا لااقل در حد علم‌آموزی این است که او احساس هویت بکند، یک انسان با هویت ساخته بشود، یک هویت ملی، هویت احساس اعتماد به نفس ملی پیدا بکند.»

مقصر کیست؟/ غفلت یا کم کاری

برخی کارشناسان تقصیر را بر گردن مربیان تربیتی و معلمان و نحوه گزینش آنها می اندازند در حالیکه مربیان تربیتی یک بخش پازل فکری دانش آموز را تشکیل می دهند و بخش مهمتر این پازل به کم کاری های بصری حوزه تولید محتوای تلویزیونی بر می گردد؛ آنجا که رسانه ملی هم به جای ساخت برنامه های پر محتوا و پر تیراژ با موضوع مفاخر ملی و اسلامی آنطور که به مذاق کودک و نوجوان خوش بیاید، دست به تولید برنامه هایی بی کیفیت و نشان دادن چهره هایی از دانشمند و قهرمان و پهلوان ایرانی و مسلمان می زنند که خیلی ماندگار نیست.

ما قهرمان و پهلوان و دانشمند کم نداریم آنهایی که نه در تخیل بلکه در واقعیت قهرمان و پهلوان بودند و حالا فضای مجازی و سایت ها و رسانه هایی که انیمیشن و برنامه های سریالی بارگزاری می کنند هم پر است از کارتون هایی که دشمنان شکست ناپذیر به تصویر می کشند و بعد قهرمان تخیلی آنها را نابود می کند.

فرصت هایی که ندیدیم

 اینکه برنامه ها و انیمیشن های اینچنینی تولید و پخش می شود و کودکان و نوجوانان هم بدان علاقمند هستند امری طبیعی است و سخن ما این است که در کنار این همه تولیداات جور واجور و تبلیغات فرهنگی رسانه های بیگانه ما کم کاری کردیم و نتوانستیم از این فرصت های بی بدیل برای شناساندن مفاخرمان بهره ببریم مفاخری ملی و اسلامی که هم هویت دینی مان و هم هویت ملی مان را به خوبی تصویر می کند؛ همان دانشمندی که کارهای بزرگی در حوزه رویان و ژنتیک کرده تا آن دانشمندی که با نبوغ خود از روی جنگ افزار دشمن دست به ساخت نمونه های پیشرفته تر می زند و پهباد می سازد رو. در حوزه هسته ای آنچنان سرآمد است که دشمن دست به ترور می زند  تا قهرمانی که در دشت کربلا برای آوردن آب از اردوگاه دشمن می گذرد و بدون دست مشک آب را بر لب های بریده می گیرد یا همان پهلوانی که با دیو های سیاه و سفید می جنگد و آنها را مسخر خود می کند... هر چند برخی تولیدات اینچنینی در حوزه های مختلف در رسانه ملی ساخته شده اما کم است یا بهتر بگوییم خیلی کم است.

هر چند نقش مربیان تربیتی و معلم و استاد نیز در اینجا پر رنگ است اما آنچه از طریق کتاب و تولیدات تلویزیونی و سینمایی و حتی تبلیغ بر روی لباس و کیف و دفتر در دل و ذهن دانش آموز نقش می بندد اثری چند برابر فعالیت های اینچنینی دارد امری که باید هر چه زودتر برای سازماندهی آن البته نه به شکل سلبی که رقابتی، فکری اساسی شود.